Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2012 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Gospodarczego w Krakowie

z dnia 24 kwietnia 2012 r. sygn. akt IX GC 566/11

I.  zmienia punkt 2 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że kwotę 5.000 zł zastępuje kwotą 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych);

II.  w pozostałej części apelację oddala;

III.  zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 2.700 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt IACa 785/12

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym dniu 17 czerwca 2011r strona powodowa domagała się od strony pozwanej zasądzenia kwoty 115.000 zł za opracowanie projektu zamiennego wraz z odsetkami od dnia 10 maja 2011r i kosztami procesu.

Na uzasadnienie swego żądania strona powodowa podała, że na zlecenie strony pozwanej wykonała projekty zamienne, które zostały zatwierdzone przez organy nadzoru budowlanego. Decyzją Prezydenta Miasta S. z dnia 26 czerwca 2008r udzielono pozwolenia na przebudowę i rozbudowę istniejącego supermarketu (...) na delikatesy (...) przy ul. (...) w S. w zakresie objętym projektem zamiennym. Wartość wynagrodzenia za projekty zamienne została określona w ofertach strony powodowej na kwotę 57.000 zł oraz 58.000 zł, łącznie na kwotę 115.000 zł.

Prace polegające na wykonaniu projektów zamiennych nie były objęte pisemną umową z dnia 10 kwietnia 2007r. Obiekt handlowy Delikatesy (...) w S. został zrealizowany w oparciu o projekty zamienne, przekazany do użytkowania przynosi zyski. Strona pozwana bezpodstawnie się wzbogaciła o wartość projektów zamiennych objętych żądaniem pozwu.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy uwzględnił powództwo (k. 85 akt sprawy).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wnosiła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Stronna pozwana zarzuciła, iż wynagrodzenie ryczałtowe określone w umowie pisemnej obejmowało wynagrodzenie za wykonanie projektów zamiennych. Gdyby zaś istniało roszczenie strony powodowej, to uległo już przedawnieniu.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2012r Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy w Krakowie oddalił powództwo (...) Sp. z o.o. w K. przeciwko (...) S.A. w K. o zapłatę kwoty 115.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 maja 2011r.

Za podstawę rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy przyjął, iż uległo przedawnieniu roszczenie powoda o zapłatę wynagrodzenia za wykonanie projektów zamiennych. Stosownie do art. 646 k.c. roszczenie o wynagrodzenie za prace projektowe przedawnia się z upływem dwóch lat od daty oddania projektu.

Pozew o zapłatę wynagrodzenia za wykonanie projektów zamiennych został złożony po upływie dwóch lata od oddania projektów zamiennych. Roszczenie strony powodowej w chwili wytoczenia powództwa było przedawnione

Od powyższego wyroku apelację złożył powód, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania odwoławczego.

Apelacja zarzuca zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów prawa procesowego, a to : art. 233 § 1 kpc, art. 98 kpc w związku z § 2 ust. 1 i § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r w sprawie opłat za czynności adwokackie … oraz prawa materialnego, a w szczególności przepisów art. 646 kc w związku z art. 117 § 2 kc i art. 118 kc.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja jest uzasadniona, o ile dotyczy kosztów postępowania.

Natomiast pozostałe zarzuty apelacji nie zasługują na uwzględnienie. Zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 kpc przez błędną ocenę dowodów jest bezzasadny. Zachowania stron przemawiają za stanowiskiem Sądu Okręgowego, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy o wykonanie projektów zamiennych, mającej charakter umowy o dzieło w rozumieniu art. 627 kc przez czynności konkludentne. W ustalonym stanie faktycznym nie zasługuje na aprobatę pogląd strony apelującej, iż przysługuje jej w stosunku do strony pozwanej roszczenie oparte na przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Wedle reguły określonej w art. 60 kc wola osoby skierowanej na wywołanie zamierzonego skutku prawnego związanego z dokonywaną czynnością prawną może być wyrażona w dowolny sposób, tak aby była dostatecznie zrozumiała dla adresata.

Umowa której przedmiotem jest wykonanie dokumentacji projektowej zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, normami oraz obowiązującymi przepisami ma charakter umowy o dzieło w rozumieniu art. 627 kc. Kodeks cywilny nie wymaga dla zawarcia umowy o dzieło szczególnej formy. Do zawarcia umowy o dzieło może dojść w formie ustnej, pisemnej lub w sposób dorozumiany. Umowa o prace projektowe jest umową rezultatu zamierzonego przez strony.

Sąd Apelacyjny aprobuje ustalenia Sądu I instancji z których wynika, że w dniu 10 kwietnia 2010r strony zawarły pisemną umowę o wykonanie prac projektowych. Przedmiotem pisemnej umowy było wykonanie inwentaryzacji istniejącego obiektu dla celów projektowych i wykonawczych, projektu koncepcyjnego obiektu, założeń dotyczących funkcji pomieszczeń, projektu budowlanego, uzyskanie uzgodnień, pozwoleń właściwych władz w imieniu zamawiającego oraz nadzór autorski w fazie realizacji inwestycji. Zakres rzeczowy umowy pisemnej nie obejmował opracowania dokumentacji zamiennej w zakresie wymagającym zmiany pozwolenia na budowę.

Przedmiot umowy pisemnej strona powodowa wykonała. Decyzją Prezydenta Miasta S. z dnia 7 listopada 2007r strona pozwana uzyskała pozwolenie na przebudowę i rozbudowę istniejącego supermarketu (...) na delikatesy (...), bez przebudowy przełączy. Za prace projektowe objęte pisemną umową strona pozwana zapłaciła stronie powodowej kwotę 165.000zł.

W czasie realizacji projektu zatwierdzonego przez Prezydenta Miasta S. strona pozwana zmieniła koncepcję układu funkcjonalnego obiektu, która wymagała opracowania zamiennych projektów i wydania nowego pozwolenia na budowę w zakresie przewidzianym projektem zamiennym.

Strona pozwana ustnie zleciła stronie powodowej opracowanie projektów zamiennych. Projekty zamienne zostały opracowane przez stronę powodową i dostarczone stronie pozwanej, która je odebrała i przedłożyła Urzędowi Miasta S. wraz z wnioskiem z dnia 16 czerwca 2008r o udzielenie pozwolenia na budowę w zakresie przewidzianym projektem zamiennym. Decyzją Urzędu Miasta S. Wydziału Urbanistyki i Architektury z dnia 26 czerwca 2008r zostały zatwierdzone projekty zamienne oraz udzielone pozwolenie na budowę w zakresie przewidzianym projektem zamiennym ( k. 13 akt sprawy). W tej sytuacji faktycznej należy przyjąć, iż odbiór projektów zamiennych opracowanych przez stronę powodową nastąpił przed dniem 16 czerwca 2008r, tj. trzy lata wcześniej niż został wytoczony pozew w przedmiotowej sprawie.

Charakter stosunków prawnych, w których w następstwie doszło do wykonania projektów zamiennych i uzyskania pozwolenia na budowę w zakresie przewidzianym dokumentacją zamienną nie daje podstaw do przyjęcia, iż strona pozwana uzyskała korzyść majątkową kosztem strony powodowej bez podstawy prawnej. Wierzyciel, którego roszczenie uległo przedawnieniu, nie może dochodzić od dłużnika zwrotu korzyści, polegającej na zachowaniu przez niego w swym majątku tego co powinien był świadczyć wierzycielowi. Dłużnikowi, który zachował w swym majątku korzyść w następstwie przedawnienia się roszczenia, to nie można przypisać mu wzbogacenia się bez podstawy prawnej, gdyż podstawę taką stanowią przepisy o przedawnieniu roszczeń. Skoro między stronami doszło do zawarcia umowy o wykonanie projektów zamiennych to w sprawie nie mają zastosowania przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Z chwilą odbioru dokumentacji projektowej przez zamawiającego stało się wymagalne roszczenie o zapłatę wynagrodzenia. Zgodnie z dyspozycją art. 646 kc roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.

Biorąc pod uwagę decyzję Prezydenta Miasta S. z dnia 26 czerwca 2008r dotyczącą zatwierdzenia projektów zamiennych i udzielenia pozwolenia na budowę należy przyjąć, iż roszczenia strony powodowej o zapłatę wynagrodzenia za prace projektowe, których odbiór nastąpił w czerwcu 2008r stało się wymagalne z chwilą odbioru zamiennej dokumentacji projektowej w czerwcu 2008r. Dwuletni termin przedawnienia upłynął w czerwcu 2010r. Natomiast pozew o zapłatę wynagrodzenia za projekty zamienne został wniesiony w dniu 17 czerwca 2011r, tj. po upływie dwuletniego terminu określonego w art. 646 kc.

Przepis art. 646 kc jest przepisem szczególnym w stosunku do przepisu art. 118 kc, który przewiduje trzy letni termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Z tych przyczyn nietrafny jest zarzut naruszenia art. 646 kc i art. 118 kc.

Natomiast zgodzić się z twierdzeniami apelacji, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki do podwyższenia minimalnej stawki za zastępstwo procesowe w postępowaniu I instancji do kwoty 5.000 zł. Nakład pracy pełnomocnika strony pozwanej w niniejszej sprawie ograniczał się do wniesienia sprzeciwu od nakazu w postępowaniu upominawczym oraz udziału w jednej rozprawie. Nie można zatem przyjąć, iż nakład pracy uzasadniał podwyższenie stawki za zastępstwo adwokackie. W tej sytuacji procesowej stronie pozwanej należy się wynagrodzenie za zastępstwo procesowe według stawki minimalnej określonej w § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r w sprawie opłat a czynności adwokackie … (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Uwzględniając zarzut naruszenia prawa procesowego art. 98 kpc w związku z § 2 ust. 1 i § 6 pkt 6 cyt. wyżej rozporządzenia Sąd Apelacyjny zmienił rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w pkt 2 zaskarżonego wyroku.

Mając na względzie powyższe Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 kpc, a w pozostałej części apelację oddalił w oparciu o art. 385 kpc.

Wynagrodzenie za zastępstwo prawne w postępowaniu apelacyjnym ustalono na podstawie § 13 ust. 1 pkt 2 w związku z § 6 pkt 6 powołanego rozporządzenia.