Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2022 roku

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Aleksandra Cioch

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 czerwca 2022 roku w G.-D.

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego (...) Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda M. P. kwotę 1.968,00 zł (tysiąc dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie poczynając od dnia 5 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  zasądza od pozwanego (...) Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda M. P. kwotę 1.365,88 zł (tysiąc trzysta sześćdziesiąt pięć złotych osiemdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

sędzia

Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz

Sygn. akt: I C 255/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 października 2021 roku (data nadania) powód M. P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 2398,50 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Wskazano, że roszczenie wynika z faktury nr (...) za wynajem pojazdu zastępczego oraz holowanie uszkodzonego pojazdu. Podniesiono, że strona pozwana wypłaciła odszkodowanie jedynie w kwocie 2841,30 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego za okres 23 dni, przyjmując stawkę dzienną za najem przez okres 3 dni 170 zł netto (209,10 zł brutto), a za pozostałe 20 dni 90 zł netto (110,70 zł brutto). Powód wstąpił w prawa poszkodowanego i domagał się pozwem zapłaty nieuregulowanej kwoty 430,50 zł z tytułu holowania pojazdu po otrzymaniu wyceny oraz nieuregulowanej kwoty 1968 zł z tytułu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. ( pozew k. 3-5).

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany kwestionował żądanie pozwu w całości, jako żądanie pozbawione podstaw faktycznych i prawnych. Wskazano, że pozwany w związku ze szkodą w przedmiotowej sprawie wypłacił z ubezpieczenia OC sprawcy szkody odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz brak podstaw do wypłaty z tytułu drugiego holowania pojazdu. Podniesiono, że pozwany na etapie zgłoszenia szkody oraz w toku likwidacji szkody informował poszkodowanego o możliwości organizacji pojazdu zastępczego na koszt pozwanego. (odpowiedź na pozew k. 37-42).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 września 2018 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki L. (...) o nr rej. (...) należący do poszkodowanego M. K. (1). Sprawca zdarzenia legitymował się umową ubezpieczenia OC zawartą z (...) Towarzystwa (...) S.A. w W.. Strona pozwana zarejestrowała szkodę pod numerem (...).

okoliczności bezsporne

Samochód po zdarzeniu kolizyjnym nie nadawał się do jazdy, a do kolizji doszło w odległości 20 metrów do posesji poszkodowanego.. Poszkodowany M. K. (1) w dniu 15 września 2018 roku 2021 roku zawarł z (...) .H.U. auto-mar M. P. w T. umowę najmu pojazdu zastępczego klasy (...). Poszkodowany otrzymał wówczas w najem pojazd zastępczy marki P. (...) o nr rej. (...). Strony umowy ustaliły cenę netto za każdą rozpoczętą dobę najmu pojazdu zastępczego w wysokości 170 zł, netto powiększoną o należny podatek VAT. (...) zastępcze zostało dostarczone poszkodowanemu za średnią stawkę dzienną na rynku lokalnym.

(Dowód: umowa najmu k. 11-13, zeznania świadka M. K. (1) k. 86 akt, świadka K. J. (1) nagranie 00:04;30- 00:08:38 k. 125-126 akt).

Wynajmujący pojazd zastępczy po zgłoszeniu szkody nie otrzymał od ubezpieczyciela propozycji czy danych w przedmiocie określenia warunków wynajmu pojazdu zastępczego o ściśle sprecyzowanych parametrach. Poszkodowany nie wpłacał kaucji za wynajem pojazdu zastępczego , ani też nie miał ustalonego limitu kilometrów

(dowód; zeznania świadków K. J. i M. K. j. w.).

W dniu 15 października 2018 roku powód wystawił na rzecz pozwanego fakturę VAT o nr (...) za usługę samochodu zastępczego na rzecz poszkodowanego w kwocie 4809,30 złotych. Wskazano, że poszkodowany najmował pojazd przez okres 23 dni. Cenę za jedną dobę ustalono na kwotę 170 złotych netto. Faktura opiewała również na kwotę 430,50 zł brutto za usługę holowania.

(Dowód: faktura Vat k. 16 akt).

W dniu 26 października 2018 roku poszkodowany M. K. (1) zawarł z powodem A. M. P. umowę przelewu wierzytelności z polisy OC sprawy celem pokrycia całkowitego kosztu najmu pojazdu zastępczego oraz z tytułu holowania.

(Dowód; umowa przelewu wierzytelności k. 9-10 oraz zeznania świadków j. w.).

Pozwany (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. przejął odpowiedzialność za przedmiotowe zdarzenie. W związku z tym, że koszt naprawy pojazdy poszkodowanego przekroczył wartość rynkową, szkoda została rozliczona jako całkowita. Do zdarzenia doszło obok miejsca zamieszkania poszkodowanego i tam nastąpiły oględziny pojazdu. Ubezpieczyciel wypłacił z tytułu likwidacji szkody odszkodowanie za wynajem pojazdu w kwocie 2841,30 zł odmawiając wypłaty pozostałej części kwoty wynikającej z powyższej faktury.

Pismem z dnia 11 grudnia 2019 roku i wezwaniem z dnia 7 stycznia 2021 roku powód zwrócił się do pozwanego (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. o zapłatę. Pozwany ubezpieczyciel odmówił wypłaty.

(Dowód; pisma pozwanego k. 22-29 akt).

Pojazd uszkodzony – L. (...) należy do segmentu (...), a pojazd będący przedmiotem najmu – P. (...) do segmentu C. Po kolizji pojazd poszkodowanego stał po prawej stronie drogi, a uszkodzenia obejmowały tylną prawą stronę nadwozia. Uszkodzenia te nie pozwalały na normalne użytkowanie pojazdu na drogach. Z racji jednak tego, że zdarzenie nastąpiło przed posesją poszkodowanego, na którą miał nastąpić skręt w lewo, możliwe było pokonanie odcinka o długości ok. 20 m na teren posesji. (...) było to bowiem możliwe tak w zakresie samej jazdy jak i poprawnego sygnalizowania zmiany kierunku tej jazdy w lewo.

(Dowód: opinia biegłego z dziedziny techniki samochodowej i ruchu drogowego P. L. k. 90-95 akt).

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego roszczenie strony powodowej jest uzasadnione w części dotyczącej zwrotu kosztów za korzystanie z pojazdu zastępczego.

Należy podkreślić, że strony nie kwestionowały stanu faktycznego w niniejszej sprawie, w zakresie okoliczności kolizji oraz odpowiedzialności pozwanego (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. za skutki zdarzenia, co było niesporne. Ubezpieczyciel sprawcy szkody od odpowiedzialności cywilnej - (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. przejął odpowiedzialność za skutki uszkodzenia samochodu poszkodowanego w przedmiotowym zdarzeniu. Pozwany nie kwestionował również faktu zawarcia przez poszkodowanego z powodem umowy najmu samochodu oraz cesji wierzytelności, a także ich treści. Kwestią sporną pomiędzy stronami pozostawała kwestia zobowiązania pozwanego do zapłaty pozostałej kwoty wynagrodzenia za wynajem auta zastępczego oraz za usługę holowania pojazdu.

Ubezpieczyciel częściowo wypłacił odszkodowanie z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego w toku postępowania likwidacyjnego, toteż nie było zastrzeżeń co do zasadności wynajmu auta. Nie była również kwestionowana długość okresu, w którym najem ten był zasadny.

Podstawą prawną żądania strony powodowej był art. 659 §1 K.c. zgodnie z którym przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

W myśl art. 805 K.c. świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody. Ramy obowiązku odszkodowawczego zakładu ubezpieczeń określają przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zgodnie z art. 34 ust. 1 tej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Ustawa powyższa odsyła zatem do zasad odpowiedzialności odszkodowawczej określonych w Kodeksie cywilnym, w szczególności do art. 361-363 K.c. W myśl art. 361§1 K.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art.361§2 K.c.). Z kolei art. 363§1 zd.1 K.c. stanowi, że naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że szkoda podlegała likwidacji w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej co oznacza, że ubezpieczyciel zobowiązany jest do pokrycia wszelkich kosztów związanych ze szkodą. Zgodnie z zawartą umową odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel gwarantuje naprawienie szkody. W myśl art. 822 K.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 K.c.), a wysokość odszkodowania powinna być określona według reguł określonych w art. 363 K.c.

Zważyć dalej należy, że utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. Niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego jest normalnym następstwem szkody w rozumieniu art. 361 §1 K.c. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkody podlegających wyrównaniu. Samo tylko zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361§2 K.c., pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2020 r., III CZP 63/19, LEX nr 2830567).

Zasadność najmu pojazdu zastępczego nie była przez ubezpieczyciela w niniejszej sprawie kwestionowana, nie była również kwestionowana okoliczność najmu w okresie 23 dni. Kwestionowano jednakże wysokość stawki najmu przyjętej przez wynajmującego pojazd. Ubezpieczycielowi zostało zgłoszone żądanie naprawienia szkody w zakresie pokrycia kosztów za najem auta zastępczego przez stronę powodową jako cesjonariusza wierzytelności z tytułu odszkodowania. Poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego przez okres likwidacji szkody wynoszący 23 dni.

Ubezpieczyciel wypłacił stronie powodowej wynagrodzenie za wynajem auta zastępczego przyjmując stawę za dobę 209,10 zł brutto za 3 pierwsze dni, a pozostałe 20 dni wysokość stawki została weryfikowana do kwoty 110,70 zł. Pozwany nie wykazał, iż po zgłoszeniu szkody proponował wynajęcie pojazdu według powyższych stawek, ani też takiego jej zróżnicowania. Poszkodowany potrzebował pojazdu zastępczego bezpośrednio po kolizji, a przyjęte w fakturze stawki za wynajem stanowią średnie ceny na rynku lokalnym, toteż przedmiotową umowę najmu pojazdu z podobnego segmentu należy zdaniem sądu uznać za bezpośrednie następstwo zdarzenia komunikacyjnego.

W sytuacji gdy wskutek kolizji lub wypadku drogowego dochodzi do uszkodzenia lub zniszczenia pojazdu mechanicznego w następstwie czego poszkodowany traci możliwość korzystania z rzeczy a poszkodowany nie posiada innego, wolnego pojazdu mechanicznego wówczas musi sięgnąć po odpłatne formy korzystania z innego pojazdu mechanicznego. W celu przywrócenia korzystania z pojazdu poprzez wynajem, poszkodowany jest zobowiązany ponieść jego koszt, którego wysokość określa faktura. Zdaniem sądu działanie poszkodowanego polegające na wynajęciu pojazdu zastępczego na okres likwidacji szkody, co do zasady odpowiada celowi społeczno- gospodarczemu jego uprawnienia do naprawienia szkody w postaci utraty możliwości korzystania z rzeczy oraz zasadom współżycia społecznego. Poszkodowany nie podjął żadnych czynności, których skutkiem byłoby zwiększenie rozmiarów szkody. Wynajął auto zastępcze jedynie na okres, w którym faktycznie i bez swojej winy nie
mógł korzystać z własnego pojazdu, wobec czego zakład ubezpieczeń powinien pokryć pełną szkodę poszkodowanemu. Koszt wynajmu pojazdu zastępczego mieści się w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu, jako tzw. wydatki konieczne. Sąd uznał, że poszkodowany w wyniku pozbawienia możliwości korzystania własnego pojazdu wynajął samochód. W ocenie sądu strona powodowa wykazała też wysokość wierzytelności przedstawiając do akt fakturę VAT, która opiewała na kwotę 4809,30 zł Należność ta została ustalona biorąc pod uwagę użytkowanie samochodu zastępczego w okresie 23 dni oraz cenę jednostkową przewidzianą dla wynajmu tego typu pojazdu za jeden dzień. Za istotne przy najmie pojazdu zastępczego należy uznać następujące okoliczności: równorzędność pojazdu zastępczego i samochodu uszkodzonego (pod względem klasy i stanu pojazdu) oraz czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego, obowiązek wpłaty kaucji. Okoliczności te jak również okres koniecznego wynajmu pojazdu nie były kwestionowane.

Z tego względu roszczenie z tytułu wynajmu pojazdu zostało uwzględnione i należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1968 zł z tytułu różnicy pomiędzy wypłaconym przez ubezpieczyciela, a poniesionym kosztem korzystania z pojazdu zastępczego.

W części dotyczącej zwrotu kosztów holowania powództwo podlegało oddaleniu. Powód nie wykazał, że konieczna była taka usługa. Po kolizji pojazd zgodnie z niekwestionowaną opinią biegłego z dziedziny techniki samochodowej mógł zostać zepchnięty na teren posesji poszkodowanego gdzie doszło do kolizji. Nie było zatem potrzeby holowania pojazdu bezpośrednio po zdarzeniu. Po likwidacji szkody jako całkowitej, poszkodowany zdecydował się jednak dokonać naprawy pojazdu, co zdaniem sądu nie może obciążać ubezpieczyciela kosztami transportu do zakładu naprawczego.

Na podstawie art. 481 §1 K.c. zasądzono na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie, liczone od dnia 5 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty, to jest po upływie 30 dni od daty wystawienia faktury za wynajem.

Konsekwencją orzeczenia częściowo uwzględniającego roszczenie strony powodowej było obciążenie stron kosztami procesu stosownie do wyniku rozstrzygnięcia. Na koszty poniesione przez powoda złożyła się opłata sądowa w wysokości 200 zł, koszty opinii biegłego w kwocie 750 zł oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika wraz z opłatą skarbową w łącznej kwocie 917 zł. Pozwany poniósł koszty wynagrodzenia pełnomocnika w analogicznej wysokości. Ustalając, że na rzecz powoda zasądzono 82,3 % dochodzonego roszczenia, należało stosownie do przepisu art. 100 K.p.c. w zw. z art. 98§1 i §3 K.p.c. zasądzić na jego rzecz od pozwanego kwotę 1365,88 zł tytułem rozliczenia tych kosztów.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.

sędzia

Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz