Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2022 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. B.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w N.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu

z dnia 6 listopada 2020 r. sygn. akt I C 201/18

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Nowym Sączu na rzecz adwokata M. I. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych), w tym podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym;

3.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Marek Boniecki

Sygn. akt I ACa 63/21

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z 31 maja 2022 r.

Wyrokiem z 6 listopada 2020 r. Sąd Okręgowy w Nowym Sączu: oddalił powództwo powoda A. B. przeciwko pozwanemu Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w N. o zapłatę kwoty 700.000 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia (pkt I) oraz orzekł o kosztach procesu i wynagrodzeniu pełnomocnika z urzędu.

Sąd pierwszej instancji poczynił ustalenia faktyczne szczegółowo zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k. 517v – 521), które to ustalenia Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym, po dokonaniu analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy uznał powództwo za bezzasadne w świetle przepisów art. 417 k.c., art. 448 k.c. w zw. z art. 23 k.c. i art. 24 k.c., przyjmując, że roszczenia za okres od 13 sierpnia 2013 r. do 10 stycznia 2015 r. uległy przedawnieniu, a powód nie wykazał, ażby pozwany dopuścił się bezprawnych działań, które skutkowały naruszeniem dóbr osobistych powoda.

Powód w apelacji zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji.

Apelujący zarzucił: 1) naruszenie art. 231 k.p.c., 232 k.p.c. oraz art. 233 §1 k.p.c. poprzez dowolną, niezgodną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę zeznań powoda i świadków w sprawie przesłuchanych oraz będąca tego konsekwencją sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie obiektywnego materiału dowodowego polegającą na odmowie dania wiarygodności zeznaniom powoda oraz zeznaniom świadków: J. Z., Z. S., K. L., R. S. oraz bezzasadnym uznaniu, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie potwierdza tego, ażeby powód doznał naruszenia dóbr osobistych w czasie pobytu w Zakładzie Karnym w N., w sytuacji gdy jego twierdzenia znajdują poparcie w materiale dowodowym, zaś zeznania świadków są spójne logiczne i uzupełniają się z twierdzeniami powoda; 2) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że podczas pobytu powoda w Zakładzie Karnym w N. zapewniono powodowi odpowiednie warunki stosowania kary izolacyjnej, podczas gdy cele, w których przebywał nie spełniały wymaganych przepisami standardów; 3) naruszenie art. 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c. poprzez ich niezastosowanie i oddalenie żądania, mimo że z ustaleń wynika, że warunki w Zakładzie Karnym w N. odbiegały od minimalnych standardów określonych przepisami prawa, co uzasadnia, że doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zwrot kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo, z poszanowaniem reguł wyrażonych w przepisie art. 233 §1 k.p.c. ustalił stan faktyczny sprawy, co sprawiło, że Sąd Apelacyjny przyjął go za własny.

Ocenę zarzutów uchybienia art. 233 §1 k.p.c. oraz wadliwych ustaleń faktycznych rozpocząć należy od podzielanego przez Sąd Apelacyjny poglądu doktryny, zgodnie z którym naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów nie może polegać na przedstawieniu przez stronę alternatywnego stanu faktycznego, a tylko na podważeniu przesłanek tej oceny z wykazaniem, że jest ona rażąco wadliwa lub oczywiście błędna. Zarzut przekroczenia swobodnej oceny dowodów, skutkującej błędnymi ustaleniami faktycznymi może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykażą przekroczenie swobody sędziowskiej w zakresie któregoś z powyżej wymienionych kryteriów (por. M. Sieńko (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-477(16), pod red. M. Manowskiej, Warszawa 2021, art. 233, uw. 4). Stanowisko to jest powszechnie akceptowane także w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który w jednym z orzeczeń stwierdził, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 §1 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2005 r., II PK 34/05).

Powód w żadnym razie nie wykazał, ażeby Sąd pierwszej instancji przy ocenie dowodów uchybił zasadom logiki, bądź też doświadczenia życiowego. Twierdzenia zawarte w apelacji mają charakter bardzo ogólny i nie zostały poparte bardziej szczegółową argumentacją, która uzasadniałaby przyjęcie naruszenia przez Sad pierwszej instancji zasady swobodnej oceny dowodów. Skarżący twierdzi np., że treść zeznań świadków jest sobą zbieżna, wzajemnie się uzupełnia, a w konsekwencji brak było jakichkolwiek podstaw, aby odmówić im wiarygodności: wbrew twierdzeniom Sądu pierwszej instancji wszyscy wskazani wyżej świadkowie wskazywali, że stan materacy, koców, ręczników wydawanych przez stronę pozwaną więźniom nie był odpowiedni, a częstokroć był to asortyment zużyty; bądź też: Sąd pierwszej instancji całkowicie bezpodstawnie odmówił wiarygodności przesłuchanym w sprawie świadkom J. Z., Z. S., K. L., R. S.. Tak ogólne stwierdzenia nie mogły skutkować podważeniem oceny dowodów dokonanej przez Sąd Okręgowy. Co więcej, apelujący w ogóle nie odniósł się do dokonanej przez Sąd pierwszej instancji szczegółowej oceny, dlaczego właśnie wyżej wskazanym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Dopiero podważenie tej oceny mogłoby prowadzić do zasadności powyższego zarzutu i zmiany zaskarżonego wyroku. Dodatkowo nie wszystkie zeznania wyżej wymienionych świadków, wbrew twierdzeniem zawartym w apelacji, są ze sobą spójne i potwierdzają stan faktyczny przytoczony przez powoda. Przykładowo świadek R. S. wskazał, że w celach, w których przebywał z powodem nikt nie palił (k. 254), co niewątpliwie stoi w sprzeczności z twierdzeniami powoda. Świadek K. L. wprost natomiast wskazał, że nie żadnych zastrzeżeń, co do warunków panujących w Zakładzie Karnym w N. (k. 252). Nie sposób zatem przyjąć, że zeznania tego świadka w jakimkolwiek zakresie potwierdzają twierdzenia apelującego. W konsekwencji należy przyjąć, że zarzut naruszenia art. 231 k.p.c., art. 232 k.p.c. oraz art. 233 §1 k.p.c., a także błędnych ustaleń dokonanych przez Sąd pierwszej instancji okazał się bezzasadny i nie mógł skutkować zmianą zaskarżonego wyroku,

Zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art. 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c. również okazały się bezzasadne, albowiem zostały one oparte na alternatywnym stanie faktycznym, który nie został przez powoda wykazany. Sąd Okręgowy szeroko i przekonująco uzasadnił, dlaczego w jego ocenie nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda w czasie jego osadzenia w Zakładzie Karnym w N. i wszelkie wywody w tym zakresie Sąd drugiej instancji podzielił.

Sąd odwoławczy nie dostrzegł także, aby Sąd pierwszej instancji uchybił prawu materialnemu w zakresie nie objętym zarzutami apelacji, w szczególności w zakresie przepisów o przedawnieniu roszczeń.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

W punkcie 2 sentencji wyroku przyznano wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym na podstawie art. 108 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z § 8 pkt 26 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 615 ze zm.). Sąd zastosował korzystniejsze dla pełnomocnika z urzędu stawki wynagrodzenia według przepisów dotyczących pełnomocników z wyboru, kierując się konstytucyjną zasadą równości wobec prawa.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd przyjął art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z § 8 pkt 26 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804, ze zm.). Na koszty te składała się wyłącznie kwota zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w wysokości 240 zł, które w pkt 3 sentencji wyroku Sąd Apelacyjny zasądził od skarżącego na rzecz zastępującej pozwanego Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

SSA Marek Boniecki