Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2022r.

Sąd Rejonowy w Toruniu – V Wydział Gospodarczy

w składzie SSR Maciej J. Naworski

po rozpoznaniu

dnia 15 lipca 2022r. w T.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy

z powództwa (...) sp. z o.o. w W. ( KRS (...) )

przeciwko G. K. (1) ( pesel (...) ) i R. K. (1) ( pesel (...) )

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanych G. K. (1) i R. K. (1) solidarnie na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w W. kwotę 44.531,36zł ( czterdzieści cztery tysiące pięćset trzydzieści jeden złotych i trzydzieści sześć groszy ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty:

- 3.876 od dnia 2 października 2021r.,

- 40.655,36zł od dnia 16 października 2021r.

do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 5.844zł ( pięć tysięcy osiemset czterdzieści cztery złote ) tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym 3.600zł ( trzy tysiące sześćset złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VGC 547/22

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. w W. żądała od R. K. (1) i G. K. (1) 44.531,36zł ceny z odsetkami. Sprzedała bowiem i wydała G. K. (1) towary, za które nie zapłacił a R. K. (1) za niego poręczył. Ponadto strony zawarły porozumienie, w którym zastrzegły rozliczenie dochodzonej należności w kukurydzy, której jednak pozwani nie dostarczyli co uzasadnia żądanie ( k. 5 – 6 ).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc, że powód nie udowodnił roszczenia co do zasady i co do wysokości, nie miał legitymacji czynnej, nie wypowiedział pozwanym umowy, nie wezwał ich do zapłaty, nie rozliczył zadłużenia pozwanych w tym odsetek i kar umownych ani ich wpłat i wreszcie, że roszczenie nie jest wymagalne. ( k. 62 – 63 ).

Sąd ustalił co następuje:

11 marca 2021r. G. K. (1) zobowiązał się sprzedać i wydać (...) sp. z o.o. 100 ton kukurydzy o oznaczonych parametrach po 460zł za tonę do dnia 31 października 2021r.

Dowód: umowa , k. 39 – 40.

(...) sp. z o.o. w W. w kwietniu i maju 2021r. sprzedała i wydała G. K. (1) środki do produkcji rolnej za 54.031.36zł.

Dowody: umowy, faktury i dowody wydania, k. 15 – 31

oświadczenie o uznaniu długu w porozumieniu k. 23.

Termin zapłaty ceny przez G. K. (1) przypadał na dzień 1 października 2021r. co do kwoty 3.876zł i na dzień 15 października 2021r. co do pozostałej kwoty.

Dowody: faktura, k. 15 – 21,

oświadczenie o uznaniu długu w porozumieniu k. 23.

29 października 2021r. R. K. (1) zobowiązał się sprzedać i wydać A. – M.

sp. z o.o. 100 ton kukurydzy o oznaczonych parametrach po 460zł za tonę do 30 listopada 2021r.

Dowód: umowa , k. 34 – 38.

29 października 2021r. (...) sp. z o.o. , G. K. (1) i R. K. (1) zawarli umowę, w której:

- G. K. (1) uznał swoje zobowiązanie względem (...) sp. z o.o. z tytułu ceny za środki do produkcji rolnej, które kupił w kwietniu i maju 2021r. do kwoty 54.031.36zł,

- R. K. (1) poręczył za te zobowiązania G. K. (1),

- strony oświadczyły, że potrącą cenę za kukurydzę, którą (...) sp. z o.o. miał zapłacić R. K. (1) z ceną za środki do produkcji rolnej, którą G. K. (1) miał zapłacić (...) sp. z o.o. a za które R. K. (2) poręczył.

Dowód: umowa k. 32 – 33.

Sąd zważył co następuje:

I.

1. Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów. Nie wzbudziły bowiem wątpliwości a pozwani nie podnieśli przeciwko nim żadnych zarzutów.

Sąd oddalił wniosek o zobowiązanie powoda do złożenia w oryginale umowy cesji, ponieważ powód się na nią nie powoływał a więc wniosek był bezprzedmiotowy ( art. 235 ² § 1 in princ. k.p.c. ) .

Kluczowe w sprawie porozumienie z dnia 29 października 2021r. obejmujące oświadczenie G. K. (1) o uznaniu długu i R. K. (1) o poręczeniu został zaś złożony w odpisie poświadczonym za zgodność z oryginałem przez radcę prawnego i miał moc oryginału ( art. 129 § 2 k.p.c. ). W rezultacie Sąd oddalił wniosek pozwanych, który zresztą nie był wprost wyartykułowany, o zobowiązanie powoda do przedłożenia jego oryginału, ponieważ zmierzał tylko do przedłużenia sprawy ( art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. ). Pozwani nie podnosili bowiem przeciwko umowie żadnych zarzutów a w szczególności nie zaprzeczali stanieniu tego dokumentu, jego treści ani autentyczności swoich podpisów.

Pozostałe dokumenty a zatem wydruki faktur, kopie pozostałych umów i dowody wydania towaru miały porządkowe znaczenie, wobec czego zobowiązywanie powoda do składania ich w oryginale, pomijając, że niemożliwie, w przypadku dokumentów elektronicznych, także zmierzało tylko do wydłużenia procesu i nie było uzasadnione w świetle powołano ostatnio uregulowania.

2. Przed przystąpieniem do zasadniczych rozważań trzeba poczynić następujące uwagi ogólne.

Po pierwsze, proces cywilny jest de lege lata kontradyktoryjny i obowiązuje w nim zasada prawdy formalnej. W konsekwencji na stronach spoczywa obowiązek przeprowadzenia postępowania, w tym zwłaszcza postępowania dowodowego.

Po drugie, ciężar dowodu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia spoczywa na stronie, która wywodzi z nich skutki prawne ( ei incumbit probatio qui dicit – art. 6 k.c. ). W sprawie o świadczenie umowne onus probandi ma więc w pierwszej kolejności strona powodowa. Musi bowiem ona wykazać treść stosunku prawnego i zasadność zgłoszonych pretensji. Pozwany nie jest jednak zwolniony z obowiązków w zakresie przytaczania faktów i wykazania inicjatywy dowodowej, w sytuacji, w której powód wykazuje zasadność zgłoszonych roszczeń ( art. 3 k.p.c. ). Obrona polegająca na prostym zaprzeczaniu stanowisku powoda, jest zatem nieskuteczna, jeżeli strona powodowa przedstawia dowody na poparcie swoich roszczeń.

Po trzecie, umowa sprzedaży nie wymaga dla swojej ważności żadnej formy szczególnej ( art. 535 w związku z art. 60 k.c. ) z wyjątkiem umowy sprzedaży zboża zawieranej z jego wytwórcą, która powinna być zawarta w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej dla celów dowodowych ( art. 38q ust. 1 i ust. 1a ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych z dnia 11 marca 2004r. ( tekst j. Dz.U. z 2018r., poz. 945 ze zm. ).

Po czwarte, poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela spełnić świadczenie za dłużnika ( art. 876 § 1 k.c. ) i braku odmiennej umowy odpowiada z nim solidarnie ( art. 881 k.c. ); zakres jego odpowiedzialności określa zaś rozmiar zobowiązania dłużnika głównego ( art. 879 § 1 k.c. ).

III.

Rozstrzygniecie było proste.

Powód udowodnił bowiem, że sprzedał G. K. (1) towary za ponad 50.000zł, pozwany uznał to roszczenie a R. K. (1) poręczył za niego. Pozwani powinni zatem solidarnie zapłacić cenę ( art. 535 oraz 876 § 1 w związku z art. 879 § 1 i 881 k.c. ) i odsetki za opóźnienie ( art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r., przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, tekst j. Dz. U. z 2021r., poz. 424 ), skoro termin zapłaty już upłynął.

Tylko dla porządku Sąd zaznacza, że de lege lata, poza nielicznymi wyjątkami czynności prawne są kauzalne a abstrakcyjne uznanie długu nie są znane prawu cywilnemu, jednak kwestia prawidłowości źródeł zobowiązania G. K. (1) nie budziła wątpliwości. C. zapłaty była bowiem oczywista i została wprost określona w porozumieniu z dnia 29 października 2021r.

Nad oświadczeniem pozwanego nie sposób było wiec przejść do porządku; przesądzało za sprawę na korzyść strony powodowej.

IV.

1. Zarzuty pozwanych były natomiast nieuzasadnione.

Po pierwsze, podnosili, że powód nie udowodnił żądania ani co do zasady, ani co do wyrskości i zaprzeczali wszystkim jego twierdzeniom, w tym kwestionowali zawarcie umów sprzedaży.

Jak była już mowa, obrona polegająca na zaprzeczaniu oświadczeniom przeciwnika, zwłaszcza wszystkich, jest skuteczna, tylko w przypadku, w którym strona powodowa jest bierna. Powód przedłożył natomiast oświadczenie G. K. (1) o uznaniu długu i R. K. (1) o poręczeniu. Wykazał zatem i zasadę i wysokość roszczeń. W tym kontekście, zawarcie umów sprzedaży nie podlegało kwestii. G. K. (2) uznał bowiem zobowiązanie a R. K. (1) za niego poręczył; teza, powódka wystawiła faktury w oderwaniu od zawartych umów nie była więc usprawiedliwiona.

2. Po drugie, pozwani kwestionowali legitymację czynną powoda; nie sprecyzowali jednak dlaczego, a powód był stroną umowy sprzedaży zawartej z G. K. (1), umowy poręczenia z R. K. (1) oraz adresatem oświadczenia pierwszego z pozwanych o uznaniu długu; miał więc uprawnienie do wytoczenia powództwa. W rachubę nie wchodziła też cesja, o której mówili pozwani, wobec czego zarzut był chybiony.

3. Po trzecie, powód miał zaniechać wyliczenia dochodzonych kwot. Wbrew pozwanym uczynił to jednak; wymienił bowiem dochodzone należności, opisał z których umów i faktur wynikają, a strony identyczne zestawienie ujęły w porozumieniu z dnia 29 października 2021r. przy okazji uznania długu przez G. K. (1) i poręczeniu za niego przez R. K. (1).

Fakt, że powód zamiast kwoty 11.539,53zl, której dotyczy faktura (...) ( k. 21 ) domagał się z tego tytułu od pozwanych tylko 2.039,53zł nie ma natomiast znaczenia. Jest ona bowiem niższa, nie zaś wyższa od należnej. Całe żądanie mieści się zresztą w sumie uznanej przez G. K. (2) wobec czego argument pozwanych trafiał w próżnię.

Pozwani podnosili też, że powód nie uwzględnił ich wpłat. Nie twierdzili jednak nawet, że spełnili świadczenie w części, wobec czego ich stanowisko polegało na nieporozumieniu. Ciężar dowodu zapłaty spoczywa zresztą na dłużniku; to pozwani powinni zatem wykazać że zapłacili powodowi i jak zarachowali wpłatę. W braku oświadczeń w tym przedmiocie rozważania na ten temat są bezcelowe.

Bezprzedmiotowy był także zarzut niewyliczenia przez stronę powodową skapitalizowanych odsetek i zmiany oprocentowania oraz kary umownej, ponieważ powódka ich nie dochodziła.

4. Po czwarte pozwani utrzymywali, że powódka nie wykazała podstaw do wypowiedzenia umowy i nie doręczyła im takiego oświadczenia.

Powódka dochodziła jednak zapłaty ceny; wypowiedzenie umowy sprzedaży nie jest zaś przesłanką dochodzenia tego świadczenia.

Także porozumienie z dnia 29 października 2021r. nie wymagało wypowiedzenia z punktu widzenia dochodzonych roszczeń. Nie zmieniało bowiem terminu zapłaty a jedynie przewidywało, że jeżeli pozwani sprzedadzą i wydadzą powódce 100 ton kukurydzy do dnia 30 listopada 2021r. będzie miała ona obowiązek potrącić cenę za środki do produkcji rolnej sprzedane G. kłosowi z cena za kukurydzę. Pozwani nie twierdzili zaś nawet, że sprzedali i wydali powódce 100ton kukurydzy ani też, że złożyła im ona oświadczenie o potraceniu; sami także nie dokonali potrącenia.

Kwestia wypowiedzenia umowy była zatem nieistotna.

5. Po piąte, pozwani sformułowali zarzut przedwczesności powództwa, ponieważ roszczenie nie jest wymagalne.

Umowy sprzedaży i odpowiednio faktury, określały jednak termin zapłaty ceny przez G. kłosa, wobec czego pozwani nie mieli racji.

6. Po szóste, pozwani podnosili, że powód nie doręczył im wezwania do zapłaty; tak jednak nie było, skoro wezwie takie wysłał na ich adres listem poleconym ( k. 47 – 51 ); zresztą zobowiązanie G. K. (1), jak już była mowa, miało terminowy charakter; wezwanie do zapłaty nie miała zatem znaczenia.

8. Po siódme, pozwani twierdzili, że powód nie udowodnił, że świadczył im usługi. Powód dochodził jednak ceny sprzedaży a nie wynagrodzenia za świadczenie usług wobec czego stanowisko pozwanych było niezrozumiale.

Gdyby zaś przyjąć, że chodzi o niewykonanie umowy sprzedaży, to już tylko z racji uznania długu przez G. K. (1), było oczywiście nietrafne; powódka dysponowała jednak dowodem wydania kupionych rzeczy pozwanemu.

9. Po ósme wreszcie, pozwani wnosili o rozłożenie świadczenia na raty, gdyż nie są w stanie jednorazowo spełnić świadczenia.

Nie przedstawili jednak żadnych dowodów na poparcie tej tezy. Co więcej, nie złożyli nawet oświadczeń w zakresie swojej sytuacji materialnej wobec czego wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

IV.

1. W rezultacie Sąd uwzględnił powództwo w całości na podstawie art. 535 i oraz 876 § 1 w związku z art. 879 § 1 i 881 k.c. oraz art. art. 4 pkt 1 i art. 7 ustawy z dnia z dnia 8 marca 2013r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ( tekst. j. Dz. U. z 2021r. poz. 424 ze zm. ),.

2. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 i k.p.c.

3. Sąd rozstrzygnął sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. Przeprowadzenie rozprawy nie było potrzebne a strony nie złożyły wniosków w trybie art. 148 ¹ § 3 k.p.c.

Z.

1. odnotować, zakreślić,

2. odpis wyroku doręczyć pełn. powoda z odpisem sprzeciwu i pozwanym z pouczeniami