Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 stycznia 2022 roku

Sąd Rejonowy w Kole Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Pietruszka

Protokolant: p. o. asystenta sędziego Mateusz Puszczyk

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2022 roku w Kole

sprawy z powództwa J. W.

przeciwko B. W. (1)

o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej

I.  Ustanawia rozdzielność majątkową małżeńską między powódką J. W. nazwisko rodowe B. a pozwanym B. W. (1) wynikającą z zawarcia przez nich związku małżeńskiego w dniu 22 sierpnia 2009 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w S., oznaczenie aktu 3010103/00/AM/ (...) – z dniem 26 czerwca 2021 roku.

II.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 937,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 737,00 zł tytułem zastępstwa adwokackiego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

S ę d z i a :

Agnieszka Pietruszka

Sygnatura akt III RC 211/21

UZASADNIENIE

Powódka – J. W. wniosła o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy nią a pozwanym B. W. (1) z dniem 26.06.2021 r. W uzasadnieniu podniosła, iż związek małżeński strony zawarły w dniu 22.08.2009 r. W ich małżeństwie panuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Między stronami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Powódka i pozwany zamieszkują osobno, prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe, co uniemożliwia im zarząd majątkiem wspólnym. B. W. (1) od czterech lat nadużywa alkoholu. Pod wpływem alkoholu stawał się agresywny, urządzał w domu awantury. Pozwany nie informuje jej o swoich decyzjach finansowych. Powódka obawia się, że B. W. (1) może zaciągać zadłużenia, jak również podejmować negatywne decyzje majątkowe, które w konsekwencji mogłyby obciążyć majątek wspólny stron. Fakt, iż strony zamieszkują oddzielnie uniemożliwia im zarząd majątkiem wspólnym. W takiej sytuacji łącząca strony ustawowa wspólność majątkowa nie służy dobru rodziny.

Pozwany – B. W. (1) uznał powództwo co do zasady, przy czym wniósł o ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wniesienia pozwu, tj. 20.09.2021 r. W uzasadnieniu przyznał, iż od końca czerwca 2021 r. prowadzą z powódką osobne gospodarstwa domowe. Jednocześnie podniósł, iż gdyby J. W. poprosiła go o zawarcie majątkowej umowy małżeńskiej, wówczas wyraziłby zgodę, dlatego też wytoczenie niniejszego powództwa nie było konieczne.

Sąd ustalił co następuje :

J. W. i B. W. (1) zawarli związek małżeński w dniu 22.08.2009 r. W ich małżeństwie panuje ustrój wspólności majątkowej. W czasie małżeństwa strony nie miały problemów finansowych.

Początkowo małżonkowie zamieszkiwali u matki powódki. Już wówczas u pozwanego pojawił się problem z alkoholem. W 2019 roku pozwany z własnej inicjatywy podjął próbę leczenia. Również na początku 2020 r. rozpoczął leczenie w ramach terapii, na którą został zapisany przez powódkę. Pozwany wytrzymał w abstynencji przez okres miesiąca. Pod wpływem alkoholu B. W. (1) prowokował awantury, a nawet dochodziło do rękoczynów. O każdej awanturze wywołanej przez pozwanego w stanie nietrzeźwości powódka informowała jego matkę. W 2021 r. w trakcie jednej z awantur wezwała na interwencję policję, jednak pozwany opuścił dom przed przyjazdem funkcjonariuszy.

W czasie trwania małżeństwa strony wybudowały dom w miejscowości M. na działce, którą otrzymali od rodziców pozwanego.

J. W. z zawodu jest pielęgniarką. W czasie małżeństwa podejmowała dodatkowe zajęcia. Pozwany pracował w systemie 3 - zmianowym. Nie pracował dodatkowo, pomagał natomiast ojcu w prowadzonym przez niego gospodarstwie.

Małżonkowie na wykończenie domu wzięli kredyt hipoteczny w kwocie 70.000 zł na okres 35 lat. Środki z tego kredytu wystarczyły na wykończenie parteru i jednego pokoju na piętrze. Pozostałe prace wykończeniowe zostały sfinansowane z bieżących dochodów pochodzących z dodatkowych prac powódki. Raty kredytu były pobierane przez bank z powiązanego z tym kredytem rachunku, na który wpływały wynagrodzenia stron.

J. W. w dniu 26.06.2021 r. wyprowadziła się wraz synem do swojej matki. Wystąpiła również z pozwem o rozwód. Po wyprowadzce powódki, B. W. (1) zmienił rachunek, na który przekazywane jest jego wynagrodzenie. Obecnie więc raty kredytu regulowane są wyłącznie przez powódkę.

Powódka jeszcze w czasie zamieszkiwania z pozwanym wzięła kredyt na zakup samochodu, który spłaca w ratach po 600 zł. Termin płatności ostatniej raty przypada na sierpień br. J. W. spłaca również kredyt wzięty na zakup kabiny prysznicowej, który spłaca w ratach po 150 zł.

Strony poza domem nie posiadają innych nieruchomości. Pozwany nadal w nim zamieszkuje i ponosi koszty związane z jego utrzymaniem.

Po wyprowadzeniu się powódki, pozwanemu zdarzało się wykonywać dziennie do żony kilkadziesiąt połączeń telefonicznych. Gdy odbierała, wówczas ze strony B. W. (1) padały wyzwiska pod jej adresem. Pozwany wysyłał też do żony wiadomości tekstowe, w których zwracał się do niej wulgarnie, a także groził jej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie : odpisu skróconego aktu małżeństwa k.9 i 43, wydruków wiadomości tekstowych k.30-34, wykazu połączeń k.35-42, częściowo zeznań świadków: A. B. k.45v, M. W. k.46, B. W. (2) k.46v, zeznań powódki k.46v-47, częściowo zeznań pozwanego k.47-47v.

Jako wiarygodne w części Sąd ocenił zeznania A. B.. W świetle bowiem pozostałych dowodów nie można uznać za prawdziwe stwierdzenia, iż pozwany wygnał powódkę. Z dużą ostrożnością Sąd podszedł do zeznań świadka M. W., ojca pozwanego. Zeznania świadka wskazują na emocjonalne zaangażowanie po stronie pozwanego. Świadek upatrywał się bowiem przyczyn problemów małżeńskich stron w postawie powódki, w szczególności, że za dużo pracowała, natomiast w kwestiach „niekorzystnych” dla pozwanego, jak choćby interwencje policji, problemy z alkoholem, stosowanie przemocy, świadek zasłaniał się brakiem wiedzy. Z tych samych względów za częściowo wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka B. W. (2), brata pozwanego.

Sąd dał wiarę zeznaniom powódki, albowiem były szczere, logiczne i rzeczowe, a ponadto znajdowały pokrycie w dokumentach złożonych przez nią w poczet materiału dowodowego.

Na przyznanie im częściowo wiary zasługiwały zeznania pozwanego. Nie sposób obdarzyć ich wiarygodnością, że B. W. (1) chciał dojść do porozumienia z powódką oraz że zgodzi się na rozwód i ustanowienie rozdzielności majątkowej, zwłaszcza w kontekście kierowanej do niej korespondencji sms- owej oraz "nękania" połączeniami telefonicznymi (k.30 – 42). Ponadto wewnętrznie sprzeczne są zeznania pozwanego, w których twierdził, że leczył się w 2019 r., lecz nie w związku z problemem alkoholowym.

Wartość dowodowa dokumentów zebranych w sprawie nie budzi żadnych wątpliwości, a ponadto nie była przez strony kwestionowana.

Sąd zważył co następuje :

Powódka wniosła o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej z datą wsteczną tj. z dniem 26.06.2021 r. Pozwany uznał żądanie pozwu, przy czym wniósł o ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wniesienia pozwu tj. 20.09.2021 r. Podkreślić należy, iż w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej Sąd nie może oprzeć rozstrzygnięcia wyłącznie na uznaniu powództwa lub przyznaniu okoliczności faktycznych (art. 431 k.p.c. w zw. z art. 452 k.p.c.) i powinien każdorazowo przeprowadzić postępowanie dowodowe, a w razie uznania powództwa - ustalić przyczyny, które skłoniły do tego stronę pozwaną (art. 432 i 441 k.p.c. w zw. z art. 452 k.p.c.).

Zgodnie z art. 52 § 1 kro, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Wspomnieć trzeba, że aktualne brzmienie powołanego przepisu zostało ustalone na mocy ustawy z dnia 17.06.2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1691), która weszła w życie w dniu 20.01.2005 r. Na kanwie przepisów obowiązujących w obecnym brzmieniu nie zapadły orzeczenia, które analizowałaby pojęcie „ważnych powodów”. Kierując się jednak tym, że Kodeks rodzinny i opiekuńczy w wersji obowiązującej do dnia 20.01.2005 r. również posługiwał się pojęciem „ważnych powodów” trudno nie uwzględnić stanowiska doktryny oraz poglądów Sądu Najwyższego ukształtowanych pod rządami uprzednio obowiązujących przepisów.

W myśl zaś dotychczas utrwalonego w orzecznictwie poglądu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13.05.1997 r. w sprawie III CKN 51/97 – OSNC 1997/12/194), separacja małżonków, uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym stanowi ważny powód dla ustanowienie rozdzielności majątkowej (zniesienia wspólności majątkowej). W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż ustało wspólne pożycie stron, gdyż między małżonkami ustały pozytywne uczucia (miłości, szacunku, zaufania). Poza tym, strony nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Podkreślenia wymaga, iż strony prezentują różne stanowiska w zakresie powodów, które sprawiły, iż ich małżeństwo dotknął kryzys, lecz zdaniem Sądu, w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej nie odgrywa większego znaczenia, która ze stron doprowadziła do rozpadu pożycia. Zauważyć należy, że relacji istniejącej pomiędzy stronami nie sposób uznać za tymczasową, zważywszy że powódka wystąpiła już z pozwem o rozwód.

Zgodnie z ukształtowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, ustanowienie rozdzielności majątkowej może stwarzać zagrożenie dla interesów wierzycieli, co nakłada na Sąd obowiązek poczynienia stosownych ustaleń w ramach toczącego się postępowania ( vide : OSNC 1994/12/246 ; OSNC 1995/4/70 ). W świetle tego obowiązku, podkreślenia wymaga, że zdaniem Sądu uwzględnienie przedmiotowego powództwa nie stwarza zagrożenia dla wierzycieli, skoro powódka reguluje wszelkie zobowiązania kredytowe zaciągnięte przez strony w czasie wspólnego zamieszkiwania, po tym jak pozwany dokonał zmiany konta bankowego, na które wpływało jego wynagrodzenie za pracę.

Na gruncie niniejszej sprawy kwestią sporną między stronami była data ustanowienia rozdzielności majątkowej.

Stosownie do art. 52 § 2 kro, rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Jak wynika z poglądu wyrażonego w orzecznictwie (vide: wyrok SN z dnia 08.05.2003 r., II CKN 78/01, LEX nr 80245), zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej z datą wsteczną może nastąpić tylko wtedy, jeżeli ważne powody, o jakich mowa w art. 52 k.r.o., a więc m.in. separacja faktyczna, istniały już w tej wcześniejszej dacie. W realiach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu zasadnym okazało się ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej między stronami z dniem 26.06.2021r. Już bowiem od tej daty strony żyją w rozłączeniu i nie podejmują wspólnych decyzji w kwestiach finansowych.

W tym stanie rzeczy , na podstawie cytowanych przepisów, orzeczono jak w pkt I wyroku.

Zgodnie z art. 98 § 1 kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony ( koszty procesu ). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata (art. 98 § 3 kpc ).

Biorąc pod uwagę, iż powództwo zostało uwzględnione w całości, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki zwrot kosztów procesu, na które złożyła się : opłata od pozwu w kwocie 200 zł , koszty zastępstwa adwokackiego w kwocie 720 zł, ustalonej zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 z późn. zm.), a także opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Pozwany domagał się zasądzenia od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania, gdyż uznał powództwo przy pierwszej czynności, a nadto zgodziłby się na podpisanie umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową przed notariuszem. Wytoczenie przedmiotowego powództwa, jego zdaniem, nie było więc konieczne.

Zdaniem Sądu, stanowisko pozwanego nie zasługiwało na uwzględnienie. Jak wynika z art. 101 kpc, zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Zastosowanie tego przepisu wchodzi w rachubę wówczas gdy spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki, a mianowicie pozwany nie dał powodu do wytoczenia sprawy oraz uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Pamiętać należy, iż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, pozwany nie daje powodu do wytoczenia sprawy, jeżeli jego postępowanie, zgodnie z doświadczeniem życiowym usprawiedliwia wniosek, że strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa (vide: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13.04.1961 r., sygn. akt IV CZ 23/61).

Zdaniem Sądu, "uznanie powództwa" przez pozwanego ma znaczenie drugorzędne. Wniosek ten wynika z faktu, iż w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej Sąd nie może oprzeć rozstrzygnięcia wyłącznie , jak zaznaczono powyżej, na uznaniu powództwa lub przyznaniu okoliczności faktycznych. Ponadto do ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami nie mogło dojść w drodze umowy, skoro powódka domagała się ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Argumentacja pozwanego, iż wytoczenie niniejszego powództwa nie było konieczne, w ocenie Sądu, jest zatem chybiona. Ponadto, dokonując analizy stanowiska pozwanego nie sposób pominąć wiadomości tekstowych kierowanych do powódki oraz zestawienia wykonanych połączeń (k.30– 42). Zważywszy na ich ilość oraz treść, trudno uznać, aby w takich warunkach mógł się odbyć konstruktywny dialog powódki z pozwanym, którego efektem byłaby wspomniana umowa notarialna.

Sędzia Agnieszka Pietruszka