Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Romuald Kompanowski

Protokolant: p.o. stażysty Izabela Kryjom - Zuchowska

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2021 r. w Kaliszu

odwołania B. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 28 czerwca 2021 r. Nr (...)

w sprawie B. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do niezrealizowanego świadczenia

Oddala odwołanie

SSO Romuald Kompanowski

UZASADNIENIE

Decyzją z 28 czerwca 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił B. B. prawa do niezrealizowanego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego oraz prawa do niezrealizowanego świadczenia uzupełniającego po zmarłej matce A. W..

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła B. B. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do wnioskowanych świadczeń.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania powołując się na argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Bezspornym jest, iż zmarła 6 kwietnia 2021 r. A. W. do chwili swej śmierci zachowała prawo do dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego przysługującego emerytom i rencistom oraz prawo do świadczenia uzupełniającego z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji. Bezsporne jest również to, że odwołująca jest córką zmarłej.

W przepisie art. 13 pkt 4 ustawy z 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów zawarte jest odesłanie w sprawach nieuregulowanych w ustawie do uregulowań zawartych w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – zwanej dalej ustawą emerytalną – z wyłączeniem art. 136 ustawy emerytalnej. Identycznej treści odesłanie zawarte jest w przepisie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Przepis art.136 ustawy emerytalnej w ustępie 1 ma następujące brzmienie „W razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku - małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku - innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba”. Hipotezą przywołanej normy objęte są wszystkie przypadki niezrealizowania świadczenia w okresie między wystąpieniem z wnioskiem o świadczenie a śmiercią uprawnionego. czyli zarówno te, gdy zgon nastąpił w trakcie postępowania o przyznanie świadczenia, jak i te, gdy dotknął on osobę już mającą ustalone decyzją organu rentowego lub wyrokiem sądowym prawo do świadczenia. Zdarzenie, jakim jest wydanie przez organ rentowy deklaratywnej decyzji przyznającej ubezpieczonemu prawa do świadczenia, nie jest zatem w ogóle wymienione w hipotezie komentowanej normy prawnej i nie przesądza o wystąpieniu wynikającego z dyspozycji tej normy skutku, jakim jest następstwo prawne po zmarłym świadczeniobiorcy w zakresie wypłaty niezrealizowanego świadczenia.

Powyższe zasady odnoszą się do świadczeń przyznawanych w trybie cytowanych wyżej ustawy o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów i ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Ustawy te nie zawierają własnych regulacji w zakresie wypłaty świadczenia niezrealizowanego z powodu śmierci uprawnionego. Prawo do jego wypłaty mogłoby wynikać z art. 136 ust. 1 ustawy emerytalnej tylko wówczas, gdyby do jego stosowania odsyłały przepisy cytowanych wyżej ustaw. Tymczasem w przepisach każdej z tych ustaw, odsyłających w sprawach w niej nieuregulowanych do odpowiedniego stosowania przepisów ustawy emerytalnej, wymienione zostało wprost pominięcie jej art. 136. Ustawodawca nie tylko, że nie przewidział możliwości przejścia uprawnień do świadczenia na inne osoby, w tym następstwa prawnego w przypadku niezrealizowania wypłaty tego świadczenia z uwagi na śmierć osoby uprawnionej ale wprost takie przejście wyłączył. Sprawa o przedmiotowe świadczenia, należące do kategorii spraw z zakresu szeroko rozumianego zabezpieczenia społecznego i w tym kontekście będąca sprawą cywilną w znaczeniu formalnoprawnym, nie jest sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.c. i stąd nie mają do niej zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego, w tym w szczególności dotyczący spadków - art. 922 k.c. Pogląd ten jest ugruntowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki z dnia 18 kwietnia 2007 r., I UK 315/06, OSNP 2008 nr 9-10, poz. 147 oraz z dnia 16 stycznia 2014 r., I UK 300/13, LEX nr 1498593 i powołane w nich orzeczenia). Prowadzi to do konkluzji, że rozstrzygnięcie zawarte w zaskarżonej decyzji jest zgodne z prawem gdyż omawiane wyżej przepisy zwalniają organ rentowy z wypłaty przedmiotowych świadczeń z uwagi na śmierć uprawnionego.

Mając na uwadze powyższe orzec należało jak w sentencji wyroku.

SSO Romuald Kompanowski