Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Katarzyna Powalska

Protokolant Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2022 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. K. i W. K.

przeciwko R. Bank (...) w W. prowadzący w P. działalność za pośrednictwem oddziału R. Bank (...) Oddział w Polsce

o roszczenia z umów bankowych indeksowanych do franka szwajcarskiego

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli

z dnia 14 kwietnia 2022 roku, sygn. akt I C 74/22

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od R. Bank (...) w W. prowadzący w P. działalność za pośrednictwem oddziału R. Bank (...) Oddział w Polsce na rzecz powodów Z. K. i W. K. 1800 ( jeden tysiąc osiemset ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 8 lipca 2022 roku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I Ca 236/22

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 14 kwietnia 2022 roku wydanym w sprawie I C 74/22 z powództwa Z. K. i W. K. przeciwko R. Bank (...) z siedzibą w W. prowadzącemu w Polsce działalność za pośrednictwem R. Bank (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W., stwierdzono nieważność umowy kredytu mieszkaniowego nr (...) zawartej w dniu 04 sierpnia 2008 roku pomiędzy powodami jako kredytobiorcami i pozwanym jako kredytodawcą (pkt 1. wyroku) jak również zasądzono od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwotę 28.707,51 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 lipca 2021 r. do dnia zapłaty (pkt 2. wyroku), zasądzono od pozwanego na rzecz powoda solidarnie 4.617,00 zł tytułem kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (pkt 3. wyroku).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski, których istotne elementy przedstawiają się następująco:

W 2009 roku powodowie zwrócili się do (...) Banku (...) S.A z siedzibą w W. Oddział w Ł. o udzielenie pożyczki, w związku z koniecznością pozyskania środków na zakup nieruchomości i remont lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność położonego w (...), gmina Z.. Powodowie spotkali się z odmową zawarcia umowy kredytowej hipotecznej w innych bankach z uwagi na brak dostatecznej zdolności kredytowej. Powódka była zatrudniona jako szwaczka, powód pracował jako specjalista do spraw sieci w telekomunikacji. Jedynym ich źródłem dochodów były wynagrodzenia za pracę. Dochody te były niewystarczające aby mogli uzyskać kredyt złotówkowy. Pracownik pozwanego Banku, który oceniał ich zdolność kredytową zasugerował rozwiązanie ich problemu, którym był kredyt mieszkaniowy waloryzowana kursem (...). Powodowie wykazali zainteresowanie taką ofertą, tym bardziej, że była to dla nich jedyna możliwość na pozyskanie środków na zakup nieruchomości. W dniu 02 lipca 2028 roku złożyli wniosek o kredyt mieszkaniowy na kwotę 160.000 zł, z wkładem własnym 5000 zł. Po otrzymaniu wstępnej zgody ze strony pozwanego banku, powodowie stawili się w oddziale Banku. Na powodów czekała już umowa o kredyt z naniesionymi danymi indywidualnymi (wysokość kredytu, okres kredytowania, dane osobiste klientów, dane nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie). Powodowie nie mieli możliwości ingerencji w treść umowy, za wyjątkiem danych indywidualnych, chociaż nawet i ich zmiana, ingerująca w zdolność kredytową mogłaby stanąć na przeszkodzie w udzieleniu kredytu. Powodowie zostali bowiem uprzedzeni, że tylko zaproponowana umowa nr (...) wchodzi w grę, jeżeli chcą otrzymać potrzebne środki. W zakresie samej konstrukcji umowy, jej znaczenia i możliwych konsekwencji udzielono powodom tylko ogólnych informacji. Dowiedzieli się więc oni, że ten rodzaj pozyskiwania środków jest bardzo popularny, ze względu na znacznie tańszy koszt kredytu i stosunkowo niewielkie (jak na kredyt w walucie) ryzyko. Kurs franka szwajcarskiego był bowiem przedstawiony jako charakteryzujący się wysoką stabilnością wśród walut obcych. Powodowie otrzymali szereg dokumentów do akceptacji , które podpisali bez analizy szczegółowej ich zapisów. Ich wizyta w oddziale Banku trwała mniej niż godzinę (włącznie z podpisaniem Umowy, oświadczeń i dokonaniu wszystkich formalności).

Umowa o pożyczkę mieszkaniową nr (...) została zawarta w dniu 04 sierpnia 2008 roku, w kształcie zaproponowanym przez pozwany Bank. Jak wynikało z § 2 ust. 1, 2 i 3 tej umowy bank udzielił im kredytu w wysokości 87.064,00 CHF na okres od 04 sierpnia 2008 roku do 06 sierpnia 2030 roku na zakup nieruchomości i remont lokalu numer (...) położonego w (...), objętego KW Nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli . Okres spłaty kredytu określono na 264 raty. Wypłata miała nastąpić w transzach I w wysokości 11.613,00 CHF, druga 7.918,00CHF trzecia stanowiła pozostałą kwotę kredytu.

Zabezpieczeniem spłaty kredytu w myśl § 5 umowy była hipoteka zwykła w kwocie 87.064,00 CHF i hipoteka kaucyjna do kwoty 26.119,20 CHF ustanowiona na finansowanej nieruchomości, cesja praw z polisy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i zdarzeń losowych na kwotę 165.000,00 zł oraz cesja praw z polis ubezpieczenia na życie wystawionych na rzecz Z. i W. małżonków K. z suma ubezpieczenia 164.934,67 zł oraz ubezpieczenie spłaty kredytu określone w § 7 umowy.

Powodowie uiścili prowizję przygotowawczą w wysokości 1.741,29 CHF, opłatę z tytułu ubezpieczenia kredytu 567,57 CHF, opłatę z tytułu ubezpieczenia Niskiego Wkładu 774,02 CHF, opłatę z tytułu ubezpieczenia nieruchomości 148,50 zł, opłatę z tytułu ubezpieczenia na życie 412,34 zł.

Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej ustalanej jako suma stopy referencyjnej LIBOR 3M oraz stałej marży banku w wysokości 1,5%, przy czym rzeczywista roczna stopa procentowa wynosiła 4,97 % (§ 2 umowy i 12 umowy ).

Postanowienia § 21 ust.6 wskazywały, że w sprawach nieuregulowanych umową zastosowanie mają postanowienia Regulaminu Kredytu Mieszkaniowego w R. Bank (...) S.S, tabela oprocentowania i opłat, prowizji dla kredy mieszkaniowego i pożyczki hipotecznej. Postanowienia Regulaminu przewidywały, że Bank jest uprawniony do zmiany Taryfy w przypadku zmiany któregokolwiek z wymienionych w nim parametrów. Z kolei § 15 ust. 6 przewidywał, że zmiana taryfy nie stanowi zmiany umowy. Aktualna Taryfa dostępna jest w placówkach Banku. Również aktualne wysokości prowizji i opłat określać miała Taryfa, dostępna w placówkach Banku (§ 15 ust. 2 Regulaminu).

Zasady indeksacji kredytu został określone w Regulaminie. Zgodnie z jego postanowieniami:

a) kredyt indeksowany do waluty obcej to kredyt, oprocentowany według stopy procentowej, opartej na stopie referencyjnej, dotyczącej waluty innej niż złoty, którego wypłata oraz spłata odbywa się w złotych w oparciu o kurs waluty obcej do złotych, według tabeli,

b) w przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredytu następuje w złotych nie niższego niż kursu kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty środków z kredytu (§7 ust. 4 Regulaminu),

c) saldo zadłużenia z tytułu kredytu wyrażone jest w walucie obcej i obliczane według kursu stosowanego przy uruchomieniu kredytu (§7 ust. 4 Regulaminu),

d) raty kredytu podlegające spłacie wyrażone są w walucie obcej i w dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego, o którym mowa w ust.1, według kursu sprzedaży zgodnie z tabelą obowiązującą w banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu (§ 9 ust. 2 Regulaminu),

e) w przypadku postanowienia kredytu w stan wymagalności, miała nastąpić zmiana waluty kredytu na złote według kursu sprzedaży zgodnie z aktualną tabelą obowiązującą w banku (§ 21 Regulaminu). Z dniem 1 lipca 2016 roku bank dokonał zmiany treści Regulaminu :

W szczególności do Regulaminu dodano § 7 ust. 6-8, określające czynniki, które miały być uwzględniane przy ustalania kursów kupna i sprzedaży walut oraz wysokości spreadu walutowego. W szczególności wysokość Indeksu Marżowego Banku, określającego odchylenie kursów banku od kursów na rynku międzybankowym (prezentowanych w serwisie informacyjnym R.) miała być ustalana przez bank na podstawie podaży i popytu na daną walutę na rynku krajowym i zagranicznym, płynności rynku walutowego oraz kosztów Banku związanych z pozyskiwaniem danej waluty. Wartość Indeksu Marżowego Banku nie mogła przekraczać 7 % danego kursu średniego.

Spłata kredytu następowała w terminach i wysokościach wskazanych w harmonogramie kredytu. Operację pobrania raty kredytu i jej przeliczania dokonywał pozwany Bank. Kwota, którą powodowie mieli zwrócić nie została podana w umowie. Szacunkowy koszt odsetek określono na 47.831,10 CHF, przy czym zastrzeżono, że wysokość odsetek jest dla sytuacji, gdy kwota kredytu jest zgodna z zapisem § 2 umowy i będzie uruchomiona jednorazowo. Powodowie otrzymali kredyt w transzach. Sposób w jaki ustalany był kurs w § 13 umowy, lub choćby jego możliwe odchylenia od obiektywnych wskaźników niezależnych od pozwanego nie został podany ani w umowie, ani w Regulaminie kredytu. Dotyczy to zarówno kursu kupna, po jakim przeliczana była pierwotna kwota kredytu, jak i kursu sprzedaży po jakim następnie przeliczana była pobrana rata.

Powodowie spłacają kredyt w walucie polskiej denominowanej do franka szwajcarskiego (...). Z wydanego przez R. Bank (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. zaświadczenia z dnia 21 czerwca 2021 roku wynika, że powodowie w ramach wypłaty kredytu, po potrąceniu kosztów uruchomienia otrzymali sumę środków w (...) odpowiadającą kwocie 183.655,24 zł, zaś na rzecz Banku w okresie od 08 października 2008 roku do dnia 11 czerwca 2021 roku spłacili 212.362,75 zł. Dokonując spłaty zobowiązania powodowie uiścili na rzecz Banku sumę 28.707,51 zł ponad kwotę im wypłacona przez Bank. Powodowie nadal dokonują spłat kredytu w wyżej opisany sposób wynikający z jej postanowień.

Powodowie działając przez profesjonalnego pełnomocnika zgłosili reklamację do pozwanej, wnosząc o zwrot całości spłaconych rat kredytu oraz wyrażenie zgody na wykreślenie hipotek obciążających ich nieruchomość. Bank odmówił zadośćuczynieniu żądaniom powodów.

Z. K. ma 67 lat jest emerytem ma wykształcenie średnie. W dacie zaciągania kredytu był pracownikiem (...) S.A. Nigdy nie uczestniczył w żadnych szkoleniach z dziedziny bankowości i nie posiada żadnej wiedzy specjalistycznej z zakresu finansów i bankowości. W. K. ma wykształcenie zawodowe, jest szwaczką. W dacie zawarcia umowy pracowała w swoim zawodzie. Także ona nie posiada żadnej wiedzy specjalistycznej z zakresu finansów i bankowości. Nieruchomość i lokal numer (...) położony w (...) zawsze był wykorzystywany przez powodów na cele mieszkalne. Zaspokajali tam potrzeby mieszkaniowe własnej rodziny, obecnie także tam mieszkają.

Dopiero w kilka lat po zawarciu umowy z bankiem wyremontowali na posesji budynek gospodarczy, w którym prowadzili działalność – szwalnię, gdyż oboje utracili pracę. Zawierając umowę z Bankiem nie mieli świadomości z jakim ryzykiem wiąże się dla nich zapis związany z indeksowaniem rat do kursu (...), nie znali znaczenia pojęcia: libor, strefa walutowa. Przed zawarciem umowy dla powodów najważniejsza była wysokość raty i uzyskanie środków, które umożliwią im zakup domu. W chwili zawarcia umowy powodowie potrzebowali pieniędzy w polskiej walucie, nie posiadali jednak wystarczającej zdolności kredytowej na otrzymanie takiego kredytu.

W toku wykonywania umowy (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. został przejęty przez pozwany R. Bank (...) z siedzibą w W. prowadzący działalność za pośrednictwem R. Bank (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W.. W wyniku przekształcenia pozwany bank wstąpił we wszelkie prawa banku przejętego.

Sąd Rejonowy na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego przyjął, że takie ukształtowanie postanowień umownych, sprawia, że bank może jednostronnie i arbitralnie modyfikować wskaźniki, według których obliczana jest zarówno wysokość kapitału kredytu do spłaty, jak i świadczeń kredytobiorcy (rat kredytowych). Waloryzacja kredytu na podstawie przedmiotowej umowy odbywa się w oparciu o tabele kursowe sporządzane przez pozwanego i to uprawnienie banku do określania wysokości kursów (...) na gruncie zawartej umowy nie doznaje formalnie żadnych określonych ograniczeń. Jakiekolwiek ograniczenie w tym zakresie nie wynika także z żadnych przepisów prawa. Sąd Rejonowy podkreślił, że w niniejszej sprawie treść klauzul przedmiotowej umowy nie wskazuje według jakiego, obiektywnego kursu, ma nastąpić przeliczanie rat i kapitału kredytu. Nie zawiera ona również warunków ustalania przez bank kursów wymiany walut odnoszących się do uruchomienia kredytu, jak i jego spłaty. Na podstawie zawartych w umowie postanowień strona powodowa nie była w stanie zweryfikować, jak pozwany kształtował kursy wymiany walut i jakimi zasadami przy tym się kierował. Nie była również w stanie określić ostatecznego kosztu kredytu oraz konsekwencji finansowych związanych ze stosowaniem klauzul waloryzacyjnych. Strona powodowa nie została poinformowana w jaki sposób tworzone są tabele kursów banku, jak przedstawiało się historyczne kształtowanie waluty (...) względem złotego, euro czy dolara amerykańskiego, a także tego, że raty kredytowe czy też saldo kredytu mogą drastycznie wzrosnąć. Nie przedstawiono jej symulacji porównawczej pokazującej kształtowanie się zarówno wysokości salda zadłużenia, jak i wysokości miesięcznej raty kredytu, w przypadku odpowiednio kredytu w PLN i (...), w sytuacji znaczącej zmiany kursu i aprecjacji franka szwajcarskiego.

W ocenie Sądu Rejonowego przy poszanowaniu woli stron, niemożliwe byłoby kontynuowanie umowy zawartej miedzy stronami, wobec czego Sąd uwzględnił najdalej idące żądanie powodów – ustalenia nieważności całej umowy, i w konsekwencji zasądził od pozwanego na rzecz powodów zwrot tego, co powodowie na podstawie nieważnej od początku w całości umowy świadczyli na rzecz pozwanego banku. Według Sądu, konsekwencją uznania, że badany stosunek prawny jest nieważny, jest to, iż świadczenia spełnione w jego wykonaniu są nienależne w rozumieniu art. 410 § 2 k.c.

Sąd stanął też na stanowisku teorii dwóch kondykcji, a więc uznał, że i kredytobiorcy i kredytodawcy przysługują odrębne żądania o zwrot wzajemnych świadczeń. Natomiast z uwagi na ograniczone żądanie powodów, którzy domagali się zwrotu jedynie nadwyżki nadpłaconego przez nich świadczenia w ramach wpłat jakich dokonali do czerwca 2021 r., Sąd – będąc związany tym żądaniem – zasądził jedynie sumę ów nadwyżki.

Apelację od tego orzeczenia wywiódł pełnomocnik strony pozwanej, zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił on:

1) naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

A. przepisu art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez dokonanie dowolnej, a nie wszechstronnej oceny materiału dowodowego oraz dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią materiału dowodowego, poprzez:

I. ustalenie, że postanowienia umowne, w których określono sposób przeliczenia kursu waluty, nie zostały indywidualnie uzgodnione;

na podstawie przepisu art. 368 § 1 ¹ k.p.c. wskazał, że następujący fakt został ustalony niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy: (i) strona powodowa nie miała możliwości indywidualnego wpływania na treść powstałego stosunku prawnego; (ii) brak uzgodnienia konstrukcji denominacji, pomimo indywidualnego uzgodnienia waluty denominacji

na podstawie przepisu art. 368 § 1 ¹ k.p.c. wskazał, że następujący fakt istotny dla rozstrzygnięcia nie został ustalony przez Sąd I instancji: (i) strona powodowa miała realną możliwość negocjowania umowy kredytowej oraz jej poszczególnych postanowień, w tym konstrukcji denominacji, z której nie skorzystała

II. ustalenie, że w niniejszej sprawie doszło do: (i) rażącego naruszenia interesów konsumenta oraz sprzeczności z dobrymi obyczajami postanowień umownych odnoszących się do klauzul waloryzacyjnych, oraz (ii) że nie zostały one sformułowane jednoznacznie, prostym i zrozumiałym językiem,

na podstawie przepisu art. 368 § 1 ¹ k.p.c. wskazał, że następujące fakty zostały ustalone niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy: (i) pozwany nie poinformował strony powodowej o nieograniczonym ryzyku walutowym w odniesieniu do wysokości raty i kapitału możliwych do uzyskania w dacie zawarcia umowy w sposób jasny i zrozumiały; (ii) pozwany zaniechał podania posiadanych przez siebie informacji o historycznych zmianach kursu oraz nie pokazał stronie symulacji jak zmiany kursowe będą wpływać na wysokość zobowiązania kredytowego; ( (...)) pozwany przyznał sobie prawo do jednostronnego kształtowania wysokości świadczeń stron umowy; (iv) klauzula denominacyjna zawiera niejednoznacznie określony warunek ryzyka walutowego co godzi w równowagę kontraktową stron stosunku prawnego na poziomie informacyjnym

na podstawie przepisu art. 368 § 1 k.p.c. wskazał, że następujący fakt istotny dla rozstrzygnięcia nie został ustalony przez Sąd 1 instancji: (i) kurs waluty stosowany przez pozwanego miał charakter rynkowy; (ii) kurs franka szwajcarskiego w stosunku do złotego wzrósł na skutek okoliczności niezależnych od pozwanego, co przełożyło się na wzrost zobowiązania strony powodowej; ( (...)) pozwany może oczekiwać od strony powodowej zachowania odpowiadającego wzorcu konsumenta uważnego, ostrożnego i dbającego o swoje interesy;

III. ustalenie, że: pozwany dysponował zupełną swobodą i dowolnością w kształtowaniu
wysokości zobowiązania drugiej strony poprzez zwiększenie wartości salda wyrażonego w (...) oraz poszczególnych rat kredytowych

na podstawie przepisu art. 368 § 1 ¹ k.p.c. wskazał, że następujące fakty zostały ustalone niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy: (i) w umowie kredytu brak jest precyzyjnych zasad, którymi pozwany miał się kierować przy ustalaniu kursów; (ii) sposób określania kursów stosowanych przez pozwanego jest niczym nieograniczony; ( (...)) w umowie kredytu nie jest ściśle określona kwota kredytu oraz obiektywne zasady jej określenia; (iv) umowa oraz regulamin nie precyzują sposobu, w jaki pozwany wyznacza kursy walut w sporządzonej przez siebie tabeli kursów;

IV. ustalenie, że bank nie zrealizował względem kredytobiorcy obowiązków informacyjnych w zakresie właściwości kredytu denominowanego do waluty obcej, w tym skutków ciążącego na nim ryzyka kursowego i jego wpływie na wysokość rat oraz zadłużenia, pomimo ustalenia przez Sąd, że strona powodowa została poinformowana o ryzyku kursowym, co potwierdza zgromadzony materiał w sprawie (m.in. w oświadczeniach dołączonych do wniosku kredytowego i umowie kredytowej);

na podstawie przepisu art. 368 § 1 ¹ k.p.c. wskazał, że następujący fakt został ustalony niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy: (i) doszło do nierówności informacyjnej stron, (ii) pozwany nie dopełnił obowiązków informacyjnych względem strony powodowej, w związku z czym, nie miała ona świadomości ryzyka kursowego i zasad, na których opierał się mechanizm przeliczeniowy;

V. ustalenie, że strona powodowa nie zaakceptowała faktycznie ryzyka walutowego
związanego z konstrukcją kredytu denominowanego do waluty obcej, w tym błędnym
przyjęcie, że oświadczenia złożone przez stronę powodową wraz z wnioskiem
o udzielenie kredytu oraz przy zawarciu umowy pozostają bez znaczenia dla
rozstrzygnięcia w sprawie;

na podstawie przepisu art. 368 § 1 ¹ k.p.c. wskazał, że następujące fakty zostały ustalone niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy: (i) strona powodowa nie miała świadomości i nie akceptowała ryzyk związanych z kredytem denominowanym do waluty obcej, (ii) złożone przez stronę powodową oświadczenia nie potwierdzają jej świadomości w chwili zawierania umowy co do ww. ryzyk;

VI. ustalenie, że strona powodowa ponosiła nieograniczone ryzyko kursowe, podczas gdy
pozwany przewidział mechanizmy ostrożnościowe dla kredytobiorców pozwalające
na ograniczenie ryzyka kursowego, jak np. przewalutowanie kredytu;

na podstawie przepisu art. 368 § 1 ¹ k.p.c. wskazuję, że następujące fakty zostały ustalone niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy: ponoszenie wyłącznie przez stronę powodową ponosi nieograniczonego ryzyka kursowego;

B. przepisu art. 227 k.p.c. w zw. z przepisem art. 235 ² § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.c. (powołując się na złożone na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2022 roku zastrzeżenie w trybie przepisu art. 162 § 1 k.p.c.) - poprzez wadliwe oddalenie na rozprawie postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2022 roku zawnioskowanego przez pozwanego dowodu z zeznań świadków A. S. i D. M. na fakty wskazane w punkcie 7 petitum odpowiedzi na pozew, czym Sąd uniemożliwił wszechstronne ustalenie okoliczności sprawy przy uwzględnieniu informacji posiadanych przez ww. świadków co do przebiegu procesu zawierania umowy, istotnych dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy;

C. przepisu art. 227 k.p.c. w zw. z przepisem art. 235 ² § 1 pkt 2. 3 i 5 k.p.c. (powołując się na złożone na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2022 roku zastrzeżenie w trybie przepisu art. 162 § 1 k.p.c.) poprzez wadliwe oddalenie na rozprawie postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2022 roku zawnioskowanego przez pozwanego dowodu sformułowanego w pkt 6 petitum odpowiedzi na pozew o zwrócenie się o udzielenie stosownych informacji do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z., czym Sąd uniemożliwił wszechstronne ustalenie okoliczności sprawy tj. ustalenia; (i) czy stronie powodowej nadal przysługuje prawo własności do kredytowanej nieruchomości; (ii) czy pozwany sfinansował stronie powodowej zakup nieruchomości w celach gospodarczych; ( (...)) sposobu wykorzystania kredytowanego lokalu; (iv) czy kredytowana nieruchomość została kiedykolwiek zarejestrowana jako siedziba/miejsce prowadzenia działalności gospodarczej powoda, a jeśli tak, to w jakim okresie; (v) czy ciężary związane z ww. nieruchomością (np.: raty kredytu, koszty energii elektrycznej, Internet) stanowiły koszt podatkowy z tytułu działalności gospodarczej powoda,

- a w konsekwencji ustalenie, iż zawarta między stronami umowa miała charakter konsumencki;

2) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a. art. 22 ¹ k.c. poprzez jego zastosowanie i przyznanie z góry (bez zweryfikowania) stronie powodowej statusu konsumenta pomimo uzasadnionych wątpliwości zgłoszonych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew oraz mimo treści zeznań powodów złożonych na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2022 roku;

b. przepisu art. 189 k.p.c. - poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że stronie
powodowej przysługuje interes prawny w żądaniu ustalenia nieistnienia pomiędzy stronami
stosunku prawnego kredytu wynikającego z umowy kredytu (punkt 1 petitum pozwu),
podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, że strona
powodowa nie miała interesu prawnego w dochodzeniu ustalenia nieważności umowy;

c. przepisu art. 385 ¹ § 1 i 2 k.c. w zw. z przepisem art. 58 § 1 i 3 k.c. - poprzez ich
zastosowanie i przyjęcie, że zapisy zawartej między stronami umowy oraz regulaminu
stanowiącego jej część zawierające mechanizmy denominacyjne, stanowią niedozwolone
postanowienia umowne, a bezskuteczność postanowień denominacyjnych prowadzi do
nieważności umowy kredytu w całości, z uwagi na brak możliwości zastąpienia ich innymi
postanowieniami oraz brak możliwości dalszego funkcjonowania umowy kredytu;

d. przepisu art. 385 ² k.c. - poprzez jego błędne zastosowanie skutkujące brakiem uwzględnienia przy ocenie abuzywności postanowień umownych istotnych okoliczności
istniejących w chwili zawarcia umowy i skupieniem się wyłącznie na literalnej treści
umowy;

e. przepisu art. 65 § 2 k.c. - poprzez jego błędną wykładnię skutkującą nadaniem treści
umowy (dosłownemu brzmieniu) nadrzędnego charakteru wobec zgodnego zamiaru stron i celu umowy;

f. przepisu art. 358 § 1 i 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie i tym samym zanegowanie możliwości zastąpienia warunku umownego uznanego za nieuczciwy przepisem ustawowym w nowym brzmieniu przyjętym już po zawarciu umowy kredytu, a tym samym wykluczenie możliwości zastosowania mechanizmu według innego kursu w miejsce kwestionowanych klauzul przeliczeniowych;

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sformułowane w niej zarzuty, dotyczące oceny dowodów jak i naruszenia prawa materialnego nie są trafne.

W ocenie Sądu II instancji ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy
i przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia były prawidłowe i znajdowały potwierdzenie
w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Ustalenia te Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne w myśl art. 387 § 2 ² pkt 1 i 2 k.p.c. Sąd Rejonowy również w sposób właściwy zastosował przepisy prawa materialnego i prawidłowo rozstrzygnął o żądaniu powodów, uznając najdalej idący zarzut - nieważności umowy w całości.

Wywód apelacji ogranicza się de facto do przedstawienia własnej, subiektywnej, odbiegającej od przyjętej przez Sąd Rejonowy oceny dowodów, a jego wyłącznie polemiczny charakter dyskredytuje podniesione w apelacji zarzuty błędnych ustaleń faktycznych.

Zaznaczyć trzeba, iż rozważania Sądu Rejonowego odnoszące się do braku indywidualnego negocjowania umowy w związku z zastosowaniem wzorca umownego, niejednoznaczności przyjętych klauzul przeliczeniowych, mechanizmu ich funkcjonowania, niemożności wykonywania umowy po wyeliminowaniu postanowień abuzywnych, oceny abuzywności umowy według stanu na datę jej zawarcia, braku należytego pouczenia powodów o ryzyku kursowym i jego wpływie na świadczenia stron, jednostronnego kształtowania przez pozwanego kursu wymiany walut na potrzeby wypłaty kwoty pożyczki i odsetek, a także zawarcia w umowie klauzul waloryzacyjnych oraz intencji stron przy zawieraniu umowy wynikały przede wszystkim z analizy dokumentów w postaci treści umowy, wniosku kredytowego, regulaminu, bądź dotyczyły okoliczności, które były niesporne między stronami.

Wbrew stanowisku apelującego, nie zdołał on wykazać, że postanowienia wprowadzające ryzyko walutowe, w tym główne postanowienie dotyczące zawarcia umowy o kredyt denominowany, zostały indywidualnie uzgodnione. Umowa została zawarta na standardowym wzorcu umowy kredytu, przygotowanym przez pozwanego. W ocenie Sądu Okręgowego, jedynym elementem uzgodnionym indywidualnie była oczekiwana kwota pożyczki wyrażona w złotych polskich. Sam produkt w postaci kredytu indeksowanego do (...) został natomiast przygotowany przez pozwanego. Nie było żadnych możliwości negocjacji postanowień co do ryzyka walutowego, w szczególności przez wprowadzenie górnego pułapu tego ryzyka lub zastosowanie innych mechanizmów zabezpieczających usprawiedliwione interesy konsumenta.

O indywidualnym uzgodnieniu postanowień umownych dotyczących indeksacji nie świadczyły złożone do akt sprawy dowody z dokumentów. Powodom zaoferowano produkt typowy, przygotowany w całości przez bank i adresowany do klientów zainteresowanych zaciągnięciem kredytu. Zarówno wniosek kredytowy, jak i umowa kredytowa opierały się o wzorzec stosowany w banku. Ani z dokumentów złożonych w procesie, ani z zeznań powodów nie wynika w żadnym stopniu możliwość negocjowania przez kredytobiorców warunków umowy, która była de facto wyrazem oferowanego przez bank (...). Taka ocena jest wspierana również przez wskazania wiedzy powszechnej i doświadczenia życiowego, wykluczające możliwość negocjacji przez konsumenta z bankiem indywidualnych warunków umowy, zwłaszcza w kwestiach tak fundamentalnych jak konstrukcja denominacji/indeksacji.

Analiza warstwy motywacyjnej apelacji - w ocenie Sądu Okręgowego – wskazuje, iż zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w istocie ukierunkowane są na podważenie oceny prawnej wyników postępowania dowodowego. Nie są one skierowane przeciwko ustaleniom faktycznym, lecz ich ocenie prawnej sprowadzającej się do rozstrzygnięcia kwestii czy ustalony stan faktyczny może zostać uznany za usprawiedliwiający ocenę umowy za zawierającą niedozwolone postanowienia, skutkujące jej nieważnością.

Powyższe stanowi natomiast proces subsumpcji, czyli zastosowania prawa materialnego do ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych, dlatego przytoczona przez skarżącego argumentacja będzie podlegać rozważeniu przy ocenie naruszenia przepisów prawa materialnego z art. 385 ¹ § 1 k.c.

Obecnie nie powinno już budzić wątpliwości, że w sprawie z umowy kredytu walutowego, w pierwszej kolejności, rozważyć należy skuteczność klauzuli ryzyka walutowego, ona bowiem określa główne świadczenia stron, główny przedmiot umowy (wyroki (...) z 20 września 2017 r., C – 186/16 z 20 września 2018 r., C-51/17 , z 14 marca 2019 r. C-118/17, z 3 października 2019 r., C-260/18).

Uznanie, że klauzula taka jest bezskuteczna względem konsumenta, nakazuje ustalić nieważność umowy, bowiem umowa nie może funkcjonować bez określenia głównego przedmiotu. Nie istnieje żadna regulacja ustawowa, która mogłaby w takim przypadku mieć zastosowanie w miejsce niedozwolonego postanowienia umownego. Nie jest możliwe zachowanie takiej umowy w mocy jako kredytu złotowego oprocentowanego stawką WIBOR bowiem sprowadzałoby się to do nieuprawnionego przekształcenia przez sąd pierwotnej umowy.

Jeżeli zatem sąd ustali, że ryzyko walutowe wprowadzono do umowy postanowieniem niedozwolonym, to nie będzie już potrzeby analizowania innych zapisów umownych, bowiem ich ewentualna niezgodność z przepisami regulującymi ochronę konsumentów nie może prowadzić do skutku dalszego niż ten, który wynika z bezskuteczności klauzuli ryzyka walutowego.

Jednocześnie, gdyby nawet dalsze klauzule okazały się zgodne z prawem, nie mogłoby to zmienić wyniku sprawy, skoro bezskutecznością dotknięte są postanowienia określające główne świadczenia stron spornej umowy kredytu.

Wyłącznie w przypadku uznania, że pozwany dochował określonego dyrektywą 93/13 obowiązku sformułowania prostym i zrozumiałym językiem postanowienia, wprowadzającego do umowy ryzyko walutowe, zachodziłaby potrzeba rozważenia skuteczności pozostałych postanowień umownych, dotyczących szczegółowych zasad wyznaczania kursu (...) (zagadnienie tabel bankowych i spreadu) na potrzeby realizacji umowy oraz stosowania odmiennych przeliczników dla świadczeń banku (kurs kupna) i konsumenta (kurs sprzedaży).

W tych warunkach, skoro jednak Sąd Rejonowy doszedł do słusznego wniosku, że postanowienie przewidujące indeksację do (...), wprowadzające w ten sposób ryzyko walutowe do umowy, jest bezskuteczne względem powodów, to nie wymagały badania dalsze postanowienia umowne odnoszące się do szczegółowych zasad wyznaczania kursu waluty. Treść tych postanowień może bowiem jedynie uzupełniająco wskazywać na nieuczciwe potraktowanie konsumenta przez bank poprzez zastrzeżenie mechanizmów, które pozwalały bankowi czerpać dodatkowe nieuzasadnione korzyści, np. ze spreadu. Nie zmienia to jednak zasadniczej oceny umowy, choć daje pełny obraz nielojalności banku względem konsumenta, to jednak jest wtórne wobec istoty sporu wyrażającej się w nieważności umowy kredytu indeksowanego spowodowanej abuzywnością ryzyka kursowego.

Za niezasadne trzeba uznać zarzuty odnoszące się do wadliwego ustalenia abuzywności klauzul waloryzacyjnych, obejmujących ryzyko walutowe. Bezpodstawne są w szczególności zarzuty odnoszące się do kwestii informacji o ryzyku walutowym udzielonych powodom, braku indywidualnego uzgodnienia, sprzeczności zachowania pozwanego z dobrymi obyczajami oraz naruszenia interesów konsumenta.

Zdaniem Sądu II instancji, bank powinien w sporze z konsumentem udowodnić, że postanowienia określające główne świadczenia stron zostały przez niego sformułowane w sposób zgodny z art. 385 ¹ § 1 k.c., gdyż to bank z takiego faktu wywodzi korzystny dla niego skutek w postaci wyłączenia możliwości badania tych postanowień pod kątem abuzywności. Powyższy przepis musi być przy tym interpretowany w zgodzie z art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13.

Wypada w tym miejscu zwrócić uwagę, ze Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej konsekwentnie wskazuje, że wymogu przejrzystości warunków umownych wynikającego z art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13 nie można zawężać do zrozumiałości tych warunków pod względem formalnym i gramatycznym, lecz przeciwnie, z uwagi na to, że ustanowiony przez dyrektywę 93/13 system ochrony opiera się na założeniu, iż konsument jest stroną słabszą niż przedsiębiorca, między innymi ze względu na stopień poinformowania, ów wymóg wyrażenia warunków umownych prostym i zrozumiałym językiem i w konsekwencji przejrzystości musi podlegać wykładni rozszerzającej (por. wyroki: z 30 kwietnia 2014 r., C 26/13, EU:C:2014:282, pkt 71, 72; z 9 lipca 2015 r., C 348/14, EU:C:2015:447, pkt 52). Wymóg wyrażenia warunku umownego prostym i zrozumiałym językiem nakazuje, by umowa przedstawiała w sposób przejrzysty konkretne działanie mechanizmu, do którego odnosi się ów warunek, a także, w zależności od przypadku, związek między tym mechanizmem a mechanizmem przewidzianym w innych warunkach, tak by konsument był w stanie oszacować, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla niego z tej umowy konsekwencje ekonomiczne (por. wyroki: z dnia 30 kwietnia 2014 r., C 26/13, EU:C:2014:282, pkt 75; z dnia 23 kwietnia 2015 r., C 96/14, EU:C:2015:262, pkt 50).

W wyroku z dnia 10 czerwca 2021 r. w połączonych sprawach C-776/19 do C-782/19 (pkt 3 sentencji), (...) ponownie wskazał, że przedsiębiorca musi przedstawić możliwe zmiany kursów wymiany walut i ryzyko związane z zawarciem takiej umowy, aby umożliwić przeciętnemu konsumentowi, właściwie poinformowanemu, dostatecznie uważnemu i racjonalnemu nie tylko zrozumienie, że w zależności od zmian kursu wymiany zmiana parytetu pomiędzy walutą rozliczeniową a walutą spłaty może pociągać za sobą niekorzystne konsekwencje dla jego zobowiązań finansowych, lecz również zrozumieć, w ramach zaciągnięcia kredytu denominowanego w walucie obcej, rzeczywiste ryzyko, na które narażony jest on w trakcie całego okresu obowiązywania umowy w razie znacznej deprecjacji waluty, w której otrzymuje wynagrodzenie, względem waluty rozliczeniowej (tezy 71 i 72).

Trybunał uściślił, że: „symulacje liczbowe, takie jak te zawarte w niektórych ofertach kredytu analizowanych w postępowaniu głównym, mogą stanowić użyteczną informację, jeżeli są oparte na wystarczających i prawidłowych danych oraz jeśli zawierają obiektywne oceny, które są przekazywane konsumentowi w sposób jasny i zrozumiały. Tylko w tych okolicznościach takie symulacje mogą pozwolić przedsiębiorcy zwrócić uwagę tego konsumenta na ryzyko potencjalnie istotnych negatywnych konsekwencji ekonomicznych rozpatrywanych warunków umownych. Tymczasem – podobnie jak każda inna informacja dotycząca zakresu zobowiązania konsumenta przekazana przez przedsiębiorcę – symulacje liczbowe powinny przyczyniać się do zrozumienia przez konsumenta rzeczywistego znaczenia długoterminowego ryzyka związanego z możliwymi wahaniami kursów wymiany walut, a tym samym ryzyka związanego z zawarciem umowy kredytu denominowanego w walucie obcej.

Tak więc w ramach umowy kredytu denominowanego w walucie obcej, narażającej konsumenta na ryzyko kursowe, nie spełnia wymogu przejrzystości przekazywanie temu konsumentowi informacji, nawet licznych, jeżeli opierają się one na założeniu, że równość między walutą rozliczeniową a walutą spłaty pozostanie stabilna przez cały okres obowiązywania tej umowy. Jest tak w szczególności wówczas, gdy konsument nie został powiadomiony przez przedsiębiorcę o kontekście gospodarczym mogącym wpłynąć na zmiany kursów wymiany walut, tak że konsument nie miał możliwości konkretnego zrozumienia potencjalnie poważnych konsekwencji dla jego sytuacji finansowej, które mogą wyniknąć z zaciągnięcia kredytu denominowanego w walucie obcej.” (pkt 73 i 74 wyroku C-776/19 – C-782/19).

Porównanie powyższego standardu z zakresem informacji udzielonych powodom na etapie zawierania umowy prowadzi do jednoznacznego wniosku, że postanowienie wprowadzające indeksację do waluty obcej (czyli ryzyko kursowe) nie zostało sformułowane przez pozwanego prostym i zrozumiałym językiem. Zakres udzielonych informacji o ryzyku walutowym wynika z akt i ogranicza się do oświadczenia podpisanego przez powodów, że są świadomi ryzyka kursowego, co może mieć wpływ na wysokość ich zobowiązań wobec banku. Brak jest podstaw do przyjęcia, że przekazano szczegółowe i konkretne informacje powodom. Gdyby tak było, to z pewnością pozwany byłby to w stanie wykazać stosowanymi wydrukami, załącznikami do umowy lub inną dokumentacją. Tym bardziej, że z zeznań powoda wynika, że zapewniano go, że (...) jest stabilną walutą, a kredyt we frankach będzie dla powodów najkorzystniejszym rozwiązaniem. Oceny tej w żaden sposób nie zmienia artykułowana przez pozwanego w apelacji okoliczność, że kurs stosowany przez pozwanego miał charakter rynkowy, oraz że kurs (...) w stosunku do PLN wzrósł na skutek okoliczności niezależnych od pozwanego.

W tych warunkach słusznie uznano, że pozwany nie dochował, w zakresie sformułowania postanowienia nakładającego na konsumenta nieograniczone ryzyko kursowe, wymogów, jakie nakłada na niego dyrektywa 93/13. Oceny tej nie zmieniłyby zeznania wnioskowanych, a niedopuszczonych do procesu świadków – pracowników pozwanego banku, którzy opisaliby jedynie (nawiasem mówiąc: po upływie 13 lat) ogólny mechanizm zawierania umów z pozwanym bankiem.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu pozwanego dotyczącego naruszenia art. 189 k.p.c., należy stwierdzić, że nie jest on także trafny. Sąd Rejonowy poprawnie uznał, że powodowie mają interes prawny w ustaleniu nieważności umowy kredytu. Wyłącznie wyrok rozstrzygający o powództwie o ustalenie jest w stanie trwale i zupełnie usunąć stan niepewności prawnej pomiędzy stronami w związku z przedmiotową umową kredytu, zważywszy że nie upłynął jeszcze okres, na jaki umowa ta została zawarta.

Chybiony był także zarzut naruszenia art. 385 ¹ § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 58 § 1 i 3 k.c. Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. U. UE. L. z 1993 r. Nr 95, str. 29 z późn. zm.) należy interpretować w ten sposób, iż stoi na przeszkodzie wypełnianiu luk w umowie, spowodowanych usunięciem z niej nieuczciwych warunków, które się w niej znajdowały, wyłącznie na podstawie przepisów krajowych o charakterze ogólnym, przewidujących, że skutki wyrażone w treści czynności prawnej są uzupełniane w szczególności przez skutki wynikające z zasad słuszności lub ustalonych zwyczajów, które nie stanowią przepisów dyspozytywnych lub przepisów mających zastosowanie w przypadku, gdy strony umowy wyrażą na to zgodę. Wyeliminowanie z łączącej strony umowy niedozwolonych postanowień umownych określających zasady przeliczania udzielonego kredytu na złotówki oraz spłat na franki szwajcarskie wymaga oceny, czy umowa w pozostałym zakresie jest możliwa do utrzymania. Dla oceny tej kwestii nie ma bezpośredniego znaczenia fakt, że wymieniona klauzula określa świadczenie główne stron. Należy wprawdzie przyznać, że eliminacja postanowienia określającego takie świadczenie częściej prowadzić będzie do upadku umowy w całości niż eliminacja postanowienia niezwiązanego ze świadczeniem głównym, ale fakt ten sam w sobie jest bez znaczenia, jeżeli na podstawie pozostałych postanowień możliwe jest określenie praw i obowiązków stron (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 września 2021 r., I (...) 74/21, LEX nr 3283262).

Oceniając zgodność umowy w kontekście dobrych obyczajów oraz naruszenia interesów konsumenta, trzeba stwierdzić, że wykorzystanie przez przedsiębiorcę swojej przewagi informacyjnej i pozycji rynkowej (siły negocjacyjnej) po to, aby nakłonić konsumenta do zawarcia umowy kredytu (pożyczki) denominowanego, nieuczciwe traktowanie konsumenta przez zatajenie przed nim podstawowych informacji o tym, jak faktycznie może kształtować się kurs (...) w okresie obowiązywania umowy kredytu i jak może wpłynąć to na wysokość obciążeń konsumenta (generując jednocześnie nieuzasadnione dodatkowe korzyści banku) jest działaniem naruszającym dobre obyczaje.

Dodatkowo, narzucenie konsumentowi zarabiającemu w walucie krajowej niczym nieograniczonego ryzyka walutowego, rażąco narusza interesy konsumenta. Naraża to konsumenta na znaczny wzrost zadłużenia, podraża koszty kredytowania w stopniu, którego konsument nie był świadomy w dacie zawierania umowy, a nawet może spowodować taki wzrost zadłużenia, któremu konsument nie podoła.

Zdaniem Sądu Okręgowego, pozwany nie mógł oczekiwać, że zarabiający z walucie polskiej konsument zaakceptowałby niczym nieograniczone ryzyko kursowe w wieloletniej umowie, gdyby bank przestrzegając wymóg przejrzystości, uczciwie przedstawił zagrożenia jakie wiążą się z uzależnieniem wysokości zadłużenia od kursu (...).

S. zatem Sąd Rejonowy ocenił, że wprowadzenie do umowy ryzyka walutowego stanowi niedozwolone postanowienie umowne i musi być uznane i musi być uznane za bezskuteczne, co skutkuje nieważnością całej umowy.

W rozpoznawanej sprawie próba podstawienia przepisów ustawowych w miejsce postanowień umownych określających główny przedmiot umowy musiałaby siłą rzeczy doprowadzić do diametralnego przekształcenia stosunku zobowiązaniowego, co zostało ostatecznie jednolicie uznane za niedopuszczalne w orzecznictwie (...) i w aktualnym orzecznictwie krajowym. Puentując, umowa kredytu indeksowanego jest w całości bezskuteczna (nieważna) jeżeli zawiera niedozwolone postanowienie nakładające na konsumenta ryzyko kursowe i nie jest możliwe zastąpienie postanowień abuzywnych przepisami ustawowymi.

Nie jest też skuteczny zarzut naruszenia art. 22 ¹ k.c. poprzez jego zastosowanie i przyznanie z góry stronie powodowej statusu konsumenta, pomimo uzasadnionych wątpliwości zgłoszonych przez pozwanego. W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie takie wątpliwości nie powstały, zaś tak wywiedziony zarzut apelacyjny jest w istocie zarzutem naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zgodzić się jednak przy tym należy z ustaleniami Sądu Rejonowego, co do statusu konsumenta w jakim pozostawali powodowie. Pozwany nie wykazał, że powodowie zawarli umowę kredytu jako przedsiębiorcy, nie wynika to ani z dokumentów stanowiących podstawę udzielenia kredytu, ani z zeznań powodów. Kredyt został zawarty na wskazany w nim, określony cel, który miał się nijak do prowadzenia przez powodów działalności gospodarczej. W dacie zawarcia umowy o kredyt mieszkaniowy oboje małżonkowie K. świadczyli pracę w ramach stosunku pracy. Powód był monterem w (...) S.A, powódka była szwaczką, zatrudniona przez prywatnego pracodawcę. Nieruchomość zabezpieczająca kredyt służyła i nadal służy powodom do zaspokojenia potrzeb bytowych ich rodziny. Nigdy nikt nie prowadził tam działalności, powodowie otworzyli szwalnie w budynku gospodarczym, który wyremontowali za odprawę uzyskaną przez powoda po odejściu z (...) S.A. Z danych Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wynika, że W. K. zarejestrowała działalność gospodarczą 2 kwietnia 2012 roku, zatem ponad cztery lata po zawarciu przedmiotowej umowy kredytu mieszkaniowego. Nie było zarazem powodów do dopuszczania w tym zakresie dowodów, o które wnioskował pozwany w złożonej apelacji. Warto również zauważyć, że Sąd ocenia ważność umowy z chwili jej zawarcia. Okoliczność zatem, że po jej zawarciu na nieruchomości sfinansowanej kredytem mogła być prowadzona działalność gospodarcza, nie ma w niniejszej sprawie znaczenia.

Z przytoczonych względów apelacja pozwanego jako w całości niezasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c., o czym orzeczono w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego, należnych od pozwanego na rzecz powoda Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2. wyroku, na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, który pozwany bank przegrał w instancji odwoławczej w całości. Sąd zasądził więc od pozwanego na rzecz powoda 1800 zł z tytułu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym. Wysokość kosztów profesjonalnego zastępstwa prawnego po stronie powodowej Sąd ustalił w oparciu o § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.