Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Jerzy Kiper

po rozpoznaniu 6 maja 2022 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Centrum Handlowe (...) spółki z o.o. w W.

przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Finansów

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

w przedmiocie wniosku powoda o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

zabezpieczyć roszczenie Centrum Handlowe (...) spółki z o.o. w W. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, w postaci postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie XIX Wydziału Gospodarczego dla spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych z 9 marca 2022 r. o nadaniu na rzecz Skarbu Państwa - Ministra Finansów klauzuli wykonalności wyciągowi ze spisu wierzytelności zatwierdzonego w postępowaniu przed Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie XIX Wydziałem Gospodarczym dla spraw upadłościowych
i restrukturyzacyjnych pod sygnaturą akt XIX GRp 2/20, w części obejmującej wierzytelność Narodowego Banku Polskiego w zakresie kwoty 12.898.434,74 zł (dwanaście milionów osiemset dziewięćdziesiąt osiem tysięcy czterysta trzydzieści cztery złote siedemdziesiąt cztery grosze), poprzez zakazanie Skarbowi Państwa - Ministrowi Finansów wszczynania i prowadzenia egzekucji na podstawie wskazanego wyżej tytułu wykonawczego, do czasu prawomocnego zakończenia niniejszego postępowania.

Sędzia Jerzy Kiper

Sygn. akt XXVI GC 335/22

UZASADNIENIE

Pozwem z 23 marca 2022 roku Centrum Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (dalej: „Spółka”) wniosła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego stanowiącego wyciąg ze spisu wierzytelności zatwierdzonego w postępowaniu prowadzonym przed Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIX Wydziałem Gospodarczym pod sygnaturą XIX GRp 2/20, w części obejmującej wierzytelność Narodowego Banku Polskiego w zakresie kwoty 12 898 434,74 zł na mocy postanowienia tamtejszego sądu z 9 marca 2022 roku opatrzonego klauzulą wykonalności na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Finansów, a także o zabezpieczenie powództwa poprzez zakazanie wszczynania i prowadzenia przez Skarb Państwa – Ministra Finansów (dalej: Skarb Państwa”) egzekucji na podstawie ww. tytułu wykonawczego.

W uzasadnieniu wniosku Spółka wskazała m.in. że, Skarb Państwa nie miał możliwości uzyskania tytułu wykonawczego zgodnie z przepisami Prawa restrukturyzacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Nie przesądzając o zasadności powództwa, prawdziwość i zasadność twierdzeń powódki zostanie bowiem rozstrzygnięta przez Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie, wniosek o udzielenie zabezpieczenia zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie art. 730 ¹ § 1 k.p.c., udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Zgodnie z art. 730 ¹ § 2 k.p.c. interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Podkreślić należy przy tym, że sąd rozpoznając wniosek o udzielenie zabezpieczenia zobowiązany jest nie tylko do zapewnienia należytej ochrony prawnej uprawnionego, ale także do nieobciążania zobowiązanego ponad miarę. Jednocześnie, zgodnie z art. 731 k.p.c., zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia. Dotyczy to zarówno zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, jak i niepieniężnych, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Stosownie do wskazanej na wstępie dyspozycji art. 730 ¹ § 1 k.p.c., zabezpieczenie dochodzonego roszczenia zostało uzależnione od istnienia dwóch przesłanek a mianowicie uprawdopodobnienia roszczenia oraz wykazania, że brak zabezpieczenia mógłby wierzyciela pozbawić zaspokojenia (uchwała Sądu Najwyższego z 23 lutego 1982 r., sygn. akt III CZP 3/82). Uprawdopodobnienie roszczenia w postępowaniu zabezpieczającym, przy uwzględnieniu treści art. 243 k.p.c., należy rozumieć w ten sposób, że uprawniony powinien przedstawić i należycie uzasadnić twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia. Roszczenie jest wiarygodne, jeżeli istnieje uzasadniona podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje i jest wymagalne. Należy przy tym mieć na względzie, że uprawdopodobnienie jest słabszą formą od udowodnienia i oznacza uzasadnienie zgłoszonych twierdzeń o istnieniu roszczenia, dające przekonanie o jego prawdopodobieństwie, a nawet pewność, będące wynikiem postępowania, zmierzającego do poznania rzeczywistości, ale bez zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym. Roszczenie jest zatem uprawdopodobnione, jeżeli prima facie istnieje znaczna szansa na jego istnienie postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 30 stycznia 2012 r., I ACz 173/12, postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 19 kwietnia 2012 r., I ACz 567/12).

Odnosząc się do kwestii uprawdopodobnienia roszczenia należy wskazać, że Postanowieniem z 17 maja 2018 roku Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie w postepowaniu prowadzonym pod sygn. X GR 23/18 otworzył przyspieszone postępowanie układowe w stosunku do powódki (k.13). W toku postępowania został sporządzony i złożony do akt postępowania spis wierzytelności, na którym uznano wierzytelność Narodowego Banku Polskiego w łącznej wysokości 38 129 655,72 zł. Postawę uznanych w spisie wierzytelności stanowiły zobowiązania powódki wynikające z umów kredytowych zawartych pomiędzy nią a (...) Bankiem (...) w W. (k.47), które zostały zabezpieczone poprzez ustanowienie hipotek na prawie użytkowania wieczystego przysługującego powódce (k.14-30), a następnie przelane przez (...) Bank (...) w W. na rzecz Narodowego Banku Polskiego (k.35). Postanowieniem z 4 marca 2021 roku Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie w postępowaniu o sygn. XIX GRp 2/20 zatwierdził układ przyjęty przez wierzycieli powódki z pominięciem zgromadzenia wierzycieli o treści wskazanej w postanowieniu sędziego-komisarza z dnia 23 grudnia 2020 roku (k.32).

Następnie należy wskazać, że przysługujące Narodowemu Banku Polskiemu wierzytelności względem powódki przeszły z mocy prawa na Skarb Państwa – Ministra Finansów (k.35-36). Postanowieniem z 9 marca 2022 roku Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie zmienił zaś wcześniej wydane postanowienie referendarza sądowego w ten sposób, że nadał na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Finansów klauzulę wykonalności wyciągowi ze spisu wierzytelności zatwierdzonemu w postępowaniu w postępowaniu prowadzonym przez ww. sądem pod sygn. XIX GRp 2/20, w części obejmującej wierzytelność Narodowego Banku Polskiego w zakresie kwoty 12 898 434,74 zł (k.48).

Zgodnie z art. 102 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego po prawomocnym zatwierdzeniu układu wyciąg z zatwierdzonego spisu wierzytelności, łącznie z wypisem prawomocnego postanowienia zatwierdzającego układ, stanowi tytuł egzekucyjny przeciwko dłużnikowi oraz temu, kto udzielił zabezpieczenia wykonania układu, jeżeli został w sądzie złożony dokument stwierdzający udzielenie zabezpieczenia, a także przeciwko zobowiązanemu do dopłaty, jeżeli układ przewiduje dopłaty między wierzycielami. Należy jednak wskazać, że wyciąg ze spisu wierzytelności nie jest tytułem egzekucyjnym dla wierzycieli, którzy nie są wierzycielami osobistymi dłużnika (wierzyciele wyłącznie rzeczowi). Tacy wierzyciele nie biorą udziału w postępowaniu restrukturyzacyjnym i nie powinni być w ogóle ujęci w spisie wierzytelności (P. Zimmermann, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, wyd. 1, Warszawa 2022 rok, art. 102, nb 4). Układ nie obejmuje bowiem m.in. wierzytelności zabezpieczonej na mieniu dłużnika hipoteką. Powyższe wynika bezpośrednio z art. 151 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego, w treści którego expressis verbis wskazano, że układ nie obejmuje m.in. wierzytelności zabezpieczonej na mieniu dłużnika hipoteką w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia, chyba że wierzyciel wyraził zgodę na objęcie jej układem. Zgodę na objęcie wierzytelności układem wyraża się w sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, najpóźniej przed przystąpieniem do głosowania nad układem. Zgodnie zaś z wyciągiem ze spisu wierzytelności Narodowy Bank Polski nie wyraził zgody na objęcie układem wierzytelności zabezpieczonej hipoteką do kwoty 12.898.434,74 zł (k. 47).

Skoro więc wierzytelność Narodowego Banku Polskiego w kwocie 12.898.434,74 zł przysługująca mu względem powódki była zabezpieczona hipoteką, to zgodnie z przytoczonym powyżej przepisem nie wchodziła ona do układu z mocy prawa, a objęcie jej układem uzależnione było od złożenia przez niego bezwarunkowej i nieodwołalnej zgody. Jeśli więc zostało uprawdopodobnione, że Narodowy Bank Polski nie wyraził takiej zgody, to zdaniem Sądu, zostało także uprawdopodobnione, że wierzytelność ta nie została objęta układem. W związku z powyższym, na obecnym etapie postępowania, zostało także uprawdopodobnione, że Skarb Państwa nie może dochodzić zaspokojenia tej wierzytelności na postawie spisu wierzytelności, skoro jego wierzytelność nie mogła być w nim ujęta. Słusznie zatem wskazała powódka, że wierzytelność pozwanego może być dochodzona wyłącznie z przedmiotu zabezpieczenia, jakim jest prawo użytkowania wieczystego, na którym ustanowiono hipotekę. Ocena zasadności tego roszczenia będzie jednak stanowić przedmiot innego postępowanie sądowego niż postępowanie układowe.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, nie przesądzając jednak o zasadności powództwa, zdaniem Sądu powódka uprawdopodobniła, że zgodnie z art. 840 § 1 k.p.c. i art. 102 ust. 4 Prawa restrukturyzacyjnego przysługuje jej roszczenie o pozbawienie wykonalności ww. tytułu wykonawczego.

Należy także wskazać, że zdaniem Sądu powódka uprawomocniła posiadanie interesu prawnego w udzielaniu zabezpieczenia. Brak udzielenia zabezpieczenia umożliwi prowadzenie Skarbowi Państwa egzekucji z majątku powódki, co może doprowadzić do jej upadłości. Na skutek działań podejmowanych przez komornika może bowiem dojść do zablokowania działalności operacyjnej powódki, co może mieć negatywny wpływ na utrzymanie przez nią płynności finansowej. Należy bowiem wskazać, że celem niniejszego postępowania jest uniemożliwienie wierzycielowi prowadzenie skutecznej egzekucji z majątku dłużnika. Jeśli więc dojdzie do skutecznego zaspokojenia się Skarbu państwa z majątku powódki przed wydaniem orzeczenia końcowego w niniejszej sprawie, to okoliczność ta może poważnie utrudnić osiągnięcie celu tego postępowania.

W związku z powyższym, na obecnym etapie postępowania Sąd uznał, że powódka uprawdopodobniła istnienie swojego roszczenia oraz posiadanie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 730 k.p.c. i art. 730 ¹ k.p.c. oraz art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c.

Sędzia Jerzy Kiper

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

Sędzia Jerzy Kiper

Warszawa, 20 maja 2022 r.