Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny - Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Nowak

Sędziowie: SO Paweł Szewczyk

SR (del.) Marcin Hałgas

Protokolant sądowy: Krystyna Zakowicz

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2014 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. M.

przeciwko R. C.

o ochronę posiadania

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie

z dnia 30 sierpnia 2013 r., sygnatura akt I C 1051/07/K

oddala apelację.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 marca 2014 r.

Powód Z. M. w pozwie z dnia 21 września 2007 roku wniósł o zobowiązanie R. C. do usunięcia drewnianego płotu z desek, postawionego pomiędzy działkami o numerach (...) położonymi w K., oraz do posadowienia słupka metalowego pochodzącego ze starego ogrodzenia na rogu pomiędzy działką (...) przy ulicy (...) w K.. Następnie na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2010 roku Z. M. rozszerzył powództwo domagając się usunięcia przez pozwanego, słupka metalowego wbitego w ziemię, w odległości około 15 cm od narożnika działek nr (...) przy ulicy (...). Słupek ten miał zostać według opinii powoda wbity na jego działce przez pozwanego, co stanowiło samowolne naruszenie posiadania.

Pozwany R. C. , na rozprawie w dniu 4 września 2008 roku wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc, że podejmowane przez niego działania nie stanowiły naruszenia prawa. Nie zajął jednak stanowiska w przedmiocie żądania pozwu zgłoszonego przez powoda na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2010 roku.

Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2010 roku sygn. akt. I C 1051/07/K, Sąd I instancji w całości uwzględnił powództwo. Jednakże w zakresie punktu I. 3 dotyczącego zobowiązania pozwanego do usunięcia słupka metalowego wbitego w ziemię na działce nr (...) przy ulicy (...) w K., w odległości około 15 cm od narożnika działek nr (...) przy ulicy (...), oraz działki nr (...) przy ulicy (...), wydane rozstrzygnięcie było wyrokiem zaocznym.

Dnia 25 czerwca 2010 r. sprzeciw od wyżej wymienionego wyroku w punkcie I. 3 wniósł pozwany, domagając się oddalenia powództwa w powyższym zakresie. Zaprzeczył jakoby posadowił słupek pomiędzy działkami nr (...) przy ulicy (...) w K., podkreślając, że nie przebiega tamtędy granica jego nieruchomości, zatem nie miałby on ani interesu ani prawa w nią ingerowania.

Na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2013 r. powód podtrzymał wszelkie wnioski zawarte w pozwie, mimo że, w dniu 14 sierpnia 2013 przedmiotowego słupka nie było, w związku z czym powództwo w zakresie żądania jego usunięcia stało się bezpodstawne.

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie jest to, że: Powód Z. M. jest posiadaczem działki nr (...) przy ulicy (...) w K.. Pozwany R. C. jest posiadaczem działki nr (...) przy ulicy (...) w K.. Na działce nr (...) przy ulicy (...) w K. w odległości około 15 cm od narożnika działek nr (...) przy ulicy (...) oraz działki nr (...) przy ulicy (...) został wbity w ziemię metalowy słupek. Stan taki istniał do dnia 12 października 2012 roku.Sąd I Instancji ustalił, że powód Z. M. nie przebywa stale na nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) przy ulicy (...) w K.. W dniu 2 kwietnia 2010 roku, podczas oględzin działki nr (...) nie stwierdzono, aby na jej terenie usytuowany był metalowy słupek. Przedmiotowy słupek został natomiast zauważony przez powoda po przeprowadzeniu wizji lokalnej w dniu 2 kwietnia 2010, a przed 15 kwietnia 2010, kiedy to powód zgłosił jego istnienie na rozprawie, rozszerzając jednocześnie żądanie swojego pozwu. Słupek wystaje około 10 do 15 cm nad ziemię, widoczne są na nim ślady wgniecenia od uderzeń najprawdopodobniej młotkiem.Pozwany nie ma prawa wstępu na posesję powoda, która ogrodzona jest metalową siatką, oraz zamknięta furtką. Wejście na przedmiotową nieruchomość znajduje się od ulicy (...). Wzdłuż granicy działek przebiega ogrodzenie z siatki od strony działki powoda, a od strony działki pozwanego ogrodzenie drewniane na metalowych słupach.

Powyższy stan faktyczny został ustalony przez Sąd I instancji na podstawie zeznań powoda złożonych na rozprawie w dniu 31 maja 2010 roku, protokołu oględzin z dnia 2 kwietnia 2010 roku, oraz trzech fotografii słupka metalowego.Na podstawie takich ustaleń, powództwo według Sądu Rejonowego jest bezzasadne i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie. Swoje roszczenie powód wywodził z przepisu art. 344§1k.c., chroniącego posiadacza w razie samowolnego naruszenia.

W przedmiotowej sprawie w opinii Sądu I instancji spór nie dotyczył faktu usytuowania na działce metalowego słupka, której to okoliczności pozwany nie kwestionował. Rozstrzygnięcie uzależnione było natomiast od wykazania przez powoda, że przedmiotowy słupek został posadowiony właśnie przez pozwanego, bowiem stosownie do art.6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z niego wywodzi skutki prawne. W niniejszej sprawie w ocenie Sądu Rejonowego fakt ten nie został przez powoda należycie udowodniony. W pierwszej kolejności podkreślono, że roszczenie zostało oparte przez powoda jedynie na własnych oświadczeniach, oraz zeznaniach złożonych w toku przesłuchania na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2010 roku, nie popartych żadnym materiałem dowodowym. Twierdzeniom powoda, zaprzeczał pozwany w sprzeciwie od wyroku zaocznego, a następnie swoje stanowisko spójnie i konsekwentnie podtrzymywał w toku dalszego postepowania. Przedłożone natomiast przez powoda fotografie, stanowią dowód na istnienie słupka, jego położenie, oraz wygląd, nie dają jednak żadnych podstaw do stwierdzenia , iż to właśnie pozwany umieścił przedmiotowy słupek na działce będącej w posiadaniu powoda.

Podkreślić należy, że zawnioskowane przez powoda w toku postępowania dowody z przesłuchania świadków: A. M. (1) oraz W. T., na okoliczność kto wbił przedmiotowy słupek na działce nr (...) przy ulicy (...), zostały przez Sąd na rozprawie w dniu 30 maja 2010 roku dopuszczone. Postępowanie dowodowe w powyższym zakresie nie zostało jednak przeprowadzone, ze względu na cofnięcie przez powoda wniosku o przesłuchanie W. T., oraz skorzystania przez A. M. (1) z prawa do odmowy zeznań.

Z tego względu okoliczność naruszenia posiadania przez pozwanego, nie została należycie udowodniona przez Z. M., a to właśnie na nim stosownie do art. 232 k.p.c. ciążył obowiązek wskazania dowodów na potwierdzenie faktów, z których wywodził skutki prawne. Sam powód w oświadczeniu złożonym na rozprawie w dniu 9 maja 2012 roku, przyznał, że aby udowodnić, iż to pozwany wbił przedmiotowy słupek, musiałby przebywać cały czas na nieruchomości.

W świetle niniejszych rozważań Sąd Rejonowy stwierdził, iż powód nie wykazał, że to pozwany umieścił przedmiotowy słupek, naruszając samowolnie posiadanie działki nr (...) przy ulicy (...), tym samym powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód Z. M. zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego, poprzez nieuwzględnienie całego materiału dowodowego.

W apelacji skarżący twierdzi, że brak przesłuchania świadka w osobie A. M. (1) spowodowany był zachowaniem pozwanego, który uniemożliwił jej złożenie zeznań, przez co nie możliwe było należyte rozpoznanie sprawy. Powód podnosił też liczne zarzuty dotyczące postanowień wydanych w innym postępowaniu z dnia 19.8.2010 roku i 27.09.2010 roku, kwestionując zastosowanie przez Sąd artykułu art.395§2 k.p.c.

Apelujący podtrzymał swoje stanowisko, twierdząc, iż to R. C. wbił metalowy słupek na działce będącej w posiadaniu powoda. Uważał on również, że zaprzeczenia pozwanego nie mogą być traktowane jako dowód albowiem powód neguje jednocześnie słowa pozwanego, który twierdził, że słupek nie znajduje się na granicy z jego działką.

Skarżący wnioskował także o ponowne dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków w osobach: A. M. (1) i W. T..

Apelujący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja strony powodowej okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu. Na taką konkluzję pozwala ustalony w postępowaniu pierwszoinstancyjnym stan faktyczny wyżej za Sądem Rejonowym przytoczony, który to stan faktyczny Sąd Okręgowy przyjmuje za własny.

Podnoszone przez powoda zarzuty dotyczące postanowień z dnia 19.8.2010 roku i 27.9.2010 roku nie mają związku z niniejszym postępowaniem, w związku z czym nie mogą mieć żadnego znaczenia w sprawie .

Odnosząc się zarzucanego przez powoda naruszenia przepisów prawa procesowego to nie można zgodzić się z zarzutami strony powodowej, że przeprowadzone postępowanie dowodowe było nieprawidłowe. Sąd I Instancji słusznie ocenił bowiem wiarygodność i moc dowodów przedstawionych przez powoda, wszechstronnie rozważając zebrany materiał, zgodnie z wyrażoną w art. 233 k.p.c. zasadą swobodnej oceny dowodów. Trafną była też uwaga, że spór dotyczył kwestii ewentualnego naruszenia przez pozwanego posiadania, a nie samego usytuowania słupka.

Nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie kwestia, jak słusznie stwierdził Sąd I Instancji, iż to właśnie na powodzie spoczywał zgodnie z art. 6 k.c.,ciężar udowodnienia faktu, że to pozwany R. C. dokonał wbicia przedmiotowego słupka, tym samym naruszając posiadanie. Przepis ten wyraża dwie ogólne reguły: pierwszą - generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Pierwsza zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu jest w istocie nieunikniona ze względów racjonalnych, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby. Natomiast druga stanowi "ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu", która jest regułą w znaczeniu materialnym, wskazującą, kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. (por. Kidyba A. (red.), Gawlik Z., Janiak A., Jedliński A., Kopaczyńska-Pieczniak K., Niezbecka E., Sokołowski T. Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna). Także w art. 232 k.p.c. określony jest obowiązek stron do wskazania dowodów na poparcie faktów z których wywodzą one skutki prawne. W niniejszej sprawie powód ograniczył się do przedstawienia faktów, na poparcie których nie przytoczył wiarygodnych dowodów.

Słusznie wykazał zatem Sąd I Instancji, iż roszczenie powoda oparte było jedynie na jego własnych oświadczeniach oraz zeznaniach złożonych w toku postępowania, które zostały zakwestionowane przez stronę pozwaną. Powód powinien w sposób niepozstawiający wątpliwości udowodnić, że to właśnie pozwany wbił metalowy słupek. Do wykazania tego faktu zdecydowanie nie wystarczyły przedstawione przez powoda fotografie, czy też jego zeznania i psemne oświadczenia.

Powód w apelacji podnosił również, że brak przesłuchania świadków wynikał z działań pozwanego, jednakże ponownie nie przedstawił na poparcie tej tezy żadnego dowodu. Postanowieniem z dnia 30 maja 2012 roku, Sąd Rejonowy dla Krakowa - Krowodrzy dopuścił wnioskowane przez powoda dowody z zeznań świadków. 29 sierpnia 2012 stawili się oni na sali rozpraw. Jednakże W. T. nie został przesłuchany, ponieważ powód oświadczył, że cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania. A. M. (2) natomiast skorzystała z przysługującego jej prawa odmowy składania zeznań. Wszystkie te okoliczności stwierdzone są w protokole rozprawy z dnia 29.8.2012 r.. Co należy podkreślić, powód nie żądał sprostowania protokołu, ani jego uzupełnienia na podstawie art.160 k.p.c. Protokół z rozprawy jest dokumentem urzędowym w rozumieniu k.p.c., korzysta zatem z domniemania prawdziwości. Domniemanie takie może być obalone stosownie do art. 252 k.p.c., który stanowi, iż ” Strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić”. Zgodnie z ugruntowaną w orzecznictwie tezą, samo wyrażenie przypuszczenia, że dokument urzędowy może być niezgodny z prawdą, nie stanowi zaprzeczenia jego prawdziwości i nie podważa mocy dowodowej. Strona powinna bowiem udowodnić, że zawarte w nim oświadczenie jest niezgodne z prawdą. Powód poprzez zawarte w apelacji twierdzenia zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego, natomiast nie powołuje żadnego dowodu na poparcie swojego stanowiska. Stąd też w ocenie Sądu Odwoławczego zarzuty powoda dotyczące przeprowadzenia dowodu z przesłuchania świadków są bezzasadne i jako takie nie zasługują na uwzględnienie.

Również należy zgodzić się z twierdzeniem Sądu Rejonowego, iż przedłożone przez powoda fotografie spornego słupka, stanowią tylko dowód jego położenia wyglądu i istnienia, bynajmniej jednak nie dowodzą, że wbicia słupka dokonał pozwany.

Odnosząc się do zawartego w apelacji powoda wniosku o przesłuchanie w charakterze świadków A. M. (1) oraz W. T. należy stwierdzić, iż również jest on bezzasadny. Zgodnie z art. 381 k.p.c. ” Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później”. Przepis ten stanowi o przyjęciu przez polskiego ustawodawcę apelacji pełnej. Apelacja pełna ( cum beneficio novorum - "z dobrodziejstwem nowości"), zakłada dopuszczalność powoływania przed sądem drugiej instancji nowych faktów i dowodów oraz oparcie przez sąd odwoławczy swego rozstrzygnięcia także na tych faktach. Sąd ten równocześnie jest uprawniony do pominięcia nowych faktów i dowodów zgłoszonych dopiero w postępowaniu apelacyjnym, gdy zachodzą przesłanki określone w artykule 381 k.p.c. (wyrok SN z dnia 10 maja 2000 r., III CKN 797/00, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 10, poz. 42). W niniejszej sytuacji przesłanki te są spełnione Pozwany bowiem mógł powołać te dowody w postępowaniu przed Sądem I Instancji co zresztą uczynił. Stąd też pominął Sąd Okręgowy wnioski dowodowe zgłoszone w apelacji jako spóźnione, nie widząc podstaw do ich uwzględnienia w postępowaniu odwoławczym.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art.385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

Ref. SSR A. H.