Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 3 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w G.

przeciwko H. N.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Jarocinie VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w P.

z dnia 19 września 2013r. sygn. akt VI C 368/13

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 44/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19 września 2013 r. Sąd Rejonowy w Jarocinie VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w P.zasadził od pozwanej H. N.na rzecz powoda (...)w G.kwotę 10.747,76 zł z odsetkami: umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym obliczanym od kwoty 9.469,23 zł. od dnia 5 listopada 2012 r. do dnia zapłaty: ustawowymi obliczonymi od kwoty 1.278,53 zł od dnia 5 listopada 2012 r. do dnia zapłaty; oddalił powództwo w pozostałym zakresie i orzekł o kosztach procesu.

Według ustaleń Sądu Rejonowego, w dniu 29.09.2011 r. H. N.zawarła ze (...) (...) z siedzibą w Ł.umowę pożyczki konsumenckiej na cele mieszkaniowe w wysokości 9.900 zł na okres od 29.09.2011 r. do dnia 29.09.2016 r. W umowie wskazano, że w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należności z tego tytułu staje się w dniu następnym należnością przeterminowaną. Od niespłaconego w całości kapitału, a od dnia wniesienia powództwa, od całości zadłużenia, pobierane są odsetki według zmiennej stopy procentowej w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. W punkcie 26 umowy określono, że w przypadku uchybienia postanowieniom dotyczącym zasad i terminu spłaty, pożyczkobiorca będzie każdorazowo zobowiązany do uiszczenia na rzecz (...)opłat windykacyjnych z tytułu takich czynności jak: zawiadomienia, wezwania do zapłaty, monity telefoniczne , w kwotach określonych w tabeli prowizji i opłat.

W przypadku zlecenia podmiotowi zewnętrznemu podjęcia działań windykacji terenowej, pożyczkobiorca miał być każdorazowo obciążony kosztami tych działań w kwotach określonych w tabeli prowizji i opłat. Pozwana zaprzestała terminowego spłacania pożyczki, w związku z czym powód pismem z dnia 15 maja 2012 r. zawiadomił ją o wypowiedzeniu umowy pożyczki.

Choć powództwo w znacznym stopniu zostało uwzględnione, to jednak nie ma podstaw do domagania się przez powoda zasądzenia od pozwanej kwoty 270 zł tytułem kosztów obejmujących zryczałtowane opłaty windykacyjne , wezwania do zapłaty, opłaty za monity telefoniczne.

Odpowiedzialność pozwanej ma charakter odpowiedzialności odszkodowawczej za szkody poniesione przez powoda w związku z nienależytym wykonaniem przez nią zobowiązania. Chodzi tu o odpowiedzialność pozwanej za rzeczywiste koszty poniesione przez powoda, o ile pozostają one w związku przyczynowym z wystąpieniem szkody. Nie należą do nich naliczone przez powoda ryczałtowo należności z tytułu różnego rodzaju kosztów windykacyjnych . Są to w istocie zryczałtowane kary umowne / pieniężne/, których zastrzeżenie zarówno w umowie, jak i uregulowaniach oraz tabelach opłat było niedopuszczalne. Zapłata określonej sumy pieniężnej / kara umowna/ może być zastrzeżona jedynie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego / art. 483§1 kc/. Tymczasem zobowiązanie pozwanej ma od samego początku charakter pieniężny, a skutkiem niewykonania po jest konieczność płacenia odsetek za opóźnienia oraz ewentualnie konieczność naprawienia wierzycielowi szkody na zasadach ogólnych / art. 481§1-3 kc/. Domaganie się kwoty 150 zł tytułem opłaty windykacyjnej, kwoty 32 zł tytułem wezwania do zapłaty wysłanego do dłużnika, czy też kwoty 8 zł za monit telefoniczny nie pozostaje w jakiejkolwiek relacji ekwiwalentności świadczeń stron umowy. Powód wykazał jedynie , że poniósł opłaty pocztowe w wysokości 11,25 zł / 3x3,75 zł/ i w tym zakresie Sąd uwzględnił naliczone przez powoda koszty.

Brak jest również podstaw do naliczenia od dnia wniesienia pozwu odsetek karnych od już naliczonych od tego dnia odsetek umownych zwykłych i odsetek umownych karnych / odsetek za opóźnienie/. W tym zakresie postanowienia umowy / pkt 25 / i regulaminu / §25 ust. 2/ udzielania kredytów i pożyczek (...) SA sprzeczne z bezwzględnie obowiązującą normą art. 482§1 kc. Przepis ten ustanawia obowiązującą w prawie zobowiązań zasadę zakazu anatocyzmu, czyli zakazu umawiania się z góry przez strony umowy naliczania odsetek od zaległych odsetek.

Powód od skapitalizowanych odsetek obliczonych w wysokości umownej i karnej w kwocie 1278, 53 zł może domagać się od dnia wytoczenia powództwa jedynie odsetek ustawowych. Od kapitału może zaś dochodzić odsetek umownych karnych, zgodnie z regułą art. 481§1 i 2 kc.

W apelacji od powyższego wyroku w części oddalającej powództwo o odsetki umowne od kwoty 1278,53 zł powód zarzucając naruszenie prawa materialnego / art. 459§1, art. 481§1 i 2 i art. 482§1 kc/ wniósł o zmianę orzeczenia przez zasądzenie na jego rzecz od pozwanej dalszej kwoty 81 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia przepisu art. 482§1 kc. W myśl tego przepisu od zaległych odsetek za opóźnienia dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa chyba, że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczanie zaległych odsetek od dłużnej sumy. Racje ma Sąd Rejonowy podkreślając, że powołany przepis zawiera w sobie normę bezwzględnie obowiązującą, a to sprawia, że jakiekolwiek umowy które naruszają ten przepis zawierający zakaz są nieważne. Umawianie się z góry o zapłatę odsetek od zaległych odsetek prowadziłoby do obliczenia procentu składanego, co powodowałoby nadmierne obciążenie dłużnika. Taka sytuacja pozostaje w sprzeczności z zasadą ekwiwalentności świadczeń stron stosunku zobowiązaniowego.

Dopiero po powstaniu zalęgłości odsetkowej strony mogą kapitalizować zaległe odsetki.

W wypadku gdy nie dojdzie do porozumienia między stronami w tym zakresie, odsetki od odsetek mogą być dochodzone na drodze sądowej. Wytoczenie powództwa o zasadzenie na przyszłość odsetek z tytułu opóźnienia świadczenia głównego nie daje podstawy d domagania się procentu składanego, chociażby po wniesieniu pozwu odsetki te stały się zalęgłością. Niezbędne jest wówczas rozszerzenie powództwa albo wytoczenie powództwa odrębnego.

Z podanych przyczyn apelacja jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu ( art. 385 kpc).