Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 464/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 stycznia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny

Przewodniczący: Sędzia Dorota Słowik

po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2022 r. w Tczewie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G.

przeciwko J. Z. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej J. Z. (1) na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. kwotę 887,87 zł (osiemset osiemdziesiąt siedem złotych osiemdziesiąt siedem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 lipca 2020 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. na rzecz pozwanej J. Z. (1) kwotę 1.131,22 zł (jeden tysiąc sto trzydzieści jeden złotych dwadzieścia dwa grosze) tytułem kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 464/21

UZASADNIENIE

W dniu 6 lutego 2020 r. powód (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. skierował do Sądu Rejonowego Lublin- Zachód w Lublinie pozew przeciwko J. Z. (2).

Postanowieniem z dnia 3 kwietnia 2020 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie orzekł o przekazaniu sprawy do Sądu Rejonowego w Tczewie.

Powód (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. wniosła przeciwko J. Z. (2) pozew o zapłatę kwoty 5.233,50 zł. wraz z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 5.095,04 zł od dnia 19 listopada 2019 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od kwot 69,77 i 68,69 zł od dnia 28 listopada 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że powód w ramach prowadzonej działalności udzielił pozwanej pożyczki pieniężnej w kwocie 5.000 zł. Pożyczki udzielono na okres 737 dni, miała być ona spłacona w 24 ratach. Pozwana była również zobowiązana do zwrotu powodowi opłaty przygotowawczej za rozpoznanie wniosku o udzielenie pożyczki, ocenę zdolności kredytowej, przygotowanie, doręczenie i podpisanie umowy pożyczki w kwocie 750 zł., opłaty administracyjnej za obsługę pożyczki, ustanowienie zabezpieczeń, wycenę ryzyka, utrzymanie baz danych zgodnie z obwiązującymi przepisami oraz koszty operacyjne w kwocie 3.495,90 zł. Powód podkreślił, że opłaty te są zgodne z ustawą o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz o kredycie konsumenckim – przepisem art. 36a. Nadto odpowiadają one rzeczywiście ponoszonym przez powoda kosztom.

Pozwana nie spełniła obowiązku zwrotu pożyczki w terminach określonych w umowie w zakresie dwóch rat, w związku z powyższym powód wypowiedział umowę zgodnie z § 6 ust. 2 umowy i postawił w stan natychmiastowej wykonalności dnia 6 listopada 2019 r. Następnie powód wezwał pozwaną do zapłaty pismem z dnia 18 listopada 2019 r., jednocześnie kapitalizując odsetki umowne i karne na dzień wysłania powyższego wezwania. Powód wyznaczył kolejny termin dla uregulowania należności na dzień 28 listopada 2019 r.

Powód wskazał, że domaga się spłaty roszczenia, na które składają się:

- należność główna – pozostała do spłaty kwota pożyczki – 2.795,45 zł,

- opłata przygotowawcza- 405,95 zł,

- opłata administracyjna -1.893,64 zł oraz skapitalizowane odsetki umowne w wysokości 7 % w stosunku rocznym naliczone od całkowitej kwoty pożyczki od dnia jej wypłacenia do 6 listopada 2019 r. w kwocie 69,77 zł. Nadto powód dochodził skapitalizowanych odsetek karnych w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie zgodnie z § 6 umowy pożyczki naliczonych od powstałego zadłużenia przeterminowanego od dnia następnego po dniu wymagalności niezapłaconej w terminie raty do dnia 18 listopada 2019 r. w kwocie 68,69 zł.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tczewie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty wnosiła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana podniosła zarzut sprzeczności postanowień umowy pożyczki w zakresie pozaodsetkowych kosztów kredytu jako nieuzgodnionych indywidualnie z pozwaną jako konsumentem sprzecznych z dobrymi obyczajami, rażąco naruszających interesy ekonomiczne pozwanej jako konsumenta, a dodatkowo niewynikających z rzeczywistych wydatków po stronie powoda jako pożyczkodawcy. Nadto pozwana wskazała, że roszczenie powoda nie zostało wykazane co do wysokości, a powództwo jest przedwczesne wskutek braku wymagalności roszczenia na dzień skierowania pozwu.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że wbrew stanowisku powoda możliwe jest badanie abuzywności postanowień dotyczących pozaodsetkowych kosztów kredytu nawet w sytuacji, kiedy nie przekraczają one ustawowego limitu wskazanego w art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim. W umowie pożyczki, będącej podstawą dla dochodzonego roszczenia w ocenie pozwanej mamy do czynienia z rażącym pokrzywdzeniem strony pozwanej ze względu na zastrzeżenie dodatkowych opłat – opłaty przygotowawczej i administracyjnej w nadmiernej wysokości, nijak przystającej do rzeczywistych wydatków, ponoszonych przez pożyczkodawcę przy zawieraniu umowy pożyczki. Można mówić o nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta. Powód nie wykazał nadto aby te postawienia umowne były uzgadniane z pozwaną indywidualnie, nadto nie określają one głównych świadczeń stron. Pozwana podkreśliła, że powód złożył do akt dokument wypowiedzenia umowy pożyczki, ale nie przedłożył dowodu nadania tej przesyłki pozwanej, która nie przypomina sobie aby takie oświadczenie otrzymała. Nie sposób zatem przyjąć, że roszczenie powoda na dzień złożenia pozwu jest wymagalne.

Powód w piśmie z dnia 24 września 2021 r. podtrzymał wszelkie dotychczasowe twierdzenia, żądania oraz wnioski dowodowe.

Powód w uzasadnieniu podkreślił, że zgodnie z treścią umowy pożyczki, pożyczka miała zostać zwrócona do dnia 6 lipca 2020 r. Pozwana dokonała łącznie jedenastu wpłat tytułem zawartej umowy pożyczki na łączną kwotę 4.410,08 zł. Zdaniem powoda nie musi on wykazywać dlaczego dąży do maksymalnego zysku, skoro inwestuje swój kapitał. Opłata przygotowawcza, jak też administracyjna są zgodne z obowiązującymi przepisami, nie są nadmiernie wygórowane, a nadto związane są z rzeczywiście ponoszonymi przez powoda kosztami.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana J. Z. (2) dnia 2 lipca 2018 r. zawarła z powodem (...) S.A. z siedzibą w G. umowę pożyczki nr (...)

(okoliczno ści bezsporne, umowa k. 19-22)

Mocą zawartej przez strony umowy pożyczki nr (...) powódka udzieliła pozwanej pożyczki ustalając następujące jej warunki:

4.  kwota udzielonej pożyczki - 5.000 zł;

5.  opłata przygotowawcza- 750 zł;

6.  opłata administracyjna – 3.495,90 zł;

7.  odsetki umowne – 373,78 zł.

8.  wysokość miesięcznej raty- 400,77 zł;

9.  całkowity koszt pożyczki 4.619,68 zł.,

10.  całkowita kwota do zapłaty- 9.619,68 zł.

Spłata pożyczki miała nastąpić w 24 miesięcznych ratach po 400,77 zł, do dnia 6 lipca 2020 r. Pierwszą ratę należało uiścić do dnia 6 sierpnia 2018 r. (§ 3 umowy).

Jeżeli pożyczkobiorca nie zapłaciłby w terminie określonym w umowie dwóch pełnych rat pożyczki, pożyczkodawca mógł wypowiedzieć umowę pożyczki z zachowaniem trzydziestodniowego terminu. Wypowiedzenie umowy pożyczki poprzedzi pisemne wezwanie do zapłaty zaległych rat ze wskazaniem, że brak ich uregulowania będzie skutkował wypowiedzeniem umowy (§ 6 ust. 2 umowy)

(dowody: umowa po życzki gotówkowej nr (...) – k. 19 - 22, harmonogram spłat- k. 63).

Z tytułu umowy pożyczki pozwana dokonała spłaty kwoty 4.410,08 zł, z czego kwota 228,18 zł. stanowiła spłatę z tytułu odsetek umownych.

(dowody: rozliczenie sp łat -k. 64).

W dniu 7 sierpnia 2019 r. powód sporządził adresowane do J. Z. (2) pismo stanowiące ostateczne wezwanie do zapłaty z ostrzeżeniem o możliwości przekazania informacji o zaległym zadłużeniu do Rejestru długów.

6 listopada 2019 r. sporządzono pismo - wypowiedzenie umowy pożyczki. W treści pisma zaznaczono, że zadłużenie wynosi 5.210,05 zł., wezwano pozwaną do uregulowania należnej sumy wraz z kosztami w terminie 7 dni.

Dnia 18 listopada 2019 r. powód sporządził pismo – ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanej, pozwaną poinformowano, że w przypadku braku spłaty zadłużenia w kwocie 5.233,50 zł do dnia 28 listopada 2019 r., wierzytelność może zostać sprzedana firmie windykacyjnej bądź skierowana na drogę postępowania sądowego.

(dow ód: ostateczne wezwanie do zapłaty z 07.08.2018 r. – k. 23, wypowiedzenie umowy pożyczki z 06.11.2018 r. - k. 24, ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z 18.11.2018 r. - k. 25).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Dokumenty Sąd uznał w pełni za wiarygodne, bowiem strony nie kwestionowały ich prawdziwości.

S ąd zważył, co następuje:

W świetle ustalonego stanu faktycznego Sąd uznał, że żądanie pozwu w podtrzymanym zakresie zasługiwało na uwzględnienie w części.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowi przepis art. 720 § 1 k.c., który stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki zobowiązuje zatem pożyczkodawcę do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę. Samo wydanie przedmiotu pożyczki może nastąpić w dowolny sposób, byle pożyczkobiorca miał możność swobodnego dysponowania czy to pieniędzmi, czy rzeczami będącymi przedmiotem umowy. Odwrotność opisywanej sytuacji występuje przy zwrocie pożyczki. Pożyczkobiorca po upłynięciu określonego terminu jest zobowiązany zwrócić pożyczkodawcy otrzymane pieniądze/rzeczy, przy czym nie muszą to być te same pieniądze i te same rzeczy, o ile są zwracane w tej samej ilości i jakości. W braku odmiennego zastrzeżenia w odniesieniu do tych umów pożyczki, których przedmiotem są pieniądze, należy postępować stosownie do wymagań określonych zasadą nominalizmu (zob. szerz. Z. Gwalik, Komentarz do artykułu 720 Kodeksu cywilnego [w:] A. Kidyba, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część szczególna, LEX 2010).

Nie ulega wątpliwości Sądu, że pozwana i powód zawarli ważną umowę pożyczki.

Pozwana podnosiła zarzut abuzywności postanowień umownych, dotyczących określenia wysokości opłaty przygotowawczej oraz administracyjnej. Zdaniem Sądu kontrola postanowień umownych w zakresie regulacji art. 3851 – 3853 k.c. jest nie tyko uprawnieniem, ale też obowiązkiem sądu, nawet w przypadku, gdy zarzutów takich strona pozwana nie podnosi. Sąd zobowiązany jest czuwać, aby podmioty stosunków cywilnoprawnych nie przemycały do umowy postanowień niedozwolonych i nie wykorzystywały słabszej i często nieporadnej strony tych stosunków jakim są konsumenci.

Nia ma racji powód, że kontrola taka jest wykluczona w przypadku, gdy koszty pozaodsetkowe pożyczki nie przekraczają dozwolonego limitu, określonego zgodnie z wzorem zawartym w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 246). Art. 36a ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim nie wydaje się sam w sobie określać praw i obowiązków stron umowy, lecz poprzestaje na ograniczeniu ich swobody ustalenia pozaodsetkowych kosztów kredytu powyżej pewnego poziomu i w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie temu, aby sąd krajowy sprawdził, czy takie ustalenie ma ewentualnie nieuczciwy charakter poniżej określonego prawnie pułapu (wyrok TS z 26.3.2020 r., C‑779/18). Trybunał orzekł, że art. 1 ust. 2 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, iż z zakresu stosowania tej dyrektywy nie jest wyłączony warunek umowny, który określa pozaodsetkowy koszt kredytu zgodnie z pułapem przewidzianym w przepisach krajowych dotyczących kredytu konsumenckiego, jeżeli przepisy te przewidują, iż pozaodsetkowe koszty kredytu nie są należne w części przekraczającej ten pułap lub całkowitą kwotę kredytu.

Zatem zadaniem Sądu jest dokonanie prawnej analizy zapisów umownych także przez pryzmat innych norm prawa cywilnego, wskazać bowiem należy, iż celem regulacji określonych w ustawie o kredycie konsumenckim jest ochrona konsumentów przed nadmiernym obciążaniem ich kosztami udzielonych kredytów, a nie przyznawanie pożyczkodawcy uprawnienia do naliczania opłat w maksymalnej przewidzianej przez tą ustawę wysokości bez względu na to czy poniósł on jakiekolwiek koszty związane z zawarciem umowy pożyczki. W szczególności kontrola ta może być przeprowadzona przez pryzmat art. 3851 § 1 k.c.

Zgodnie z art. 3851 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Przez rażące naruszenie interesów konsumenta należy rozumieć przy tym nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast działanie wbrew dobrym obyczajom w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku.

W kontekście powyższych regulacji, wskazać należy, że powód dochodził oprócz spłaty kapitału pożyczki wraz z odsetkami również dodatkowych kosztów w postaci opłaty przygotowawczej w wysokości 750 zł, opłaty administracyjnej w wysokości 3.495,90 zł. Wymaga podkreślenia, iż sama opłata administracyjna stanowi kwotę odpowiadającą 70% udostępnionego pożyczkobiorcy kapitału. W takiej sytuacji, zdaniem Sądu I instancji, opłata zastrzeżona w umowie, z której powód wywodzi swe żądanie, jest rażąco wygórowana. Podobnie wygórowana jest oplata przygotowawcza, opłata taka w umowach zwyczajowo określona jest na poziomie 100 - 300 zł, co stanowi kwotę uzasadnioną. W niniejszej sprawie przewidziano kwotę 750 zł. za same czynności dotyczące przygotowania umowy i jej podpisania. Zdaniem Sądu gołosłowne twierdzenia powoda, co do tego, że czynności przygotowawcze generują taki koszt jest nieuzasadnione w świetle doświadczenia życiowego. Powód korzysta bowiem z wzoru umowy, czynności, o których mówi powód w zakresie przygotowania umowy i czynności podjętych celem jej podpisania, może podjąć jeden pracownik i z pewnością nie zajmują one zbyt wiele czasu, ani nie generują zbytnich kosztów.

Z tego też powodu postanowienie umowne określające wysokość obu opłat w ocenie Sądu uznać należało za sprzeczne z dobrymi obyczajami i godzące w interes konsumenta. W ocenie Sądu powód nie wskazał jakichkolwiek okoliczności, które uzasadniałyby przekonanie o racjonalności i celowości określenia obu opłat właśnie na tak wysokim poziomie. Powód wskazał co prawda, że w związku z prowadzoną działalnością ponosi odpowiednie koszty. Niemniej jednak nie wykazał tego w żaden sposób, zaś w ocenie Sądu są to typowe koszty ponoszone przez podmioty prowadzące określoną działalność, nie jest zrozumiałe aby koszty te przerzucać w takim zakresie na konsumenta.

Powód nie wykazał też - wbrew obowiązkowi określonemu w art. 3851 § 4 k.c. - aby wskazane postanowienie umowne zostało indywidualnie uzgodnione z pozwaną. Pozwana wskazała w sprzeciwie, że uzgodnienie takie nie miało miejsca. Zdaniem Sądu praktyka powoda polega na oferowaniu konsumentom pożyczek, które obciążone są maksymalnymi kosztami pozaodsetkowymi. Tym samym działanie takie zmierza do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych. W ocenie Sądu, opłaty pobierane przez powoda przy udzieleniu pożyczki stanowią w rzeczywistości dodatkowe, nadmiernie wygórowane w stosunku do wysokości kapitału, wynagrodzenie powoda, które ponosi konsument. Wskazać nadto należy, że opłata przygotowawcza i administracyjna, określone w umowie, z której powód wywodzi swe żądanie, nie stanowią świadczenia głównego w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c. zdanie drugie. Pojęcie „głównych świadczeń” stron należy interpretować wąsko, w nawiązaniu do elementów przedmiotowo istotnych umowy. Zgodnie zaś z art. 720 § 1 k.c., elementem przedmiotowo istotnym umowy pożyczki nie jest wynagrodzenie, a zasadniczą formę wynagrodzenia z tytułu udostępnienia kapitału stanowią odsetki naliczane od udostępnionej sumy (przewidziane zresztą w przedmiotowej umowie).

W zaistniałym stanie rzeczy postanowienie § 2 ust. 2 lit a) i b) umowy z dnia 2 lipca 2018 r. dotyczące opłaty przygotowawczej i administracyjnej uznać należy za abuzywne i niewiążące (art. 3851 § 1 i 2 k.c.).

Za bezpodstawny należało uznać zarzut pozwanej dotyczący niewykazania aktualnego stanu zadłużenia pożyczkodawcy przez powoda. Zgodnie z wynikającą z art. 6 k.c. regułą rozłożenia ciężaru dowodu obowiązkiem powoda w sprawie o zapłatę kredytu jest jedynie udowodnienie okoliczności tworzących prawo, czyli tego, że między nim a pozwanym doszło do zawarcia umowy. Pozwanego zaś obciąża dowód wykazania okoliczności niweczących prawo powoda, a więc m.in. tego, że kredyt zwrócił (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1999 r., sygn. II CKN 390/98). Innymi słowy zadaniem kredytodawcy jest wykazanie jedynie istnienia stosunku prawnego, z którego wynika, iż druga strona tego stosunku zobligowana jest do zapłaty na jego rzecz określonego świadczenia. Wykazując ten fakt kredytodawca przerzuca ciężar dowodu na drugą stronę i to ona powinna udowodnić, że mimo istnienia umowy dane świadczenie zostało już spełnione. Tymczasem na gruncie przedmiotowej sprawy pozwana zaniechała jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej. Mimo stwierdzenia przez Sąd, że między stronami doszło do skutecznego zawarcia umowy pozwana nie przedstawiła żadnego dowodu spłaty chociażby jednej dodatkowej raty. W tym stanie rzeczy – mając na względzie, że powód skutecznie udowodnił, iż na pozwanej ciąży zobowiązanie określonej wysokości – Sąd uznał, że wyliczenia zadłużenia przedłożone przez powoda są miarodajne dla ustalenia jego realnej wysokości w zakresie kapitału udzielonej pożyczki i odsetek umownych.

W efekcie, Sąd I instancji uznał, że zasadne jest żądanie pozwu w części wynoszącej 887,87 zł; w pozostałym zakresie powództwo jako niezasadne należało oddalić. Na zasądzoną kwotę składa się niespłacony kapitał w wysokości 818,10 zł (5.000 – 4.181,90 – wpłaty pozwanej pomniejszone o kwotę 228,18 zł z tytułu odsetek umownych – k. 64 akt), niespłacone odsetki umowne w kwocie 69,77 zł. (k. 65 akt). Dalsze odsetki za okres po wypowiedzeniu umowy Sąd zasadził na mocy art. 481 § 1 k.p.c., przy czym powód nie wykazał, że dokonał skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki, nie przedstawił bowiem dowodu doręczenia tego wypowiedzenia pozwanej, dlatego też Sąd ustalił, że dalsze odsetki należą się od dnia 7 lipca 2020 r.- czyli od dnia następnego po dniu, do którego miała trwać umowa.

Sąd oddalił powództwo także w części żądania skapitalizowanych odsetek karnych (kwota 68,99 zł.), bowiem w tym zakresie powód nie wykazał, aby odsetki w takiej wysokości mu się należały. Wyliczenia odsetek (k. 65) nie mogą być miarodajne do ustalenia tej należności, bowiem opierają się na założeniu, że dokonano wypowiedzenia umowy pożyczki, czego nie wykazano.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. rozliczając je stosunkowo. Powódka wygrała w 17 %, poniosła koszty z tytułu opłaty od pozwu w kwocie 400 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwotę 1.800 zł. Łącznie 2.217 zł. z czego 17 % stanowi kwota 376,89 zł. Równolegle pozwana wygrała sprawę w 83 %. W przedmiotowej sprawie poniosła koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1.800 zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, z czego 83% stanowi 1.508,11 zł. Po potrąceniu obu świadczeń Sąd zważył, że powódka jest zobligowana zwrócić pozwanej koszty procesu w wymiarze 1.1131,22 zł.

O wynagrodzeniu pełnomocników stron Sąd orzekał w oparciu o § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265).