Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2021 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w B.

przeciwko K. S.

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 26 lipca 2021 r. sygn. akt I C 849/21

1. z apelacji powoda zmienia zaskarżony wyrok w punktach: pierwszym i drugim sentencji w ten tylko sposób, że zasądzoną od pozwanego K. S. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w B. kwotę 23.516 (dwadzieścia trzy tysiące pięćset szesnaście) złotych podwyższa do kwoty 26.948,19 (dwadzieścia sześć tysięcy dziewięćset czterdzieści osiem 19/100) złotych, oraz w punkcie trzecim sentencji w ten sposób, że znosi wzajemnie między stronami koszty procesu;

2. oddala apelację powoda w pozostałej części i apelacje pozwanego w całości;

3. znosi wzajemnie między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

Paweł Hochman

Sygn. akt II Ca 749/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 lipca 2021 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. uchylił w całości nakaz zapłaty wydany w dniu 28 września 2020 roku w postępowaniu nakazowym w sprawie I Nc 1699/20 i zasądził od pozwanego K. S. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w B. kwotę 23.516 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie począwszy od dnia 22 lipca 2020 roku do dnia zapłaty (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt 2) oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego K. S. kwotę 455 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od daty uprawomocnienia się wyroku (pkt 3).

Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione co do kwoty 25.000 złotych, a więc co do kwoty kapitału pożyczki wypłaconej pozwanemu przez powoda powiększonej o kwotę 129 złotych tytułem opłaty przygotowawczej. Mając na uwadze, że pozwany spłacił jedną ratę zadłużenia w wysokości 1.613 złotych, pomniejszył o tą kwotę zasądzoną na rzecz pozwanego sumę. W efekcie Sądu I instancji zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 23.516 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie począwszy od dnia 22 lipca 2020 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części.

Zdaniem Sądu I instancji sama umowa pożyczki łącząca strony nie budziła wątpliwości w zakresie faktu jej udzielenia, jak i zaciągnięcia przedmiotowego zobowiązania. Wobec wypłaty kwoty pożyczki, co pokwitował sam pozwany, zarzuty co do podpisania umowy pożyczki przez osobę nieuprawnioną w imieniu powoda nie mogły odnieść spodziewanego skutku.

Jednocześnie Sąd Rejonowy nie podzielił twierdzeń pozwanego, że nie było podstaw do wypowiedzenia i wezwania do wykupu weksla, skoro z karty klienta wynika jednoznacznie, że pozwany spłacił tylko jedną ratę w wysokości 1.613 złotych. Wobec wypowiedzenia i wezwania do zapłaty oraz wykupu weksla nie było wątpliwości co do trafności żądania powoda co do zasady, a w tym podstawy do wypełnienia weksla.

Za sprzeczne z prawem w rozumieniu art. 385 ¹ k.p.c., albowiem w sposób rażąco krzywdzący kształtujący sytuację pozwanego jako pożyczkobiorcy będącego konsumentem Sąd Rejonowy uznał postanowienia umowne dotyczące kosztów obsługi pożyczki za wyjątkiem opłaty przygotowawczej, tj. wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 22.571 złotych oraz wynagrodzenie za przyznanie pakietu „Twój pakiet” w kwocie 2.300 złotych. Takie postanowienia są przy tym sprzeczne z art. 481 k.c. i art. 485 k.c. w zakresie zakazu lichwy, jak również z istotą samej umowy pożyczki, w której zarobkiem od kapitału są odsetki. Postanowienia te naruszają również zapisy zawarte w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim. Wobec powyższego zakwestionowane postanowienia umowne należało uznać za nieważne w myśl art. 58 § 1 i 3 k.c.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. zgodnie z zasadą ich stosunkowego rozdzielenia, przyjmując że powód wygrał sprawę w 43%.

Od powyższego wyroku wniosły apelacje obie strony postępowania.

W apelacji z dnia 17 września 2021 roku (data nadania w placówce pocztowej) pełnomocnik powoda (...) S.A. z siedzibą w B. zarzucił wyrokowi naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności:

1. art. 385 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 385 ² k.c. w zw. z art. 56 k.c. w zw. z art. 359 k.c. w zw. z art. 36a ust. 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim poprzez nieuprawnione uznanie, że zapisy umowne w zakresie prowizji i wynagrodzenia za „Twój pakiet” były sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami oraz obciążały pozwanego ponad dopuszczalne prawnie limity, przy jednoczesnym pominięciu przez Sąd I instancji w wykładni umowy przepisów o limicie pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego;

2. art. 5 pkt 6a w zw. z art. 36a ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy ustawa dopuszcza możliwość umieszczania kosztów pozaodsetkowych w umowie pożyczki oraz ich egzekwowania zgodnie z zasadą swobody umów wynikającą z art. 353 ¹ k.c.;

3. art. 359 § 1 k.c. w zw. z pkt 4 ust. 11 i pkt 1 ust. 22 umowy pożyczki poprzez przyjęcie, że powódce nie należą się odsetki umowne i za opóźnienie w pełnej wysokości, podczas gdy odsetki te wynikają z czynności prawnej, tj. zawartej umowy pożyczki, która została wypowiedziana z winy strony pozwanej.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie na jego rzecz od pozwanego dodatkowej kwoty 30.988,65 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 22 lipca 2020 roku do dnia zapłaty, bądź ewentualnie o jego uchylenie przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Ponadto apelujący wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, a w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację powoda pełnomocnik pozwanego wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W apelacji z dnia 24 września 2021 roku (data nadania w placówce pocztowej) pełnomocnik pozwanego K. S. zarzucił wyrokowi naruszenie:

1. art. 10 w zw. z art. 101, art. 102 i art. 104 Prawa wekslowego, art. 720 k.c. i art. 359 k.c. w zw. z art. 3, art. 54 ust. 2 i art. 47 ustawy o kredycie konsumenckim, art. 58 § 1, 2 i 3 k.c. i art. 353 ¹ w zw. z art. 385 ¹ k.c. i art. 385 ² k.c., art. 353 k.c. i art. 354 k.c. w zw. z art. 720 k.c. oraz art. 316 § 1 k.p.c. z uwagi na: błędne pominięcie i nierozważenie roszczenia formułowanego w oparciu o weksel, mimo że powód dochodził zapłaty z uzupełnionego weksla in blanco o charakterze gwarancyjnym oraz treści deklaracji wekslowej; błędne przyjęcie, że powód uzupełnił weksel zgodnie z deklaracją wekslową co do zasądzonego roszczenia, podczas gdy odsetki umowne i inne koszty są nienależne, zasądzenie powództwa z uwagi na wypowiedzenie umowy pożyczki, chociaż jest ono nieskuteczne; pominięcie treści deklaracji wekslowej, wezwania do zapłaty i wypowiedzenia oraz daty wymagalności roszczenia wekslowego (płatności weksla); pominięcie sumy wpłat pozwanego i przyjęcie, że miał zadłużenie w chwili wezwania do zapłaty i wypowiedzenia umowy;

2. art. 3, art. 5 pkt 7 i 12, art. 25 ust. 1 pkt 1, art. 54 ust. 1 i 2, art. 30 ust. 1 pkt 6 i 7 i art. 47 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 353 ¹ i art. 353 ² k.c. w zw. z art. 720 k.c., art. 395 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c., art. 385 ¹ i art. 385 ² k.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c. oraz art. 321 § 1 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie z uwagi na brak skontrolowania z urzędu wadliwości umowy kredytowej, mimo że sąd stosuje prawo materialne z urzędu w zakresie dopuszczenia naliczania odsetek od kredytowanych kosztów pożyczki, a wobec tego przyjęcie za zasadne zadłużenia podawanego przez powoda w zakresie odsetek i ich rozliczenia, chociaż wadliwość wynika z materiału sprawy;

3. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieustaleniu: treści umowy pożyczki w zakresie naliczenia odsetek od kredytowanych kosztów; treści deklaracji wekslowej w zakresie przyczyn uzupełnienia weksla i treści umowy w zakresie przyczyn wypowiedzenia; treści wypowiedzenia umowy pożyczki, z którego wynikało, że w jego dacie weksel był już uzupełniony; wysokości spłat pozwanego na rzecz powoda na datę wezwania do zapłaty umowy pożyczki; ilości i wysokości rat pożyczki wymagalnych na chwilę wezwania do zapłaty i wypowiedzenia umowy pożyczki; kwoty zadłużenia wskazanej w wezwaniu do zapłaty i wskazanych w nim rat zdaniem powoda nieuregulowanych oraz ich wysokości; terminu płatności weksla przedstawionego w niniejszej sprawie;

4. art. 100 w zw. z art. 99 k.p.c. z uwagi na proporcjonalne rozliczenie kosztów procesu, podczas gdy należało zastosować art. 98 k.p.c. i w całości kosztami procesu obciążyć powoda.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za I i II instancję według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. 

W odpowiedzi na apelację pozwanego pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda zasługiwała na uwzględnienie w nieznacznej części, zaś apelacja pozwanego podlegała oddaleniu w całości.

Analiza wniesionych apelacji upoważnia do stwierdzenia, że stanowiące podstawę rozstrzygnięcia ustalenia Sądu pierwszej instancji nie są z punktu widzenia stron postępowania sporne. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje więc za własne i wskazuje jako podstawę przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Biorąc jednak pod uwagę treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w którym trudno dopatrzeć się syntetycznie przedstawionych ustaleń, Sąd Okręgowy dla określenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia wskazuje co następuje:

W dniu 10 lutego 2020 r. K. S. złożył wniosek o udzielenie pożyczki gotówkowej w kwocie 58 068 zł. na okres trzech lat z ratą miesięczną w wysokości 1613 zł. We wniosku uwzględniono również fakt, że opłata przygotowawcza wyniesie 129 zł, koszt dodatkowego świadczenia w postaci tzw. „Twojego pakietu” wyniesie 2300 zł. i kwota do wypłaty wyniesie 25 000 zł. Wraz z wnioskiem o pożyczkę pozwany złożył wniosek o objęcie go uprawnieniami z tzw. „Twojego pakietu”.

W tym samym dniu strony zawarły umowę pożyczki zawierającą warunki określone we wniosku.

(dowód : wniosek o udzielenie pożyczki k. 88v, wniosek o objęcie pakietem dodatkowym k. 89, umowa pożyczki k. 91- 94)

Przy zawarciu umowy pożyczki pozwany podpisał przygotowane przez pozwanego weksel in blanko oraz deklarację wekslową. Weksel został wystawiony na zabezpieczenie zobowiązania z tytułu umowy pożyczki do kwoty 58 068 zł wraz z odsetkami.

(dowód: deklaracja wekslowa k. 5)

W dniu 21 czerwca 2020 r. powód sporządził i skierował do pozwanego pismo zawierające wypowiedzenie umowy pożyczki. W piśmie wskazano, że zobowiązanie pozwanego wynosi 54 504,65 zł.

(dowód: wypowiedzenie umowy pożyczki k. 4)

Strona powodowa wypełniła weksel określając wysokość zobowiązania pozwanego na kwotę 54504,65 zł. i termin jej płatności na dzień 21 lipca 2020 r.

(dowód: kopia weksla k. 3)

Uwzględniając charakter zawartych w skargach apelacyjnych zarzutów uznać należy, że punktem wyjścia dla uzasadnienia rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego winna być ocena treści umowy łączącej strony pod kątem abuzywności zawartych w niej postanowień.

W ocenie Sądu Okręgowego trafny okazał się zarzut pełnomocnika strony powodowej dotyczący niezasadnego uznania za abuzywne postanowienia umowy dotyczącego wynagrodzenia prowizyjnego w kwocie 22 571 zł.

Na uwagę zasługuje, że zakwestionowana prowizja stanowi pozaodsetkowy koszt kredytu, a jej wysokość odpowiada właściwym przepisom, tj. art. 36a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, bowiem została ustalona w oparciu o wzór: (...) < (K x 25%) + (K x n/r x 30%), gdzie: (...) oznacza maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu; K - całkowitą kwotę kredytu ( (...)); n - okres spłaty wyrażony w dniach, a R - liczbę dni w roku. Skoro zaś sam ustawodawca w celu ochrony konsumentów zdefiniował pojęcie nadmiernych pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego, wskazując w ust. 3 powołanego unormowania, że nie należą się one w części przekraczającej maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub całkowitą kwotę kredytu, to tym samym co do zasady należy przyjmować, że koszty mieszczące się we wskazanych ramach interesu podmiotów chronionych ustawą o kredycie konsumenckim nie naruszają.

W ocenie Sąd Okręgowego formą wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału są nie tylko odsetki, które co oczywiste pełnią także funkcję waloryzacyjną, a więc kompensują spadek wartości nabywczej pieniądza. Powyższe może mieć istotne znaczenie w sytuacji, gdy spłata zobowiązania pieniężnego jest rozciągnięta w czasie. Taka okoliczność zaistniała w przedmiotowej sprawie, udzielona pożyczka nie miała „chwilowego” charakteru skoro jej spłata została rozciągnięta na okres trzech lat.

W uzupełnieniu powyższych uwag należy przypomnieć, ze limity wyznaczone przez przywołany wyżej przepis art. 36a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim mają nie tylko funkcję ochronną względem kredytobiorców narażonych na skrajnie niekorzystne rozwiązania, ale pełnią również funkcję gwarancyjną w stosunku do kredytodawców, którzy posiłkując się przepisami ustawy określają adresowane do konsumentów oferty.

Za istotny z punktu widzenia oceny czy umowa nie zawiera kaluzul abuzywnych uznać należy wskazanie w niej całkowitego kosztu kredytu. Pojęcie to co znamienne obejmuje wszelkie elementy kosztów, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z określoną umową o kredyt konsumencki. Art. 5 pkt 6 lit. a - b powołanej ustawy o kredycie konsumenckim wylicza także opłaty, prowizje i marże; przy czym wyliczenie rodzajów kosztów ma charakter przykładowy. Pożyczkodawca zawarł umowę w ramach prowadzanej działalności gospodarczej nakierowanej na osiąganie zysku. Dla jego uzyskania konieczne jest przede wszystkim pokrycie kosztów działalności: wynajmu pomieszczeń, zatrudnienia pracowników, działań marketingowych, windykacyjnych, zużycia paliwa, amortyzacji samochodów służbowych, obsługi teleinformatycznej, ciężarów publicznoprawnych, zakupu koniecznego wyposażenia, materiałów biurowych, przesyłu korespondencji itp. Opłaty, marże i prowizje nie wiążą się zatem jedynie z obsługą i kosztami danego stosunku zobowiązaniowego, lecz - w stosownej części - wszelkich kosztów ponoszonych przez przedsiębiorcę i stanowią należne zryczałtowane wynagrodzenie za przeprowadzenie całego procesu, składającego się zarówno z czynności faktycznych, jak i prawnych, mających na celu udzielenie pożyczki. Nie bez znaczenia pozostaje również problematyka związana z niespłacalnością kredytów konsumenckich. W stosunku do instytucji pożyczkowych możliwość weryfikacji części informacji na temat potencjalnego pożyczkobiorcy jest ograniczona, a zatem towarzyszy tym instytucjom wyższe niż w przypadku banków ryzyko kredytowe, rozumiane jako zagrożenie niewywiązania się dłużnika ze zobowiązań powstałych na podstawie umowy pożyczki gotówkowej. Tym samym prowizja stanowi swego rodzaju element rekompensaty ryzyka ewentualnego braku spłaty zaciągniętej przez pożyczkobiorcę pożyczki. Jednocześnie należy podkreślić, że nakładając w ustawie o kredycie konsumenckim na pożyczkodawcę szereg obowiązków, ustawodawca nie wprowadził wymogu specyfikowania, w jaki sposób wyliczona została pobrana prowizja, poprzez wyliczenie konkretnych kosztów, jakie ma pokryć, ryzyka, jakie ma zabezpieczyć, planowanego zysku. W konsekwencji trudno wyobrazić sobie sytuację, iż każdorazowo każdy konsument, już po nabyciu rzeczy lub usługi, uzyska uprawnienie do zanegowania wysokość wynagrodzenia, które było mu wcześniej znane, poprzez żądanie wykazania i wyliczenia jego składników, w szczególności poprzez wykazanie jaka jego część stanowiła koszty związane z działalnością przedsiębiorcy. Podsumowując, zastrzeżenie w postanowieniach zawartej umowy prowizji jako dodatkowego kosztu pożyczki, niezależnego od odsetek kapitałowych, jest nie tylko dopuszczalne w przypadku kredytów konsumenckich, udzielanych na podstawie przepisów ustawy o kredycie konsumenckim przez przedsiębiorców, ale także stanowi powszechnie akceptowalną praktykę rynkową, stosowaną nie tylko wśród instytucji pożyczkowych, ale także i innych instytucji sektora finansowego.

W uzupełnieniu powyższych uwag wskazać należy, że zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. W omawianej sprawie wysokość opłaty prowizyjnej należnej powodowi za udzielenie pożyczki w kwocie 25000 zł wyniósł 22 571 zł., co w przeliczeniu na trzyletni okres kredytowania wynosi około 7500 zł. Tak określona prowizja nie jest w ocenie Sądu Okręgowego rażąco zawyżona i nie narusza dobrych obyczajów.

Wobec powyższego, zgodzić należy się z zarzutem pełnomocnika powódki, iż uznanie całości wysokości opłaty prowizyjnej za abuzywną przez Sąd I instancji było niezasadne.

Powyższe rozważania nie uprawniają jednak do stwierdzenia, zawartej między stronami umowie nie można postawić skutecznego zarzutu opartego na powołanym przepisie art. 385 ¹ k.c. W ocenie Sądu Okręgowego poddana kontroli umowa rażąco naruszała interesy konsumenta w zakresie w jakim przewidywała, że zapłata wynagrodzenia za korzystanie z pożyczonych środków określona jako „prowizja”, została uniezależniona od długości trwania umowy i naliczona już w dacie jej zawarcia. Powód mógł tym samym domagać się skutecznie prowizji tylko za okres obowiązywania umowy, w dacie w której umowa została skutecznie rozwiązana uprawnienie do jej zapłaty wygasło. Skoro bowiem prowizja ma rekompensować kredytodawcy koszty związane z obsługą dłużnika i koszty towarzyszące, o tyle jest ona zasadna tak długo, jak długo trwa stosunek zobowiązaniowy w pierwotnie ustalonej przez strony formie. Innymi słowy – w niniejszej sprawie zasadne jest naliczanie przez powoda prowizji tak długo, jak pozwany spłacał raty pożyczki, a zatem był „obsługiwany” przez powoda . W sytuacji, w której na skutek wypowiedzenia umowy i wezwania do zapłaty całość zadłużenia roszczenie to stało się wymagalne, brak jest podstaw do naliczania prowizji. W omawianej sprawie umowa między stronami została zawarta w lutym 2020 r. jej skuteczne wypowiedzenie nastąpiło w lipcu 2020 r. Umowa trwała więc przez około 13,8 % przewidzianego na wstępie okresu i tylko za ten okres należy się prowizja, której wysokość winna być ustalona proporcjonalnie. W ocenie Sądu Okręgowego, skoro prowizja jest należna za czas trwania umowy, a umowa była skutecznie realizowana w 13,8%, to jedynie w takiej części pozwana winna zapłacić przypadającą na nią prowizję. Tym samym, ustalając wysokość zasądzonej kwoty, Sąd przyjął, że jedynie kwota 3114,79 zł tytułem prowizji może być uznana jako zasadna i w tym zakresie powództwo jest zasadne.

Sąd Okręgowy tożsame kryteria oceny roszczenia powoda zastosował w stosunku do żądania zapłaty wynagrodzenia z tytułu tzw. „Twojego pakietu”. W przedmiotowej sprawie brak jakichkolwiek dowodów potwierdzających tezę zawarcie umowy w tej części nie zostało indywidualnie uzgodnione chociażby w tym znaczeniu, że jej akceptacja nie była konsekwencją dobrowolnej decyzji pożyczkobiorcy ale stanowiła obligatoryjny element umowy pożyczki bez akceptacji którego nie powód nie zgodziłby się na jej udzielenie. Przepis art. 385 ¹ § 3 k.c. wprowadza wprawdzie domniemanie, w myśl którego nie są indywidualnie uzgodnione te postanowienia, które zostały przejęte z wzorca zaproponowanego przez kontrahenta. Zastosowanie tego domniemania warunkuje jednak w ocenie Sadu Okręgowego przyjęcie, że wzorzec zawierający dodatkowe postanowienia stanowił obligatoryjny składnik umowy głównej i co równie ważne jego przyjęcie nie było dowolne. W niniejszej sprawie nawet przyjmując, że powód zawierając umowę z pozwanym posługiwał się wzorcem, na treść którego pozwany mógł mieć rzeczywisty wpływ, nie sposób uznać, że zawarcia umowy obejmującej tzw. „Twój pakiet” zostało pozwanemu automatycznie narzucone.

Jednocześnie uznanie, że wynagrodzenie za korzystanie z wskazanego wyżej pakietu uprawnień winno uwzględniać również okres nie obowiązywania umowy nie znajduje, przy uwzględnieniu powyżej już zaprezentowanej argumentacji żadnego uzasadnienia. Tym samym przy zastosowaniu powyżej zaprezentowanej proporcji uznać należało że z omawianego tytułu powodowi należy się jedynie wynagrodzenie w kwocie 317,40 zł.

Przy tak ustalonych okolicznościach Sąd Okręgowy uznał, że w wykonaniu umowy na stronie pozwanej ciąży obowiązek zapłaty łącznej sumy 26 948,19 zł , na którą składa się zasądzona kwota 23 387 zł. należna tytułem zwrotu pożyczki i powiększona o 129,00 zł tytułem opłaty przygotowawczej, oraz kwota 3114,79 zł tytułem opłaty prowizyjnej oraz kwota 317,40 zł. tytułem wynagrodzenia za tzw. „Twój pakiet”.

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się wskazanych w powołanej apelacji art. 10 w zw. z art. 101, art. 102 i art. 104 Prawa wekslowego, art. 720 k.c. i art. 359 k.c. w zw. z art. 3, art. 54 ust. 2 i art. 47 ustawy o kredycie konsumenckim, art. 58 § 1, 2 i 3 k.c. i art. 3531 w zw. z art. 3851 k.c. i art. 3852 k.c., art. 353 k.c. i art. 354 k.c. w zw. z art. 720 k.c. oraz art. 316 § 1 k.p.c.

Z całą mocą należy podkreślić, że wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji co do zasady prawidłowo poddał ocenie treść łączącej strony umowy przełamując tym samym wynikającą z przepisów prawa wekslowego zasadę abstrakcyjności zobowiązań wekslowych.

Sąd Okręgowy nie podziela jednocześnie stanowiska, że nieprawidłowe wypełnienie weksla przez powoda wynikało z nieskutecznego wypowiedzenie umowy pożyczki. W powyżej przedstawionych rozważaniach Sąd Okręgowy zaprezentował stanowisko w zakresie zakresu abuzywności łączącej strony umowy. W tym miejscu należy jedynie podkreślić, że abuzywność postanowień dotyczące prowizji odnosi się tylko do przyjęcia na podstawie umowy, że przysługiwała ona także po rozwiązaniu umowy. W konsekwencji za całkowicie niezasadne uznać należało także zarzuty pozwanego co do skuteczności wypowiedzenia umowy pożyczki i co za tym idzie wymagalności dochodzonego niniejszym pozwem roszczenia.

W aktach sprawy znajduje się ostateczne wezwanie do dobrowolnej zapłaty w terminie 7 dni zaległych dwóch rat pożyczki wymagalnych w dniach 20 kwietnia 2020 roku i 20 maja 2020 roku w łącznej wysokości 3.107 złotych skierowane przez powoda do pozwanego w dniu 22 maja 2020 roku, które zostało mu doręczone w dniu 25 maja 2020 roku (wezwanie k. 58, potwierdzenie doręczenia k. 59). Podkreślić należy, że formułując powyższe wezwanie powód prawidłowo ustalił wysokość zadłużenia pozwanego odwołując się do wiążących strony postanowień umowy. Z uwagi na bezskuteczność powyższego wezwania powód wysłał w dniu 22 czerwca 2020 roku do pozwanego wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z wezwaniem do wykupu weksla. Pismo to zostało doręczone pozwanemu w dniu 24 czerwca 2020 roku (wypowiedzenie k. 100, potwierdzenie doręczenia k. 101).

Trafnie zatem Sąd Rejonowy uznał, że wobec wypowiedzenia i wezwania do zapłaty oraz wykupu weksla nie było wątpliwości co do trafności żądania powoda co do zasady, a w tym podstawy do wypełnienia weksla zgodnie z deklaracją wekslową.

W świetle powyższego należało zatem na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienić zaskarżony wyrok i podwyższyć zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę 23.516 złotych do kwoty 26.948,19 złotych.

W pozostałej natomiast części apelacja powoda podlegała oddaleniu jako niezasadna na podstawie art. 385 k.p.c. Oddaleniu w całości w oparciu o wskazany przepis podlegała także apelacja pozwanego.

Konsekwencją zmiany wyroku co do roszczenia głównego była również konieczność zmiany rozstrzygnięcia co do kosztów procesu, o których orzeczono zgodnie z określoną w art. 100 k.p.c. zasadą ich wzajemnego zniesienia.

Na tej samej podstawie orzeczono o kosztach procesu za instancję odwoławczą, mając na względzie wynik postępowania w tej instancji.

Paweł Hochman