Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu – Wydział XIII Cywilny Rodzinny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grażyna Rataj

Sędziowie: SSO Teresa Znaińska

SSR del. Elżbieta Kurkowska

Protokolant: Agnieszka Fryśna

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa małoletniej Nadii K. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową K. D. (1)

przeciwko R. K.

o alimenty

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 20 listopada 2013 r. sygn. akt III RC 249/13;

I.  zmienia częściowo zaskarżony wyrok w pkt I, II, III i IV w ten sposób, że alimenty zasądzone pkt I określa na kwotę po 600,- (sześćset) zł miesięcznie, nie naruszając dalszych postanowień tego punktu, a opłatę sądową określoną punktem III obniża do kwoty 360,- zł, zaś koszty procesu zasądzone punktem IV ustala na kwotę 1.200,- zł;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  koszty procesu poniesione przez strony w postępowaniu odwoławczym wzajemnie znosi.

Sygn. akt XIII Ca 73/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy w Oławie w sprawie o sygn. akt III RC 249/13 w pkt 1) zasądził od pozwanego R. K. na rzecz małoletniej Nadii K. alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie, płatne do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki K. D. (2) do 10-ego dnia każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 czerwca 2013 r.; w pkt 2) w pozostałym zakresie powództwo oddalił; w pkt 3) nakazał pozwanemu uiścić na rzecz Skarbu Państwa kwotę 420 zł tytułem opłaty sądowej i 6 złotych tytułem opłaty kancelaryjnej; w pkt 4) zasądził od pozwanego na rzecz przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki kwotę 1680 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego; w pkt 5) wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Rozstrzygnięcie powyższe Sąd Rejonowy wydał na podstawie m.in. następujących ustaleń faktycznych:

Nadia N. K. ur. (...) pochodzi z nieformalnego związku (...). Małoletnia od sierpnia 2012 r. pozostaje pod bezpośrednią pieczą przedstawicielki ustawowej. K. D. (1) mieszka z rodzicami i pełnoletnim uczącym się bratem. Od rozstania z K. D. (1) pozwany sporadycznie realizuje kontakty z córką.

Zdaniem K. D. (1) koszt utrzymania małoletniej kształtuje się na poziomie 1050 zł miesięcznie i obejmuje wydatki na: mleko (ok. 200 zł), leki i witaminy (100 zł), odzież (200 zł -300 zł), zabawki (ok. 200 zł), pampersy (200 zł), wyżywienie (200 zł), szczepionki (ok. 400 zł rocznie), środki pielęgnacyjne (ok. 100 zł), opłaty mieszkaniowe. Koszt utrzymania domu wynosi łącznie 900 zł.

W marcu 2013 r. K. D. (1) skończyła szkołę średnią. Od lipca 2013 r. pracuje jako pakowacz i zarabia 1100 zł miesięcznie. W/w prowadzi wspólnie z rodzicami gospodarstwo domowe i przekazuje im kwotę 400 zł miesięcznie.

Pozwany w przeszłości pracował w (...) sp. z o.o. w W. jako operator maszyn przetwórczych i z tego tytułu uzyskiwał wynagrodzenie w kwocie 1882,75 zł miesięcznie brutto. Od ok.3 miesięcy R. K. przebywa w P., gdzie mieszka i jest w trakcie poszukiwania pracy w branży budowlanej.

Pozwany spłaca kredyt w banku (...) zaciągnięty w dniu 07.12.2012 r. w kwocie 20598 zł. z terminem spłaty na dzień 07.12.2017 r., w miesięcznych ratach po 445,32 zł.

Z pisemnych informacji Powiatowych Urzędów pracy we W. oraz w J., wynika, że w okresie od dnia 01.06.2013 r. Urząd dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, na stanowiska pomocnika produkcji, pracownika ochrony, pracownika produkcji, portiera, sprzątaczki z wynagrodzeniem w kwocie 1600 zł miesięcznie brutto.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym, po dokonaniu wykładni przepisu art. 133 kro i art. 135 kro Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Sąd Rejonowy przyjął, że koszt utrzymania małoletniej wynosi ok.1000 zł miesięcznie i obejmuje wydatki na: wyżywienie, odzież, środki żywności, zabawki, leki, witaminy i szczepionki oraz 1/5 części przypadających na małoletnią kosztów związanych z mieszkaniem.

Odnosząc się do możliwości zarobkowych rodziców małoletniej Sąd Rejonowy uwzględnił fakt, iż przedstawicielka ustawowa dziecka od lipca 2013 r. pracuje jako pakowacz i zarabia 1100 zł miesięcznie.

W przypadku pozwanego Sąd I Instancji podkreślił, iż przebywając w Polsce posiadał on stałą pracę i dochody w kwocie ok. 1900 zł. miesięcznie netto. Odwiedzał dziecko i czynił na jego rzecz drobne zakupy. Od ok. trzech miesięcy pozwany nie ma kontaktu z małoletnią i poza kwotami 400-500 zł miesięcznie, w żaden inny sposób nie pomaga w opiece nad córką i nie uczestniczy w inny sposób w jej utrzymaniu.

Biorąc pod uwagę powyższe, jak również fakt, iż pozwany nie czyni osobistych starań o utrzymanie i wychowanie córki Sąd Rejonowy zasądził na jej rzecz alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie tj. w kwocie stanowiącej 70% wszystkich kosztów miesięcznego utrzymania dziecka.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego złożył pozwany zaskarżając go w pkt I ponad kwotę 450 złotych i zarzucając:

1/ błędne przyjęcie, ze koszt utrzymania małoletniej powódki wynosi 1000 zł miesięcznie, w sytuacji gdy suma ta nie wynika z żadnych wyliczeń i udowodnionych kosztów, a polega na prostym wyliczeniu rzekomych składników utrzymania dziecka, a w dodatku na niepodanym krytyce uwzględnieniu sum wynikających z pozwu niemal w całości – mimo ich nieudowodnienia,

2/ błędnym ustaleniu w sposób automatyczny, że do kosztów utrzymania dziecka wchodzi 1/5 kosztów związanych z nieruchomością, w której mieszka małoletnia, podczas gdy zabieg ten jest niezasadny albowiem sam fakt zamieszkiwania z małoletnią nie zwiększa wydatków w sposób znaczący, a większość z ich byłaby ponoszona w podobnej wysokości gdyby dziecko zamieszkiwało gdzie indziej;

3/ błędnym przyjęciu, że pozwany poza płaceniem dotychczas 400 zł – 500 zł miesięcznie na poczet alimentów nie realizował swego obowiązku w żadnym zakresie, skoro chociażby z pism procesowych R. K. czy z zeznań świadka H. wynika, że ojciec zarówno w miarę możliwości, gdy nie przebywa za granicą osobiście zajmuje się dzieckiem i kupuje jej różne potrzebne artykuły – Sąd zignorował te dowody,

4/ błędnym przyjęciu, że zasadne jest zasądzenie od ojca alimentów w kwocie odpowiadającej 70% kosztów utrzymania dziecka, gdy z okoliczności sprawy nie wynikają przyczyny, aby aż tak bardzo różnicować udział obojga rodziców w utrzymaniu dziecka (tym bardziej że matka pracuje),

5/ błędne przyjęcie, że pozwany może w swojej obecnej sytuacji materialnej płacić zasądzone alimenty poprzez automatyczne przyjęcie, że może on przyjąć ofertę pracy dla pracownika niewykwalifikowanego, co miałoby wystarczyć do łożenia po 700 zł miesięcznie, bez wzięcia pod uwagę spłaty kredytu i innych kosztów bieżących pozwanego i jego starań o zatrudnienie dające mi możliwość zarobienia miesięcznie więcej niż 1600 zł brutto co proponuje Sąd (nie da się jednocześnie pracować jako pracownik fizyczny w Polsce i poszukiwać pracy za granicą),

6/ naruszenie art. 233 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc poprzez lakoniczne sformułowanie wniosków, bez przedstawienia argumentacji prowadzonej do konkretnych ustaleń, co utrudnia kontrolę instancyjną (np. odnośnie kosztów utrzymania małoletniej podanych zbiorczo i nieudowodnionych), a w szczególności na arbitralnym pominięciu w swoich ustaleniach dowodu w postaci zeznań świadka H., w sytuacji gdy treść tych zeznań pozostaje w wyraźnej sprzeczności z ustaleniami Sądu; Sąd Rejonowy nie wskazał dlaczego nie dał im wiary (względnie dlaczego dając im wiarę nie uwzględnił w swych ustaleniach co do np. udziału ojca w utrzymaniu małoletniej i kontaktów z nią).

W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniej Nadii K. alimentów w kwocie po 450 złotych miesięcznie.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie w części.

Sąd Rejonowy przeprowadził wnikliwe postępowanie dowodowe i na jego podstawie częściowo poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własną podstawę rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy powołał właściwe przepisy prawne i przeprowadził ich prawidłową wykładnię. Ostateczna ocena materiału dowodowego i wnioski Sądu Rejonowego wymagały nieznacznej weryfikacji.

Zdaniem Sądu Okręgowego trafnie wskazuje apelujący, iż powódka nie wykazała w sposób wyczerpujący deklarowanych kosztów utrzymania małoletniej, zwłaszcza w zakresie wydatków mieszkaniowych, albowiem w tym celu nie przedłożyła stosownych dokumentów. Dołączone do pozwu paragony w ocenie Sądu również nie mogą przesądzać o faktycznych kosztach utrzymania dziecka z uwagi na to, iż nie posiadają właściwości dowodowej, gdyż nie wynika z nich kto i na czyją rzecz dokonał zakupu zawartych w nich produktów.

Sąd Okręgowy nie podzielił również stanowiska Sądu Rejonowego zgodnie z którym niesprawowanie przez pozwanego osobistej pieczy nad córką winno skutkować ponoszeniem przez niego zwiększonych kosztów utrzymania dziecka. Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych pozwany obecnie przebywa we Francji, a zatem dokładanie przez niego osobistych starań o wychowanie małoletniej z przyczyn obiektywnych jest niemożliwe.

Mając na względzie wiek dziecka, etap rozwoju na którym powódka się znajduje oraz obecnie kształtujące się ceny towarów i usług uznać należy, iż całkowity koszt jej utrzymania oscyluje w granicach 900 zł miesięcznie. Możliwości zarobkowe pozwanego ocenić natomiast należało przez pryzmat dotychczasowych jego dochodów oraz oferowanych przez Urząd Pracy ofert.

Mając na uwadze w/w okoliczności Sąd Okręgowy uznał, iż adekwatną do potrzeb dziecka i możliwości zarobkowo-majątkowych pozwanego będzie kwota 600 zł miesięcznie.

Dlatego też Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i na podstawie art. 386 § 1 kpc orzekł jak w pkt I sentencji, zaś na podstawie art. 385 kpc – jak w pkt II wyroku. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie przepisu art. 100 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc.