Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący sędzia Marek Szcześniak

Protokolant st.sekr.sądowy Karol Kotoński

Po rozpoznaniu w dniu 04 marca 2022 r. w Toruniu.

przy udziale -

sprawy z powództwa D. Z.

przeciwko A. Z.

o podwyższenie alimentów,

i z powództwa wzajemnego A. Z.

przeciwko D. Z.

o obniżenie alimentów

I.  zasądza od A. Z. alimenty na rzecz D. Z. w miejsce ustalonych w kwocie 1.200 zł miesięcznie na mocy wyroku z dnia 02.12.2016r. w sprawie (...) Sądu Okręgowego w (...), w kwocie obecnie po 2.000 zł (dwa tysiące złotych) miesięcznie, poczynając od dnia 07.10.2019r., płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat,

II.  oddala w pozostałej części powództwo o podwyższenie alimentów,

III.  oddala powództwo wzajemne o obniżenie alimentów,

IV.  zasądza od A. Z. na rzecz D. Z. kwotę 5.550 zł (pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

V.  nakazuje pobrać od A. Z. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 610 zł (sześćset dziesięć złotych) tytułem zwrotu części kosztów sądowych od których zapłaty zwolniona była D. Z., a w pozostałym zakresie kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Toruniu;

VI.  wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności,

VII.  uchyla postanowienie z dnia 08.12.2020r. w sprawie (...) Sądu Rejonowego w (...) o zabezpieczeniu powództwa o podwyższenie alimentów.

Sygn. akt III RC 806/19

UZASADNIENIE

D. Z. w dniu 7 listopada 2019r. wniosła pozew przeciwko A. Z. (k.3-9) domagając się – po sprecyzowaniu stanowiska w piśmie z dnia 22.01.2020r. (k. 39) – podwyższenia alimentów z kwoty 1.200 zł miesięcznie przyznanej na mocy wyroku z dnia 2.12.2016 r. w sprawie o rozwód (...) Sądu Okręgowego w (...), do kwoty 2.500 zł miesięcznie, poczynając od dnia wniesienia pozwu, płatnych z góry do 15-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności.

W uzasadnieniu wskazano m.in., że wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) rozwiązano małżeństwo stron z wyłącznej winy A. Z., oraz zasądzono od pozwanego na rzecz powódki D. Z. alimenty w kwocie 1.200 zł miesięcznie. W dniu wyrokowania Sądu Okręgowego powódka nie zamieszkiwała na terenie nieruchomości, której nadal pozostaje współwłaścicielką, a położonej w G.. Prowadziła gospodarstwo domowe wraz z córką W., co powodowało, że koszty utrzymania powódki, w tym koszty i opłaty związane z opłatami mieszkaniowymi oraz kredytem za nieruchomość położoną w T., a także opłaty za media, telefon i Internet, były dzielone i powódka wraz z córką, mimo trudnej sytuacji, dawały sobie radę z przeżyciem każdego miesiąca. Od czasu zasądzenia alimentów upłynęło kilka lat i nastąpiła istotna zmiana okoliczności, związana ze wzrostem stałych comiesięcznych kosztów jakie powódka w związku z zamieszkiwaniem w T. jest zobligowana pokrywać, a czemu nie jest ona w stanie sprostać. Ponadto należy uwzględnić stan zdrowia powódki, jej wiek i przebyte wcześniej choroby, które uniemożliwiają znalezienie pracy zarobkowej.

Zmiana zakresu i wysokości usprawiedliwionych potrzeb z jednej strony związana jest ze wzrostem niezbędnych wydatków na comiesięczne utrzymanie powódki, wzrostem cen niezbędnych dla utrzymania powódki produktów, opłat, a z drugiej wynika z faktu, że córka powódki nie zamieszkuje już z powódką, a wcześniej zamieszkując w T. pomagała powódce oraz ponosiła częściowo opłaty za lokal mieszkalny, w którym powódka zamieszkuje od grudnia 2012 r. Wcześniej powódka z otrzymywanych od byłego małżonka alimentów miała możliwość utrzymać siebie oraz dokładać się do opłat i pozostałych kosztów. Natomiast z uwagi na fakt, że w ostatnim czasie córka powódki wyjechała z T. i pracuje w W., na powódkę spadł ciężar ponoszenia wszystkich opłat mieszkaniowych. Powódka D. Z. nie może powrócić do swojego poprzedniego miejsca zamieszkania w G., z uwagi na istniejący konflikt z byłym mężem, a także z uwagi na uprzednie znęcanie się pozwanego nad powódką co skutkowało prowadzeniem w przeszłości przeciwko pozwanemu postępowania karnego, co także powoduje, że obawia się ona ponownego zamieszkania z nim pod jednym dachem.

Powódka złożyła wniosek o podział majątku wspólnego małżonków po rozwodzie, albowiem nie mogła dojść do porozumienia z pozwanym na tle zasad tego podziału. Postępowanie sądowe zostało wszczęte w kwietniu 2018r. w Sądzie Rejonowym w (...), jednakże nie zostało zakończone, a z uwagi na składniki majątku i spór zarówno co do składu tego majątku oraz wartości tych składników majątku, a ponadto zgłoszone dodatkowe roszczenia z uwagi na fakt, że pozwany samodzielnie zarządza całością majątku przez ostatnich 7 lat nie informując powódki, wskazują że postępowanie sądowe w tym przedmiocie będzie długotrwałe.

W ocenie powódki, ponieważ aktualnie zamieszkuje ona sama, ponosi koszty utrzymania lokalu mieszkalnego oraz wydatki tytułem składek na KRUS, wykupuje lekarstwa przepisane na stałe oraz leki przyjmowane doraźnie, opłaca zabiegi fizjoterapii związanej ze stanem (...), niezbędne wizyty lekarskie, a także koszty zakupu ubrań, środków czystości i higieny, opłacenia telefonu, telewizji oraz wyżywienia, to łączne koszty utrzymania powódki wynoszą ok. 2.760 zł miesięcznie.

W związku ze wzrostem wysokości kosztów utrzymania powódki, mając na uwadze stabilną sytuację pozwanego który pobiera od lat wszystkie dochody z gospodarstwa rolnego stron, oraz z uwagi na okoliczność że pozwanego stać jest aby prowadzić życie na poziomie znacznie wyższym od powódki, a wcześniej pozwany miał obowiązek płacenia alimentów na rzecz córki W. Z., to świadczenie przez pozwanego alimentów w kwocie 2.500 zł miesięcznie dla byłej żony nie będzie dla niego nadmiernym obciążeniem.

A. Z. w piśmie z dnia 10 czerwca 2020r. wniósł o oddalenie powództwa D. Z. w całości, oraz złożył pozew wzajemny wnosząc o obniżenie z dniem wniesienia pozwu wzajemnego obowiązku alimentacyjnego A. Z. wobec D. Z. z kwoty 1.200 zł miesięcznie do kwoty 800 zł miesięcznie (k. 54-79).

W uzasadnieniu wskazał m.in., iż kwota żądana przez D. Z. odbiega od rzeczywistych, usprawiedliwionych potrzeb byłej żony oraz przekracza możliwości zarobkowe i majątkowe A. Z.. Obecna sytuacja życiowa i finansowa stron nie uzasadnia podwyższenia alimentów, ale stanowi podstawę do ich obniżenia do kwoty po 800 zł miesięcznie. Podkreślono, że z treści pozwu nie wynika, że D. Z. została uznana za osobę niezdolną do pracy. W takiej sytuacji nie ma podstaw do przyjęcia, że nie może ona podjąć pracy. A. Z. wskazał że nie ma podstaw aby do kosztów utrzymania D. Z. zaliczyć ratę kredytu hipotecznego w kwocie 1.209 zł, ponieważ kredyt nie obciąża D. Z.. Wskazano, że w ocenie A. Z. uzasadnione koszty utrzymania D. Z. nie przekraczają kwoty 1.000 zł miesięcznie.

A. Z. jest rolnikiem. W porównaniu do stanu istniejącego w trakcie ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów pogorszył się jego stan zdrowia - choruje na (...) i (...) oraz cierpi na (...). Stan zdrowia poważnie utrudnia prowadzenie gospodarstwa rolnego, ale A. Z. pracuje pomimo problemów zdrowotnych i bólu, który odczuwa. Wskazano, że A. Z. ponosi koszty prowadzenia gospodarstwa rolnego, a także wydatki związane ze swoim utrzymaniem.

S ą d u s t a l i ł c o n a s t ę p u j e

Małżeństwo D. Z. i A. Z. zostało rozwiązane na mocy wyroku z dnia 02 grudnia 2016r. Sądu Okręgowego w(...), w sprawie (...), przez rozwód z winy A. Z.. Tym samym wyrokiem zasądzono od A. Z. na rzecz D. Z. alimenty w wysokości po 1.200 zł miesięcznie.

Wówczas A. Z. uprawiał gospodarstwo rolne, stanowiące majątek wspólny stron, położone na terenie gminy S. (21 ha), z dochodowością roczną (...) zł i miesięczną (...) zł, oraz na terenie gminy R. (11,5 ha), z dochodowością miesięczną ok. (...) zł. Ponadto A. Z. otrzymywał dopłaty unijne (rocznie (...) zł) oraz dopłaty do oleju napędowego ((...) zł). A. Z. nie dzielił się dochodami z gospodarstwa z D. Z.. Po 2013r. wyrejestrował D. Z. z ubezpieczenia KRUS powodując wydatek po jej stronie w kwocie 420 zł kwartalnie. A. Z. leczył się na (...).

D. Z. wówczas zamieszkiwała wspólnie z córką W.. D. Z. nie miała zawodu ani doświadczenia, całe życie pracowała fizycznie w rolnictwie, nie była jednak zdolna do podjęcia takiego zatrudnienia z uwagi na zły stan (...) i (...). D. Z. ponosiła koszty własnego ubezpieczenia w KRUS, wyżywienia, połowy opłat za media, leków, dojazdu na wizyty kontrolne do W., ponadto pomagała córce spłacać kredyt za mieszkanie, bowiem A. Z. nie pomagał finansowo dzieciom i nie miał z nimi żadnego kontaktu.

Przed rozstaniem małżonkowie żyli na dobrym poziomie finansowym. W momencie orzekania rozwodu poziom życia stron wyraźnie się różnił. Sąd rozwodowy uznał, że kwota 1.200 zł miesięcznie alimentów leży w możliwościach zarobkowych A. Z. i pozwoli D. Z. na zaspokojenie jej najbardziej elementarnych potrzeb. Należały do nich: wyżywienie (400 zł), wizyty kontrolne w W. (100 zł), leki (150 zł), KRUS (40 zł), udział w kosztach utrzymania mieszkania (200 zł), opłata za ratę kredytu córki (600 zł), środki czystości i higieny, odzież, obuwie - łącznie kwota nie mniejsza niż 1.500 - 1.600 zł miesięcznie.

(dowód: akta sprawy (...) SO w (...) k.2-7, 20-21, 23-39, 43-60, 68-77, 84-149, 151, 155-164)

Wyrokiem z dnia 17.10.2014r. w sprawie (...) Sąd Rejonowy w (...) zasądził od A. Z. na rzecz W. Z. alimenty w kwocie po 1.500 zł miesięcznie.

Wyrokiem z dnia 4 października 2016r. w sprawie (...) Sąd Rejonowy w (...) ustalił, iż obowiązek alimentacyjny A. Z. względem W. Z. ustalony w/w wyrokiem SR w (...) z dnia 17.10.2014r. w sprawie (...), wygasł z dniem 1.10.2016r.

(dowód: akta sprawy (...) SR w (...) k. 2,18,28,31-33,36)

Obecnie D. Z. ma (...) lat. Mieszka w mieszkaniu przy ul. (...) w T.. Obecnie mieszka w nim sama. Mieszkanie należy do jej córki W. Z.. W. Z. kupiła mieszkanie na kredyt hipoteczny, który zaciągnęła na 20 lat i nadal spłaca raty kredytu, które obecnie wynoszą ok. 1.200 zł miesięcznie.

D. Z. za czynsz za mieszkanie płaci 350 zł miesięcznie, za prąd ok. 200 zł co 2 miesiące, za telefon, telewizor i internet łącznie 130 zł miesięcznie. Na odzież wydaje 100 zł miesięcznie, a na środki czystości 120 zł miesięcznie. D. Z. kupuje miesięczny bilet (...) w T., który kosztuje 82 zł miesięcznie. Ponadto na wyżywienie wydaje 800 zł miesięcznie. Łączne koszty jej utrzymania wynoszą ok. 2.760 zł miesięcznie.

Od dnia 29.07.2021r. D. Z. otrzymuje emeryturę rolniczą, która została przyznana w wysokości ok. (...) zł brutto miesięcznie i której wypłata została zawieszona w części dotyczącej kwoty ok. (...) zł brutto miesięcznie z uwagi na niezaprzestanie działalności rolniczej - D. Z. jest nadal współwłaścicielką gospodarstwa rolnego, gdyż sprawa o podział majątku po rozwodzie nie została zakończona. Do wypłaty z KRUS otrzymuje ona część emerytury rolniczej w kwocie ok. (...) zł brutto miesięcznie, tj. ok. (...) zł netto miesięcznie.

D. Z. jest pod opieką (...) w W.. Do lekarza jeździ trzy razy w roku. Ostatni termin wizyty miała w styczniu 2022r. Jest to leczenie w ramach NFZ. D. Z. do W. dojeżdża pociągiem, później metrem a następnie autobusem. Pociąg kosztuje 56 zł w jedną stronę, za bilet metra płaci 17,50 zł w jedną stronę, a za bilet autobusowy 4,50 zł w jedną stronę.

Ponadto ma problemy z (...), chodzi do lekarza z NFZ w G.. Od około 3-4 lat stosuje na stałe maść na ból (...). Jedno opakowanie kosztuje ok. 30 zł i wystarcza na około 3 tygodnie.

Od marca 2020r. leczy się z powodu bólu (...). Wizyta u specjalisty kosztuje 600 zł razem z badaniem. D. Z. przeszła zabieg wycięcia (...) w (...), którego koszt wyniósł 1.500 zł.

D. Z. jest współwłaścicielką nieruchomości, które wchodziły w skład majątku wspólnego z A. Z.. Nie ma ona oszczędności.

W dniu 23 kwietnia 2018r. D. Z. złożyła wniosek do Sądu Rejonowego w (...) o podział majątku wspólnego. We wniosku wskazała, że w skład majątku wspólnego D. Z. i A. Z. wchodzą:

a)  gospodarstwo rolne stanowiące nieruchomość gruntową o łącznej powierzchni ok. 17,86 ha, zabudowaną siedliskiem wchodzącym w skład gospodarstwa rolnego, w tym jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym, budynkiem garażu, budynkiem stodoły oraz budynkiem składowym gospodarstwa rolnego, położone w G., gm. S., o łącznej wartości rynkowej 1.150.000 zł,

b)  ruchomości (wyposażenie domu jednorodzinnego, rzeczy osobiste stron, wyposażenie pozostałych budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, a ponadto maszyny rolnicze i urządzenia służące do prowadzenia tego gospodarstwa) o łącznej wartości 271.050 zł, znajdujące się od 26.12.2012 r. w wyłącznym posiadaniu i zarządzie A. Z..

Wskazano, że łączna wartość majątku byłych małżonków wynosi 1.421.050 zł.

(okoliczności bezsporne k.11, 35, 39, 82v-83. 178-184, 306-312, 339-345, 349v-351v)

(dowód: zestawienie miesięcznych opłat D. Z. k. 12

paragony i faktury k. 13-15, 19-24, 172-175, 234, 302

miesięczny wymiar opłat k. 16

dokumentacja medyczna k. 17-18, 25-31, 233, 235, 296-301

pismo KRUS k. 32-34,162,164-166,236-237, 303-305, 359-360

wezwanie do zapłaty k. 167

analiza konta lokalu k. 168-171

pismo z agencji restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa k. 198

zeznania W. Z. k. 346v-349

zeznania E. M. k. 349-349v

zeznania S. O. k. 364v-365v

zeznania D. Z. k. 367-370, 382-383)

A. Z. obecnie ma (...) lata. Obecnie mieszka sam w domu w C.. Za wodę płaci ok. 20 zł miesięcznie, za prąd ok. 100 zł miesięcznie poza sezonem grzewczym. Podatek od nieruchomości wynosi ok. 500 zł rocznie.

Ponadto na koszty utrzymania A. Z. składają się następujące wydatki:

-

wyżywienie - 500 zł miesięcznie

-

ubrania i obuwie - 150 zł miesięcznie

-

kosmetyki i środki czystości - 150 zł miesięcznie

-

telefon - 30 zł miesięcznie.

A. Z. posiada również dom w G., którego jest współwłaścicielem wraz z byłą żoną D. Z..

Za prąd w domu w G. płaci ok. 40 zł miesięcznie, opłata za wodę wynosi ok. 200-300 zł rocznie, podatek za ziemię w G. wynosi ok. 400 zł kwartalnie. Ponadto podatek za ziemię w G. wynosi ok. 200 zł rocznie. Na sezon grzewczy w obu domach potrzebuje ok. 6 ton ekogroszku.

A. Z. jest właścicielem samochodu marki P. (...), który zakupił za kwotę 14.000 zł.

Ponadto A. Z. wraz z D. Z. są współwłaścicielami dwóch samochodów osobowych O. (...) z 1999r. oraz R. (...) z 2004r i samochodu ciężarowego marki C., który był kamperem i został przerobiony przez A. Z. na skrzynię ładunkową do 3,5 tony. A. Z. korzysta z tych samochodów i opłaca ubezpieczenie roczne pojazdów w kwocie po 400 zł rocznie.

A. Z. nie ma oszczędności. Obecnie spłaca pożyczkę w (...) w kwocie 85.000 zł, którą przeznaczył m.in. na zakup domu w C.. Nieruchomość w C. kupił za kwotę 275.000 zł.

Nie ma on innych pożyczek ani kredytów. Ma do zapłacenia należność za zakup nawozów. Z dopłat unijnych które otrzymał jesienią 2021r. zapłacił ok. 5.000 zł za nawozy. Do zapłaty zostało jeszcze ok. 14-15 tys. zł.

Decyzją z dnia 17 stycznia 2022r. w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego A. Z. otrzymał:

a)  jednolitą płatność obszarową w wysokości ok. (...) zł,

b)  płatność za zazielenienie w wysokości ok. (...) zł,

c)  płatność redystrybucyjną w wysokości ok. (...) zł.

Ponadto na mocy w/w decyzji przyznano A. Z. kwotę z tytułu zwrotu dyscypliny finansowej w wysokości (...) zł.

W 2020r. za sprzedaż pszenżyta otrzymał kwotę ok. (...) zł i łącznie sprzedał ok. 40 ton. Ponadto w 2020r. sprzedał zbiory kukurydzy za kwotę ok. (...) zł.

A. Z. w 2017r., po rozwodzie, sprzedał stanowiące jego własność ok. 4 ha ziemi za (...) zł, oraz ok. 2 hektary ziemi za (...) zł.

Aktualnie A. Z. jako właściciel posiada ok. 7,6 ha ziemi w G., które dostał w spadku po swoich rodzicach, oraz ok. 1,9 ha ziemi w G., które dostał w spadku po jego dziadku – a które to nieruchomości w czasie trwania małżeństwa należały do jego majątku osobistego.

Obecnie prowadzi uprawy na w/w ok. 7,6 ha, a ok. 1,9 ha ziemi to są nieużytki na których rosną drzewa oraz krzaki i z której to ziemi w G. nie ma obowiązku zapłaty podatku.

Dochód z gruntów położonych na terenie gminy S., których współwłaścicielami są A. Z. oraz D. Z., a także których właścicielem jest A. Z., za rok 2019 wyniósł ok. (...) zł, a za rok 2020 ok. (...) zł.

Średni miesięczny dochód A. Z. z gospodarstwa rolnego, obejmującego grunty położone na terenie gminy S., w 2019 r. wyniósł ok.(...) zł, a w 2020 r. wyniósł ok.(...) zł.

Dochód z gruntów położonych na terenie gminy R., których właścicielem jest A. Z., za rok 2019 wyniósł ok. (...) zł, a za rok 2020 ok. (...) zł.

Średni miesięczny dochód A. Z. z gospodarstwa rolnego, obejmującego grunty położone na terenie gminy R., w 2019 r. wyniósł ok. (...) zł, a w 2020 r. wyniósł ok. (...) zł.

Łączny dochód A. Z. z gospodarstwa rolnego, obejmującego grunty położone na terenie gmin S. i R., wyniósł: w 2019r. ok. (...) zł miesięcznie, a w 2020r. ok. (...) zł miesięcznie.

Całością w/w dochodu z 2019r. oraz z 2020r. dysponował wyłącznie A. Z..

A. Z. chodzi do lekarza w S. ok. 1-2 razy w miesiącu. Leczy się na (...) i (...). Ponadto ma (...). Leczy się również na (...). Powinienem mieć operację na (...) oraz na(...) na (...). Ponadto leczy się na (...). Przyjmuje regularnie leki na (...) i (...). Czasami przyjmuje również leki na ból (...). Na zakup lekarstw wydaje łącznie ok. 100-150 zł miesięcznie.

Postanowieniem z dnia 08 grudnia 2020r., w sprawie (...) Sąd Rejonowy w(...), udzielił zabezpieczenia roszczenia alimentacyjnego na okres do prawomocnego zakończenia niniejszego procesu poprzez zobowiązanie A. Z. do uiszczania na rzecz D. Z. alimentów w kwocie po 1.450 zł miesięcznie, płatnych do 15-tego dnia każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, począwszy od grudnia 2020 r.

(okoliczności bezsporne k. 82v-83, 96-149, 310-312, 319v, 349v-351v, 387-407, 473, 475)

(dowód: dokumentacja medyczna k. 62, 287-293

zaświadczenie k. 63-64, 78, 269, 280

decyzja k. 65-66, 260, 274-275, 409-460

paragony i faktury k. 67-70v, 77, 252-259, 267-268, 270-273

umowa ubezpieczenia k. 71-76, 261-266v, 276,279

postanowienie o zabezpieczeniu powództwa k. 210

decyzja o przyznaniu płatności k. 243-251

zeznania W. Z. k. 346v-349

zeznania E. M. k. 349-349v

zeznania S. O. k. 364v-365v

zeznania A. Z. k. 371-373, 381-383)

S ą d z w a ż y ł c o n a s t ę p u j e

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie zeznań świadków i stron procesu, które uznano za wiarygodne, gdyż były spójne, logiczne, nie zawierały sprzeczności i znalazły potwierdzenie, w odpowiednim zakresie, w stosownych dokumentach urzędowych i prywatnych, których domniemanie autentyczności wynikające z art. 245 kodeksu postępowania cywilnego – a w odniesieniu do dokumentów urzędowych również zgodności z prawdą tego co zostało w nich zaświadczone, wynikające z art. 244 kpc – nie zostały podważone.

Na mocy z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne przytoczone w pozwie, oraz w pozwie wzajemnym i w innych pismach procesowych a także w ramach informacyjnego wysłuchania, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym zgromadzonym w sprawie.

Zgodnie z art. 60 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Treść art. 61 kro stanowi, iż z zastrzeżeniem przepisu artykułu 60 kro, do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi.

W myśl art. 138 kro prawomocne orzeczenie w przedmiocie alimentów może zostać zmienione w razie istotnej zmiany stosunków, przez którą rozumieć należy zmianę przesłanek określających wysokość alimentów.

W doktrynie prawa rodzinnego wskazuje się, iż przez usprawiedliwione potrzeby byłego małżonka – który nie znajduje się w niedostatku – rozumieć należy wydatki w postaci: zakupu wyżywienia, ubioru, leków, części opłat mieszkaniowych za mieszkanie w którym przebywa oraz innych wydatków związanymi z zaspokajaniem jego potrzeb, w tym dotyczących wypoczynku czy potrzeb kulturalnych. Ponadto zgodnie z art. 61 kro zakres przyczynienia się małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia do zaspokajania potrzeb małżonka niewinnego będzie zależny od całokształtu okoliczności danej sprawy („Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz” red. Kazimierz Piasecki, Wydawnictwo LexisNexis, wyd. 4, Warszawa 2009, str. 559)

Stosownie do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z dnia 9 listopada 1994r., sygn. akt III CZP 138/94, podstawą obliczenia wysokości alimentów jest dochód netto (a nie brutto) zobowiązanego (OSNC z 1995r. Nr 3, poz. 43, glosy aprobujące Tadeusz Smyczyński OSP z 1995r. Nr 9, poz. 194, oraz Zdzisław Krzemiński „Monitor Prawniczy” z 1995r. Nr 4, str. 113).

Analiza materiału procesowego zgromadzonego w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, że w aktualnej sytuacji życiowej i materialnej byłych małżonków należy podwyższyć alimenty należne D. Z. od A. Z. o 800 zł miesięcznie, tj. do kwoty 2.000 zł miesięcznie.

Upływ ok. 3 lat od czasu zakończenia poprzedniej sprawy o alimenty w zestawieniu z obecną sytuacją życiową D. Z. wskazują, że nastąpił wzrost wydatków związanych z jej utrzymaniem.

Ponadto ocena zakresu usprawiedliwionych potrzeb D. Z. i A. Z., a także ich sytuacji materialnej wskazuje, że kwota 2.000 zł alimentów miesięcznie jest odpowiednia do aktualnej sytuacji każdego z byłych małżonków.

D. Z. posiada dochód w postaci emerytury w kwocie ok. (...) zł netto miesięcznie oraz 1.200 zł alimentów miesięcznie od pozwanego (tymczasowo podniesiony do wysokości 1.450 zł miesięcznie postanowieniem o zabezpieczeniu powództwa), tj. łącznie ok. 1.580 zł miesięcznie (a tymczasowo łącznie ok. 1.830 zł miesięcznie).

Natomiast A. Z. obecnie sam dysponuje dochodem osiągniętym z wspólnego gospodarstwa rolnego. Łączny dochód z gruntów, których współwłaścicielami są A. Z. oraz D. Z., a także z gruntów których właścicielem jest A. Z., wyniósł: w 2019r. ok. (...) zł miesięcznie, a w 2020r. ok. (...) zł miesięcznie. Całością w/w dochodu dysponuje wyłącznie A. Z..

Po podwyższeniu kwoty alimentów o 800 zł miesięcznie, tj. do poziomu 2.000 zł miesięcznie, D. Z. będzie dysponować kwotą łącznego dochodu ok. 2.380 zł miesięcznie.

Z w/w względów brak było podstaw do podwyższenia alimentów ponad kwotę 2.000 zł miesięcznie i powództwo w tym zakresie należało oddalić jako niezasadne. Jednocześnie nie było podstaw do obniżenia alimentów. Sytuacja majątkowa A. Z. jest bowiem dobra i oprócz korzystania z nieruchomości stanowiących współwłasność jego i byłej żony, to posiada on dom w C. zakupiony za kwotę 275.000 zł.

Ponadto jest właścicielem nieruchomości, które w czasie małżeństwa należały do jego majątku osobistego, tj. ok. 7,6 ha ziemi w G. oraz ok. 1,9 ha ziemi w G..

W 2017r., po rozwodzie, A. Z. sprzedał 2 nieruchomości stanowiące wcześniej jego majątek osobisty, tj. ok. 4 ha ziemi za (...)zł oraz ok. 2 hektary ziemi za (...) zł.

W zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych A. Z. znajduje się więc płacenie alimentów dla byłej żony w wysokości po 2.000 zł miesięcznie.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 138 i art. 61 kro orzeczono jak w punkcie I sentencji, oddalając w pozostałym zakresie powództwo jako niezasadne.

Z tych względów, w punkcie III sentencji, sąd oddalił powództwo wzajemne o obniżenie alimentów jako niezasadne.

O kosztach procesu rozstrzygnięto w trybie art. 100 kpc w myśl zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów.

W doktrynie prawa wyjaśniono, że „jeżeli sąd w wyroku końcowym orzeka zarówno o powództwie głównym, jak i powództwie wzajemnym, to winien wydać jedno rozstrzygnięcie o kosztach procesu obejmujące obydwa powództwa.”

(Andrzej Daczyński [w:] „Koszty postępowań sądowych. Komentarz”, Sądowe Komentarze Tematyczne pod redakcją Jacka Ignaczewskiego, Warszawa 2008, str. 228)

Ponadto w judykaturze i doktrynie wskazuje się, że: „W przypadku, gdy adwokat zastępuje stronę w sprawie, w której jedna ze stron wytacza powództwo wzajemne, należy mu się jedno łączne wynagrodzenie. W sprawach majątkowych podstawą obliczenia zasadniczego wynagrodzenia adwokackiego w takim przypadku jest wartość przedmiotu sporu, obliczona dla powództwa głównego i wzajemnego łącznie.

(orzeczenie SN z dnia 25 lipca 1953 r., II C 609/53, OSNCK 1954, nr 3, poz. 61)”

(Edyta Gapska „Koszty postępowania cywilnego. Komentarz”, Warszawa 2013, str. 152)

Do kosztów procesu zaliczono wynagrodzenie pełnomocnika D. Z. będącego adwokatem, według 2-krotności stawki minimalnej, tj. w wysokości 7.200 zł, zgodnie § 2 pkt 5, § 4 ust. 4, § 15 ust. 1 i 3 oraz § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800 ze zm.), biorąc pod uwagę obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ponadto zaliczono wynagrodzenie pełnomocnika D. Z. w postępowaniu zażaleniowym (k.185). Do kosztów procesu po stronie A. Z. zaliczono opłatę sądową od pozwu wzajemnego w kwocie 400 zł (k.61). Ponieważ A. Z. przegrał sprawę w ok. 70 %, to został zobowiązany do zapłaty kwoty 5.550 zł na rzecz D. Z., tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzeczono w punkcie IV sentencji.

O kosztach sądowych rozstrzygnięto na mocy z art. 113 ust. 1 ustawy z 28.07.2005r. o kosztach w sprawach cywilnych w związku z art. 100 kpc w części obciążającej A. Z., a na mocy art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych w części dotyczącej D. Z., orzekając jak w punkcie V sentencji.

Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany wyrokowi w części zasądzającej alimenty z urzędu, na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc – z tego względu uchylono w trybie art. 359 § 1 w związku z art. 13 § 2 kpc, jako zbędne, postanowienie o zabezpieczeniu powództwa.