Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSA Andrzej Szawel (spr.)

Sędziowie SO Krzysztof Gąsior

SO Tomasz Ignaczak

Protokolant Agnieszka Olczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Radomsku del. do Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim - Anny Mosur

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2014 roku

sprawy K. O.

oskarżonego z art. 178 a § 4 kk i art. 224 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 31 stycznia 2014 roku sygn. akt VII K 883/13

na podstawie art. 437 § 2 kpk, art. 438 pkt 2 i 3 kpk, art. 440 kpk uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego K. O. i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim.

Sygn. akt IV Ka 167/14

UZASADNIENIE

K. O. został oskarżony o to, że:

I. w dniu 20 października 2013 roku, około godziny 18:50 w P. na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...), województwo (...), prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny, samochód osobowy F. (...) numer rejestracyjny (...), będąc w stanie nietrzeźwości prowadzącym do stężenia : I badanie o godz. 19:06 - 0,55 mg/l, II badanie o godzinie 19:35 0,49 mg/l i III badanie o godzinie 19:44 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, czym umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, przy czym czynu tego dopuścił się będąc już w przeszłości prawomocnie skazanym za takie przestępstwo przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim, sygn. akt VII K 762/10,

tj. o czyn z art. 178a § 4 kk;

II. w dniu 20 października 2013 roku, około godziny 18:50 w P. na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...), województwo (...), stosując przemoc wobec funkcjonariusza publicznego st. sierż. Ł. S. z Komendy Miejskiej Policji w P. w postaci odepchnięcia oraz próby uderzenia pięścią w twarz, usiłował zmusić go do zaniechania czynności służbowych,

tj. o czyn z art. 224 § 2 kk.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 31 stycznia 2014 roku w sprawie VII K 883/13 uznał oskarżonego K. O. za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów:

- z art. 178a § 4 kk opisanego w punkcie I, przy czym uzupełnił jego opis w ten sposób, że badanie o godzinie 19:44 wykazało stężenie alkoholu na poziomie 0,50 mg/l i na podstawie art. 178a § 4 kk wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- z art. 224 § 2 kk opisanego w punkcie II i na podstawie art. 244 § 2 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk orzeczone wobec oskarżonego jednostkowe kary pozbawienia wolności połączył i orzekł łączną karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat,

- na podstawie art. 71 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę grzywny w ilości 90 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych,

- na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego na okres 3 lat,

- na podstawie art. 49 § 2 kk zasądził od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 200 złotych,

- na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego kary grzywny zaliczył okres zatrzymania w sprawie w dniu 20.10.2013 roku, przyjmując, że jest on równoważny dwóm dziennym stawkom grzywny,

- zasądził od oskarżonego 70 złotych tytułem zwrotu wydatków a zwolnił od uiszczenia opłaty.

Powyższy wyrok zaskarżony został przez prokuratora.

Apelacja wywiedziona została, jak wynika z jej treści, z podstawy art. 438 pkt 2 kpk i zarzuciła wyrokowi obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku - art. 413 § 1 pkt 6 kpk - poprzez niewskazanie w treści wyroku zastosowanego przepisu ustawy karnej w postaci art. 69 § 4 kk, który to przepis określa przesłanki zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec sprawcy czynu z art. 178a § 4 kk.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uzupełnienie podstawy prawnej warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności o przepis art. 69 § 4 kk. Na rozprawie apelacyjnej skarżący zmodyfikował konkluzję wnioskując o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna w takim zakresie, że na skutek jej wniesienia powstały podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Analiza przedmiotowej sprawy prowadzi do konstatacji, iż Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy prawa procesowego i poczynił błędne ustalenia faktyczne, w skutek czego zaskarżone orzeczenie dotknięte jest rażącą niesprawiedliwością, o której mowa w art. 440 kpk.

Zgodnie z tym przepisem Sąd Odwoławczy ma prawo i obowiązek zbadania sprawy pod względem merytorycznym i prawnym nie tylko w granicach środka odwoławczego, ale także z urzędu – niezależnie od tych granic, w celu stwierdzenia czy nie zachodzi rażąca niesprawiedliwość wyroku.

Sąd Rejonowy, w ślad za zarzutem aktu oskarżenia (pkt. I), upatrywał podstawy do przyjęcia kwalifikacji z art. 178a § 4 kk w uprzednim skazaniu oskarżonego K. O., za czyn tego samego rodzaju, wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 01 marca 2011 roku w istocie w sprawie VII K 1762/10 – sygnatura błędnie wskazywana przez oskarżyciela jak i Sąd jako VII K 762/10. Tymże wyrokiem, który uprawomocnił się 29 kwietnia 2011 roku, Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wymierzył oskarżonemu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat, grzywnę w wysokości 50 stawek dziennych po 10 złotych każda, środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego na okres 2 lat oraz orzekł o podaniu wyroku do publicznej wiadomości – vide k. 27 akt VII K 1762/10. Jak wynika z karty karnej – vide k. 29 akt VII K 883/13 – w dniu 27.06.2011 roku wykonano podanie wyroku do publicznej wiadomości, w dniu 15.11.2012 roku wykonano grzywnę, a w dniu 29.04.2013 roku wykonano środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

Odpowiedzialność na podstawie art. 178a § 4 kk, ze względu na uprzednie skazanie za przestępstwo określone w art. 178a § 1 kk lub wymienione w art. 178a § 4 kk, sprawca kolejnego czynu ponosi do momentu zatarcia wcześniejszego skazania.

Zatarcie skazania w przypadku warunkowego zawieszenia kary – zgodnie z treścią art. 76 § 2 – następuje po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby, ale nie może nastąpić przed wykonaniem grzywny lub środka karnego.

W niniejszej sprawie 2 letni okres próby wyznaczony w sprawie VII K 1762/10 oraz kolejne 6 miesięcy, o których mowa w artykule wskazanym powyżej, upłynęły w dniu 29 października 2013 roku. Do popełnienia przez oskarżonego przestępstwa, poddanego pod osąd w przedmiotowej sprawie, polegającego na prowadzeniu pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, doszło w dniu 20 października 2013 roku, a zatem na 9 dni przed upływem ww. okresu – niezbędnego do zatarcia wcześniejszego skazania w sprawie VII K 1762/10. W chwili orzekania przez Sąd Rejonowy - w dniu 31 stycznia 2014 roku - skazanie w sprawie VII K 1762/10 uległo już zatarciu z mocy prawa.

Fakt zatarcia z mocy prawa, wcześniejszego prawomocnego skazania za przestępstwo określone w art. 178a § 1 kk lub wymienione w art. 178a § 4 kk, zaistniały w dacie wyrokowania, co do popełnienia czynu określonego w 178a § 1 kk, uniemożliwia przyjęcie odpowiedzialności sprawcy na podstawie 178a § 4 kk także wtedy, gdy do popełnienia tego czynu doszło przed upływem okresu niezbędnego do zatarcia wcześniejszego skazania ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2012 roku., IV KK 59/12, LEX 1261016).

Zaistniałe zatarcie skazania w sprawie VII K 1762/10 uniemożliwiało zatem przyjęcie odpowiedzialności karnej oskarżonego K. O. w przedmiotowej sprawie, na podstawie unormowania art. 178a § 4 kk.

Sąd Rejonowy nie rozważył całokształtu okoliczności sprawy. Poza zakresem jego uwagi, jak i oskarżyciela publicznego, pozostał wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 11 października 2006 roku w sprawie VII K 653/06. Tymże wyrokiem, wymierzona została oskarżonemu, za czyn z art. 178a § 1 kk, kara 10 miesięcy ograniczenia wolności, która wykonana została w formie zastępczej kary pozbawienia wolności w dniu 16 grudnia 2012 roku – vide k. 28. Zgodnie z treścią art. 107 § 4 kk w przypadku skazania na karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo przedawnienia jej wykonania. Wobec powyższego unormowania zatarcie skazania w tej sprawie nastąpi 16 grudnia 2017 roku.

Mając na uwadze powyższe, w chwili orzekania w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, należało upatrywać podstawy do przyjęcia kwalifikacji z art. 178a § 4 kk w uprzednim skazaniu oskarżonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 11 października 2006 roku wydanym w sprawie VII K 653/06, a nie jak błędnie przyjął Sąd pierwszej instancji, w uprzednim skazaniu wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 01 marca 2011 roku wydanym w sprawie VII K 1762/10.

Podnieść również należy, iż błędnie w akcie oskarżenia zatwierdzonym przez prokuratora została określona sygnatura sprawy w jakiej wydany został wyrok stanowiący podstawę do przyjęcia kwalifikacji z art. 178a § 4 kk. Zamiast sygnatury VII K 1762/10- vide k. 27 akt sprawy o tejże sygnaturze - wskazana została sygnatura VII K 762/10.

Sąd Rejonowy mimo tego, że akta sprawy VII K 1762/10 były załączone do akt przedmiotowej sprawy, nie dostrzegł tego błędu i uznał, iż oskarżony czynu będącego przedmiotem sprawy dopuścił się będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie VII K 762/10, a nie w sprawie VII K 1762/10.

Nie sposób przejść również obok zaniedbania ze strony Sądu pierwszej instancji przy wymierzeniu oskarżonemu kary za czyn przypisany oskarżonemu w punkcie II zaskarżonego wyroku. Sąd ten uznał ww. za winnego dokonania czynu wyczerpującego dyspozycje art. 224 § 2 kk a karę pozbawienia wolności wymierzył na podstawie „art. 244 § 2 kk”.

Przedstawione powyżej uchybienia tworzą jakość, która powoduje, że zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim.

Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Rejonowy winien procedować w sposób pozwalający na wyeliminowanie dostrzeżonych uchybień, z uwzględnieniem kwestii podniesionych w niniejszym uzasadnieniu.