Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca sędzia Justyna Szczepkowska

Protokolant st. sek. sąd. J. K.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2022 r. w G.

sprawy z powództwa Prokuratora Rejonowego w Grudziądzu dział. na rzecz powoda M. Z. (1)

przeciwko M. Z. (2)

o podwyższenie alimentów

I. podwyższa od pozwanego M. Z. (2) alimenty na rzecz powoda

M. Z. (1) zasądzone wyrokiem z dnia 19 grudnia 2006 r. w sprawie III RC 930/05 Sądu Rejonowego w Grudziądzu z kwoty 400 zł miesięcznie do kwoty po 650 zł /sześćset pięćdziesiąt zł/ miesięcznie, poczynając od dnia 1.11.2021 r. płatne do dnia 15-go każdego miesiąca z góry do rąk powoda M. Z. (1), z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony z mocy ustawy;

IV. nie obciąża powoda kosztami procesu;

V. nadaje wyrokowi w pkt. I rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 457/21

UZASADNIENIE

pkt. I i IV wyroku z dnia 9 grudnia 2022 r.

Pozwem z dnia 1 października 2021 r. Prokurator Rejonowy w Grudziądzu działając na rzecz powoda M. Z. (1) wniósł o podwyższenie alimentów od M. zawadzkiego na rzecz powoda z kwoty 400 zł miesięcznie do kwoty 1000 zł miesięcznie, poczynając od listopada 2021 r.

W uzasadnieniu wskazał, że nastąpiła istotna zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego wówczas powoda. Ostania sprawa alimentacyjna miała miejsca w grudniu 2006 r. Ojciec nie interesuje się czy syn ma jakieś potrzeby, nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów. Matka powoda A. Z. (1) zmuszona jest do korzystania z oferty opieki społecznej.

M. Z. (2) w odpowiedzi na pozew z dnia 17 listopada 2021 r. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazał, że jego możliwości majątkowe i zarobkowe oraz stan zdrowia nie pozwalają na płacenie wyższej kwoty alimentów. Pozwany mieszka w Niemczech, choruje na perlaka, pomagają mu finansowo jego matka i siostra.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2006 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu w sprawie, sygn. akt III RC 930/05 ustalił ojcostwo M. Z. (2) oraz zasądził od niego na rzecz małoletniego M. Z. (1) kwotę 400 zł miesięcznie.

Małoletni M. Z. (1) ur. (...) miał wówczas ukończone 2 lata. Mieszkał z matka A. Z. (1) w G..

M. Z. (2) mieszkał w Niemczech, handlował samochodami. Był żonaty. Otrzymywał w Niemczech zasiłek w nieustalonej wysokości.

Dowód: protokół przesłuchania A. Z. oraz wyrok SR w Grudziądzu wraz z uzasadnieniem znajdujące się w aktach III RC 930/05;

Obecnie M. Z. (1) jest pełnoletni. Jest uczniem IV klasy technikum informatycznego w Zespole Szkół (...) w G.. Z przyczyn zdrowotnych w roku szkolnym 2021/2022 realizował obowiązek szkolny zdalnie w ramach nauczania indywidualnego. W bieżącym roku szkolnym kontynuuje naukę w trybie zajęć stacjonarnych. Uzyskuje oceny na poziomie dostatecznym i dobrym. Nie otrzymuje wynagrodzenia za praktyczną naukę zawodu. Od wieku niemowlęcego ma problemy zdrowotne. Choruje na nieokreślone zaburzenia krzepnięcia krwi, pozostaje pod opieką Poradni Chorób Metabolicznych. Pozostaje również pod kontrolą Poradni Okulistycznej z uwagi na astygmatyzm i narastającą krótkowzroczność. W październiku 2021 r. M. Z. (1) zakupił okulary korekcyjne za kwotę 370 zł. Od 2019 r. pozostaje także pod kontrolą Poradni Dermatologicznej z powodu przewlekłej choroby skóry. W latach 2020-2021 częstotliwość porad dermatologicznych wzrosła w związku z nasileniem się dolegliwości chorobowych. Leczy się również laryngologicznie. Z uwagi na pogarszający się stan psychiczny skorzystał z konsultacji psychiatrycznej, rozpoznano u niego dystymię, zalecono leczenie farmakologiczne. Mieszka razem z matką A. Z. (1) oraz bratem O. Ł. (lat 3) w G., w wynajmowanym mieszkaniu. A. Z. (1) uiszcza miesięcznie wynajmującemu mieszkanie kwotę 900 zł, płaci także czynsz do spółdzielni mieszkaniowej w kwocie ok. 630-650 zł oraz ponosi koszty zużytych mediów.

M. Z. (1) jest kawalerem, nie ma małoletnich dzieci na utrzymaniu. Interesuje się terrarystyką, lubi jeździć na rowerze. Nie ma własnego majątku. Pozostaje na utrzymaniu swojej matki. A. Z. (1) od 2018 r. nie pracuje zawodowo, jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w G. jako bezrobotna. Wcześniej zatrudniona była na ½ etatu w sklepie spożywczo-warzywnym (...) w G.. A. Z. (1) pobierała na M. Z. (1) świadczenia z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w G..

Dowód: okoliczności bezsporne, a nadto: informacja z (...) w G. – k. 7; dokumentacja medyczna M. Z. – k. 12-13v,78-78v,80-86v,89-109; faktura za zakup okularów – k. 73; zaświadczenie lekarskie – k.77,79,88; świadectwo pracy – k. 87; zaświadczenie o kontynuowaniu nauki – k. 122; umowa najmu mieszkania w G.– k. 155-157; rachunki za czynsz – k.158-159; informacja (...) w G. – k. 165, przesłuchanie M. Z. – k. 161-161v

M. Z. (2) ma obecnie 50 lat. Nadal mieszka w Niemczech. Od dnia 01.09.2021r. do dnia 31.12.2022 r. zatrudniony jest w firmie (...) w H. jako pracownik niepełnoetatowy-specjalista ds. naprawy i pielęgnacji pojazdów amerykańskich (pracownik branżowy). Jego miesięczne wynagrodzenie brutto wynosi 900 euro (ok. 715-740 euro netto). Ma problemy zdrowotne. Od 2010 r. leczy się z powodu rozległego perlaka ucha. W listopadzie 2014 r. przeszedł zabieg usunięcia ropnia gardła, w 2021 r. zdiagnozowano u niego perlaka z lewej strony. Z powodu perlaka w grudniu 2021 r. został poddany operacji. Po jej przyprowadzeniu przebywał na zwolnieniu lekarskim od dnia 20.12.2021 r. do 18.01.2022 r. Zalecono oszczędzający tryb życia, kontrole laryngologiczne z usunięciem szwów w 10 dobie po operacji, ochronę operowanego ucha przed wodą oraz przeprowadzenie zabiegu operacyjnego „2nd-L.” za 6 miesięcy. Drugą operację wyznaczono na 16.12.2022 r. Jeżeli po jej przeprowadzeniu będzie przebywał na zwolnieniu lekarskim, będzie otrzymywał zasiłek w wysokości 90% ostatniego wynagrodzenia za pracę, tj. ok. 650 euro miesięcznie. Choruje również na nadciśnienie tętnicze oraz cukrzycę typu II. Jest rozwiedziony, mieszka sam, poza M. Z. (4) nie ma innych osób na utrzymaniu. Wynajmuje mieszkanie w B. za kwotę 410 euro miesięcznie. Za telefon płaci ok. 30-60 euro miesięcznie. Lekarstwa na cukrzycę oraz nadciśnienie tętnicze w całości opłacane są przez ubezpieczyciela - kasę chorych, pozostałe koszty leczenia ponosi pozwany - są to kwoty 10-30 euro. W związku z niepłaceniem przez niego alimentów na małoletniego M. Z. (1), ma zadłużenie w funduszu alimentacyjnym na łączną kwotę ponad 79 000 zł. Decyzją z dnia 01.02.2021 r. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w G. rozłożył spłatę zadłużenia na raty w wysokości 500 zł miesięcznie aż do całkowitego zaspokojenia należności głównej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Za pośrednictwem Federalnego (...) Sprawiedliwości (FUS) M. Z. (2) przekazuje na rzecz M. Z. (1) kwotę 100 euro miesięcznie. M. Z. (2) korzysta ze wsparcia finansowego matki - B. P. (1) oraz siostry- J. T. (1). J. T. (1) przekazuje co miesiąc 100 euro na spłatę alimentów na rzecz M. Z. (1) oraz je u niej obiady.

Dowód: okoliczności bezsporne, a nadto: zaświadczenie o zatrudnieniu M. Z. – k. 169-170; informacja o wysokości wynagrodzenia M. Z. – k. 28-29; umowa najmu mieszkania w Niemczech – k. 31, rachunek za telefon – k. 33;decyzja (...) k. 48-49; potwierdzenie przelewu kwoty 100 euro -k. 46; pismo FUS – k. 50-51; dokumentacja medyczna M. Z. – k. 34,37,40,60-60v,61,172; zeznania świadka J. T. – k.126v-127; zeznania pisemne świadka B. P. – k. 134-136; przesłuchanie M. Z. – k. 62-63,174-174v

W dniu zamknięcia rozprawy (09.12.2022 r.) średni kurs euro do złotego wynosił 1:4, (...) (tabela nr (...) z dnia 09.12.2022 r.; źródło: (...)

Według danych statystycznych EUROSTAT (źródło: (...) inflacja w Niemczech w listopadzie 2022 r. wyniosła 11,3%.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty przedłożone przez strony, zeznania świadków J. T. (1) i B. P. (1) oraz zeznania stron. Wiarygodność dokumentów nie była kwestionowana.

Sąd przy ustalaniu stanu faktycznego nie wziął pod uwagę zeznań świadka M. T., ponieważ nie wniosły one niczego istotnego do sprawy. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków J. T. (1) i B. P. (1) w takim zakresie, w jakim zostały one potwierdzone dokumentami.

Zgodnie z art. 133 § 1 i 3 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli jest to połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Dodać należy, że orzecznictwo Sądu Najwyższego konsekwentnie zalicza do kategorii dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie również osobę pełnoletnią, jeżeli nadal się uczy. Zgodnie z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W odniesieniu do usprawiedliwionych potrzeb powoda M. Z. (1), chociażby z uwagi na upływ 16 lat od ostatniej sprawy alimentacyjnej, niewątpliwie doszło do zmian na tyle dużych, by uznać je za istotne w rozumieniu art. 138 k.r.o. i co do zasady uwzględnić powództwo. Obecnie powód kontynuuje naukę w szkole średniej, na kierunku informatycznym wymagającym nie tylko posiadania podręczników i ćwiczeń, ale również odpowiedniego sprzętu komputerowego. Także jego potrzeby w zakresie ubrań, wyżywienia oraz zapewnienia odpowiednich warunków leczenia uległy zwiększeniu. Poza alimentami w wysokości 400 zł pozwany nie pomaga w sposób ciągły i systematyczny w utrzymaniu powoda. Powód nie ma żądnego majątku, z dochodów którego mógłby zaspokajać, nawet częściowo, swoje usprawiedliwione potrzeby. Zatem w odniesieniu do powoda nie zachodzi przesłanka określona w art. 133 § 3 k.r.o. - niedokładania starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Ponieważ powód jest pełnoletni, to obowiązek alimentacyjny w postaci osobistych starań o wychowanie dziecka nie jest już przez rodziców realizowany. W tej sytuacji obowiązek alimentacyjny w postaci finansowej obojga rodziców wysuwa się na pierwszy plan. Odnośnie do zaliczania przez powoda do swoich usprawiedliwionych potrzeb wszystkich kosztów utrzymania mieszkania w G., należy zauważyć, że brak jest podstaw do wliczania ich do obowiązku alimentacyjnego pozwanego. W kwocie alimentów należało uwzględnić ryczałtowo koszty zużycia mediów. Natomiast koszty wynajmu mieszkania w G. obciążają matkę powoda, bowiem jednym z usprawiedliwionych potrzeb powoda jest zapewnienie mu „dachu nad głową”. M. in. w ten sposób matka powoda realizuje swój obowiązek alimentacyjny względem niego.

W odniesieniu do sytuacji majątkowej i zarobkowej pozwanego stwierdzić należy, że nie uległa ona pogorszeniu. Z zeznań świadków oraz pozwanego wynika, że pozwany podejmuje prace zarobkowe, przerywane przebywaniem na zasiłkach z przyczyn zdrowotnych. Podobny sposób działania pozwanego był wskazany w ostatniej sprawy alimentacyjnej, w której Sąd Rejonowy w Grudziądzu ustalił, że pozwany w N. przebywał na zasiłku i handlował równocześnie samochodami. Uznać zatem należy, że pozwany wypracował sobie taki system osiągania dochodów. Nie negując jego problemów zdrowotnych, związanych zwłaszcza z problemami laryngologicznymi, zauważyć należy, że z żadnego dokumentu nie wynika aby pozwany był w ogóle niezdolny do wykonywania pracy zarobkowej lub uznany za osobę niepełnosprawną. Fakt, że pozwany ma zadłużenie alimentacyjne, czy też jako kierowca, z uwagi na choroby laryngologiczne nie może w sposób ciągły świadczyć pracy zarobkowej nie może przesadzać o niezasadności powództwa. Po pierwsze, decyzja o tym, żeby nie płacić alimentów zależała wyłącznie od pozwanego. Po drugie, pozwany choruje na perlaka co najmniej od 2010 r., zatem miał wystarczająco dużo czasu aby przekwalifikować się i podjąć takie zatrudnienie, w którym jego schorzenie nie przeszkadzałoby okresowo w wykonywaniu na stałe pracy zarobkowej. Pozwany nie ma innych osób na utrzymaniu. Obowiązany jest podzielić się z powodem nawet najmniejszym dochodem, bowiem dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. Powód nie może ponosić negatywnych konsekwencji decyzji podejmowanych przez pozwanego. Wprawdzie zarówno w Niemczech jak i w Polsce w obecnej sytuacji gospodarczej występuje inflacja, której skutki dotykają obie strony postępowania, jednakże jej poziom w obu państwach jest zdecydowanie różny- na korzyść Niemiec. Zatem skutki inflacji dotykają powoda w większym stopniu niż pozwanego. Biorąc pod uwagę średni kurs euro na dzień zamknięcia rozprawy, tj. 1 euro = 4,6821 zł, pozwany osiąga deklarowany dochód w granicach ok. 3340-3400 zł miesięcznie. Kwota 250 zł odpowiada kwocie 53 euro. Podwyższenie zatem alimentów, przy uwzględnieniu wydatków wskazanych przez pozwanego w toku postępowania, o symboliczną wręcz kwotę nie przekracza możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, który od lat nie jest zainteresowany w poprawie swojej sytuacji życiowej. Podwyższenie alimentów o 250 zł pozwoli powodowi zaspokoić w większym stopniu jego usprawiedliwione potrzeby, nie powodując nadmiernego obciążenia pozwanego.

Reasumując, Sąd na podstawie art. 138 k.r.o. w zw. z art. 135 § 1 k.r.o. orzekł jak w pkt. I wyroku.

Powód jest zwolniony z kosztów sądowych, jednakże to zwolnienie nie obejmuje kosztów procesu. Powód przegrał proces w ok. 58% i w tym zakresie co do zasady powinien być obciążony kosztami procesu. Jednakże biorąc pod uwagę charakter sprawy oraz sytuację majątkową powoda, Sąd uznał, zachodzą okoliczności wskazane w art.102 k.p.c. i nie obciążył go kosztami procesu (pkt IV).