Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca: SSO Katarzyna Żmigrodzka

Sędziowie: SO Ewa Bogusz- Patyra (spr.)

SO Elżbieta Daniluk

Protokolant: Małgorzata Dubiel

przy udziale Prokuratora Marty Baranowskiej

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2014 roku

sprawy J. S.

oskarżonego z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej

z dnia 15 listopada 2013 roku sygn. akt II K 346/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata T. L.- Kancelaria Adwokacka w B. 516 (pięćset szesnaście) złotych 60 (sześćdziesiąt) groszy tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa za postępowanie odwoławcze 536 (pięćset trzydzieści sześć) złotych 60 (sześćdziesiąt) groszy zwrotu poniesionych wydatków oraz 50 (pięćdziesiąt) złotych opłaty.

Sygn. akt XI Ka 30/14

J. S. oskarżony został o to, że w okresie od 12.07.2010r. do 18.04.2011r. w B., woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu z góry powziętego zamiaru przerobił umowę kupna – sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o nr rejestracyjnym (...) w ten sposób, że na posiadanym przez siebie jako sprzedający wypełnionym wcześniej w dniu 12.07.2010r. druku umowy wpisał datę ,, 1.04.2010” a następnie tak przerobiony dokument jako autentyczny przedłożył w dniu 18.04.2011r. w Inspektoracie (...) w B., chcąc w ten sposób uniknąć uregulowania zaległości z tytułu nieopłaconej składki OC w kwocie 1204 zł za w/w samochód, tj. o czyn określone z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej wyrokiem z dnia 15 listopada 2013 roku oskarżonego J. S. uznał za winnego tego, że:

1.  dysponując przerobionym przez nieustaloną osobę dokumentem w postaci umowy kupna- sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o nr rej (...) zawartej w dniu 12.07.2010 r., opatrzonym przerobioną przez w/w nieustaloną osobę datą „1.04.2010” użył go w ten sposób, iż przedłożył ów przerobiony dokument jako autentyczny w dniu 18.04.2011 r. w Inspektoracie (...) w B. czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 270 § 1k.k., ustaliwszy, iż czyn powyższy stanowi wypadek mniejszej wagi na podstawie art. 270 § 2a k.k. wymierzył mu karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych;

2.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. L. (Kancelarii Adwokackiej w B. przy ul. (...) (...)), kwotę 1062,72 (tysiąc sześćdziesiąt dwa i 72/100) złote tytułem nie opłaconej przez stronę pomocy prawnej udzielonej przez obrońcę ustanowionego z urzędu;

3.  zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa opłaty oraz pozostałych kosztów sądowych.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego.

Na podstawie art. 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w całości. Stosownie do art. 427 § 1 i 2 i art. 438 pkt. 2, 3 i 4 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść a polegający na przyjęciu że oskarżony dopuścił się zarzuconego mu przestępstwa, pomimo poważnych wątpliwości w tym względzie wynikających z zebranych w sprawie dowodów;

2.  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku art. 4, art. 7, art. 167, art. 172, art. 410 i art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k.,

a)  w wyniku oparcia orzeczenia o winie oskarżonego wyłącznie na dowodach obciążających z pominięciem dowodów korzystnych, bez należytego uzasadnienia tego w motywach wyroku;

b)  dokonanie oceny zebranych w sprawie dowodów z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, oparcie orzeczenia o winie na jednostronnej ocenie materiału dowodowego w postaci zeznań A. M. (1) sprzecznych zeznaniach jego żony A. M. (2), osobiście zainteresowanych negatywnym dla oskarżonego wyniku procesu, co w konsekwencji doprowadziło do niesłusznego skazania oskarżonego.

Obrazę art. 5 par. 2 k.p.k. polegającą na skazaniu oskarżonego mimo istnienia nie dających się usunąć wątpliwości co do jego sprawstwa oskarżonego.

Wskazując na powyższe obrońca oskarżonego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji ewentualnie o jego zmianę i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy jako bezzasadna w stopniu oczywistym nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do wniesionego środka odwoławczego w pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd I instancji w sposób prawidłowy przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie, nie dopuszczając się istotnej, mogącej rzutować na treść wyroku obrazy przepisów postępowania, zwłaszcza tych wskazanych w środku odwoławczym.

Wyrok, uwzględniając wymóg z art. 410 k.p.k., znajduje oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania.

Stosownie zaś do uregulowania zawartego w art. 4 k.p.k. ocena prawidłowości ustaleń faktycznych Sądu wyrokującego w pierwszej instancji uzależniona jest od rozważenia przez ten Sąd całokształtu okoliczności mogących mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia o winie oskarżonego. Ponadto w treści tego artykułu zawarty jest postulat, by ustalenia faktyczne odpowiadały prawdzie, co osiągalne jest tylko wtedy, gdy przedmiotem zainteresowania Sądu jest cały zebrany w sprawie materiał dowodowy, bez pominięcia istotnych jego części i gdy całokształt tego materiału stanie się przedmiotem rozważań Sądu zgodnie z art. 410 k.p.k. i art. 424 k.p.k.

Analiza akt sprawy oraz treść pisemnych motywów zaskarżonego wyroku przekonuje, iż Sąd Rejonowy sprostał powyższym wymaganiom, badając i uwzględniając zarówno okoliczności korzystne dla oskarżonego, jak i przemawiające na jego niekorzyść. Swe stanowisko co do oceny poszczególnych dowodów w sposób logiczny i szczegółowy uzasadnił, dlatego też ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji podlega ochronie z art. 7 k.p.k.

Lektura uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia sporządzonego zgodnie z wymogami art. 424 § 1 k.p.k. daje wyczerpującą odpowiedź dlaczego Sąd Rejonowy nie uznał za wiarygodne wyjaśnień oskarżonego w zakresie w jakim utrzymywał, że nie dopuścił się przypisanego mu czynu. Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego Sąd Rejonowy wykazał w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia zasadność przyjęcia za szczere i odpowiadające prawdzie jedynie fragmentów wyjaśnień oskarżonego raz przedstawił logiczny tok rozumowania jaki doprowadził do odrzucenia pozostałej części jego wyjaśnień. Argumenty podniesione przez obrońcę oskarżonego kwestionującego dokonaną ocenę wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków A. M. (2) i A. M. (1) mają charakter wyłącznie polemiczny, bowiem powielają wersję wydarzeń przedstawioną przez J. S., która była przedmiotem rozważań Sądu Rejonowego. Ze względu na obszerność argumentacji Sądu I instancji oraz przekonujący charakter brak jest podstaw do ponownego przytaczania.

Niewątpliwym w sprawie niniejszej jest, że podpis na dwóch jednobrzmiących egzemplarzach umowy nie został złożony przez A. M. (2). Podkreślić jednak należy, że ustalenie osoby, która nakreśliła podpisy nie było przedmiotem niniejszego postępowania i pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej. Wskazać bowiem trzeba, że zgodnie z treścią umowy nabywcą pojazdu była A. M. (2), a transakcja wywołała skutki prawne o czym przekonuje wydanie pojazdu i pobranie ustalonej ceny przez J. S.. Skoro oskarżony jak również A. M. (2) i A. M. (1) nie kwestionują wydania nieruchomości przez sprzedającego oraz pobrania przez niego ustalonej ceny jako ustalonego ekwiwalentu, to oczywistym jest że doszło do przeniesienia własności nieruchomości na rzecz A. M. (2). Umowa sprzedaży ma charakter umowy konsensualnej. Objęte jej treścią zobowiązania stron dochodzą do skutku solo consensu (J.P. Naworski, glosa do wyroku SN z 28 lipca 1999 r., II CKN 552/98, Mon. Praw. 2000, nr 8, s. 506) . Przy czym chodzi tutaj wyłącznie o skutki obligacyjne, a więc zobowiązanie się sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy (prawa) na nabywcę i wydania rzeczy oraz zobowiązanie się kupującego do odebrania rzeczy i zapłaty ceny. Ważność umowy zależy więc wyłącznie od zgodnych oświadczeń woli stron, a wydanie rzeczy czy też zapłata ceny są zdarzeniami będącymi wyłącznie przejawami jej wykonania (por. np. A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne, 1998, s. 265; W. Katner, Umowne przeniesienie własności ruchomości w prawie polskim, Warszawa 1992, s. 50-55; J . Ignatowicz, Prawo rzeczowe, Warszawa 2000, s. 96).

Tym samym Sąd Rejonowy nie dopuścił się obrazy art. 167 k.p.k. nie przesłuchując w charakterze świadka mężczyzny, który był w mieszkaniu J. S.. Nie ulega również wątpliwości, że egzemplarz umowy, który otrzymał oskarżony został przerobiony bez wiedzy i zgody nabywcy pojazdu w zakresie daty zawarcia umowy, a oskarżony miał pełną świadomość, że przedkłada tak przerobiony dokument jako autentyczny.

Zupełnie chybiony jest również zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. podniesiony przez skarżącego. Zdaniem Sądu Okręgowego nie doszło do obrazy tego przepisu, bowiem suma przeprowadzonych dowodów trafnie wykazała, iż w sprawie niniejszej nie było wątpliwości w rozumieniu powołanego przepisu. Zastosowanie reguły określonej w art. 5 § 2 k.p.k. jest możliwe tylko wtedy, gdy wątpliwości co do okoliczności faktycznych nie dadzą się usunąć.

Nie można zasadnie stawiać zarzutu obrazy tego przepisu, podnosząc wątpliwości strony co do treści ustaleń faktycznych, bowiem dla oceny, czy nie została naruszona zasada in dubio pro reo, istotne jest jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął te wątpliwości na niekorzyść oskarżonego. Jeżeli z materiału dowodowego sprawy wynikają różne wersje wydarzeń, to nie jest to równoznaczne z istnieniem niedających się usunąć wątpliwości w rozumieniu art. 5 § 2 k.p.k., bo w takim wypadku sąd orzekający zobowiązany jest do dokonania ustaleń na podstawie swobodnej oceny dowodów i dopiero wówczas, gdy wątpliwości nie zostaną usunięte, należy tłumaczyć je na korzyść oskarżonego (II AKa 30/07 wyrok s.apel.2007-04-05 w Katowicach Prok. i Pr.-wkł. 2007/11/24....)

Reasumując stwierdzić zatem należy, że wina oskarżonego J. S. w zakresie przypisanego mu czynu nie budzi żadnych wątpliwości, zaś jego kwalifikacja prawna jest prawidłowa.

Ze względu na to, że z apelacji obrońcy oskarżonego wynika, iż jest ona zwrócona przeciwko całości rozstrzygnięcia – art. 447 § 1 kpk, tym samym należało końcowo odnieść się również co do orzeczonej kary.

Sąd Odwoławczy dokonał instancyjnej kontroli zaskarżonego wyroku również w zakresie kary, stwierdzając, że i w tej części jest on prawidłowy. Orzeczona przez Sąd Rejonowy samoistna grzywna, a więc kara rodzajowo najłagodniejsza, nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową w rozumieniu art. 438 pkt. 4 k.p.k., a tylko wówczas możliwa byłaby korekta tego wyroku na korzyść J. S.. Wymiar kary orzeczonej wobec oskarżonego, świadczy o tym, że Sąd Rejonowy miał w polu widzenia wszystkie najistotniejsze okoliczności decydujące o karze, a także we właściwych proporcjach je uwzględnił, czym sprostał wymaganiom dyrektyw sędziowskiego wymiaru kary (art. 53 k.k.). Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego, zgodnie z którym wymierzona oskarżonemu kara nie przekracza stopnia winy, uwzględnia stopień społecznej szkodliwości czynu, a także cele wychowawcze i poprawcze wobec oskarżonego jak też potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Z przytoczonych wyżej względów, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji oraz wobec braku okoliczności, o których mowa w art. 439 § 1 k.p.k. i 440 k.p.k., zaskarżony wyrok jako trafny, należało na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymać w mocy.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze uzasadnia przepis art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk.