Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2022r.

Sąd Rejonowy w Toruniu – V Wydział Gospodarczy

w składzie SSR Maciej J. Naworski

po rozpoznaniu

dnia 24 listopada 2022r. w T.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy

z powództwa (...) sp. z o.o. w W. ( KRS (...) )

przeciwko Towarzystwu (...) w W. ( KRS (...) )

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda (...) sp. z o.o. w W. na rzecz pozwanego Towarzystwu (...) w W. kwotę 1.817zł ( tysiąc osiemset siedemnaście złotych ) z odsetkami w wysokości ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku zapłaty do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VGC 960/22

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. w W. domagała się od Towarzystwa (...) w W. 6.677,47zł. Kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez pozwanego spowodował bowiem wypadek drogowy i uszkodził samochód osobowy, który poszkodowany naprawił u powódki za 34.648,01zł a następnie przelał na nią roszczenie o odszkodowanie; pozwany zapłacił zaś jej tylko 27.970,54zł co uzasadnia żądanie ( k. 4 ).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, że prawidłowo oszacował szkodę; powódka zawyżyła natomiast koszty reperacji, ponieważ zastosowała wyższe wynagrodzenie niż zwykle; ponadto niezasadnie obliczyła szkodę z uwzględnieniem podatku od towarów i usług; uszkodzony pojazd był bowiem przedmiotem leasingi a jego właściciel mógł rozliczyć cały należy od naprawy podatek z urzędem skarbowym ( k. 32 – 35 ).

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

1. Przed przystąpieniem do zasadniczych rozważań należy podkreślić, że po pierwsze, de lege lata, proces cywilny jest kontradyktoryjny i obowiązuje w nim zasada prawdy formalnej; strony są zatem zobowiązane przeprowadzić postępowanie, w tym zwłaszcza dowodowe i ponoszą ryzyko zaniechań i niepowodzeń w tym zakresie.

Po drugie, ciężar dowodu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia spoczywa na tej stronie, która wywodzi z nich skutki prawne ( ei incumbit probatio qui dicit – art. 6 k.c. ).

Po trzecie, sprawca szkody ponosi odpowiedzialność jedynie za zwykłe następstwa swojego działania lub zaniechania, a zatem takie jego skutki, które pozostają ze szkodą w adekwatnym związku przyczynowym ( art. 361 § 1 k.c. ). Zgodnie przy tym z powszechnie akceptowanym poglądem adekwatny z punktu widzenia odpowiedzialności cywilnej związek przyczynowy zachodzi wówczas, jeżeli powstanie szkody stanowi typowy skutek zdarzenia, które ją wywołało

Po czwarte, nie wdając się w teoretyczne rozważania wystarczy ograniczyć się do stwierdzenia, że w świetle art. 361 § 2 k.c. szkoda polegać może albo na poniesieniu przez poszkodowanego straty ( damnum emergens ) albo pozbawieniu go spodziewanej korzyści ( lucrum cessans ). W grę wchodzi zatem uszczuplenie majątku poszkodowanego lub utrata zysku, który by osiągnął, gdyby szkody mu nie wyrządzono. W myśl communis opinio stratę rodzi zarówno zmniejszenie aktywów jak zwiększenie pasywów poszkodowanego scil. polegające na zaciągnięciu zobowiązania ( zob. zwłaszcza uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008r., III CZP 62/08, OSN z 2009r, nr 7 – 8, poz. 106, powoływanej dalej jako uchwała z dnia 10 lipca 2008r., w której Sąd ten uznał, że zaciągnięcie zobowiązanie nawet jeżeli nie jest ono wymagalne stanowi stratę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. ).

Po piąte, na gruncie prawa cywilnego obowiązuje zasada pełnego odszkodowania ( art. 361 § 2 k.c. ) zaś naprawienie szkody polega, według wyboru poszkodowanego na przywróceniu stanu poprzedniego albo na zapłacie odpowiedniej sumy pieniężnej ( art. 363 § 1 zd 1 k.c. ). Od ubezpieczyciela można jednak dochodzić wyłącznie świadczenia pieniężnego.

Po szóste, jeżeli strona nie wypowiada się co do twierdzeń przeciwnika o faktach, sąd, mając na uwadze całokształt sprawy, może uznać je za przyznane ( art. 230 k.p.c. ).

Po siódme, odmowa przedstawienia dowodu podlega ocenie z punktu widzenia wyniku postepowania dowodowego ( art. 233 § 2 w związku z art. 233 § 1 k.p.c. ).

Po ósme wreszcie, można uznać za udowodnione fakty, jeżeli wynikając z innych ustalonych okoliczności ( art. 231 k.p.c. ).

2. Powództwo podlegało oddaleniu z uwagi na zaniechanie strony powodowej.

W przypadku, w którym poszkodowany naprawił uszkodzoną rzecz i zaciągnął zobowiązanie do zapłaty za te czynności należy uznać, że poniósł szkodę w tej wysokości ( art. 231 k.p.c. ); naprawa uszkodzonej rzeczy stanowi w typowej sytuacji zwykłe następstwo jej popsucia a należy domniemywać dobrej, nie zaś złej wiary uczestników obrotu ( art. 7 k.c. ). W rezultacie ciężar dowodu, że umówiony przez poszkodowanego koszt naprawy rzeczy, nie mieści się w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody z uwagi na przekroczenie granic typowego związku przyczynowego albo z innych względów, spoczywa na sprawcy szkody lub osobach, które za niego odpowiadają.

Pozwany twierdził natomiast, że powodowa spółka żądała wyższego wynagrodzenia od poszkodowanego, ponieważ koszt reperacji miał ponieść ubezpieczyciel sprawcy szkody na podstawie umowy OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Wynagrodzenie byłoby zaś niższe, gdyby poszkodowany sam miał ją sfinansować lub gdyby nie miało związku z kolizją.

Na poparcie swojej tezy pozwana sformułowała wniosek o zobowiązanie powódki do złożenia faktur z roku spornej kolizji wystawianych indywidualnym kontrahentom oraz specyfikacji kosztów napraw w celu porównania ich z rachunkiem, o który opierało się powództwo.

Wniosek tego typu jest znany procedurze cywilnej, wobec czego Sąd go uwzględnił i nałożył na pozwanego stosowny obowiązek, zastrzegając na podstawie art. 233 § 2 k.p.c. rygor uznawania za prawdziwe twierdzeń pozwanego na wypadek zignorowania polecenia ( zobowiązanie i zwrotka, k. 45, 47 i 53 ).

Zakreślony powódce termin upłynął bezskutecznie ( k. 53 ) co uzasadnia opinię, że odmówiła ona przedłożenia dokumentacji i uniemożliwiała przeprowadzenie dowodu, co z kolei uzasadnia wniosek, że rzeczywiście koszt naprawy został zawyżony i odbiega od typowego.

W konsekwencji powództwo podlegało oddaleniu.

Sprawca szkody, odpowiada bowiem wyłącznie za zwykłe jej następstwa. Jak była zaś mowa, typowym następstwem uszkodzenia samochodu jest jego naprawa za typowe wynagrodzenie. Skoro jednak okazało się, że powódka za naprawę żądała nietypowo wysokiego ekwiwalentu, którego by się nie domagała, gdyby w grę nie wchodziła odpowiedzialność osoby trzeciej, roszczenie wykraczało poza ramy odpowiedzialności sprawcy szkody i jego ubezpieczyciela.

3. Dla porządku należy zwrócić uwagę na kolejne kwestie.

Istotne dla rozstrzygnięcia było to, że pozwana zrefundowała powódce zasadniczą część kosztu naprawy, wobec czego, to strona powodowa powinna wykazać inicjatywę zmierzając do ustalenia, że dalsza mieści się w obszarze odpowiedzialności pozwanego. Była jednak bierna.

Sąd oddalił zaś wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, mając na uwadze, że w związku z zaniechaniem strony powodowej, nie na pozwanym spoczywał onus probandi; milczące przyznanie przez powódkę zawyżenia rachunku czyniło też zbędnym przeprowadzenie tego dowodu ( art. 235 § 1 pkt 2 k.p.c. ).

Ponadto wypada odnotować, że problem cesji i nabycia przez powódkę roszczenia od poszkodowanego nie miały znaczenia dla sprawy; przemawiać mogły co najwyżej na niekorzyść strony powodowej, która najpierw wykonała naprawę określając swoje wynagrodzenie a tym samym rozmiar szkody w umowie z poszkodowanym a następnie, nabywając wierzytelność, przyjęła na siebie ryzyko dochodzenia go od sprawcy i jego ubezpieczyciela.

Z kolei kwestię podatku, eksponowaną przez pozwaną, należało pozostawić na marginesie. Zbędne było bowiem zastanawianie się nad nią, skoro powództwo podlegało oddaleniu z uwagi na bardziej zasadnicze kwestie.

4. Sąd rozstrzygnął sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. Przeprowadzenie rozprawy nie było potrzebne a strony nie złożyły wniosków w trybie art. 148 ¹ § 3 k.p.c.

5. o kosztach Sąd orzekł w myśl art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 k.p.c.