Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 stycznia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie, I Wydział Cywilny,

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2023 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko P. D. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego P. D. (1) na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 4.464,32 (cztery tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery 32/100) złotych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 września 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda, tytułem zwrotu kosztów procesu, kwotę 1.180,29 (tysiąc sto osiemdziesiąt 29/100) złotych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 321/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 09 stycznia 2023 roku

Powód (...) sp. z o.o. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego P. D. (1) kwoty 4.981,50 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 września 2018 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł, że w dniu 20 kwietnia 2018 roku zawarł z pozwanym umowę na wykonanie instalacji systemu fotowoltaicznego, w ramach której ten zobowiązał się do zapłaty na rzecz powoda kwoty 16.605 złotych. Pozwany nie uiścił brakującej kwoty 4.981,50 złotych, dochodzonej obecnie pozwem.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i obciążenie powoda kosztami postępowania. Zgłosił również żądania, które zostały wyłączone do rozpoznania w odrębnym postępowaniu.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany podniósł, że powód w swoim żądaniu nie uwzględnia kwoty 517,18 złotych, uiszczonej w dniu 26 marca 2019 roku. Ponadto kwota żądania wynika z wartości umowy, która została anulowana, wobec czego stanowi dodatkowe i niesłuszne obciążenie dla pozwanego. W dalszej kolejności podniósł on, że roszczenie dochodzone pozwem uległo przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2020 roku. Ostatecznie pozwany podniósł, że po wykonaniu dzieła przez (...) sp. z o.o. zgłaszał, iż zakupiona przez niego usługa wykonania instalacji systemu fotowoltaicznego posiada wady i przyczyniła się do uszkodzeń i poniesienia przez niego kosztów, co wielokrotnie zgłaszał powodowi. W związku z zaistniałą sytuacją w dniu 28 marca 2019 roku pozwany złożył powodowi oświadczenie o obniżeniu ceny. Pozwany podniósł również, że wcześniej utracił zaliczkę w kwocie 6.000 złotych, wpłaconą na rzecz innego podmiotu, który mógł być powiązany z powodem.

Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia:

W dniu 20 kwietnia 2018 roku P. D. (1) zawarł z (...) sp. z o.o. w W. umowę na wykonanie instalacji systemu fotowoltaicznego, w ramach której zobowiązał się do zapłaty za wymienioną usługę kwoty 16.605 złotych.

(dowód: umowa z 20.04.2018 r., k. 6-8)

W dniu 06 sierpnia 2018 roku P. D. (1) zapłacił na rzecz (...) sp. z o.o. w W. kwotę 8.302,50 złotych. Następnie 14 sierpnia 2018 roku dodatkowo uiścił 3.321 złotych.

(dowód: potwierdzenia przelewów, k. 62-63)

W dniu 08 sierpnia 2018 roku (...) sp. z o.o. wystawił fakturę końcową na kwotę 16.875 zł netto (18.225 zł brutto). Następnie faktura ta została skorygowana dokumentem księgowym z 19 września 2018 r., w którym kwotę zobowiązania określono na 16.605 złotych.

(dowód: faktura VAT, k. 9, faktura korygująca k. 60)

W dniu 27 sierpnia 2018 roku P. D. (1) zwrócił się do pracownika (...) sp. z o.o. w W. z wiadomością e-mail, w której wskazał że zachodzi potrzeba korekty dokonanego montażu, polegającej na wymianie falownika z jednofazowego na trójfazowy, odpowiadający instalacji elektrycznej w budynku.

(dowód: wydruk wiadomości e-mail, k. 66)

Następnie w wiadomości e-mail z 30 września 2018 r. P. D. (1) poinformował (...) sp. z o.o. w W. o tym, że po załączeniu instalacji następuje zwarcie, wskutek którego dochodzi do odłączenia zasilania.

(dowód: wydruk wiadomości e-mail, k. 67)

Pismem z 01 lutego 2019 r. (...) sp. z o.o. w W. wezwał P. D. (1) do zapłaty kwoty 4.981,50 złotych. Korespondencja w tym przedmiocie została podjęta w dniu 11 lutego 2019 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem odbioru, k. 11-12)

W dniu 28 lutego 2019 r. pracownik (...) sp. z o.o., P. D. (2), w związku ze zgłoszeniem pozwanego, wystawił zlecenie serwisowe, które zostało zrealizowane. W ramach tej usługi nie usuwano usterki uziemienia instalacji.

(dowód: zeznania P. D. (2), k. 106-106v)

(...) sp. z o.o. w W. ponowił wezwanie do zapłaty powyższej kwoty dwukrotnie – pismami z 12 lutego 2019 r. i z 06 marca 2019 r.

(dowód: wezwania do zapłaty z potwierdzeniami odbioru, k. 13-16)

W dniu 26 marca 2019 r. P. D. (1) zapłacił (...) sp. z o.o. kwotę 517,18 złotych, wskazując w tytule przelewu, że była to płatność raty końcowej.

(dowód: potwierdzenie przelewu, k. 58)

Pismem z dnia 28 marca 2019 r. P. D. (1) złożył (...) sp. z o.o. w W. oświadczenie o obniżeniu ceny usługi o 3.619,89 złotych, Wskazaną kwotę obliczył jako iloczyn procentowej wartości świadczenia i liczby dni opóźnienia w zakończeniu usługi. Wskazał, że przemnożył 232 dni pomniejszone o 14 dni określone jako czas na usunięcie wadliwości, tj. 218 dni x 0,1 procenta wartości usługi, co dało 21,80%. Podniósł, że w chwili montażu instalacji w dniu 1 sierpnia 2018 r. ekipa montażowa uszkodziła główny przewód elektryczny w ścianie pomiędzy szafką pomiarową a instalacją budynku, co prowadziło do zwarcia w instalacji oraz braku uziemienia instalacji fotowoltaicznej, która była podłączona do uszkodzonej wiązki, przez co instalacja nie mogła funkcjonować.

(dowód: oświadczenie o obniżeniu ceny z 28.03.2019 r., k. 72-72v)

W wiadomości e-mail z 04 marca 2020 r., skierowanej do P. D. (1), J. D., pracownica (...) sp. z o.o. w W., poinformowała o tym, że skierowane do niego wezwanie do zapłaty wynikało z błędu systemu informatycznego. Wskazała, że nie zna obrotu sprawy, ale samo wezwanie nie powinno do niego trafić.

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o dokumenty prywatne złożone przez strony, których autentyczność i treść nie były kwestionowane. Zgodnie z art. 245 k.p.c. dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Jak wynika z kolei z art. 77 ² k.c., do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Nie było zatem przeszkód, aby za dowód uznać m. in. wydruki wiadomości e-mail, czy kserokopie pism, które nie były podważane przez którąkolwiek ze stron.

Sąd za wiarygodne uznał także zeznania świadka P. D. (2), który potwierdził fakt zgłaszania wady instalacji oraz fakt powoływania się przez pozwanego na wadliwość uziemienia instalacji, mającą wynikać z przewiercenia kabla przez pracowników powoda.

Jako nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy należało ocenić zeznania świadka J. D., złożone w formie pisemnej. Wymieniona każdorazowo powoływała się na niepamięć. Wskazała, że jedyny kontakt jaki podejmowała z pozwanym, to przesłanie jednej wiadomości e-mail, której treść znajdowała się w aktach sprawy.

Wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającym zakresie.

Zgodnie z art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Stosownie zaś do art. 628 § 1 k.c., wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła można określić przez wskazanie podstaw do jego ustalenia. Jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie.

Niezasadny był zarzut pozwanego, który powoływał się na obciążenie go przez powoda dodatkową kwotą, ponad tę wynikającą z umowy stron. W treści tego dokumentu określiły one wynagrodzenie należne powodowi na 16.605 złotych. Faktycznie miała miejsce sytuacja, w której wystawiona została faktura na wyższą kwotę, jednakże żądanie pozwu uwzględnia dokonaną następnie korektę faktury, a powód określił swoje wynagrodzenie na poziomie odpowiadającym treści umowy.

Ostatecznie nie można podzielić argumentacji pozwanej w zakresie, w jakim powoływał się na to, że doszło do skutecznego obniżenia ceny z uwagi na wadę wykonanej instalacji.

Zgodnie z art. 638 § 1 k.c., do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego. Jak stanowi art. 560 § 1 k.c., jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie.

W ocenie Sądu pozwany nie wykazał tego, że wykonana przez powoda instalacja fotowoltaiczna miała opisywane przez pozwanego wady, które nie zostałyby przez powoda usunięte. Powód wyraźnie zaprzeczył tej okoliczności w piśmie z 14 października 2021 r. (k. 81), a pozwany nie przedstawił na fakty z tym związane miarodajnej inicjatywy dowodowej. Za niewystarczające w tym zakresie należy uznać wiadomości e-mail, jakie kierował pozwany do powoda. Są to wyłącznie wydruki pochodzących od niego oświadczeń, które nie zostały potwierdzone jakimkolwiek obiektywnym dowodem.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. To pozwany wywodził skutki prawne ze złożonego przez siebie oświadczenia, w postaci zmiany treści umowy w zakresie wynagrodzenia należnego powodowi. On ponosi zatem ciężar nieudowodnienia swoich twierdzeń procesowych.

Ponadto wskazać należy, że z samego oświadczenia o obniżeniu ceny wynika, że wykonana instalacja fotowoltaiczna nie była dotknięta wadą, a jedynie przy okazji jej instalowania według pozwanego miało dojść do uszkodzenia kabla energetycznego, który już przed przystąpieniem do wykonania dzieła znajdował się na nieruchomości. Tymczasem do skutecznego obniżenia ceny w drodze jednostronnego oświadczenia pozwanego mogłoby dojść wówczas, gdyby sama instalacja fotowoltaiczna była obarczona wadą – była wykonana niezgodnie z umową, w szczególności jak stanowi art. 560 ¹ k.c.:

1) nie miała właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2) nie miała właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3) nie nadawała się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Żaden z opisanych wyżej przypadków nie zachodzi w niniejszej sprawie. W tej sytuacji, gdyby nawet podzielić twierdzenia faktyczne pozwanego, skorzystał on z reżimu rękojmi za wady dzieła, mimo że na skutek wadliwego montażu instalacji fotowoltaicznej miało w istocie dojść do powstania szkody w jego mieniu, co hipotetycznie mogłoby uzasadniać cywilnoprawne roszczenia innego rodzaju. Tymczasem Sąd jest związany treścią żądań zgłoszonych przez strony (art. 321 § 1 k.p.c.), i w niniejszej sprawie zajmował się żądaniem obniżenia ceny, a nie hipotetycznymi, niezgłoszonymi przez pozwanego roszczeniami.

Ostatecznie należy odwołać się do treści art. 560 § 3 k.c., zgodnie z którym obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.

To na pozwanym spoczywał ciężar dowodu w zakresie wysokości obniżenia wartości dzieła z uwagi na domniemaną wadę, i w ocenie Sądu ciężarowi temu nie sprostał.

W szczególności bezzasadne było obliczenie ubytku wartości dzieła w oparciu o przemnożenie 0,01% przez czas opóźnienia w usunięciu jego wady. Ani umowa stron, ani ustawa, nie przewidują takiego uprawnienia pozwanego do naliczenia tego rodzaju swoistej kary umownej. Z pewnością zaś opóźnienie w usunięciu wady dzieła nie stanowi podstawy do obniżenia wynagrodzenia. Jeżeli wada dzieła zostaje usunięta przez wykonawcę za zgodą inwestora, uprawnienie zamawiającego do obniżenia wynagrodzenia wygasa.

W dalszej kolejności należy odnieść się do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia.

Zgodnie z art. 646 k.c., roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane. W niniejszej sprawie do oddania dzieła, niezależnie od kwestii tego czy doszło wówczas do wyrządzenia szkody w mieniu powoda, doszło w sierpniu 2018 roku.

Stosownie do art. 118 zd. 2 k.c., koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

W tej sytuacji termin przedawnienia upływał 31 grudnia 2020 roku, podczas gdy pozew został wniesiony z zachowaniem tego terminu, w dniu 30 lipca 2020 r. Jakkolwiek pierwotnie wpłynął on do niewłaściwego sądu, pozostaje to bez znaczenia dla kwestii przedawnienia. Stosownie bowiem do art. 200 § 3 k.p.c., czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy.

Z kolei podnoszony w odpowiedzi na pozew fakt utraty przez pozwanego zaliczki w kwocie 6.000 złotych, wpłaconej na rzecz innego podmiotu niż powód, pozostaje bezprzedmiotowy dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Natomiast w pełni zasadnie zarzucił pozwany, że żądanie pozwu nie uwzględnia kwoty 517,18 złotych, uiszczonej przez niego w dniu 26 marca 2019 roku. Uwzględniając przedłożone przez pozwanego dowody w postaci potwierdzeń przelewów, należało uznać że z wynagrodzenia umownego w kwocie 16.605 złotych uiścił kwotę 12.140,68 złotych. Powództwo było więc zasadne co do kwoty 4.464,32 złotych.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie rozstrzygnięto na podstawie art. 481 § 1 k.c. Sąd uznał, że w dniu 23 września 2018 roku pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia, co wynika z uchybienia terminowi płatności określonemu w § 6 umowy stron.

Z uwagi na powyższe rozstrzygnięto jak w pkt I wyroku.

W pkt II Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

W pkt III rozstrzygnięto o kosztach procesu, w oparciu o zasadę ich stosunkowego rozdzielenia stosownie do art. 100 k.p.c. Powód wygrał sprawę w 89,62%, i w takim też stosunku należy mu się zwrot kosztów procesu od pozwanego. Na koszty powoda składały się koszt zastępstwa przez zawodowego pełnomocnika w wysokości 900 złotych, opłata od pozwu w kwocie 400 złotych, oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych. Uwzględniając stosunek, w jakim powód wygrał sprawę, z poniesionej kwoty 1.317 złotych, od pozwanego należało zasądzić 1.180,29 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. O odsetkach ustawowych za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)– A. D. ((...) (...)-(...) S.) – (...)

3.  (...)

S., (...)