Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 502/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2022 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Robert Bednarczyk

Protokolant Monika Mazur

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze: Krzysztofa Długosza

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2022r.

sprawy J. K. (1) ur. (...) w S.

c. K., Z. z domu K.

oskarżonej z art. 270§1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżoną

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 15 czerwca 2022 r. sygn. akt II K 1579/21

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonej J. K. (1),

II.  zwalnia oskarżoną od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 502/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 15 czerwca 2022r. w sprawie II K 1579/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

II.  Obraza przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treść zapadłego orzeczenia, a mianowicie:

a) art. 424 § 1 KPK, polegającą na nieodniesieniu się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do istotnych kwestii mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, a to:

- okoliczności, że oskarżona oraz jej obrońca wnosili o przesłuchanie w toku postępowania Sądowego syna oskarżonej, w sprawie, która to dotyczyła rzekomego fałszerstwa jego podpisu. Sąd oddalił wniosek dowodowy w tym zakresie, jednak w uzasadnieniu nie odniósł się w sposób wyczerpujący jakie przesłanki merytoryczne przemawiały za tak poważnym pogwałceniem prawa do obrony, brak jest zatem merytorycznej możliwości weryfikacji prawidłowość orzeczenia w tym zakresie;

- okoliczności, że na rozprawach przed Sądem Rejonowym inny był przebieg rozprawy, a inny był zapis protokołu. Nagminnie zdarzało się, że protokolantka na polecenie Sędziny, zapisywała w protokole inny przebieg rozprawy niż miało to miejsce, a gdy jako oskarżona domagałam się sprostowania protokołu, to Sędzina twierdziła, że ma lepszą pamięć, a działanie to prowadziło do tego, że w aktach sprawy ujęty był inny przebieg rozprawy niż w rzeczywistości miał miejsce. Sąd tymczasem w uzasadnieniu wyroku pominął tą ważną okoliczność, co uniemożliwia weryfikację, jakie argumenty przesądziły o fakcie, że finalnie w protokole ostała się wersja, która jest sprzeczna z tym jak oskarżona zapamiętała przebieg rozpraw.

b) art. 170 § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.k. oraz art. 193 § 1 k.p.k. polegającą na oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy oskarżonej oraz samej oskarżonej o dopuszczenie dowodu o powołanie biegłego z zakresu grafologii, celem wydania opinii, do kogo należy podpis znajdujący się na potwierdzeniach odbioru korespondencji oraz jaka jest treść tychże podpisów i konsekwencji błędnym przypisaniem oskarżonej sprawstwa w zakresie zarzucanego jej czynu, podczas gdy powołanie biegłego pozwoliłoby ustalić, że oskarżona nie dopuściła się zarzucanych jej czynów;

c) art. 4 k.p.k, art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. i art. 201 k.p.k. polegającą na całkowicie dowolnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, która skutkowała w rezultacie przyjęciem, iż oskarżona dopuściła się sfałszowania podpisów, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że na potwierdzeniach odbioru znajduje się najprawdopodobniej podpis J. K. (1) i w ogóle nie doszło do popełnienia przestępstwa;

d) art. 5 § 2 k.p.k. polegający na nie zastosowaniu zasady zawartej w w/w artykule, a stanowiącej, że nie dające się usunąć wątpliwości winny zostać rozstrzygnięte na korzyść oskarżonego, podczas gdy w ramach niniejszego postępowania pozostało wiele nierozstrzygniętych kwestii, a w szczególności jaka była treść podpisów czy J. K. (1) czy J. K. (2). Wobec powyższego należało zastosować powyższą zasadę i w związku z niedającymi się usunąć wątpliwościami, rozstrzygnąć je na korzyść oskarżonej i wydać wyrok uniewinniający;

e) naruszenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarantującą prawo do przesłuchania świadków oskarżenia oraz obrony (lit. d) ust. 3 art. 6 ETPC), polegającą na naruszeniu prawa do obrony poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrony i w konsekwencji nieprzesłuchaniu świadków zawnioskowanych przez obronę co stanowi bardzo poważne pogwałcenie prawa do obrony;

f) naruszenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarantującą prawo do obrony w art. 6 EKPC ust. 1, poprzez naruszenie zasad rzetelnego procesu, na co powinno składać się prawo do wysłuchania, zasada równości broni, prawo do kontradyktoryjnego postępowania dowodowego, co nie miało miejsce bowiem oskarżonej uniemożliwiono obronę poprzez nieuzasadnione oddalanie wniosków dowodowych mających dowieść niewinności oskarżonej, a to: wniosku o biegłego grafologa oraz wniosku o przesłuchanie syna oskarżonej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Formułując zarzut, opisany w punkcie A apelacji skarżąca zdawała się pominąć treść art. 455a kpk, wprost zabraniającego uchylenia zaskarżonego wyroku z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów, określonych w art. 424kpk. Ustawodawca przewidział wszakże w art. 425 § 2 kpk możliwość zaskarżenia uzasadnienia orzeczenia, jednakże oskarżona z tej możliwości nie skorzystała. Obraza art. 424 k.p.k. nie może być zatem samodzielną przyczyną uchylenia lub zmiany wyroku, lecz może być podnoszona w związku z zarzutem obrazy innych przepisów postępowania, takich jak art. 7 i 410 k.p.k. W przedmiotowej sprawie zarzut, o jakim mowa wymogów tych nie spełnia co oznacza, że nie może on być uznany za zasadny tym bardziej, jest to uchybienie o charakterze procesowym (art. 438 pkt 2 k.p.k.), a więc wymaga wykazania możliwego wypływu na treść orzeczenia a ten element nie został w apelacji ujęty. Bezzasadny jest zarzut, opisany w punkcie B. Sąd Rejonowy dysponował bowiem dowodem z opinii biegłego z zakresu badań porównawczych pisma co oznacza, że jeśli opinia ta byłaby niepełna, niejasna lub wewnętrznie sprzeczna, to podstawą do ewentualnego przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego byłby art. 201 kpk i tylko ten przepis mógłby stanowić podstawę zarzutu, o jakim mowa w art. 438 pkt 2 kpk. W tym zakresie podnieść jednak należy, że skarżąca, poza polemiką z treścią i wnioskami opinii nie przedstawiła żadnych konkretnych jej mankamentów, wyszczególnionych w art. 201 kpk. Fakt, że opinia biegłego nie jest przekonywująca dla strony postępowania, nie jest przesłanką dopuszczania opinii uzupełniającej bądź też zupełnie nowej opinii (por. post. SN z dnia 20 kwietnia 2017 r. II KK 79/17, LEX nr 2281249). W ocenie Sądu Odwoławczego opinia , o jakiej mowa nie jest dotknięta żadnymi, opisanymi w art. 202 kpk wadami i słusznie oceniona została przez Sąd I instancji jako w pełni wiarygodna i miarodajna. W jej świetle Sąd ten prawidłowo i zgodnie z wymogami, zawartymi w art. 7 kpk ustalił, że oba opisane w zarzutach podpisy nakreśliła oskarżona, zaś twierdzenie, jakoby zostało to ustalone li tylko ,,najprawdopodobniej” nie znajduje odzwierciedlenia ani w treści opinii, ani zaskarżonego wyroku, ani też jego uzasadnienia a co za tym idzie nie odpowiada prawdzie. Czyni to zarzut C bezzasadnym w stopniu oczywistym. Takie kategoryczne ustalenia Sądu Rejonowego w połączeniu z tym, że treść owych podpisów jest wyraźnie widoczna czynią niezasadnym również zarzut, wskazany pod pozycją D apelacji. Nie zachodzą bowiem w tej materii żadne wątpliwości i słusznie Sąd I instancji ich nie powziął. Ani wskazane w zarzutach E i F przepisy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, ani też żadne inne akty normatywne nie obligują do każdorazowego uwzględniania wszystkich składanych przez stronę w toku procesu wniosków dowodowych. Jak bowiem trafnie podniósł Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13 czerwca 2017 r. (V KK 151/17, LEX nr 2338046) odrzucenie przez sąd jednych dowodów, przy jednoczesnym uwzględnieniu innych dowodów stanowi uprawnienie sądu dokonującego ustaleń faktycznych z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów i nie może być uznane za przejaw złamania zasady obiektywizmu. Również odmówienie wiary zeznaniom określonych świadków, czy też wyjaśnieniom oskarżonego, podobnie jak podzielenie stanowiska określonych biegłych, nie może być utożsamiane z pominięciem okoliczności, których te dowody dotyczą i nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu. Zagwarantowane w Konwencji prawo do obrony a tym samym do rzetelnego procesu nie może być wszak utożsamiane z przyzwoleniem na obstrukcję, czyli utrudnianie lub zahamowanie przebiegu postepowania, polegające na stosowaniu wszelkich legalnych środków w celu uniemożliwienia jego finalizacji. Słusznie zatem Sąd Rejonowy oddalił w toku rozprawy głównej wnioski dowodowe, złożone przez oskarżoną a stanowisko to poprawnie uzasadnił. W tej sytuacji także zarzuty, opisane w punktach E i F apelacji nie są zasadne.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej lub uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Postepowanie dowodowe, przeprowadzone w toku rozprawy głównej ma charakter komplementarny, co wyłącza możliwość uwzględnienia wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania za zasadny. Z wyżej opisanych powodów brak jest również prawnej możliwości zmiany tegoż wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji jest wolny od uchybień, opisanych w apelacji i nie zawiera on również uchybień, o jakich mowa w art. 439 kpk i art. 440 kpk..

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Wprawdzie apelacja oskarżonej okazała się niezasadna, jednakże zostało prawomocnie stwierdzone, że J. K. (1) nie popełniła przestępstwa. Względy słuszności wskazują, że w tej sytuacji nie powinna ona ponosić kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżona

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana