Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lutego 2022 roku

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marcelina Stolarska – Ziegert

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2022 r. w Golubiu-D.

sprawy z powództwa E. T.

przeciwko J. B.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo.

2.  Zasądza ze Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Golubiu-Dobrzyniu) na rzecz Kancelarii Radcy Prawnego M. C. kwotę 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) powiększoną o należny podatek VAT z tytułu wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną z urzędu na rzecz powoda.

3.  Nie obciąża powoda E. T. kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego J. B..

sędzia Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz

Sygn. akt: I C 113/21

UZASADNIENIE

Powód E. T. wniósł o zasądzenie od pozwanego J. B. na jego rzecz kwoty 66.750 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 6.750 zł- od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- od kwoty 10.000 zł- od dnia 31 lipca 2018 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 10.000 zł- od dnia 31 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty

- od kwoty 10.000 zł- od dnia 31 lipca 2019 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 10.000 zł- od dnia 31 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 10.000 zł- od dnia 31 lipca 2020 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 10.000 zł- od dnia 31 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty,

oraz zasądzenie kosztów postępowania. Powód wskazał, że roszczenie wynika z bezumownego korzystania z nieruchomości położonej w miejscowości O., dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr TO 1G/ (...), po wygaśnięciu w 2018 roku umowy dzierżawy. Umowa to zawarta została w dniu 02.10.2016 roku na czas oznaczony 5 lat. Ponadto strony zawarły umowę przedwstępną sprzedaży działek o numerach (...) i pozwany miał dokonywać ratalnych wpłat uzgodnionych kwot na poczet ceny nabycia z czego się nie wywiązał.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania. Podniósł, że korzysta z gruntu powoda na podstawie umowy dzierżawy, płaci czynsz dzierżawny oraz wywiązuje się z płatności rat uzgodnionych w umowie przedwstępnej kupna-sprzedaży nieruchomości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 02 października 2013 roku powód E. T. zawarł z pozwanym J. B. w zwykłej formie pisemnej umowę dzierżawy ziemi. Zgodnie z powyższą umową powód jako wydzierżawiający oddał pozwanemu J. B. jako dzierżawcy do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony 5 lat tj. do 2018 roku nieruchomość o powierzchni 5 ha, położoną we wsi O.. Strony ustaliły wysokość czynszu za wydzierżawioną nieruchomość na kwotę 3000 złotych rocznie, płatny z góry do dnia 15 października każdego roku bezpośrednio do rąk wydzierżawiającego za pokwitowaniem na odwrocie umowy dzierżawy, którą posiada dzierżawca. Następnie strony przedłużyły okres trwania umowy na okres do 2025 roku. Zapis dotyczący przedłużenia umowy dzierżawy nie został sporządzony przez powoda, lecz został przez niego podpisany.

Powód E. T. pokwitował zapłatę przez pozwanego czynszu dzierżawnego łącznie za okres dziewięciu lat.

Dowód: - umowa dzierżawy – k. 30-31 akt,

-opinia biegłego z zakresu badania dokumentów k. 65-85

- zeznania powoda E. T. – k. 115v i 127-128.

Ponadto w dniu 13 stycznia 2016 roku strony zawarły w formie aktu notarialnego przedwstępną umowę sprzedaży, na podstawie której zobowiązali się do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości położonej w miejscowości O., gmina G., oznaczonej jako działki o numerach (...) o powierzchni 4,4700 ha, wchodzących w skład nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...). Strony zobowiązały się zawrzeć umowę przyrzeczoną do dnia 8 maja 2026 roku. E. T. zobowiązał się do sprzedaży J. B. wyżej wymienionej nieruchomości, w stanie wolnym od jakichkolwiek obciążeń za cenę 250.000,00 złotych. Ustalono jednocześnie, że cena zostanie zapłacona w następujący sposób:

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2016 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2016 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2017 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30grudnia 2017 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2018 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2018 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2019 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2019 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2020 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2020 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2021 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2021 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2022 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2022 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2023 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2023 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2024 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2024 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 lipca 2025 roku,

- kwota 10.000 zł zostanie zapłacona do dnia 30 grudnia 2025 roku,

- reszta ceny w kwocie 50.000 zł zostanie zapłacona w dniu zawarcia umowy przyrzeczonej.

Strony sprecyzowały w umowie, że wydanie przedmiotowej nieruchomości w posiadanie kupującemu tj. J. B. nastąpi w dniu zwarcia umowy przyrzeczonej.

Dowód: - akt notarialny- przedwstępna umowa sprzedaży z dnia 13.01.2016r. repertorium A 100/2016 – k. 12- 17 akt.

W dniu zawarcia umowy przedwstępnej tj. 13 stycznia 2016 roku powód E. T. oświadczył, że przyjął od pozwanego J. B. zaliczkę na zakup wyżej wymienionej nieruchomości. Jednocześnie oświadczył, iż kolejne wpłaty będzie potwierdzał w tabeli sporządzonej w tymże dokumencie własnoręcznym podpisem. Oświadczenie to jest integralną częścią zawartego w tymże dniu aktu notarialnego repertorium A numer (...). W dniu 13 stycznia 2016 roku powód E. T. pokwitował odbiór kwoty 10.000 złotych, a dalsze wpłaty miały następować zgodnie z harmonogramem. Powód pokwitował odbiór od pozwanego łącznie kwoty 141.600 złotych. Ostatnią pokwitowaną przez powoda wpłatą była kwota 100.000 złotych w dniu 14 października 2019 roku. W tymże dniu tj. 14 października 2019 roku strony zawarły porozumienie do wyżej wymienionego aktu notarialnego, zgodnie z którym strony ustaliły zmianę sposobu zapłaty za przedmiotową nieruchomość, w ten sposób, że od dnia 14 października 2019 roku do dnia 30 lipca 2023 roku płatność będzie zawieszona. Strony ustaliły bowiem, iż zawieszenie jest wynikiem nadpłaty rat kwoty 100.000 złotych dokonanej w dniu 14.10.2019 roku. Strony porozumiały się wówczas, że kolejne raty począwszy od 30.07.2023 roku będą płatne zgodnie z ustalonym w akcie notarialnym harmonogramem.

Dowód: - oświadczenie z dnia 13 stycznia 2016 roku- k. 32 akt,

- porozumienie z dnia 14 października 2019 roku – k. 33 akt.

Powód w czerwcu 2019 roku zwrócił się do świadka J. K. jako radnego o pomoc w realizacji świadczeń od pozwanego. Świadek rozmawiał z pozwanym prosząc o terminową zapłatę dla powoda. Oświadczeniem z dnia 20 czerwca 2019 roku powód E. T. upoważnił J. K. do tego, aby płatności rat wynikających z przedmiotowej przedwstępnej umowy sprzedaży były przekazywane przez pozwanego na jego konto. Pozwany oświadczenie to zaakceptował własnoręcznym podpisem. Pozwany zgodził się, aby świadek pośredniczył w rozliczeniach pomiędzy nim a pozwanym, ale wkrótce potem powód zwrócił się bezpośrednio do J. B. o pieniądze, bo miał problemy finansowe. Pozwany miał wówczas pieniądze z hodowli świń i przekazał powodowi kwotę 100.000 zł tytułem spłaty rat i nadpłacając raty za ziemię do 2023 roku żeby na jakiś czas mieć spokój z płatnościami dla powoda.

Dowód: zeznania pozwanego k. 115v i 128-130 akt, oświadczenie- upoważnienie z dnia 20.06.2019 r. – k. 41 akt, zeznania świadka J. K. k. 115-akt

Oświadczenie z dnia 13.01.2016 r. wraz z aktem notarialnym z dnia 13.01.2016 r. oraz porozumienie z dnia 14.10.2019 r. do aktu notarialnego repertorium A numer (...) z dnia 13.01.2016 r. zostały własnoręcznie podpisane przez powoda E. T..

Dowód: sprawozdanie biegłego sądowego z przeprowadzonych badań pisma ręcznego – k. 65-8, zeznania stron j. w. .

Pozwany J. B. wypłacał powodowi kwoty rat za dzierżawę ziemi, za kupno ziemi oraz z tytułu wynagrodzenia za pomoc w gospodarstwie rolnym pozwanego. Powód E. T. pracował bowiem dorywczo u pozwanego J. B. w jego gospodarstwie rolnym i otrzymywał wynagrodzenie za przepracowany dzień tzw. „dniówkę”.

Dowód: zeznania pozwanego J. B.- k. 54 i 128, zeznania powoda k. 53 i 127 akt.

Sąd zważył, co następuje:

Ustalony powyżej stan faktyczny nie był zgodny co do wysokości wypłacanych przez pozwanego na rzecz powoda kwot z tytułu dzierżawy i zapłaty za sprzedaż ziemi. Powód początkowo kwestionował fakt złożenia podpisów na pokwitowaniach przyjęcia od pozwanego poszczególnych kwot, ostatecznie jednak po wydaniu opinii przez biegłego z dziedziny badania pisma, pełnomocnik powoda oświadczył, że E. T. nie kwestionuje, że składał podpisy na wszystkich przedłożonych poświadczeniach odbioru gotówki i oświadczeniach. Powód podnosił natomiast, ze nie wiedział co dokładnie poświadcza swoimi podpisami i że został przez pozwanego zmanipulowany. .

Prowadzona przez pozwanego dokumentacja rozliczeń pomiędzy stronami, pomimo niestaranności jej prowadzenia obrazuje, zdaniem sądu stan rozliczeń pomiędzy stronami. Decyzja stron na zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości z ustaleniem ratalnych wpłat na poczet ceny sprzedaży, wyniknęła jak zgodnie zeznały strony, z faktu prowadzenia przeciwko nim postepowań egzekucyjnych. Z tego powodu pozwany był zainteresowany nabyciem dzierżawionych gruntów na własności w przyszłości, gdy zakończą się prowadzone przeciwko niemu postepowania egzekucyjne, a powód również nie chciał by wpłaty z tego tytułu wpływały na konto, bo jest zadłużony.

Rozliczenie pomiędzy stronami będące przedmiotem niniejszego postepowania dotyczyło rat za zakup ziemi i czynszu dzierżawnego. Powód żądał zapłaty od pozwanego kwoty 6.750 złotych tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres po zakończeniu umowy dzierżawy tj. po 2018 roku. Poza sporem było pomiędzy stronami istnienie wzajemnych rozliczeń i zawarcie przedmiotowych umów. Powód początkowo kwestionował fakt złożenia podpisu dotyczącego przedłużenia umowy dzierżawy, ale w dalszym postępowaniu potwierdził jego złożenie. Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanego dotyczącym rozliczeń pomiędzy stronami. Zeznania te korespondowały z przedłożonymi dowodami na piśmie. Co do zeznań pozwanego sąd odmówił ich wiarygodności co do braku odbioru pieniędzy, których odbiór został potwierdzony podpisami pozwanego. Pozwany, podobnie jak powód był zainteresowany bezpośrednim przekazaniem gotówki, a nie wpłatami na konto, ze względu na zadłużenie. Powód otrzymywał od powoda wypłaty znacznych kwot (po 10.000 zł) i faktu ich otrzymania nie kwestionował. Jednorazowa wypłata w kwocie 100 000 zł spowodowana była zgłaszanymi przez powoda potrzebami na rzecz rodziny, a pozwany dysponował gotówką, był zainteresowany inwestycją zakupu ziemi i przekazanie jednorazowej kwoty w tej wysokości stanowiło dla niego spłatę bieżącej i zaległych rat oraz nadpłatę rat do 2023 roku. Poza pokwitowaniem odbioru tej kwoty strony podpisały również porozumienie, z którego jednoznacznie wynika ze nastąpiła nadpłata spłaty rat na poczet zakupu ziemi, która powoduje że spłaty tych rat zawieszone zostają do 2023 roku. Okoliczność tą zdaniem sądu, potwierdza pośrednio również bezsporne zeznanie świadka J. K., do którego powód zwracał się z prośbą o interwencję żeby spowodował wypłatę pieniędzy przez pozwanego. W czerwcu 2019 roku świadek ten przekazał nawet pozwanemu oświadczenie, by pieniądze na rzecz powoda wpłacać na jego konto. Zeznania tego świadka są więc zgodne z zeznaniami pozwanego, gdy twierdził że powód potrzebował pieniędzy i po interwencji świadka chcąc mieć uregulowaną kwestię na dłuższy czas, wypłacił powodowi kwotę stanowiącą nadpłatę rat do 2023 roku, co strony udokumentowały również oświadczeniem o zawieszeniu rat.

Zgodnie z art. 693 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Żądanie zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez pozwanego, powód wywodził z faktu dalszego bezumownego zajmowania jego nieruchomości, tj. po zakończeniu umowy dzierżawy, która jego zdaniem trwała do 2018 roku. Z dokumentów w postaci umowy dzierżawy z dnia 2 października 2013 roku wynika, że umowa została zwarta na okres pięciu lat, do 2018 roku. Jednakże zgodnie z dopiskiem na tejże umowie ustalono przedłużenie umowy do roku 2025. Pod tymże dopiskiem podpisał się powód. Początkowo powód zaprzeczał aby zgodził się na przedłużenie umowy na dalszy okres, tym samym zaprzeczał złożenia podpisu pod takim oświadczeniem, po czym na końcowym etapie postępowania przyznał, że podpisał oświadczenie o przedłużeniu umowy czynszu na dalszy okres. Ponadto powód osobiście pokwitował również odbiór czynszu dzierżawnego za okres po 2018 roku. Pozwany nieprzerwanie użytkuje przedmiot dzierżawy zgodnie z umową.

Pomimo, że dopisek o przedłużeniu umowy jest podpisany tylko przez powoda, to należy wskazać, iż zgodnie z art. 674 Kc w zw. z art. 694 Kc, jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu dzierżawca używa nadal rzeczy za zgodą wydzierżawiającego, poczytuje się w razie wątpliwości, że dzierżawa została przedłużona na czas nieoznaczony.

Powód wskazał, że pozwany nie zapłacił na jego rzecz czynszu dzierżawnego za lata 2019, 2020 oraz pierwszy kwartał 2021 roku. Z dokumentów przedłożonych do niniejszej sprawy tj. umowy dzierżawy wynika jednak, że odebrał czyn dzierżawny za dochodzony w pozwie okres. Na odwrocie tej umowy powód kwitował odbiór kwot tytułem kolejnych lat dzierżawy. Pokwitowania te zostały podpisane przez powoda. Z poświadczeń tych wynika, że powód otrzymał od pozwanego czynsz dzierżawny za okres od 1 do 9 roku dzierżawy. Skoro umowa została zawarta w 2013 roku to czynsz został uiszczony przez pozwanego za okres włącznie do 2021 roku. Początkowo również przy tychże pokwitowaniach powód zaprzeczał złożenia własnoręcznych podpisów, przy czym ostatecznie potwierdził, że są to jego podpisy.

Kolejnym roszczeniem powoda było żądanie zapłaty 60.000 złotych stanowiących wymagalną cześć rat stanowiących cenę sprzedaży nieruchomości tj. za okres od lipca 2018 roku do grudnia 2020 roku.

Zgodnie z art. 535 § 1 K. c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Umowa sprzedaży to umowa wzajemna. Do podstawowych obowiązków sprzedawcy należy przeniesienie na kupującego prawa własności rzeczy oraz jej wydanie. Korelatem obowiązku wydania rzeczy po stronie sprzedawcy jest obowiązek odebrania rzeczy przez kupującego, zaś przeniesienia na kupującego prawa własności – zapłacenie przez kupującego sprzedawcy ceny. Świadczenia stron zasadniczo winny zostać spełnione jednocześnie, choć możliwe są od tego odstępstwa.

Z ustaleń faktycznych poczynionych w procesie wynika jednoznacznie, że strony zawarły przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości, określając sposób zapłaty ceny w kwocie 250.000 zł, w ten sposób, że w okresie od 30 lipca 2016 roku do 30 grudnia 2025 roku płatność będzie następować ratalnie w kwotach po 10.000 zł w odstępie co pół roku tj., z terminem płatności 30 lipca oraz 30 grudnia danego roku oraz kwota 50.000 zł zostanie uiszczona w dniu zawarcia umowy przyrzeczonej.

Strony zawarły w dniu 13 stycznia 2016 roku tj. w dniu zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży przed notariuszem oświadczenie, że płatności rat ceny nieruchomości będą kwitowane w tabelce sporządzonej w tymże piśmie. Ze spisu wpłat wynika, że łącznie pozwany uiścił na rzecz powoda kwotę 141.600 zł. Pierwsza wpłata nastąpiła w dniu 13 stycznia 2016 roku w kwocie 10.000 złotych, a ostatnia w dniu 14 października 2019 roku w wysokości 100.000 złotych.

Zgodnie ze sporządzonym przez biegłego sądowego sprawozdaniem z przeprowadzonych badań pisma ręcznego wynika, że wszystkie podpisy złożone w tejże tabeli jako potwierdzenia otrzymania tychże kwot zostały zakreślone przez powoda. Również podpis złożony pod oświadczeniem z dnia 13 stycznia 2016 roku o takim sposobie potwierdzania wpłat rat ceny oraz porozumieniem dnia 14 października 2019 roku o nadpłacie tychże rat, w ocenie biegłego zostały sporządzone przez powoda.

Sąd uwzględnił powyższą opinię przy dokonywaniu ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie. Opinia została sporządzone w sposób rzetelny, po zbadaniu materiału porównawczego i zapoznaniu się z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Powód początkowo zaprzeczał, że złożył podpis przy pokwitowaniu sumy 100.000 złotych, po czym po sporządzeniu opinii biegłego potwierdził, że złożył podpis kwitując odbiór takiej kwoty. Powód zaprzeczał jednak, że otrzymał od pozwanego tą gotówkę. Twierdził, że został wprowadzony w błąd, że nie wiedział co kwituje własnoręcznym podpisem.

W ocenie sądu twierdzenia powoda są nie do przyjęcia. Wprawdzie prowadzona przez pozwanego „księgowość” wszystkich wpłat na rzecz powoda nie była prowadzona starannie. Nie może ujść uwadze bowiem fakt, że pozwany uiszczał powodowi jeszcze sumy tytułem wynagrodzenia, jednakże jak twierdził pozwany były to tzw. „dniówki”. W ocenie sądu potwierdzenie przez powoda otrzymania sumy 100.000 złotych uiszczonej jednorazowo przez pozwanego nie mogło stanowić zapłaty za inne zobowiązanie pozwanego wobec powoda. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że sporządzona pod oświadczeniem z dnia 16 stycznia 2016 roku tabela służyła do kwitowania sum wynikających jedynie z umowy przedwstępnej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości. Niewiarygodnym dla sądu jest twierdzenie powoda, że tylko sumę w kwocie 100.000 zł pokwitował nieświadomie, skoro jak twierdzi powód wcześniejsze podpisy składał świadomie kwitując odbiór wskazanych tam sum. Z tytułu zaliczek na zakup ziemi pozwany do 10 stycznia 2018 roku przekazał powodowi kwotę 41.500 złotych. (k. 32 akt). Po dokonaniu wypłaty w dniu kwoty 100.000 zł nastąpiła realizacja bieżącej i zaległej raty na ten cel tj. rat należnych od 30.07.2018 roku do 30.07.2019 roku w kwocie 30.000 zł oraz pozostała wpłata zarachowana została tytułem nadpłaty rat do 30 grudnia 2022 roku. Ten sposób rozliczenia strony poświadczyły w podpisanym porozumieniu do aktu notarialnego, zgodnie z którym pozwany potwierdził powstanie powyższej nadpłaty ze względu na otrzymanie kwoty 100.000 zł.(k.33).

W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie z poglądami judykatury kto podpisuje dokument umowy bez uprzedniego zapoznania się z jego treścią, składa oświadczenie woli odpowiadające treści dokumentu. Dotyczy to zarówno sytuacji, w której składający podpis nie ma żadnego wyobrażenia o treści dokumentu, jak i sytuacji, w której jego wyobrażenie o treści dokumentu jest niezgodne z rzeczywistą treścią dokumentu” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 grudnia 1999 r., sygn. akt I ACa 661/99).

W przedmiotowej sprawie zdaniem sądu, powód nie wykazał, że pozwany nie wykonał zobowiązań z przedmiotowych umów. Wobec powyższego powództwo jest bezzasadne i podlega oddaleniu.

W punkcie drugim przyznano ze Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika reprezentującego powoda z urzędu wynagrodzenie w wysokości 3600 złotych powiększone o należny podatek od towarów i usług za udzielenie pomocy prawnej której koszty nie zostały uiszczone w całości ani w części, na podstawie § 8 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Skarb Państwa przyznaje bowiem koszty nieopłaconej pomocy prawnej w minimalnym zakresie, jako gwarant prawa do sądu i pomocy prawnej z urzędu. Obowiązek pokrycia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej nie mieści się w formule kosztów procesu między stronami, lecz ma charakter publicznoprawny. Jeżeli zatem, tak jak w niniejszej sprawie podmiotem na którym spoczywa obowiązek pokrycia kosztów pomocy prawnej udzielonej stronie z urzędu jest Skarb Państwa zasadnym jest stosowanie regulacji stawek wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu. Sąd nie znalazł podstaw do przyznania pełnomocnikowi powoda kosztów dojazdów pełnomocnika na wszystkie posiedzenia (pismo procesowe pełnomocnika k. 135 v). Zgodnie z uchwałą SN z 29.06.2016 roku (III CZP 26/16) kosztami przejazdu do sądu pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym jeżeli ich poniesienie było niezbędne i celowe w rozumieniu art. 98§ 1 K.p.c. są koszty rzeczywiście poniesione. Zgodnie z uchwałą SN z 23.11.2000 r. (II CZP 40/00) sąd powinien zasądzić zwrot kosztów wyszczególnionych w spisie kosztów procesu, przy czym jest uprawniony do poddania ich weryfikacji. Poniesione przez pełnomocnika koszty nie zostały dostatecznie wykazane.

Co do kosztów należnych stronie pozwanej należało zdaniem sądu w niniejszej sprawie odstąpić od zasady odpowiedzialności za wynik procesu i orzec na podstawie art. 102 Kpc. Na podstawie całokształtu okoliczności sąd uznał, że w niniejszej sprawie zachodzą szczególne okoliczności w postaci braku staranności po stronie pozwanego w prowadzeniu „księgowości” związanej ze zobowiązaniami powoda, co też mogło wprowadzić go w błędne przeświadczenie o zasadności dochodzonych roszczeń.

Z powyższych względów należało orzec jak w sentencji.

sędzia Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz