Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 367/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 stycznia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Przemysław Filipkowski (spr.)

Sędziowie: SA – Izabela Szumniak

SA – Rafał Kaniok

SA – Sławomir Machnio

SO del. – Anna Gąsior - Majchrowska

Protokolant: – Katarzyna Wójcik

przy udziale prokuratora Marka Deczkowskiego oraz oskarżycieli posiłkowych W. K. i Z. K.

po rozpoznaniu w dniu 5 stycznia 2023 r. sprawy

M. Z. (1) /Z./ urodz. (...) w P., syna J. i K.,

oskarżonego z art. 148 § 1 k.k., z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 19 maja 2022 r. sygn. akt XII K 220/20

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego M. Z. (1);

II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. D. - Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) zł brutto, w tym VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 367/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. XII K 220/20 z dnia 19.05.2022 r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

x obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

☐ na niekorzyść

x w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

uchylenie

x

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1/

Obrońcy osk. M. Z. (1) /bez numeracji/ obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia:

- obrazę art. 7 kpk poprzez odmowę przyznania waloru wiarygodności: częściowo wyjaśnieniom osk. M. Z. (1), częściowo zeznaniom świadków M. N. (1), M. K. (1), M. K. (2) i A. G., H. S. (1), pominięcie istotnych fragmentów zeznań świadków Ł. W. (1) i M. K. (3) oraz biegłej M. K. (4);

- obrazę art. 170 kpk i art. 410 kpk poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrony o badanie oskarżonego wariografem i dokonanie rozpytania mieszkańców sąsiednich lokali przy ul. (...) w P.;

- obrazę art. 5 § 2 kpk poprzez brak zastosowania w niniejszej sprawie.

Obrońcy osk. M. Z. (1) /bez numeracji/ błędu w ustaleniach faktycznych poprzez ustalenie, że oskarżony popełnił przypisane mu czyny, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie jest wystarczający do przypisania mu sprawstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Zarzut dotyczący błędnych ustaleń w sprawie jest nieprawidłowo sformułowany, gdyż w rzeczywistości chodzi tu o zarzut wadliwej oceny dowodów tj. naruszenia przepisów postępowania, który jest pierwotny w stosunku do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych. Wobec tego należy łącznie rozważyć oba opisane zarzuty jako dotyczące obrazy przepisów procesowych.

b/ Podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku /tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r. sygn. IV KK 104/18, lex nr 2498022/. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego M. Z. (1) a nadto wywiódł je z właściwej oceny materiału dowodowego, mając na uwadze treść art. 7 kpk. Oparł się przy tym na całości przedstawionego mu materiału dowodowego oraz wobec tego odnośnie poczynionych ustaleń nie naruszył art. 410 kpk, ponieważ uchybienie normie zawartej w przepisie art. 410 k.p.k. może nastąpić jedynie w wypadku nieuwzględnienia przy wyrokowaniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a nie poprzez nieuwzględnienie czegoś, co potencjalnie dopiero mogłoby zostać na tej rozprawie ujawnione /tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.03.2014 r. sygn. III KK 396/13, lex nr 1451526/. Dotyczy to zaś tylko istotnych kwestii.

c/ Chybiony jest zarzut naruszenia art. 5 § 2 kpk, gdyż Sąd I instancji nie miał nieusuwalnych, obiektywnych wątpliwości co do zachowania oskarżonego czy innych uczestników zdarzenia, a ich istnienie warunkuje zastosowanie tego przepisu. Zarzut obrazy tego przepisu może być uznany za skuteczny tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że orzekający sąd rzeczywiście miał wątpliwości o takim charakterze i nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego. Dla zasadności tego zarzutu nie wystarczy zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości co do stanu dowodów /tak np. postanowienie Sądu Najwyższego sygn. V KK 68/2018 z 04.04.2018 r. lex nr 2488989/. Nieprawidłowe jest równoczesne stawianie zarzutu naruszenia art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk, ponieważ o niedających się usunąć wątpliwościach można mówić dopiero po przeprowadzeniu prawidłowej i wszechstronnej oceny dowodów.

d/ Nie doszło do obrazy art. 5 § 2, art. 7, art. 410 kpk czy innych przepisów, która uniemożliwiałaby instancyjną kontrolę prawidłowości wyroku bądź nakazywała jego zmianę co do sprawstwa i winy oskarżonego M. Z. (1). Skarżący nie wykazał uchybień, które miałyby wpływ na treść wydanego wyroku. Zatem wnioski obrońcy o uniewinnienie oskarżonego czy uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania są w oczywisty sposób bezzasadne.

e/ Skarżący nieskutecznie stara się podważyć ocenę ujawnionych śladów, zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonego M. Z.. W tym zakresie podzielić należy stanowisko Sądu I instancji, że depozycje U. S., M. K. (3), A. G. i innych są wiarygodne. Wedle zeznań U. S., wraz z mężem znalazła ona ciało siostry i w mieszkaniu było widać, że ktoś je czyścił detergentem. M. K. (3) opisała osobę B. K. (1), znane sobie relacje pokrzywdzonej z M. Z. (1) i zaplanowane z nim spotkanie pokrzywdzonej na 2.01.2020 r. A. G. nie posiada zaś wiedzy o przedmiotowym zdarzeniu, nie zaobserwowała niczego istotnego w zachowaniu oskarżonego, który wrócił pijany po godz. 22.00 i jej zeznania nie przeczą jego sprawstwu. Podobnie M. K. (1), M. K. (2), H. S. (1) i Ł. W. (2) nie znają szczegółów odnośnie sprawcy śmierci pokrzywdzonej. Podnieść trzeba, że Sąd Okręgowy nie podważał wiarygodności relacji M. K., A. G., M. K., M. K., H. S., Ł. W. ani nie pominął wynikających z nich okoliczności. To, że konkubina A. G., siostry M. K. i M. K. czy inne osoby nie zauważyły, aby oskarżony po opuszczeniu lokalu pokrzywdzonej zachowywał się nietypowo dla siebie i nie był wobec nich agresywny – nie oznacza, że nie może być sprawcą zabójstwa. Oskarżony nie informował przecież nikogo o przedmiotowym zdarzeniu ani o swojej bytności u B. K., w/w siostry były bliskimi dla niego osobami i nie miał powodu do takiej agresji, a był już wielokrotnie karany za przestępstwa. Natomiast z relacji H. S. i Ł. W. /administratorów budynku/ nie wynika, aby w krytycznym czasie z pokrzywdzoną kontaktowała się inna osoba niż oskarżony.

Z zeznań M. N. (1) wypływa, że w nocy 2.01.2020 r. wydawało jej się, iż słyszała 3-4 „głuche” stuknięcia w sąsiadującą ścianę z mieszkaniem nr (...), ale nie była pewna, czy pochodziły z tego lokalu /k.22-23/. Słusznie uznano, że jej zeznania z rozprawy o pewności co do tego, że odgłosy dobiegały z mieszkania pokrzywdzonej /k. 1449v/ - są późniejsze i nie przekonują. Ponadto zeznania A. B. (1) co do jego nieobecności u pokrzywdzonej w krytycznym czasie, nie zostały zakwestionowane ani podważone przez żaden wiarygodny dowód.

f/ J. i kompetentna opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej prof. P. K. świadczy, że B. K. (1) doznała wielu urazów okolic podobojczykowych, obu ramion, głowy i szyi, a przyczyną jej śmierci było uduszenie gwałtowne spowodowane uciskiem na narządy szyi przy użyciu pętli. W pierwszej fazie doszło do powstania obrażeń okolicy oczodołów ze złamaniem kości nosa na skutek co najmniej kilku tępych urazów zadawanych ze znaczną siłą, a w kolejnej fazie doszło do ucisku na szyję prawdopodobnie w mechanizmie dławienia, zaś w ostatniej fazie do ucisku na szyję wywieranego pętlą /k. 419-420, 1422-23/. Biegła M. K. (4) brała udział w oględzinach zwłok 3.01.2020 r. na miejscu ich znalezienia i wskazała, że temperatura w lokalu wynosiła około 18° C a szacowany czas zgonu nastąpił około 15-24 h wcześniej od rozpoczęcia oceny tj. od godz. 23.55 /k. 16, 18v, 1472v/. Jednakże biegła jasno stwierdziła, że nie jest możliwe podanie dokładnego czasu zgonu i możliwe jest, iż nastąpił 30 h wcześniej przed oględzinami, gdyż ciało przebywało w chłodnym otoczeniu /k. 1472v-73/ - czyli wbrew zarzutowi obrońcy nie jest to sprzeczne z czasem obecności oskarżonego M. Z. w mieszkaniu do około godz. 18.43. Natomiast wskazaną przez skarżącego próbę powrotu oskarżonego do mieszkania o godz. 19.01 należy powiązać z możliwą chęcią zabrania dodatkowych rzeczy lub upewnienia się, że ofiara nie żyje.

g/ Podzielić trzeba stanowisko Sądu Okręgowego, że wyjaśnienia oskarżonego nie są w całości przekonujące i w istotnych elementach stanowią przyjętą linię obrony. Niewątpliwie wiarygodne jest przyznanie się M. Z. do popełnienia zarzucanych czynów, jak też odnośnie okoliczności poznania pokrzywdzonej B. K. (1) i początku krytycznego zajścia. Oskarżony sensownie potwierdził, że figuruje na nagraniach z monitoringu. Składał jednak zmienne i niespójne wyjaśnienia. Początkowo 6.01.2020 r. nie przyznał się i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień. Następnie 7.01.2020 r. przed prokuratorem opisał spotkanie z pokrzywdzoną w dniu 2.01.2020 r. i podał, że kiedy wychodził z mieszkania, to ona żyła a wcześniej dała mu 2 łańcuszki, które sprzedał tego dnia /k.231-232/. Natomiast 8.01.2020 r. przed Sądem Rejonowym i przed prokuratorem M. Zieja przyznał się do popełnienia zarzucanych czynów i podał, że wypili alkohol, kłócili się, a potem chciał ją ratować, ale nie mógł wejść do mieszkania, bo nie pamiętał kodu do drzwi. Twierdził, że nie pamięta, czy ją uderzył i czy ją dusił /k.235/. Podał, że pokłócili się, ona go uderzyła 2 razy w twarz, popchnął ją, ale nie pamięta, jak upadła i po wyjściu z lokalu zobaczył krew na ręce /k.291-292/. Następnie 15.01.2020 r. znowu zmienił postawę i nie przyznał się, ale wyjaśnił, że odepchnął pokrzywdzoną. Ona dała mu łańcuszek i pierścionki do sprzedania, sprzedał też rower. Kiedy wychodził, to został tam inny mężczyzna /k. 839-843/. Podtrzymał to podczas eksperymentu procesowego 22.10.2020 r. /k. 875-882/. Na rozprawie podał, że w mieszkaniu B. K. (1) w dniu 2.01.2021 r. pozostał inny chłopak – jej były partner, kiedy on wyszedł. Pokrzywdzona sama dała oskarżonemu naszykowane złote pierścionki, łańcuszek i telefony komórkowe do sprzedania oraz rower do naprawy, nie kojarzył zegarka /k.1074v-79, 1200v-1204/. Rozpoznał na okazywanym zdjęciu A. B. (1) jako tego innego chłopaka /k. 1345/. Próba wycofania się z przyznania do popełnienia czynów musi zostać uznana za nieudolną – oskarżony miał przecież zachowaną swobodę wypowiedzi podczas posiedzenia Sądu Rejonowego co do tymczasowego aresztowania i nie zmienia tego brak obrońcy ani uzależnienie oskarżonego od alkoholu czy rachuby na pozostanie na wolności.

h/ Niewątpliwie nie jest wiarygodne negowanie winy przez oskarżonego, że to nie on spowodował obrażenia u ofiary i powstały one na skutek działania innej osoby. Oskarżony początkowo nie wskazywał danych ani cech umożliwiających identyfikację takiego mężczyzny, który miał pozostać w mieszkaniu B. K. (1) i przyjść wraz z drugim, który jednak wcześniej wyszedł. Dopiero w kolejnych wyjaśnieniach na rozprawie M. Z. podał, że z pokrzywdzoną miał pozostać jej były partner, czyli A. B. (1). Osoba ta zmarła 7.03.2021 r., zatem M. Z. wskazał jako sprawcę osobę nieżyjącą, którą już wcześniej sprawdzano. Nadto z żadnego dowodu – poza późniejszymi wyjaśnieniami M. Z. - nie wynika, aby A. B. w dniu 2.01.2020 r. był w mieszkaniu pokrzywdzonej i byłoby to nielogiczne, skoro w tym czasie umówiła się z oskarżonym. Brak było więc podstaw do wiązania go ze zdarzeniem. Zachowanie oskarżonego po zabójstwie nie jest nielogiczne i nie wyklucza jego sprawstwa – podnoszone przez obrońcę elementy w postaci zakupu alkoholu, udania się do lombardu, jazdy autobusem a po sprzedaży rzeczy jazdy taksówką, nie odbiegają przecież od typowego postępowania i osobowości M. Z., który był pewny swojej bezkarności, skoro jedyny świadek zajścia tj. pokrzywdzona nie żyła. Skarżący pomija, że oskarżony w istocie dla mijanych przez siebie ludzi był obcy i anonimowy, w tym dla taksówkarza J. M. i pracowników lombardu – nie były to osoby, które go znały. Do tego udał się do odległego lombardu z drugiej strony W. za W., gdzie musiał podać swoje dane do umowy, ale myślał, że nie zostanie powiązany ze śmiercią pokrzywdzonej. Nie każda osoba po popełnieniu zbrodni zabójstwa będzie w widoczny sposób zdenerwowana, przestraszona, pobudzona czy rozdrażniona, będzie zachowywać się nietypowo i zwracać na siebie uwagę otoczenia – a w szczególności niepoprawny sprawca, który był wcześniej wielokrotnie karany i osadzony. Nadto zadawanie urazów ofierze nie pozostawiło śladów krwi na ubraniu M. Z., a zatem nie miał potrzeby przebrania się czy zdjęcia części ubioru, wobec czego pozostał w tym samym ubraniu. Nie były także widoczne żadne ślady krwi ani zadrapań na rękach oskarżonego, co świadczy, że ich nie posiadał – przebieg zajścia i czyszczenie mieszkania nie wskazuje, że takie musiałby mieć, skoro pokrzywdzona nie zdołała go zadrapać a ewentualną krew z rąk mógł zmyć. Kradzież rzeczy pokrzywdzonej dowodzi, że oskarżony w tym zakresie działał w sposób zorganizowany, celowo i nie chciał opuścić mieszkania po zabójstwie z „pustymi rękami” – czyli zabójstwo nie powstrzymało go przed kradzieżą. W oczywisty sposób uznał także, że sprzedaż złotych przedmiotów w lombardzie nie dostarczy dowodów przeciwko niemu.

i/ O sprawstwie M. Z. świadczą także ujawnione ślady. Pod ciałem B. K. (1) ujawniono fragment rękawiczki tj. fragment „palca”, w środku którego stwierdzono DNA pochodzące od oskarżonego /rzetelne i przekonujące opinie z badań genetycznych /k. 406-407, 610-620, 1343-1344v/. Tak więc oskarżony musiał mieć założoną w/w rękawiczkę. Natomiast wśród przedmiotów zabezpieczonych koło sklepu (...), które bez wątpienia należały do pokrzywdzonej, ujawniono niedopałki papierosów z DNA pochodzącego od oskarżonego /wiarygodne opinie z badań genetycznych /k. 1580-81, 1589-96, 1693v-95/. Dowodzi to, że to oskarżony stosował brutalną przemoc względem ofiary – gdyby miał tego dokonać inny sprawca, to w mieszkaniu pod ciałem nie pozostałby w/w fragment rękawiczki. Spekulacje obrońcy co do tego, że inny mężczyzna podłożył ten fragment – są jedynie subiektywne i nieuzasadnione. Nadto nie jest możliwe, aby nieznany oskarżonemu mężczyzna a do tego bliski znajomy pokrzywdzonej pozwolił mu na zabranie wielu wartościowych przedmiotów z lokalu, skoro miał pozostać w nim sam właśnie z B. K. (1). Wbrew stanowisku obrońcy przyjąć trzeba, że czas około 2 godzin, przez jaki oskarżony pozostawał w mieszkaniu, był wystarczający do dokonania zabójstwa, próby zatarcia swoich śladów i do zabrania opisanych rzeczy w celu przywłaszczenia. Przy czym oskarżony nie usunął wszystkich śladów z lokalu, gdyż pozostawił tam fragment rękawiczki, którego nie dostrzegł pod ciałem ofiary. Natomiast użycie rękawiczek i detergentu, właściwości materiałów oraz opinie biegłych tłumaczą, dlaczego w mieszkaniu i na zabezpieczonych przedmiotach z okolicy sklepu (...) nie ujawniono innych jego śladów.

j/ Brak jest podstaw do zakwestionowania ustalenia, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia pokrzywdzonej co do czynu z pkt I i 1. Sąd Okręgowy przekonująco wykazał działanie M. Z. z takim zamiarem a skarżący nie podał argumentów, które by to podważały. Niewątpliwie bardzo brutalny sposób działania z użyciem dużej siły /wielokrotne zadawanie urazów w tak wrażliwe miejsca, jak głowa i szyja, zakończone uduszeniem ofiary/ przedstawiony przez biegłego P. K. dowodzi, że sprawca chciał pozbawić życia pokrzywdzoną, która nie mogła mu się fizycznie przeciwstawić. W sprawie nie ustalono w sposób pewny motywacji ani pobudek, którymi kierował się oskarżony dokonując zabójstwa, ale nie jest to niezbędne dla możliwości przypisania mu czynu z art. 148 kk. Przy czym możliwy motyw rabunkowy byłby wystarczający do wytłumaczenia takiego zachowania, ale możliwe jest też zaistnienie innej sytuacji. Nie można podzielić sugestii obrońcy, że właściwości i warunki osobiste sprawcy wykluczają się z przypisanym działaniem, przy uwzględnieniu jego demoralizacji oraz poczucia anonimowości i bezkarności. Zatem niezależnie od jakiegokolwiek zachowania się B. K., która była przecież słabsza fizycznie od oskarżonego i nie chciała zrobić mu krzywdy, konieczne jest przypisanie mu odpowiedzialności za czyn z art. 148 § 1 kk.

k/ Dodatkowo M. Z. popełnił przestępstwo kradzieży zarzucone w pkt II i przypisane w pkt 2 z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk – nie ma znaczenia kwestia, czy było ono wcześniej zaplanowane czy nie /z uwagi na kierunek apelacji nie można poczynić ustaleń na niekorzyść oskarżonego – zakaz z art. 434 kpk/. Sąd I instancji słusznie zaś uznał za nielogiczne i niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonego, że obca pokrzywdzona sama dobrowolnie dała mu zabrane przedmioty w celu sprzedaży i naprawy.

l/ Nieskuteczny jest zarzut z apelacji obrońcy co do obrazy przepisów prawa procesowego, a to art. 170 kpk i art. 410 kpk, poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrony. Niewątpliwie Sąd orzekający ma prawo i obowiązek przeprowadzania dowodów z urzędu i na wniosek stron, ale tylko niezbędnych i celowych do rozpoznania sprawy. Sąd Okręgowy był w pełni uprawniony do oddalenia na rozprawach 18.03.2021 r. i 28.02.2022 r. na podstawie art. 192a § 1 kpk i art. 170 § 1 pkt 5 kpk wniosków obrońcy o przeprowadzenie badań wariograficznych oskarżonego i prawidłowo uzasadnił swoje stanowisko /k.1074, 1607/. Badania wariograficzne mają charakter eliminacyjny z kręgu osób podejrzewanych i nie dowodzą winy ani niewinności oskarżonego, a tylko wskazują reakcje jego organizmu na określone pytania. Nadto w realiach sprawy ich przeprowadzenie nie było celowe na etapie jurysdykcyjnym, skoro oskarżony znał już zebrany materiał dowodowy a od daty czynu upłynął ponad rok czasu. Brak jest także podstaw do zakwestionowania oddalenia na podstawie art. 170 § 1 pkt 2, 3 i 4 /oczywiście błędnie wskazano § 2, 3 i 4/ kpk wniosków dowodowych obrony postanowieniem z 15.04.2021 r. /k.1141/, jak też na mocy art. 170 § 1 pkt 5 kpk postanowieniem z 28.02.2022 r. /k.1607/, które zostały właściwie umotywowane. Nie było możliwe uzyskanie nagrania monitoringu z lokalu pokrzywdzonej, skoro takiego monitoringu tam nie ujawniono a ustalenie wszystkich osób wchodzących i wychodzących z klatki schodowej oraz korzystających z windy nie było celowe, przy czym policjant M. Ż. przeglądał zapisy monitoringu z godz. 15.00-24.00 /k. 1258v/ i nie stwierdził innych podejrzanych mężczyzn, a kamery w windzie nie działały /tak Ł. W. k. 1452/. Funkcjonariusze Policji po zdarzeniu dokonali już rozpytania m.in. sąsiadów pokrzywdzonej, które nie przyniosło istotnych efektów, poza uzyskaniem nagrania z monitoringu bloku i klatki schodowej /notatki k.4-7/. Przesłuchano zaś sąsiadkę M. N.. Dodatkowo nie budzi zastrzeżeń oddalenie wniosków dowodowych obrońcy postanowieniem z 26.10.2021 r. /k. 1425/ oraz postanowieniem z 16.05.2022 r. /k. 1705v/, które prawidłowo uzasadniono.

ł/ Wobec powyższego nie może być skuteczny zarzut obrońcy dotyczący błędu w ustaleniach faktycznych poprzez ustalenie, że oskarżony popełnił przypisane mu czyny, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie jest wystarczający do przypisania mu sprawstwa. Przeciwnie uznać trzeba, że analiza materiału dowodowego jednoznacznie wskazuje, że to osk. M. Z. dopuścił się obu przestępstw.

Lp.

Zarzut

2/

Obrońcy osk. M. Z. (1) /bez numeracji/ rażącej niewspółmierności kary przez orzeczenie wobec oskarżonego kary dożywotniego pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Stosownie do brzmienia art. 438 pkt 4 kpk Sąd odwoławczy zmienia lub uchyla orzeczenie w zakresie kary tylko w przypadku stwierdzenia jej rażącej niewspółmierności. Rażąca niewspółmierność zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności mających wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że powstałaby znaczna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji a karą, którą należałoby orzec w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary. Nie każda różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować /tak np. wyrok Sądu Najwyższego z 16.02.2009 r. II KK 132/05, LEX nr 725034/. Nie chodzi tu o wszelkie możliwe różnice co do wymiaru kary, lecz wyłącznie o tak istotne, że powodowałyby uznanie orzeczonej kary za niesprawiedliwą.

b/ Apelacja obrońcy nie zawiera żadnych argumentów, które prowadziłyby do zakwestionowania stanowiska Sądu I instancji odnośnie wymiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności względem M. Z.. O ile kara dożywotniego pozbawienia wolności została orzeczona w maksymalnym rozmiarze przewidzianym przez ustawodawcę, ma charakter eliminacyjny i jest oczywiście bardzo surowa, to bez wątpienia jest adekwatna do ogromnej wagi i szkodliwości społecznej przypisanej zbrodni zabójstwa z art. 148 § 1 kk, bardzo wysokiego stopnia winy sprawcy i rodzaju jego działań, braku istotnego powodu z jego strony, a także spowodowanego nieodwracalnego skutku dla życia pokrzywdzonej. Sąd Okręgowy słusznie powołał na niekorzyść wielokrotną karalność oskarżonego i nieskuteczność dotychczasowych oddziaływań resocjalizacyjnych wobec niego, co dowodzi głębokiej demoralizacji. Podkreślić trzeba wielką brutalność i determinację, z jaką stosował przemoc oskarżony aż do osiągnięcia zamierzonego skutku w postaci zgonu bezbronnej ofiary. Także jego postawa po zdarzeniu nie wpływa na obniżenie kary – próbował zatrzeć ślady i dokonał kradzieży rzeczy, które częściowo sprzedał w lombardzie. Dodatkowo składał niespójne wyjaśnienia, w których umniejszał albo negował swoją odpowiedzialność. Częściowe przyznanie się do winy stanowi okoliczność łagodzącą, ale miało charakter bardzo ogólny i instrumentalny, zostało odwołane i nie świadczy o skrusze ani zrozumieniu wyrządzonego zła. Oskarżony jest sprawcą, którego należy odizolować od społeczeństwa, aby zapobiec jego dalszej przestępczej i niebezpiecznej działalności, gdyż nie można co do niego wywieść pozytywnej prognozy kryminologicznej.

c/ Brak jest także jakichkolwiek podstaw do zakwestionowana kary 2 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, która pozostaje odpowiednia do wysokiej szkodliwości społecznej przypisanego przestępstwa, jak też do dużego stopnia winy, umyślnego działania z zamiarem bezpośrednim, wielokrotnej karalności i niepoprawności sprawcy. Powtórzyć należy, że M. Z. składał niespójne wyjaśnienia, w których umniejszał albo negował swoją odpowiedzialność. Częściowe przyznanie się do winy stanowi okoliczność łagodzącą, ale zostało odwołane i nie świadczy o skrusze ani zrozumieniu wyrządzonego zła. Orzeczona kara w istocie uwzględnia przyznanie się oskarżonego do niektórych okoliczności, skoro jest niższa od maksymalnego możliwego wymiaru.

d/ Natomiast orzeczenie kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności wynika z treści art. 88 kk.

e/ Reasumując, orzeczona kara dożywotniego pozbawienia wolności jest jedynie słuszna dla osiągnięcia celów kary wobec oskarżonego. Brak jest podstaw do uznania, że w krótszym okresie cele wychowawcze kary zostaną osiągnięte i że oskarżony zrozumie rozmiar zła, które wyrządził. Skarżący nie wskazał okoliczności, które należałoby dodatkowo uwzględnić przy wymiarze kary - nie jest ona nadmiernie surowa a jej ukształtowanie czyni zadość potrzebom prewencji indywidualnej i generalnej oraz odpowiada dyrektywom zamieszczonym w art. 53 § 1 i 2 kk. Całokształt okoliczności sprawy przekonuje, że tylko taka kara jest właściwa i celowa, a w konsekwencji sprawiedliwa. Brak jest podstaw do złagodzenia wymiaru sankcji karnej.

Wniosek

Obrońca osk. M. Z. (1) wniósł o:

1/ zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów;

2/ ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W świetle analizy zarzutów apelacji przeprowadzonej w pkt 1-2 nie zasługują na uwzględnienie wnioski o: zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego M. Z. od popełnienia zarzucanych czynów oraz o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Brak jest także jakichkolwiek podstaw do zmiany kwalifikacji prawnej przypisanych czynów, złagodzenia kar oraz zmiany kary łącznej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W pkt I - utrzymano w mocy zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego tj. pkt 1-5 sentencji wyroku co do winy, kwalifikacji prawnej czynów i wymierzonych kar, zaliczenia tymczasowego aresztowania i dowodów rzeczowych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody wskazano w części 3 – tj. niepodważenie przez obrońcę analizy dowodów i ujawnionych okoliczności przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

Nie dotyczy

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. D. kwotę 738 zł brutto, w tym VAT, tytułem pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym - na podstawie § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Wynagrodzenie to odpowiada charakterowi sprawy i potrzebnemu nakładowi pracy obrońcy, przy uwzględnieniu treści apelacji.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Z uwagi na aktualny brak dochodów i złą sytuację majątkową oskarżonego M. Z. oraz długotrwałe pozbawienie wolności, na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Przemysław Filipkowski

Izabela Szumniak Rafał Kaniok

Sławomir Machnio Anna Gąsior - Majchrowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca osk. M. Z. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Punkty 1-5 wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

☐ na niekorzyść

x w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

Uchylenie

x

zmiana