Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2023 roku

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 stycznia 2023 roku w Warszawie

sprawy M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania M. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 27 lipca 2022 roku, znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

M. S. w dniu 8 września 2022r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 27 lipca 2022r., znak: (...), a uzasadniając swe stanowisko wskazał, że w dniu 21 czerwca 2022r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W dniu 10 sierpnia 2022r. otrzymał decyzję odmowną, w której ZUS stwierdził, że renta z tytułu niezdolności do pracy nie przysługuje, ponieważ nie został udowodniony wymagany okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 57 ustawy emerytalnej. Ubezpieczony nie zgodził się z tą decyzja, gdyż od dnia 24 października 1984r. do dnia 15 października 1986r. odbywał zasadniczą służbę wojskową, liczącą się jako standardowy czas zatrudnienia; od dnia 3 września 2007r. do dnia 31 stycznia 2015r. był zatrudniony na pełny etat w (...) sp. z o.o. w wymiarze 7 lat, 4 miesięcy i 29 dni; od dnia 13 lipca 2020r. do dnia 30 września 2020r. pracował na pełny etat w firmie (...) w wymiarze 2 miesięcy i 18 dni; od dnia 5 października 2020r. do dnia 4 grudnia 2021r. był zatrudniony na pełny etat w firmie (...) w wymiarze roku i 2 miesięcy, a ponadto od 25 września 1995r. do 5 listopada 2020r. prowadził indywidualną działalność gospodarczą, która była wpisana do (...). Według ubezpieczonego cały dziesięcioletni okres powinien zostać zaliczony jako wymagany okres składkowy i nieskładkowy, w tym bowiem czasie ubezpieczony, poza rocznym zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej, cały czas ją wykonywał, co powinno zostać uznane za wystarczające. Ponadto ubezpieczony był zatrudniony w różnych firmach, no co wskazał powyżej. W konsekwencji wymóg pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego został spełniony, co oznacza, że ZUS powinien był przyznać świadczenie rentowe ( odwołanie z dnia 5 września 2022r., k. 3-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że ubezpieczony w dniu 21 czerwca 2022r. złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W toku postępowania został skierowany na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 8 czerwca 2022r. uznał M. S. za częściowo niezdolnego do pracy od 4 maja 2021r. do 31 grudnia 2023r. Ubezpieczony nie spełnił jednak przesłanek z art. 57 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 58 ust. 1 pkt 5 i art. 58 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Staż pracy w dziesięcioleciu przed powstaniem częściowej niezdolności do pracy, tj. od 4 maja 2011r. do 3 maja 2021r., wyniósł 3 lata, 11 miesięcy i 23 dni okresów składkowych oraz 6 miesięcy i 14 dni okresów nieskładkowych, a więc łącznie 4 lata, 6 miesięcy i 7 dni, zamiast pięciu lat. Natomiast w dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę, tj. od 21 czerwca 2012r. do 20 sierpnia 2022r., staż pracy wnioskodawcy to 2 lata, 10 miesięcy i 5 dni okresów składkowych oraz 11 miesięcy i 12 dni okresów nieskładkowych (okresy nieskładkowe ogranicza się do 1/3 udowodnionych okresów składkowych), czyli łącznie 3 lata, 9 miesięcy i 17 dni, zamiast wymaganych pięciu lat. Dodatkowo organ rentowy wskazał, że do stażu nie został zaliczony okres od 1 stycznia 2015r. do 31 stycznia 2015r., ponieważ (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. nie zgłosił M. S. do ubezpieczeń społecznych. Także okresy prowadzenia działalności gospodarczej od 1 maja 2001r. do 2 września 2007r., od 1 kwietnia 2015r. do 13 marca 2019r., od 1 kwietnia 2019r. do 12 lipca 2020r. oraz od 1 października 2020r. do 4 października 2020r. nie zostały uwzględnione do stażu, ponieważ za okresy te ubezpieczony opłacał jedynie składkę zdrowotną. Organ rentowy podkreślił również, że ubezpieczony nie spełnił warunków, o których mowa w art. 58 ust. 3 ustawy emerytalnej, ponieważ nie został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe. Nie spełnił również warunków, o których mowa w art. 58 ust. 4, ponieważ nie udowodnił przynajmniej 30 lat okresów składkowych oraz nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Wobec tego zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wskazał przy tym, że M. S. do 30 czerwca 2022r. przysługiwało świadczenie rehabilitacyjne (odpowiedź na odwołanie z dnia 3 października 2022r., k. 6 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. S., urodzony w dniu (...), był zatrudniony w Zakładach (...) od 5 listopada 1983r. do 31 stycznia 1988r. na stanowisku kierowcy (od 24 października 1984r. do dnia 15 października 1986r. odbywał zasadniczą służbę wojskową). Od dnia 1 lutego 1988r. do dnia 28 lutego 1990r. pracował w Zakładzie (...) w W. na stanowisku kierowca samochodu (...). Od dnia 8 lutego 1990r. do dnia 11 czerwca 1990r. był zatrudniony w Państwowym Przedszkolu nr (...) w W. na stanowisku dozorcy, zaś od dnia 20 lutego 1991r. do dnia 30 czerwca 1991r. w Miejskich Zakładach (...) - Zakład (...)-5 (...). Od dnia 2 lutego 1993r. do dnia 31 grudnia 1998r. był pracownikiem Stołecznej (...) w W. na stanowisku kierowcy karetki pogotowia ratunkowego, natomiast od dnia 12 listopada 1997r. do dnia 30 listopada 1997r. był zatrudniony w (...) S.A. W. na stanowisku pracownika ds. sprzedaży. Od dnia 31 grudnia 1998r. do dnia 1 maja 2001r. prowadził własną działalność gospodarczą i odprowadzał składki na ubezpieczenia społeczne. Z kolei w okresach od 1 maja 2001r. do 1 maja 2014r. oraz od 1 kwietnia 2015r. do 1 listopada 2020r., kiedy również był osobą prowadzącą działalność gospodarczą, odprowadzał tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne. Od 3 września 2007r. do 31 stycznia 2015r. był zatrudniony w (...) sp. z o.o. jako pracownik biurowy. Potem w okresie od 14 marca 2019r. do 31 marca 2019r. był pracownikiem Poczty Polskiej S.A. (...) dnia 13 lipca 2020r. do dnia 30 września 2020r. pracował na stanowisku kierowca-ładowacz u W. B. prowadzącego firmę (...). Od dnia 5 października 2020r. do 4 grudnia 2021r. był zatrudniony w (...) sp. z o.o. jako monter instalacji (...), kierowca, z tym że od dnia 3 marca 2021r. do dnia 16 marca 2021r. pobierał wynagrodzenie chorobowe, zaś w okresach od 17 marca 2021r. do 26 marca 2021r. i od 4 maja 2021r. do 1 listopada 2021r. pobierał zasiłek chorobowy ( świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 1988r., k. 3 akt kapitałowych; świadectwo pracy z dnia 15 lutego 1990r., k. 5 akt kapitałowych; świadectwo pracy z dnia 11 czerwca 1990r., k. 7 akt kapitałowych; świadectwo pracy z dnia 8 grudnia 1997r., k. 13 akt kapitałowych; świadectwo pracy z dnia 31 grudnia 1998r., k. 11 akt kapitałowych; świadectwo pracy z dnia 4 listopada 2005r., świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 2015r.; świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 2015r.; zaświadczenie z dnia 25 lutego 2020r.; świadectwo pracy z dnia 29 września 2020r.; świadectwo pracy z dnia 9 grudnia 2021r.; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 7 lipca 2022r.; poświadczenie dla celów świadczeń emerytalno-rentowych z dnia 9 sierpnia 2022r., poświadczenie dla celów emerytalno – rentowych z dnia 8 lipca 2022r. – nienumerowane karty akt rentowych).

M. S. w dniu 6 października 2021r. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniosek o świadczenie rehabilitacyjne. Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 26 października 2021r. wskazał na celowość przyznania świadczenia rehabilitacyjnego na okres dwóch miesięcy, licząc od daty wyczerpania zasiłku chorobowego w związku ze stanem narządu ruchu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. decyzją z dnia 9 listopada 2021r. przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 2 listopada 2021r. do 31 grudnia 2021r. w wysokości 90% podstawy wymiaru. W decyzji z dnia 7 grudnia 2021r. dokonano jednak zmiany ww. decyzji w ten sposób, że świadczenie rehabilitacyjne przyznano ubezpieczonemu do dnia 31 marca 2022r. Z kolei w decyzji wydanej w dniu 4 stycznia 2022r. prawo do ww. świadczenia zostało przyznane M. S. na okres od 1 kwietnia 2022r. do 29 czerwca 2022r. w wysokości 75% podstawy wymiaru, zaś w decyzji z dnia 23 czerwca 2022r. odmówiono ubezpieczonemu przyznania świadczenia rehabilitacyjnego od 30 czerwca 2022r. ( wniosek o świadczenie rehabilitacyjne z dnia 6 października 2021r., orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 26 października 2021r. i decyzja ZUS z dnia 9 listopada 2021r., decyzja ZUS z dnia 7 grudnia 2021r., decyzja ZUS z dnia 4 stycznia 2022r. i decyzja ZUS z dnia 23 czerwca 2022r. – nienumerowane karty akt rentowych).

M. S. w dniu 21 czerwca 2022r. złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Lekarza orzecznik ZUS uznał ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy od 4 maja 2021r. do 31 grudnia 2023r. W oparciu o powyższe organ rentowy wydał decyzję z dnia 27 lipca 2022r. odmawiającą prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że ubezpieczony nie spełnił przesłanek z art. 57 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 58 ust. 1 pkt 5 i art. 58 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Staż pracy w dziesięcioleciu przed powstaniem częściowej niezdolności do pracy, tj. od 4 maja 2011r. do 3 maja 2021r., wyniósł 3 lata, 11 miesięcy i 23 dni okresów składkowych oraz 6 miesięcy i 14 dni okresów nieskładkowych, a więc łącznie 4 lata, 6 miesięcy i 7 dni, zamiast pięciu lat. Natomiast w dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę, tj. od 21 czerwca 2012r. do 20 sierpnia 2022r., staż pracy wnioskodawcy to 2 lata, 10 miesięcy i 5 dni okresów składkowych oraz 11 miesięcy i 12 dni okresów nieskładkowych (okresy nieskładkowe ogranicza się do 1/3 udowodnionych okresów składkowych), czyli łącznie 3 lata, 9 miesięcy i 17 dni, zamiast wymaganych pięciu lat. Według informacji Zakładu do stażu pracy nie został zaliczony okres od 1 stycznia 2015r. do 31 stycznia 2015r., ponieważ (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. nie zgłosił M. S. do ubezpieczeń społecznych. Także okresy prowadzenia działalności gospodarczej od 1 maja 2001r. do 2 września 2007r., od 1 kwietnia 2015r. do 13 marca 2019r., od 1 kwietnia 2019r. do 12 lipca 2020r. oraz od 1 października 2020r. do 4 października 2020r. nie zostały uwzględnione do stażu pracy, ponieważ w ww. okresach ubezpieczony opłacał jedynie składkę zdrowotną. Według informacji ZUS ubezpieczony nie spełnił także warunków, o których mowa w art. 58 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ nie został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe. Nie spełnił również warunków, o których mowa w art. 58 ust. 4, ponieważ nie udowodnił przynajmniej 30 lat okresów składkowych oraz nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Wobec tego zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy z dnia 21 czerwca 2022r., orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 8 czerwca 2022r., decyzja odmowna ZUS z dnia 27 lipca 2022r. - nienumerowane karty akt rentowych).

Kolejny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy M. S. złożył w dniu 23 sierpnia 2022r. Organ rentowy w dniu 15 września 2022r. wydał decyzję odmawiającą prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, powołując się na te same argumenty co w decyzji z dnia 27 lipca 2022r. (wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy z dnia 23 sierpnia 2022r., decyzja odmowna ZUS z dnia 15 września 2022r. - nienumerowane karty akt rentowych).

W dniu 24 października 2022r. ubezpieczony złożył wniosek o świadczenie rehabilitacyjne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z dnia 16 listopada 2022r., znak: (...)odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego od 30 czerwca 2022r. W uzasadnieniu decyzji zostało podkreślone, że w dniu 12 kwietnia 2022r. ubezpieczony złożył wniosek o przedłużenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego w związku z niezdolnością do pracy spowodowaną ogólnym stanem zdrowia. W orzeczeniu z dnia 8 czerwca 2022r. lekarz orzecznik ZUS wskazał, że M. S. jest częściowo niezdolny do pracy do 31 grudnia 2022r. Na podstawie tego orzeczenia w dniu 23 czerwca 2022r. wydano decyzję odmawiającą przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. W decyzji ubezpieczony został poinformowany o możliwości złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W dniu 24 października 2022r. wystąpił z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. Sprawa została przekazana do Głównego Lekarza Orzecznika ZUS celem stwierdzenia, czy zaszły nowe okoliczności medyczne powodujące przyznanie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. W opinii z dnia 9 listopada 2022r. Główny Lekarz Orzecznik ZUS wskazał, że brak jest nowych okoliczności w sprawie o świadczenie rehabilitacyjne, dlatego ubezpieczony nie ma prawa do tego świadczenia ( decyzja ZUS z dnia 16 listopada 2022r., k. 27 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o powołane dokumenty, w szczególności te, które dotyczyły przebiegu postępowania przed organem rentowym oraz okresów zatrudnienia ubezpieczonego. Zostały one ocenione jako wiarygodne, ponieważ ich treść oraz forma nie budziły zastrzeżeń, a także nie były kwestionowane przez strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Rozpoznanie sprawy w analizowanym przypadku nastąpiło na posiedzeniu niejawnym. Taką możliwość daje art. 148 ¹ § 1 k.p.c. (Dz.U. z 2021r. poz. 1805), który przewiduje, że sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, Sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W przedmiotowej sprawie okoliczności faktyczne nie były sporne, a zatem nie zachodziła potrzeba przeprowadzenia dowodów. Ponadto strony nie wniosły o przeprowadzenie rozprawy. W tych okolicznościach Sąd na podstawie powołanego przepisu ocenił, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy i wydanie rozstrzygnięcia na posiedzeniu niejawnym. O takim sposobie załatwienia sprawy Sąd wcześniej uprzedził strony, powołując się dodatkowo na art. 15 zzs ¹ ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020r., poz. 1842) i udzielając stronom tygodniowego terminu na złożenie pism procesowych prezentujących ich stanowiska w sprawie (k. 18-19 a.s.).

Przechodząc do rozważań dotyczących zasadności odwołania, w pierwszej kolejności wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn. Dz. U. z 2022r., poz. 504, dalej jako ustawa emerytalna), a więc:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,

4)  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Pierwsza z przesłanek, a więc niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej) i co do tej przesłanki strony nie pozostawały w sporze. Organ rentowy, odwołując się do stanowiska lekarza orzecznika ZUS zaprezentowanego w orzeczeniu z dnia 8 czerwca 2022r., którego M. S. nie kwestionował (brak sprzeciwu do Komisji Lekarskiej ZUS), ustalił częściową niezdolność do pracy ubezpieczonego, której data powstania to 4 maja 2021r. Ta okoliczność nie oznacza jednak, że ubezpieczonemu może być przyznana renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Aby to świadczenie uzyskać, ubezpieczony musi spełniać wszystkie przesłanki określone w zacytowanym art. 57 ustawy emerytalnej. Według ZUS – choć jest niezdolny do pracy – nie spełnił przesłanki, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, a więc nie legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym. Art. 58 ust. 1 ustawy emerytalnej wskazuje, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)  1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)  2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)  3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)  4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)  5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

W myśl ustępu 2 tego artykułu okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej oraz okresów pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Natomiast zgodnie z brzmieniem ust. 3 art. 58, jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w ust. 1, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe. Ponadto, zgodnie z treścią art. 58 ust. 4, przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W przypadku M. S., którego niezdolność do pracy powstała w dniu 4 maja 2021r., a więc w czasie, kiedy ubezpieczony przekroczył wiek 30 lat, w dziesięcioleciu przed datą złożenia wniosku o rentę (jest to okres od 21 czerwca 2012r. do 20 czerwca 2022r.) bądź w dziesięcioleciu przed datą powstania niezdolności do pracy (jest to okres od 4 maja 2011r. do 3 maja 2021r.) powinien został udowodniony co najmniej 5 letni okres składkowy i nieskładkowy. Przy tym pamiętać należy, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2012r. (I UZP 5/11, OSNP 2012, nr 13-14, poz. 175), okres nieskładkowy przypadający w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy (art. 58 ust. 2 w zw. z art. 58 ust. 1 pkt 5 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) uwzględnia się w rozmiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej okresów składkowych udowodnionych w tym dziesięcioleciu (art. 5 ust. 2 tej ustawy).

Ubezpieczony w dziesięcioleciu przed datą złożenia wniosku o rentę był zatrudniony w (...) sp. z o.o., przy czym nie chodzi o cały okres tego zatrudnienia, a tylko o ten, który przypada na wskazane dziesięciolecie, a więc od 21 czerwca 2012r. Dodatkowo w dziesięcioleciu liczonym od 21 czerwca 2012r. do 20 czerwca 2022r. M. S. pracował w Poczcie Polskiej S.A. (od 14 do 31 marca 2019r.), u W. B. prowadzącego działalność pod nazwą B. W. B. (od 13 lipca 2020r. do 30 września 2020r.), a także w (...) sp. z o.o. (od 5 października 2020r. do 4 grudnia 2021r.). W okresach zatrudnienia u ww. pracodawców ubezpieczony był jednak czasowo niezdolny do pracy, co wynika z dokumentów przedstawionych przez tych pracodawców bądź z poświadczeń dla celów emerytalno – rentowych, które w oparciu o posiadane informacje pozyskał organ rentowy. Ponadto ubezpieczonemu w dziesięcioleciu, o którym mowa, przyznano świadczenie rehabilitacyjne, z tym że zarówno okres pobierania zasiłku chorobowego, jak i świadczenia rehabilitacyjnego, jest okresem nieskładkowym (art. 7 pkt 1 ustawy emerytalnej), podlegającym ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych. W związku z tym okresy składkowe przypadające na analizowane dziesięciolecie, to – tak jak wskazał ZUS – 2 lata, 10 miesięcy i 5 dni. Natomiast okresu nieskładkowe, ograniczone do 1/3 ww. okresów składkowych, to 11 miesięcy i 12 dni, czyli łącznie 3 lata, 9 miesięcy i 17 dni.

Jeśli chodzi o dziesięciolecie przed datą powstania niezdolności do pracy, to uwzględnieniu podlegały okresy zatrudnienia u wcześniej wskazanych pracodawców, z tym że w okresie przypadającym pomiędzy 4 maja 2011r. a 3 maja 2021r. z uwzględnieniem faktu, że ubezpieczony był okresowo niezdolny do pracy i pobierał związane z tym świadczenia. Okresy składkowe w tym okresie, o którym mowa, to 3 lata, 11 miesięcy i 23 dni, zaś okresy nieskładkowe to 6 miesięcy i 14 dni, a więc łącznie 4 lata, 6 miesięcy i 7 dni.

Ubezpieczony, nie godząc się ze stanowiskiem ZUS, wskazał w odwołaniu jak przedstawiało się jego zatrudnienie począwszy od okresu, kiedy odbywał zasadniczą służbę wojskową. Trzeba jednak przypomnieć, że okresy składkowe "udowodnione", konieczne do uzyskania prawa do renty, muszą mieścić się w ostatnim dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku lub powstaniem niezdolności do pracy. Innych okresów, niemieszczących się w tym dziesięcioleciu, nie udowadnia się przy ustaleniu prawa do renty, są one uwzględniane dopiero przy ustalaniu wysokości świadczenia, jeżeli prawo zostanie przyznane. Wymagane okresy nieskładkowe (podobnie jak okresy składkowe) muszą mieścić się w tym samym przedziale czasowym i uwzględniane są zgodnie z zasadą proporcjonalności, w wymiarze jednej trzeciej "udowodnionych" okresów składkowych, a więc mieszczących się w ostatnim dziesięcioleciu sprzed zgłoszenia wniosku lub powstania niezdolności do pracy ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2021r., (...) 46/21).

Powyższe oznacza, że Sąd rozważając możliwość przyznania M. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie mógł brać pod uwagę tych okresów składkowych i nieskładkowych, które wykraczają poza dziesięciolecie przed datą złożenia wniosku o świadczenie oraz przed datą powstania niezdolności do pracy. Dziesięciolecia te zostały już wskazane i w tych dziesięcioleciach nie mieszczą się okresy zasadniczej służby wojskowej przepadającej na lata 1984-1986 oraz w części okres zatrudnienia w (...) sp. z o.o. We wskazanej spółce ubezpieczony rozpoczął pracę w dniu 3 września 2007r., ale ze względów, o których była mowa, na potrzeby ustalenia jego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy – w zależności od tego, które dziesięciolecie będzie brane pod uwagę – mógł być uwzględniony tylko okres od 4 maja 2011r. lub od 21 czerwca 2012r. Jeśli chodzi zaś o okres prowadzenia przez M. S. działalności gospodarczej, to Sąd nie ma podstaw, by kwestionować, że ubezpieczony prowadził taką działalność w okresie, który podał. Trzeba jednak pamiętać, że po pierwsze, na potrzeby ustalenia prawa do renty uwzględnienia się okresy składkowe i nieskładkowe z dziesięciolecia, zatem ten czas, który także w przypadku okresu prowadzenia działalności wykracza poza okres dziesięcioletni nie może być uwzględniony. Po drugie, ustalając prawo do renty można uwzględnić tylko ten okres, kiedy działalność gospodarcza była prowadzona, w którym przedsiębiorca – płatnik składek, który za siebie opłaca składaki, uiścił składki na ubezpieczanie emerytalne i rentowe. Jeśli tego nie zrobił, to takiego okresu prowadzenia działalności gospodarczej nie uwzględnia się, na co wskazuje art. 5 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który stanowi, że przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla:

1) płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe;

2) osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność

- nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie.

Powyższe potwierdza również orzecznictwo, podkreślając że na kontach osób prowadzących działalność gospodarczą ewidencjuje się tylko składki wpłacone, co oznacza, że przy ustalaniu takim osobom prawa do emerytury lub renty nie uwzględnia się okresów, za które nie zostały opłacone składki, mimo podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 listopada 2020r., III AUa 305/20).

W przypadku M. S. składki emerytalno – rentowe w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej zostały opłacone tylko w okresie od 1 stycznia 1999r. do 30 kwietnia 2001r. W innych okresach ubezpieczony opłacał tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne, zatem okresy te nie są uwzględniane na potrzeby ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Uwzględniając powołane okoliczności, Sąd ocenił, że w rozpatrywanej sprawie nie została spełniona przesłanka z art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej. Dodatkowo podkreślić należy, że w przypadku ubezpieczonego nie ma zastosowania ani art. 58 ust. 3, ani art. 58 ust. 4 ustawy emerytalnej. Ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy oraz nie legitymuje się 30 letnim okresem składkowym, dlatego nie jest zwolniony z obowiązku wykazania 5 letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Ponadto, do ubezpieczonego nie stosuje się art. 58 ust. 3 ustawy emerytalnej, gdyż nie jest on osobą, o jakiej mowa w tym przepisie.

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.