Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 360/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2022 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Protokolant: stażystka Anna Mościcka

po rozpoznaniu w dniach: 07.10.2021r., 12.11.2021r. i 28.10. 2022 r. w Elblągu sprawy

M. R. (1) s. M. i E. ur. (...) w Ł.

oskarżonego o czyn z art. 177 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionych przez oskarżyciela publicznego i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Iławie

z dnia 27 stycznia 2021 r. sygn. akt II K 347/19

I. uchyla zaskarżony wyrok i ustalając, że w ramach stawianego zarzutu M. R. (1) popełnił czyn zabroniony wyczerpujący znamiona z art. 177§1kk polegający na tym, że w dniu i miejscu wskazanym w zarzucie oraz poruszając się pojazdem w nim opisanym nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym polegające na niezachowaniu ostrożności przy zbliżaniu się do skrzyżowania i poruszaniu się z prędkością niedostosowaną do widoczności w obrębie miejsca zdarzenia, w wyniku czego doszło do zderzenia pojazdu kierowanego przez oskarżonego z jadącym rowerem M. G. (1), który poruszał się drogą dla rowerów, gdy droga dla rowerów i przejazd dla rowerów był nieprawidłowo oznakowany, a nadto droga dla rowerów nie była wyposażona w środek spowalniający ruch rowerowy przed skrzyżowaniem, w wyniku czego M. G. (1) doznał obrażeń opisanych w zarzucie, przy czym rowerzysta też nie zachował ostrożności przy zbliżaniu się do skrzyżowania i poruszał się z prędkością niedostosowaną do widoczności w obrębie miejsca zdarzenia, gdy społeczna szkodliwość tego czynu jest znikoma, na podstawie art. 1§2 kk i art. 17§1 pkt. 3 k.p.k. postępowanie umarza,

II. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa,

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego M. R. (1) 2.712 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych na ustanowienie obrońcy z wyboru w dochodzeniu i postępowaniu przez sądami I i II instancji.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 360/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Iławie z dnia 27 stycznia 2021r. w spr. II K 347/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1,2,3

M. R. (1)

karalność oskarżonego,

niejednoznaczne oznakowania w miejscu wypadku, poruszanie się rowerzysty po drodze dla rowerów,

naruszenie przez obu uczestników zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym

Czyn przypisany oskarżonemu

Informacje z KRK

Opinia biegłego S. S.,

Opinia biegłego W. G.

k.285-287, 425-427,

k. 315-334,

k.377-416

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1,2,3

Informacje z KRK ,

opinie biegłych

Informacje zostały sporządzone przez organ do tego uprawniony, nie były kwestionowane przez strony, stąd zasługują na wiarygodność,

Biegli wydali opinie w których w sposób spójny wykazali niejednoznaczne oznakowania w miejscu wypadku, poruszanie się rowerzysty po drodze dla rowerów, wnioski swoje właściwie umotywowali, stąd opinie w tym zakresie zasługiwały na wiarygodność.

Biegły W. G. dokonał analizy zachowania obu uczestników zdarzenia, z uwzględnieniem szerokiego spectrum dowodów zebranych w sprawie, wnioski swojej opinii szeroko i logicznie umotywował, stąd jego opinia zasługiwała w całości na wiarygodność.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp

Zarzut

1.

obrazy przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należy zauważyć, że zarzut „obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik postępowania” sformułował w apelacji fachowy pełnomocnik- obrońca oskarżonego, który jednak nie wskazał w zarzucie obrazy których przepisów postępowania miał się dopuścić sąd I instancji.

Z całej treści apelacji wynikało jednak, że obrońca uważa, że sąd I instancji nie wyjaśnił sprzeczności występujących w sprawie, co wskazuje na obrazę art. 5§2kpk, gdyż wydał wyrok mając w aktach sprawy dwie sprzeczne opnie: jedną pozyskana przez organy postępowania przygotowawczego oraz drugą-prywatną przedstawioną przez obronę. Wskazał na to, że z niektórych (przytoczonych w apelacji) dowodów wynikało, iż to jedynie zachowanie rowerzysty doprowadziło do wypadku., a także na zmienione zeznania rowerzysty dot. opisu drogi, po której jechał. Ponadto zarzucił sadowi I instancji, iż nie rozpoznano wniosku obrońcy, o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki jazdy i wypadków drogowych.

Oceniając takie argumenty przytoczone przez obrońcę, to należało stwierdzić, że faktycznie w sprawie wystąpiły wątpliwości, które nie zostały dostatecznie wyjaśnione przez sąd I instancji, mimo, że były to wątpliwości, które można było usunąć pozyskując – wobec kategorycznej odmienności dwóch dotychczasowych - kolejną opinię biegłego.

Przy czym sąd odwoławczy – dostrzegając taką potrzebę uzupełnienia materiału dowodowego, a nadto mając na uwadze treść art. 437§2 kpk (ograniczającego możliwość uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego jej rozpoznania), sam pozyskał opinie biegłych, pozwalające na ustalenie, które nie narusza art. 5§2kpk, w zakresie rekonstrukcji wypadku, ze wskazaniem które zachowanie (kierowcy samochodu osobowego, rowerzysty) stworzyło sytuację niebezpieczeństwa na drodze. Przy czym wnioski tych opinii, a w szczególności opinii W. G., nie pozwoliły na zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego.

Wniosek

Z apelacji obrońcy oskarżonego- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodu dla których, pomimo, że zarzut obrazy przepisów postępowania z art. 438 pkt 2 kpk okazał się zasadny, to wobec uzupełnienia materiału dowodowego przez sąd II instancji, nie zaszły podstawy do uwzględnienia wniosków końcowych z apelacji obrońcy oskarżonego.

Lp

Zarzut

2.

błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia:

- z apelacji obrońcy – polegającego na przyjęciu, że kierujący rowerem M. G. poruszał się drogą, a nie ścieżką rowerową, która nie była należycie oznaczona,

- z apelacji prokuratora- polegającego na mylnym uznaniu, że oskarżony w chwili wydania wyroku nie był karany za przestępstwo umyślne, w następstwie czego bezpodstawnie zastosowano art. 66 §1kk i warunkowo umorzono postępowanie.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty postawione przez obu skarżących a dot. błędów w ustaleniach faktycznych, były zasadne, przy czym po uzupełnieniu materiału dowodowego przez sąd II instancji i po pozyskaniu nowych opinii biegłych, a w szczególności opinii W. G., a także przy uwzględnieniu treści apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego odczytanej przez pryzmat art. 434 kpk, to nie zaszły podstawy do uwzględnienia wniosków końcowych z obu środków zaskarżenia.

Opinie pozyskane w toku postępowania odwoławczego potwierdziły zastrzeżenia obrońcy co do niewłaściwości ustaleń faktycznych sądu I instancji wskazanych w jego apelacji. Faktycznie bowiem właściwa analiza dowodów, a w szczególności dokumentacji fotograficznej, a także okoliczności wynikające ze spójnych w tym zakresie opinii biegłego S. S. i W. G. pozwoliły na dokonanie bezspornego ustalenia, że rowerzysta poruszał się po drodze dla rowerów, co zresztą wynikało z pierwszych relacji M. G., a także że miejsce zdarzenia było niewłaściwie oznakowane, co też doprowadziło do sytuacji niebezpiecznej w miejscu zdarzenia. Jednak wbrew wnioskom końcowym z apelacji obrońcy, to dalsza część opinii biegłego W. G. (która jako pełna, właściwie umotywowana i w sposób najszerszy uwzględniającą sytuację drogową wynikającą z zebranych dokumentów i czynności podjętych przez tego biegłego, pozwalała na zrekonstruowanie zdarzenia z 23 lipca 2018r.) wskazująca na to, że zachowanie obydwu uczestników zdarzenia tj. i oskarżonego i rowerzysty, pozostawało w bezpośrednim związku z zaistnieniem wypadku, nie mogła doprowadzić do uwzględnienia wniosku końcowego z apelacji obrońcy o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego.

Rację miał też prokurator zarzucając sądowi I instancji, że nie dostrzegł przy wydawaniu wyroku, iż oskarżony był już karany (co wynikało i z informacji z KRK, którymi dysponował sąd I instancji, i z tych pozyskanych później przez sąd II instancji), co uniemożliwiło zastosowanie wobec M. R. instytucji z art. 66§1kk. Jednak takie sformułowanie zarzutu z apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego, w której prokurator nie kwestionował przyjętego przez sąd orzekający nieznacznego stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego powodowało, że sąd II instancji, nawet mając do dyspozycji opinię W. G. potwierdzającą sprawstwo oskarżonego, wydając wyrok nie mógł sam skazać M. R. czy też uchylić wyrok sądu I instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania z zaleceniem skazania oskarżonego. Stad nie zaszły powody do uwzględnienia wniosku końcowego z apelacji prokuratora o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Przy czym, wynikające z opinii biegłych pozyskanych przez sąd II instancji , nieprawidłowe oznakowanie miejsca zdarzenia mające wpływ na zaistnienie, a także wynikające z opinii W. G. nieprawidłowe zachowanie obydwu uczestników zdarzenia, brak zachowania przez nich szczególnej ostrożności przy zbliżaniu się do skrzyżowania, jak i poruszanie się z prędkościami niedostosowanymi do widoczności w obrębie miejsca zdarzenia, to pozwalało sądowi odwoławczemu na dokonanie zmiany zaskarżonego wyroku poprzez umorzenie postępowania dot. osoby M. R..

Wniosek

Z apelacji obrońcy oskarżonego- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Z apelacji prokuratora- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których, mimo stwierdzenia zasadności zarzutów z art. 438 pkt 3 kpk, to wobec uzupełnienia materiału dowodowego przez sąd II instancji, przy uwzględnieniu treści art. 434 kpk i art. 437§2 kpk, nie zaszły podstawy do uwzględnienia wniosków końcowych z obu apelacji.

Lp

Zarzut

3.

Obrazy prawa materialnego – art. 177§1 kk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa wskazanego w tym przepisie

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut taki zawierała apelacja obrońcy oskarżonego. Jednak po uzupełnieniu materiału dowodowego przez sąd II instancji, w szczególności przy uwzględnieniu treści opinii W. G., to zarzut ten nie podlegał uwzględnieniu, tym bardziej, że sam oskarżony w swoich wyjaśnieniach podawał okoliczności wskazujące na przyczynienie się do wypadku i brak zachowania ostrożności przy zbliżaniu się do skrzyżowania, przy wyjeździe z drogi podporządkowanej (oślepiło go słońce, gdy dojeżdżał do skrzyżowania, a z lewej strony występowały zarośla ograniczające widoczność, spieszył się bo chciał dojechać do stacji paliw w zw. z pilną potrzebą fizjologiczną). Bowiem ostatecznie zaszły podstawy do przyjęcia, że oskarżony wyczerpał znamiona czynu z art. 177§1kk, przy czym po uwzględnieniu przyczynienia się rowerzysty i nieprawidłowego oznakowania miejsca zdarzenia, to społeczną szkodliwość czynu oskarżonego można było ocenić jako znikomą.

Wniosek

Z apelacji obrońcy oskarżonego- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których nie uwzględniono zarzutu obrazy prawa materialnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Po uzupełnieniu materiału dowodowego przez sąd II instancji, w szczególności przy uwzględnieniu treści opinii W. G., to zaszły podstawy do przyjęcia, że oskarżony wyczerpał znamiona czynu z art. 177§1kk, przy czym po uwzględnieniu przyczynienia się rowerzysty i nieprawidłowego oznakowania miejsca zdarzenia, to społeczną szkodliwość czynu oskarżonego można było ocenić jako znikomą. A w konsekwencji tego sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i modyfikując opis czynu oskarżonego, a także stopnia społecznej szkodliwości czynu jako znikomej, postępowanie umorzył.

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. II i III

Konsekwencją umorzenia postępowania stało się obciążenie kosztami procesu Skarbu Państwa (art. 632pkt.2 kpk, art. 634 kpk), w tym i wydatkami poniesionymi przez oskarżonego na ustanowienie obrońcy z wyboru w dochodzeniu i postępowaniu przed sądami I i II instancji.

7.  PODPIS