Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Joanna Składowska

Protokolant : Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2022 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. N.
przeciwko Towarzystwu (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 22 września 2022 roku, sygnatura akt I C 164/22

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1 i 2 w ten sposób, że:

A.  w punkcie 1 obniża zasądzoną kwotę z 8.256 złotych do 4.147,56 (cztery tysiące sto czterdzieści siedem 56/100) złotych, oddalając powództwo w pozostałym zakresie;

B.  w punkcie 2 obniża zasądzoną kwotę z 2317 złotych do 250 (dwieście pięćdziesiąt) złotych;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od P. N. na rzecz Towarzystwa (...) w W. 642 (sześćset czterdzieści dwa) złote z tytułu zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 5 stycznia 2023 roku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I Ca 533/22

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 22 września 2022 r. , wydanym pod sygn. akt I C 164/22,

Sąd Rejonowy w Łasku zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. na rzecz powoda P. N. 8 265,60 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 15 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty (pkt 1 ) oraz kosztami procesu w wysokości 2 317 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (pkt 2).

Rozstrzygniecie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

W dniu 29 września 2021 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód osobowy marki S. (...) o nr rej. (...), stanowiący własność W. O..

Sprawca zdarzenia miał zawartą umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego.

Na czas likwidacji szkody W. O. wynajęła samochód zastępczy. Najem rozpoczął się w dniu 30 września 2021 r. i trwał 42 dni. Stawka najmu została określona na kwotę 160 złotych netto za dobę. Pojazd zastępczy został zwrócony 10 listopada
2021 r.

W dacie 29 września 2021 r. poszkodowana posiadała oprócz samochodu osobowego marki S. (...) o nr rej. (...) jeszcze trzy inne pojazdy, tj. B. (...) o nr rej. (...) o nr rej. (...) o nr rej. (...). Córka poszkodowanej potrzebowała samochodu, by dojechać do szkoły do P.. W. O., podobnie jak i jej dwaj synowie, potrzebowali samochodu, by dojechać nim do pracy, do lekarza, czy na zakupy. Każde z nich dojeżdżało do pracy do innej miejscowości.

Wierzytelność względem pozwanego z tytułu odszkodowania za powyższą kolizję została zbyta na rzecz powoda.

Ubezpieczyciel, decyzją z 28 października 2021 r. uznał, że w samochodzie osobowym marki S. (...) o nr rej. (...) zaistniała szkoda całkowita i wypłacił z tego tytułu poszkodowanej kwotę 6 200 złotych.

Z tytułu najmu pojazdu zastępczego ubezpieczyciel nie przyznał żadnej kwoty.

W ocenie Sądu Rejonowego, zasadność najmu pojazdu zastępczego została pozytywnie zweryfikowana. Nie można bowiem ograniczać kogoś, kto dysponował samochodem
w pełnym zakresie do tego, by na czas likwidacji szkody przesiadł się do środków komunikacji publicznej, obniżając swój dotychczasowy standard życia.

Gdy chodzi o stawkę dobową najmu, Sąd przywołał treść uchwały Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. (III CZP 201/17), w której wskazano, że wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Wskazał, że w zgłoszeniu szkody poszkodowana zażądała pojazdu zastępczego. Postawa pozwanego ograniczyła się jednak do poinformowania o cenach wynajmu akceptowanych przez niego i to dopiero kilka dni po zgłoszeniu szkody, nie było więc ze strony pozwanego woli rzeczywistego zorganizowania W. O. pojazdu zastępczego. Co więcej, przerzucił on na poszkodowaną obowiązek poszukiwania najkorzystniejszej oferty najmu. Taka postawa pozwanego wskazuje na pozorność jego działań.

Ze wskazanych względów Sąd pierwszej instancji uznał, że w tym przypadku skorzystanie z usług strony powodowej było celowe. Powód udokumentował zastosowaną stawkę najmu umową i fakturą, jej rynkowość nie budzi również wątpliwości Sądu w świetle przedstawionych cenników innych firm. Pozwany tymczasem, poza wspomnianą wyżej informacją skierowaną do poszkodowanej, nie przedstawił żadnych dowodów, z których wynikałoby, że faktycznie mógł zaoferować pojazd zastępczy za wskazaną kwotę. Co więcej, ostatecznie nie udostępnił poszkodowanej samochodu.

Z uwagi na fakt dokonania skutecznej cesji roszczeń na rzecz powoda, powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.

Pozwany wniósł apelację od wyroku Sądu Rejonowego, zaskarżając orzeczenie
w części, tj. w zakresie pkt. 1 - ponad kwotę 3 378,81 złotych, czyli co do kwoty 4 886,79 złotych oraz w konsekwencji w zakresie pkt. 2 (rozstrzygnięcie o kosztach), zarzucając:

I.  naruszenie prawa materialnego:

-

art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 363 k.c. oraz art. 824 ¹ § 1 k.c. - poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania przewyższającego zakres szkody, a w szczególności nie pozostającego w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem będącym jej źródłem;

-

art. 354 § 2 k.c. oraz art. 826 § 1 k.c. - poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie na rzecz powoda świadczenia powstałego wskutek nieuczciwych praktyk rynkowych powoda, który działając jako pełnomocnik poszkodowanej w postępowaniu likwidacyjnym narusza obowiązek współdziałania z pozwanym - dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania i dąży do maksymalizacji rozmiarów szkody w celu uzyskania przysporzenia majątkowego kosztem pozwanego - a zatem w myśl powołanych przepisów, zasądzenie świadczenia nieobjętego zakresem obowiązku odszkodowawczego pozwanego;

II.  naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez dokonanie przez Sąd Rejonowy oceny zebranego
w sprawie materiału dowodowego w sposób rażąco wybiórczy, bez jego wszechstronnego rozważenia w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego i z przekroczeniem granic swobodnej oceny, poprzez:

- błędne uznanie, że do ustalenia wysokości celowych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów najmu pojazdu zastępczego powinno się przyjąć stawkę najmu oferowaną przez powoda (160 złotych netto/ 196,80 złotych brutto za segment (...)) - zamiast stawki 67 złotych netto/82,41 złotych brutto, która miałaby zastosowanie w przypadku skorzystania z najmu pojazdu zastępczego oferowanego przez pozwanego, a realizowana przez współpracujące z nim wypożyczalnie;

- błędne uznanie, że odrzucenie blisko 3x tańszej oferty pozwanego ubezpieczyciela było „uzasadnione w świetle zaprezentowanych przez strony dowodów”, podczas gdy było to względem interesów poszkodowanej nieracjonalne i szkodliwe gdyż doprowadziło do rażącego zwiększenia rozmiarów szkody (w rozumieniu uchwały SN III CZP 63/19 z 13 marca 2020 r.) i nie przemawiały za tym żadne racjonalne argumenty;

- rażąco błędne uznanie, że „W zgłoszeniu szkody poszkodowana zażądała pojazdu zastępczego. Postawa pozwanego ograniczyła się jednak do poinformowania o cenach wynajmu akceptowanych przez niego i to dopiero kilka dni po zgłoszeniu szkody” - podczas gdy Sąd Rejonowy całkowicie ignoruje fundamentalną kwestię podkreślaną przez pozwanego, iż poszkodowana nie zgłosiła szkody i nigdy nie „zażądała od pozwanego” pojazdu zastępczego. Zgłoszenia szkody dokonał sam powód, występując z upoważnienia poszkodowanej i w jej imieniu, pozorując zainteresowanie ofertą najmu od pozwanego ubezpieczyciela i zatajając przed pozwanym wszelkie dane kontaktowe poszkodowanej!)
w celu uniemożliwienia skontaktowania się pozwanego ubezpieczyciela z poszkodowaną
i złożenia jej oferty skorzystania z preferencyjnego najmu realizowanego przez wypożyczalnie z nim współpracujące;

- rażąco błędne uznanie, że „pozwany zwlekał ze złożeniem swojej oferty najmu kilka dni po zgłoszeniu szkody” - w sytuacji, gdy powód utajnił przed pozwanym wszystkie dane poszkodowanej oprócz imienia i nazwiska i dlatego po raz pierwszy ofertę najmu oraz pouczenie o prawach i obowiązkach poszkodowanego pozwany doręczył przy wykonywaniu oględzin technicznych uszkodzonego pojazdu (dowód: podpisany dokument „informacja dotycząca najmu pojazdu zastępczego” z datą podpisu 4 października 2021 r.), których termin wymagał akceptacji powoda działającego jako pełnomocnik - a następnie dopiero w dniu 14 października 2021 r. powód zgłaszając roszczenia z tytułu holowania przypadkiem przekazuje pozwanemu w fakturze VAT dane adresowe poszkodowanej. Dzień 14 października 2021 r. to przez świadome i celowe działanie powoda data, w której pozwany po raz pierwszy poznał dane kontaktowe poszkodowanej;

- rażąco błędne uznanie, że „nie było ze strony pozwanego woli rzeczywistego zorganizowania W. O. pojazdu zastępczego” - podczas gdy sposób, forma i treść zgłoszenia szkody przez powoda ma w oczywisty sposób jedynie pozorować zainteresowanie ofertą najmu pozwanego, aby móc powoływać się na zaistnienie szczególnych okoliczności uzasadniających odrzucenie korzystniejszej oferty ubezpieczyciela. Pozorność działań powoda jest oczywista - gdyż w złożonej do pozwu dokumentacji wyraźnie widać, że poszkodowana pokwitowała odebranie od powoda pojazdu zastępczego 30 września 2021 r. o godzinie 18:00, podczas gdy e-mail powoda z fikcyjnym „żądaniem zorganizowania pojazdu od ubezpieczyciela” powód nadał do pozwanego 30 września 2021 o godz. 18:57;

- błędne uznanie, że pozwany „przerzucił on na poszkodowaną obowiązek poszukiwania najkorzystniejszej oferty najmu pojazdu zastępczego korzystając z firm z którymi współpracuje”- podczas gdy, co oczywiste i ugruntowane w jednolitym orzecznictwie, skuteczną i wywołującą skutki prawne ofertą jest przekazanie przez ubezpieczyciela informacji o: nazwach proponowanych wypożyczalni współpracujących, ich danych kontaktowych (tu e-maile i telefony) oraz zwięzłe i zgodne z prawem pouczenie o prawach i obowiązkach poszkodowanego, o wysokości akceptowalnych stawek, o możliwości swobodnego wyboru wypożyczalni oraz o fakcie refundowania kosztów najmu jedynie do wysokości stawek, wg których ubezpieczyciel refunduje najem pojazdów z proponowanych wypożyczalni. Oferta pozwanego spełnia te kryteria, natomiast „wymuszaniem poszukiwania najkorzystniejszej oferty” orzecznictwo określa sytuację gdy ubezpieczyciele nie składali ofert pomocy
w organizacji najmu, a chcieli wyciągać skutki prawne z występowania na rynku ofert tańszych niż przyjęte przez poszkodowanych;

- błędne uznanie za uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego do dnia 10 listopada 2021 r.
- w oparciu o niezgodny z prawdą i obalony innymi dowodami prywatny dokument sporządzony przez powoda pt. „arkusz przebiegu likwidacji szkody”, podczas gdy w świetle dokonanych przez Sąd ustaleń oraz zgodnie z treścią stanowiska procesowego powoda uzasadniony czas trwania najmu trwał maksymalnie do dnia 9 listopada 2021 r. ponieważ odszkodowanie za szkodę całkowitą w pojeździe wpłynęło na konto poszkodowanej w dniu 2 listopada 2021 r. (wykazane potwierdzeniem przelewu), zatem zgodnie z uzasadnieniem stanowiska powoda i stanowiska Sądu meriti - najem powinien był zakończyć się najpóźniej po dodatkowych 7 dniach, w dniu 9 listopada 2021 r.

W oparciu o wskazane zarzuty pozwany wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz rozliczenie kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji;

zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego,
w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Powód domagał się oddalenia apelacji na koszt skarżącego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała w części na uwzględnienie.

Na wstępie należy wszakże podnieść, że chybiony jest zarzut w zakresie błędnych ustaleń faktycznych, bowiem te poczynione zostały w oparciu o zgromadzone dowody,
a apelujący - wbrew literalnemu brzmieniu zarzutu - nie kwestionuje tychże ustaleń, lecz prawidłowość ich subsumpcji pod normy prawa materialnego i wyciągane z ustalonych faktów wnioski, co do zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej i sposobu wyliczenia wysokości szkody.

Sąd pierwszej instancji dopuścił się natomiast naruszenia prawa materialnego.

Nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c.). Na dłużniku ciąży

w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych.

Jest zatem oczywiste, że osoba poszkodowana zgłaszająca szkodę zakładowi ubezpieczeń jest obowiązana, jak każdy wierzyciel, nie czynić niczego takiego, co by wykonywanie zobowiązania komplikowało, hamowało lub utrudniało. W postępowaniu likwidacyjnym ubezpieczyciel winien dysponować zaś materiałem pozwalającym na weryfikację osoby poszkodowanej pod kątem jej uprawnienia do odszkodowania oraz wysokości szkody. Wymaga to współdziałania ze strony zgłaszającego szkodę.

Jak zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17, z uwagi na ciążący na ubezpieczycielu obowiązek szczególnej, podwyższonej staranności nie można też przypisać decydującego znaczenia czynnikowi w postaci szczególnego zaufania, jakie poszkodowany ma do kontrahenta, z którego usług chciałby skorzystać. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu

z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana. Za przyjętą interpretacją przemawia nie tylko powołana w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11) zasada proporcjonalności, nakazująca uwzględnić godne ochrony interesy poszkodowanego i dłużnika, ale także ogólniejszy wzgląd na racjonalność ekonomiczną rozwiązań prawnych. Trudno bowiem pominąć, że proponowanie przez ubezpieczycieli (we współpracy z innymi przedsiębiorcami) pojazdów zastępczych jest - ze względu na efekt skali i związaną z tym efektywność kosztową - rozwiązaniem korzystnym dla ogółu ubezpieczonych, gdyż ogranicza koszty ochrony ubezpieczeniowej (i tym samym wysokość składek). Rozwiązanie takie może sprzyjać także korzystnej dla ubezpieczonych konkurencji w zakresie stawek czynszu najmu. Taka wykładnia nie eliminuje ani nie ogranicza przysługującej poszkodowanemu swobody wyboru kontrahenta, od którego wynajmie pojazd. Sprawia jedynie - ze względu na obowiązek zapobiegania zwiększeniu rozmiarów szkody - że zawierając umowę na mniej korzystnych warunkach od proponowanych przez ubezpieczyciela, poszkodowany będzie zmuszony ponieść część związanych z tym kosztów.

Jak słusznie podnosi skarżący, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, zgłoszenia szkody nie dokonała poszkodowana, lecz powód, który już wcześniej w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wynajął poszkodowanej pojazd zastępczy za stosownym wynagrodzeniem. Samochód poszkodowanej został uszkodzony 29 września
2021 r., poszkodowana pokwitowała odebranie od powoda pojazdu zastępczego 30 września 2021 r. o godzinie 18:00, a e-mail powoda ze zgłoszeniem szkody został nadany do ubezpieczyciela 30 września 2021 r. o godz. 18:57. Co bardzo istotne, zawierając w zgłoszeniu żądanie udostepnienia pojazdu zastępczego, powód nie podał żadnych danych kontaktowych poszkodowanej. Został podany numer telefonu powoda oraz jego adres. Oczywistym jest, że pełna informacja o zasadach najmu pojazdu zastępczego wymaga formy pisemnej. Korespondencja w formie tradycyjnej uniemożliwia zaś szybki obieg informacji. Taką informację ubezpieczyciel przygotował, lecz nie mając możliwości kontaktu z poszkodowaną, doręczył ją na ręce przedstawiciela powoda, jako pełnomocnika poszkodowanej, przy wykonywaniu oględzin technicznych uszkodzonego pojazdu. Dokument zatytułowany „informacja dotycząca najmu pojazdu zastępczego” zawierał wykaz współpracujących
z ubezpieczycielem wypożyczalni wraz z numerami telefonu oraz telefon do kontaktu w tej sprawie z ubezpieczycielem. Jednocześnie podano, że poszkodowany nie jest zobowiązany do korzystania z oferty wypożyczalni współpracującej z ubezpieczycielem, lecz w przypadku najmu od innego podmiotu, ubezpieczyciel ustali odszkodowanie wg stawek podmiotów współpracujących, które zostały szczegółowo wymienione w odniesieniu do różnych klas pojazdów. Z przekazanych informacji wynikało, że maksymalna stawka najmu samochodów
z segmentu (...) honorowana przez ubezpieczyciela wynosi 67 złotych netto.

Oczekiwanie powoda, że samochód zostanie „podstawiony” i to przedstawiciel ubezpieczyciela winien telefonować w tej sprawie na podany w zgłoszeniu numer, nie jest
w ocenie Sądu zasadne. Po podaniu informacji, o jakiej mowa, to poszkodowana lub jej pełnomocnik powinni skontaktować się z wybraną wypożyczalnią i zawrzeć stosowną umowę najmu. Poza sporem pozostaje, że ani poszkodowana, ani powód nie podjęli takich kroków. Prawidłowa ocena okoliczności niniejszej sprawy, w ocenie Sądu Okręgowego wskazuje więc, że to nie ze strony pozwanego nie było woli rzeczywistego zorganizowania W. O. pojazdu zastępczego, lecz to powód podejmował w tym zakresie jedynie działania pozorowane, będąc z oczywistych względów zainteresowany tym, aby osiągnąć jak największy zysk z tytułu świadczonych usług.

Ponieważ powód nie kontaktował się z żadną z wymienionych wypożyczalni, ani też
z zespołem zajmującym się tą kwestią, na podany przez ubezpieczyciela numer telefonu, nie może powoływać się na okoliczność, że samochód zastępczy nie zostałby poszkodowanej udostępniony. Odmowa wypłaty odszkodowania z tego tytułu datuję się zaś dopiero na 29 listopada 2021 r.

W świetle powyższego, należy zgodzić się ze skarżącym, że poszkodowana w sprawie niniejszej nie uzasadniła w sposób wystarczający wyboru „droższej” z dostępnych możliwości wynajmu pojazdu zastępczego. Zatem, począwszy od dnia następnego od otrzymania od ubezpieczyciela stosownej informacji w tym zakresie (5 października 2021 r.), odpowiedzialność ubezpieczyciela ogranicza się do proponowanej stawki dziennej 67 złotych netto, czyli 82,41 złotych brutto. Należne więc poszkodowanej, a następnie powodowi jako cesjonariuszowi świadczenie wynosić winno 4 147,56 złotych (6 dni x stawka stosowana przez powoda - 196,80 złotych = 1 180,80 złotych + 36 dni x stawka stosowana przez firmy współpracujące z ubezpieczycielem - 82,41 złotych = 2 966,76 złotych).

Dlatego też, zgodnie z art. 386 § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok

w ten sposób, że w punkcie 1 obniżył zasądzoną kwotę do 4 147,56 złotych, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Dalej idąca apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna. Uzasadnione jest bowiem korzystanie przez poszkodowanego z możliwości natychmiastowego udostępnienia pojazdu zastępczego do czasu zawiadomienia ubezpieczyciela o szkodzie
i uzyskania możliwości wynajmu za pośrednictwem firm z nim współpracujących. Jeśli zaś chodzi o uzasadniony czas najmu, to należy podkreślić, że w przypadku szkody całkowitej, przyjmowany czas, który ma umożliwić poszkodowanemu kupno nowego pojazdu po wypłacie odszkodowania - 7 dni, ma charakter szacunkowy. Wg twierdzeń poszkodowanej, uzyskała ona świadczenie 3 listopada 2021 r. Pozwany przedstawił dowód księgowania 2 listopada
2021 r. Brak natomiast informacji o godzinie księgowania, co uzasadnia tezę o powstaniu możliwości skorzystania z wypłaconej kwoty dopiero w dniu następnym.

Zmiana pkt 1 wyroku wiązała się to z koniecznością korekty orzeczenia w zakresie kosztów procesu. Skoro bowiem roszczenie powoda zostało uwzględnione w 50%, strony winny ponieść koszty procesu w tym stosunku. Powoda obciążą kwota 2 067 złotych, poniósł 2 317 złotych, a zatem różnica podlegająca zasądzeniu to 250 złotych. Dlatego też kwota
z punktu 2 zaskarżonego wyroku została obniżona do tej wysokości.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanego 642 złote. Apelacja została uwzględniona w 84 %, a zatem skarżącego obciąża 16 % kosztów. Łącznie wyniosły one 1 300 złotych (powód - opłata za czynności pełnomocnika - 450 złotych, pozwany: opłata sądowa od apelacji - 400 złotych, opłata za czynności pełnomocnika - 450 złotych). Zatem pozwany winien ponieść koszty
w wysokości 208 złotych, poniósł 850 złotych, różnica to 642 złote.

Wysokość opłat za czynności radców prawnych ustalono na podstawie § 2 pkt 3 oraz § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r.