Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Waldemar Szmidt (spr.)

Sędziowie

SSA Robert Kirejew

SSO del. Rafał Doros

Protokolant

Agnieszka Przewoźnik

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IIAka 260/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 16 marca 2020 roku w sprawie o sygnaturze XXIK 105/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacja prokuratora.

Zarzuty obrazy prawa materialnego, a to art 297 par 1 k.k. poprzez naruszenie go w punktach 1 i 2 wyroku poprzez pominięcie w opisie czynów przypisanych oskarżonemu znamion "działania w celu uzyskania kredytu dla siebie oraz Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowego - Usługowego (...), oraz (...) sp. z (...), i R. C.", które to znamię opisujące rodzaj zamiaru przypisanego oskarżonemu należy do kompletu znamion czynu z art 297 par 1 k.k., a które to znamiona zostały wypełnione ustalonymi okolicznościami faktycznymi.

Zarzut obrazy przepisów postępowania a to art 627 k.p.k. i zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego Banku (...) kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru na podstawie art. 632 ust. 2 k.p.k. podczas gdy prawidłowa podstawa orzeczenia w tym zakreis eto art 627 k.p.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest oczywiście zasadny. Sąd okręgowy dokonując prawidłowych ustaleń faktycznych /niekwestionowanych przez strony procesu/, nie ustrzegł się jednak błędu, słusznie dostrzeżonego przez oskarżyciela publicznego. Sąd odwoławczy w całości podziela przedstawioną w środku odwoławczym argumentację sprowadzającą się do konstatacji obowiązku kompleksowego określenia w wyroku znamion czynu przypisanego sprawcy. Dotyczy to zarówno okoliczności strony przedmiotowej jak i podmiotowej czynu. W realiach niniejszej sprawy, gdy chodzi o zachowanie oskarżonego realizujące znamiona przestępstwa z art. 297 par 1 k.k. podkreślenia wymaga, ze w części tak istotnej, jak cel działania /który jest opisany w części dyspozytywnej art 297k.k/, rozstrzygnięcie sądu nie może opierać się na domniemaniu tej okoliczności, a tak byłoby, o ile zamiaru takiego expressis verbis nie wyartykułowano w treści wyroku skazującego..

Podzielając zatem wszystkie wskazane w tym zakresie przez oskarżyciela publicznego zarzuty, w tym również odnoszące się do obrazy art. 627 k.p.k., sąd odwoławczy dokonał zmiany wyroku w zaskarżonej części.

Wniosek

O zmianę wyroku w punkcie 1 odnośnie czynu 1 we wskazanym ciągu przestępstw poprzez uzupełnienie opisu czynu zabronionego przypisanego oskarżonemu W. J. o znamię czynu zabronionego wskazanym w art 297 par 1 k.k. opisujące rodzaj zamiaru przestępczego przypisanego oskarżonemu to jest iż oskarżony działał w celu uzyskania kredytu dla siebie oraz przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowego Usługowego (...)

zmianę wyroku w punkcie 1 odnośnie czynu 2 we wskazanym ciągu przestępstw poprzez uzupełnienie opisu czynu zabronionego przypisanego oskarżonemu W. J. o znamię czynu zabronionego wskazanym w art 297 par 1 k.k. opisujące w pełny sposób rodzaj zamiaru przestępczego przypisanego oskarżonemu to jest iż oskarżony działał w celu uzyskania kredytu dla siebie oraz Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowego Usługowego (...),

zmianę wyroku w punkcie 2 odnośnie czynów 1,2,3,4 we wskazanym ciągu przestępstw i uzupełnienie każdego z opisu czynów zabronionych przypisanych oskarżonemu W. J. we wskazanym punkcie wyroku znamieniem czynu zabronionego wskazanym w art. 297 par 1 k.k. opisującym rodzaj zamiaru przestępczego przypisanego oskarżonemu to jest iż działał w celu uzyskania kredytu dla siebie oraz (...) sp. z (...) i R. C.,

zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 5 i wskazanie prawidłowej podstawy zasądzenia na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów ustanowienia pełnomocnika w sprawie - to jest art 627 k.p.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec trafności zarzutów, o czym wskazano wyżej, Sąd Apelacyjny w Katowicach zmienił zaskarżony wyrok, stosownie do wniosków apelacji.

3.2.

Apelacja obrońcy.

Zarzut obrazy przepisów prawa materialnego a to art 12 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 roku poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie , że czyn opisany w punkcie III aktu oskarżenia stanowi cztery odrębne przestępstwa każde kwalifikowane jako przestępstwo z art 286 par 1 k.k. i 297 par 1 k.k. w zw. z art. 11 par 2 k.k. w zw. z art 12 k.k. w zw. z art. 4 k.k. w sytuacji, w której zachowania oskarżonego opisane w punkcie III aktu oskarżenia stanowią jeden czyn ciągły a to z uwagi na z góry powzięty zamiar wykonania wszystkich tych przestępczych zachowani oraz z uwagi na krótkie odstępy czasu oddzielające owe zachowania.

Zarzut rażąco niewspółmiernie surowej kary w stosunku do jej celów bez uwzględnienia okoliczności łagodzących a także związany z orzeczeniem o karze błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu że oskarżony był dotychczas karany wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach w sprawie IIIK 1524/14 za ciąg przestępstw z art 286 par 1 k.k. i 297 par 1 k.k. w sytuacji w której skazanie to uległo zatarciu z mocy prawa na zasadzie art 76 k.k..

Zarzut obrazy przepisów postępowania która miała wpływ na treść orzeczenia a to art 415 par 1 k.p.k. poprzez orzeczenie względem oskarżonego obowiązku naprawienia szkody w sytuacji gdy której prawomocnie orzeczono o roszczeniu wynikającym z popełnionego przestępstwa.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty apelacji obrońcy nie zasługują na uwzględnienie.

Nietrafny jest przede wszystkim zarzut obrazy prawa materialnego, a to art 12 k.k. /również z uwzględnieniem zróżnicowanych stanów prawnych obowiązujących od momentu popełnienia czynów aż do dnia wyrokowania/. Sąd odwoławczy podziela w tym względzie w całości stanowisko sądu I instancji przedstawione w pisemnych motywach wyroku. Znamię „z góry powziętego zamiaru" wskazane w treści art 12 k.k. nie może stanowić rezultatu wnioskowania opartego o domniemania, a tak byłoby, jeżeli uznać za trafne argumenty obrony. W realiach niniejszej sprawy, nie ulega wątpliwości, że oskarżony W. J., wspólnie z R. C. zdecydowali o podjęciu działań zmierzających do wyłudzenia kredytów znacznej wysokości. Brak jest jednak jakichkolwiek obiektywnych dowodów wskazujących, iż zamiar ten obejmował „z góry", a zatem zanim jeszcze podjęto pierwsze sprzeczne z prawem zachowania, konkretne instytucje finansowe do których składano wnioski, oraz ustalenie wysokości kwot dotyczących wyłudzeń. W ocenie tutejszego sądu, jedynie wówczas można by bez wątpliwości uznać działanie oskarżonego jako odpowiadające treści art. 12 k.k. W sytuacji zaś jak w niniejszej sprawie, absolutnie prawidłowo uznano, że podjęte przez oskarżonego działania, stanowią o celowości zastosowania konstrukcji prawnej określonej w art. 91 par 1 k.k.

Nie można również podzielić zarzutu dotyczącego sygnalizowanej obrazy art 415 par 1 k.p.k.. W tym zakresie wystarczającym będzie powołanie się na przeprowadzony w toku przewodu sądowego dowód z akt sprawy cywilnej Sądu Rejonowego w Bielsku Białej o sygnaturze VI GCo 524/15. Tamże, na karcie 38, znajduje się postanowienie, na mocy którego nadano klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko dłużnikowi, którym była spółka z ograniczona odpowiedzialnością (...) z oo., a nie oskarżony W. J.. W związku z powyższym klauzula antykumulacyjna opisana w treści art 415 par 1 k.p.k., w sprawie niniejszej zastosowania nie znajduje, co czyni tym samym zarzut apelacji za bezzasadny.

Stanowisko apelującego odnośnie obrazy prawa materialnego, poprzez uznanie, jako okoliczności obciążającej, uprzedniej karalności oskarżonego, jest trafne. Okoliczność powyższa nie stanowi jednak dostatecznie silnej przeciwwagi dla przywołanych niżej argumentów, wykluczających orzeczenie wobec oskarżonego kary łagodniejszej od tej, którą uznał za stosowne wymierzyć sąd I instancji

Nie można w końcu podzielić stanowiska apelacji dotyczącego oceny stopnia surowości orzeczonej przez sąd I instancji kary.

Zdaniem sądu odwoławczego orzeczenie sądu również w tej części charakteryzuje się wszelkim walorami rozstrzygnięcia sprawiedliwego.

Z analizy akt sprawy wynika, że oskarżony W. J. na przestrzeni wielu lat - do 2014 roku przedsięwziął szereg działań, w sposób przestępczy, rażąco naruszający prawo, wywołując znaczną szkodę materialną. Czynów dopuszczał się bezrefleksyjnie, będąc świadom toczących się przeciwko niemu kolejnych postępowań karnych. Przestępstwa których dopuścił się w ramach niniejszego postępowania, stanowią apogeum jego sprzecznej z prawem działalności. Zostały popełnione z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim noszącym cechę przemyślanego /dolus praemeditatus/. Szkoda wyrządzona przestępstwami nie została przez oskarżonego naprawiona.

Orzeczenie kary o charakterze wolnościowym, tak jak to wnosi apelujący, w ocenie tutejszego sądu pozostawałoby w kolizji z dyrektywami wymiaru kary określonymi w rozdziale VI kodeksu karnego i w efekcie powodowałoby rozstrzygnięcie o iluzorycznej dolegliwości dla sprawcy przestępstw, charakteryzujących się niezwykle wysokim stopniem społecznej szkodliwości.

Przyznanie się oskarżonego do winy, wyrażona skrucha, są oczywiście elementami istotnymi dla oceny stopnia surowości kary, którą należy wymierzyć. Ich znaczenie w sprawie nie stanowi jednak dostatecznej przeciwwagi dla prawidłowo przytoczonych przez sąd I instancji okoliczności obciążających, których ocena prowadzi do wniosku o celowości wymierzenia oskarżonemu kary izolacyjnej podlegającej wykonaniu.

Rozmiar kary nie ma charakteru eliminującego oskarżonego ze społeczności w długim okresie. Po jej odbyciu - być może w warunkach uzyskania warunkowego przedterminowego zwolnienia oskarżony będzie mógł realizować deklarowany w procesie zamiar bezwzględnego przestrzegania prawa i funkcjonowania zgodnie z przyjętymi społecznie normami.

Wniosek

o zmianę wyroku w punkcie 2 i przyjęcie, ze zachowania opisane w punkcie III aktu oskarżenia - pkt 2 wyroku, stanowią jeden czyn ciągły i za to wymierzenie oskarżonemu kary 2 lat pozbawienia wolności oraz kary grzywny w wysokości 250 stawek dziennych przy ustalaniu stawki dziennej na kwotę 30 zł, orzeczenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności i 250 stawek dziennych grzywny po 30 zł, warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności na 5 letni okres próby, oddanie oskarżonego pod dozór kuratora, zwolnienie oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na bezzasadność zarzutów o czym szczegółowo wyżej w punkcie 3.2 uzasadnienia, wnioski skarżącego nie mogły zostać uwzględnione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wobec uznania za zasadne zarzutów apelacji prokuratora dotyczących obrazy prawa materialnego zmiana wyroku powoduje rozstrzygnięcie w którym sąd odwoławczy;

1.zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że;

- w punkcie 1, odnośnie obu czynów opisanych jako elementy ciągu przestępstw uzupełnia opis każdego z tych czynów poprzez wskazanie, że oskarżony W. J. działał w celu uzyskania kredytu dla siebie oraz przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowego Usługowego (...)

- w punkcie 2, odnośnie czynów opisanych jako elementy ciągu przestępstw, uzupełnia opis każdego z tych czynów poprzez wskazanie, że oskarżony W. J. działał w celu uzyskania kredytu dla siebie oraz (...) spółka z o.o. i R. C..

- ustalił, że podstawą orzeczenia z punktu 5 wyroku jest przepis art. 627 k.p.k.

2. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy

3. zwolnił oskarżonego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.

Zwięźle o powodach zmiany

Powodem zmiany jest uwzględnienie apelacji prokuratora o czym szerzej w punkcie 3.1 uzasadnienia

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4

Oskarżony W. J. z uwagi na sytuację materialną został zwolniony od ponoszenia kosztów procesu.

7.  PODPIS

SSO del Rafał Doros SSA Waldemar Szmidt SSA Robert Kirejew

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator, obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 16 marca 2020 sygn akt 105/19

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana