Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 sierpnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący Sędzia Kinga Miotk-Załuska

Protokolant st. sekr. sądowy Grażyna Łukasiak

po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2022 r. w Toruniu

sprawy z powództwa:

E. Ś.

przeciwko:

I. Ś. (1)

o:podwyższenie alimentów

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza ze Skarbu Państwa /Sądu Rejonowego w Toruniu/ na rzecz adw. W. M. kwotę 900,- /dziewięćset/ złotych powiększoną o podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

Sygn. akt III RC 62/22

UZASADNIENIE

E. Ś. w dniu 27 stycznia 2022r. wniosła pozew przeciwko I. Ś. (1), domagając się podwyższenia alimentów od pozwanego I. Ś. (1) na jej rzecz z kwoty po 750 zł miesięcznie do kwoty po 1250 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, iż choruje na (...), (...), chorobę (...), (...), (...), (...). Jej stan zdrowia ulega ciągłemu pogorszeniu i wymaga opieki osoby drugiej. Posiada (...), (...). Strony tworzyły związek od 1991r., w 1992r. zawarły małżeństwo. W 2000r. powódka dowiedziała się o zdradzie męża, jej stan zdrowia uległ pogorszeniu. E. Ś. wskazała, że pozwany w małżeństwie ograniczał jej pieniądze, odciął od telefonu i kontaktu z rodziną, znikał na całe dnie. Zdaniem powódki sytuacja finansowa pozwanego jest dobra, co prawda choruje on na chorobę P., ale leki które przyjmuje są refundowane.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 15 kwietnia 2022r. wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż ma (...) lat i od 19 lat płaci regularnie alimenty na byłą żonę. Pozwany wskazał, że E. Ś. nadużywała w przeszłości alkoholu, a nadto zraniła go nożem w szyję, miała zasądzony wyrok w zawieszeniu. Powódka bez wiedzy pozwanego wypłaciła wszystkie pieniądze ze wspólnego konta stron i kupiła mieszkanie w T.. Pod nieobecność pozwanego opróżniła wspólne mieszkanie stron z mebli i sprzętu domowego i wywiozła te rzeczy do mieszkania w T.. Pozwany od 2008r. przebywa na emeryturze, choruje na (...), (...) oraz (...) – (...). Przyjmował chemię, przeszedł operację (...), obecnie porusza się przy pomocy kuli.

Na rozprawie w dniu 3 sierpnia 2022r. strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił , co następuje

E. Ś. i I. Ś. (1) zawarli związek małżeński przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w W. w dniu(...) Ze związku małżeńskiego strony nie posiadają dzieci.

Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2007r. w sprawie (...) Sąd Okręgowy w (...) rozwiązał związek małżeński E. Ś. i I. Ś. (1) bez orzekania o winie. W punkcie 2 wyroku Sąd zasądził od I. Ś. (1) na rzecz E. Ś. alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, płatne do rąk E. Ś., do dnia 10-ego każdego miesiąca z góry, poczynając od dnia prawomocności wyroku, z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia, w miejsce alimentów zasądzonych w wyroku Sadu Rejonowego w (...) z dnia 16.10.2003r. – sygn. akt (...).

/okoliczność bezsporna, a nadto dowód:

wyrok – k. 347 akt sprawy (...) Sądu Okręgowego w (...)/

Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2010r. w sprawie (...) Sąd Rejonowy w (...) podwyższył rentę alimentacyjną od I. Ś. (1) na rzecz E. Ś. z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 750 zł miesięcznie, płatnej do rąk E. Ś., poczynając od dnia 01.03.2010r., do dnia 15-ego każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności każdej z rat.

/ dowód: wyrok – k. 179 akt sprawy (...) Sądu Rejonowego w (...)/

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2012r. w sprawie (...) Sąd Rejonowy w(...) oddalił pozew I. Ś. (1) o obniżenie alimentów i jednocześnie przedłużył od dnia 18.01.2012r. czas trwania obowiązku alimentacyjnego I. Ś. (1) względem E. Ś..

/ dowód: wyrok – k. 102-103 akt sprawy (...) Sądu Rejonowego w (...)/

Wówczas I. Ś. (1) posiadał orzeczony (...) ze względu na problemy z (...), z możliwością wykonywania pracy w warunkach chronionych. Przebywał również pod opieką lekarza (...) w związku z problemami skórnymi. W marcu 2012r. przeszedł operację (...) na jedno (...), planowaną miał operację także na (...) drugie. Jego jedyny dochód stanowiła emerytura w wysokości (...) zł miesięcznie. Na leki i balsamy przeznaczał 550 zł miesięcznie. Pozostawał w związku małżeńskim z A. Ć., która pracowała w szpitalu z wynagrodzeniem w wysokości (...) zł miesięcznie. Na stałe opłaty małżonków składały się: 554 zł - czynsz, 100 zł – prąd, 126 zł – telewizja i internet, 105 zł – telefony komórkowe, 17 zł – RTV, ok. 10 zł – ubezpieczenie mieszkania, 30 zł – (...). Małżonkowie byli współwłaścicielami mieszkania i garażu, nadto pozwany posiadał samochód marki H. (...) rocznik 2008.

E. Ś. miała wówczas orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy, jedną do 2013r., drugą do 2015r. Utrzymywała się z renty w kwocie 1359 zł miesięcznie. Leczyła się z powodu (...), zespołu (...) i (...). Miesięcznie na leki przeznaczała 239 zł. Mieszkała u córki, opłaty które ponosiła to 284 zł czynszu, 114 zł za prąd i 42 zł za telefon. Była właścicielką działki położonej w K..

/dowód: akta sprawy (...) Sądu Rejonowego w (...)/

Obecnie E. Ś. ma (...) lat. W dalszym ciągu choruje. Od 2015r. cierpi na chorobę A., od 2016r. na (...) prawej strony ciała. W okresie 2017-2020 przeszła operacje plastyczne celem usunięcia (...) aby prawa kończyna funkcjonowała normalnie. W 2019r. zachorowała na (...). Ponadto choruje na (...), (...), (...) i (...). W 2019r. przeszła operacje obu (...) na (...). Wymiana okularów po operacji (...) kosztowała 150 zł za szkła i 950 zł za dwie (...) do (...). Od 2021r. przechodzi zabiegi na (...) w celu usuwania wycieków nadmiaru (...) w (...) polegające na podaniu pierwiastka promieniotwórczego. W kilku miejscach w kolanie posiada (...) oraz (...) nienadające się do leczenia operacyjnego. W lipcu 2022r. wymieniała (...) (...) za które zapłaciła 950 zł.

Ostatnio otrzymała dofinansowanie z (...)u w T. w wysokości 1/3 opłat za turnus rehabilitacyjny, pozostałą kwotę, tj. ok. 2000 zł musi dopłacić sama.

Mieszka w mieszkaniu położonym w T. przy ulicy (...), które stanowi jej własność. Mieszkanie jest o powierzchni 40 m ² i składa się z dwóch pokoi, kuchni i łazienki. Na koszty mieszkania przeznacza 348,86 zł miesięcznie tytułem opłaty za czynsz oraz 239,27 zł co dwa miesiące za energię. W lipcu 2021r. kupiła materiały do remontu pokoju, w którym wymieniała sufit, koszty robocizny wyniosły 1250 zł.

Na swoje wyżywienie powódka przeznacza 1200 zł miesięcznie – korzysta z diety wysokobiałkowej ze względu na osteoporozę. Na lekarstwa przeznacza ponad 300 zł miesięcznie, na środki chemiczne 200 zł miesięcznie, na telefon 20 zł miesięcznie, na ubezpieczenie mieszkania 10 zł miesięcznie, na odzież i obuwie 200 zł miesięcznie. Raz na dwa miesiące korzysta z usług fryzjera, za którego płaci 45 zł za wizytę. Porusza się korzystając z prywatnego transportu na który przeznacza 350 zł miesięcznie.

Powódka utrzymuje się z emerytury w wysokości 1950 zł miesięcznie z dodatkiem pielęgnacyjnym oraz alimentów w wysokości 750 złotych. Posiada (...), (...), wymaga opieki osoby drugiej, nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji.

Posiada jedną córkę w wieku (...) lat, która przeszła operację (...) i obecnie ze względu na swój stan zdrowia nie pracuje. Mąż jej córki pracuje i osiąga z tego tytułu dochód w wysokości (...) zł miesięcznie.

/dowód : zeznania powódki – k. 129v-130

zaświadczenie z ZUS –k. 41

zeznanie PIT-37 za rok 2021r. – k. 42-49

dokumentacja medyczna – k. 74-105v/

Obecnie pozwany I. Ś. (1) ma (...) lat i utrzymuje się z emerytury w wysokości (...) zł miesięcznie. Ożenił się i mieszka z żoną, która otrzymuje emeryturę w wysokości (...) zł miesięcznie.

Posiada własne mieszkanie położone w W. o powierzchni 72 m ², garaż oraz samochód marki H. (...) rocznik 2008r. Ubezpieczenie OC, AC, NW samochodu wynosi 118 zł miesięcznie, przegląd okresowy samochodu 46,66 zł miesięcznie.

Tytułem kosztów związanych z mieszkaniem małżonkowie płacą ok. 660 zł miesięcznie czynszu, 120 zł miesięcznie za prąd, 35 zł miesięcznie za telefon., 123 zł za telewizję i internet, 8,75 zł na ubezpieczenie mieszkania, 36 zł na podatek od nieruchomości. Na swoje wyżywienie przeznaczają ok. 1500-2000 zł.

Od 1980r. leczy się na (...), choroba cały czas postępuje. W 1999r. przeszedł operację (...), w 2000r. operację(...), w 2016r. operację z powodu (...), korzystał także z (...). Pozostaje pod opieką poradni (...) w B., gdzie jeździ co miesiąc i otrzymuje leki (...) za darmo. Podczas badań w 2018r. okazało się, że choruje na (...) powodującą (...). W 2021r. stwierdzono u niego (...), miał usuwane zmiany, co trzy miesiące ma (...). Dwa razy przeszedł operację (...).

Pozwany kupuje krem na (...) za kwotę ok. 240 zł miesięcznie. Przyjmuje także leki na stałe. Z uwagi na występujące u niego (...) korzysta z comiesięcznych zabiegów (...) u (...), za które opłata wynosi 120 zł. Łącznie na swoje zdrowie, wraz z kremem na (...) i wizytami u (...) przeznacza 847,75 zł miesięcznie. Na dojazdy do lekarza przeznacza ok. 300 zł miesięcznie za paliwo. Korzysta z ubezpieczenia na życie w (...) za które składka wynosi 53,18 zł miesięcznie.

I. Ś. (1) deklaruje, że na swoje wydatki, wraz z alimentami na byłą żonę przeznacza 3098,84 zł miesięcznie. Oprócz tego na żywność wydaje wraz z żoną około 1500-2000 złotych miesięcznie. Jest na specjalnej diecie związanej ze złym stanem zdrowia.

Posiadał orzeczenie o (...) -wydane 20 grudnia 2011 roku, obecnie nie potrzebuje orzeczenia, w związku z czym nie występował o ponowne jego wydanie.

/dowód: zeznania pozwanego – k. 130-131

dokumentacja medyczna – k. 30-33, 107-123, 127-128

informacje z ZUS – k. 59-60

wyciąg z konta bankowego – k. 61

zeznanie PIT-40A za rok 2021r. – k. 62-62v

zestawienie wydatków pozwanego – k. 64

faktury, paragony, dowód wpłaty – k. 65-67/

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, akta sprawy (...) Sądu Okręgowego w (...), (...) Sądu Rejonowego w (...) oraz (...) Sądu Rejonowego w (...), a także przesłuchania stron.

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. W szczególności jednak żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności.

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.

Sąd co do zasady uznał za wiarygodne również wyjaśnienia stron w zakresie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Były one bowiem rzeczowe, dokładne i logiczne. Znalazły także potwierdzenie w stosownych dokumentach urzędowych i prywatnych. Sąd miał jednak na uwadze, że każda ze stron oceniała poszczególne zdarzenia w sposób subiektywny i starała się przedstawić swoją sytuację w sposób jak najbardziej korzystny w kontekście toczącego się procesu.

W przedmiotowej sprawie bezspornym pozostawał fakt, że strony zawarły związek małżeński, który następnie na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w(...) z dnia 18 stycznia 2007r. w sprawie (...) został rozwiązany przez rozwód bez orzekania o winie oraz, że w punkcie 2 w/w orzeczenia Sąd zasądził od I. Ś. (1) na rzecz E. Ś. alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, następnie podwyższone wyrokiem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 30 grudnia 2010r. w sprawie (...) do kwoty po 750 zł miesięcznie. Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2012r. w sprawie (...) Sąd Rejonowy w (...) oddalił pozew I. Ś. o obniżenie alimentów i przedłużył od dnia 18.01.2012r. czas trwania obowiązku alimentacyjnego I. Ś. (1) względem E. Ś..

Powódka E. Ś. w przedmiotowej sprawie wniosła o podwyższenie renty alimentacyjnej zasądzonej od pozwanego I. Ś. (1) z kwoty po 750 zł miesięcznie do kwoty po 1250 zł miesięcznie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przy orzekaniu w tym przedmiocie Sąd bierze więc pod uwagę czy do takiej zmiany rzeczywiście doszło. Przez zmianę stosunków, o której mowa w art. 138 kro, rozumie się istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania się własnymi siłami (por. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu nie doszło do takiej zmiany stosunków określonej w art. 138 kro, która uzasadniałaby podwyższenie obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem powódki.

Faktem jest, iż od czasu ostatniego ustalenia renty alimentacyjnej od pozwanego I. Ś. (1) na rzecz powódki E. Ś. upłynęło około 10 lat. Wzrost kosztów utrzymania powódki spowodowany jest upływem czasu, jak również i jej pogarszającym się stanem zdrowia. Powódka cierpi na wiele dolegliwości zdrowotnych. Jednakże Sąd zanalizował także sytuację pozwanego I. Ś. (1), który także jest starszym i schorowanym człowiekiem. Pozwany ma (...) lat i choruje na (...),(...), (...), korzystał z (...), przeszedł operację (...), a obecnie porusza się (...). Zarówno powódka jak i pozwany korzystają w dużym zakresie z opieki medycznej, jeżdżą na wizyty lekarskie, przyjmują leki.

Pozwany od około 20 lat płaci alimenty na byłą żoną. Rozwód między stronami został orzeczony w 2007r. bez orzekania o winie.

Zgodnie z treścią art. 60 § 1 kro, małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

Przez niedostatek rozumieć należy sytuację, w której były małżonek nie jest w stanie własnymi siłami zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb, na które składają się m.in. wydatki z tytułu opłat mieszkaniowych, zakupu wyżywienia, ubioru, leków oraz innych wydatków związanych z jego utrzymaniem.

Należy dodać, że zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 5.05.1999r., sygn. akt III CKN 146/99 (wyrok niepublikowany, zawarty w „Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz.” red. K. Piasecki, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2009, wydanie 4, strona 564) w niedostatku znajdują się osoby, które nie mają żadnych lub wystarczających możliwości zarobkowych lub majątkowych.

Należy również zauważyć, iż zakres świadczenia alimentacyjnego zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, przy uwzględnieniu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego obejmują przede wszystkim wydatki związane z utrzymaniem na poziomie minimum socjalnego, m.in. na zakup wyżywienia, ubioru, leków, podstawowych środków higienicznych do życia, które powinien częściowo (tj. odpowiednio do tych potrzeb) finansować zobowiązany.

Powódka uzyskuje dochód w postaci emerytury wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym w łącznej wysokości 1950 zł miesięcznie. Ponadto obecnie jest właścicielką mieszkania położonego w T. przy ulicy (...) składającego się z dwóch pokoi. W poprzedniej sprawie nie miała mieszkania, posiadała jedynie dwie działki. W razie potrzeby powódka ma możliwość wynajęcia jednego z pokoi i zwiększenia swoich dochodów. E. Ś. posiada dorosłą córkę, która ze względu na swój stan zdrowia nie pracuje, jednak w ocenie Sądu nie ma przeszkód aby mogła ona otoczyć matkę opieką, chociażby niematerialną.

W rezultacie porównanie sytuacji materialnej powódki i pozwanego wskazuje na fakt, że pozwany znajduje się obecnie w nieco lepszej od powódki sytuacji finansowej i materialnej. Jednakże jego wysokość emerytury w kwocie (...) zł miesięcznie uzależniona jest od jego długiego stażu pracy, dającej mu obecnie możliwość leczenia i dbania o swój stan zdrowia.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd uznał, iż nie zachodzą przesłanki do podwyższenia wysokości alimentów od I. Ś. (1) na rzecz E. Ś..

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie I sentencji wyroku oddalił powództwo.

W punkcie II sentencji wyroku Sąd zasądził ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu na rzecz adw. W. M. kwotę 900 zł powiększoną o podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.