Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Agnieszka Lubińska

Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Meirowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2022 r. w Grudziądzu

sprawy z powództwa małoletnich J. S. i M. S. działających przez matkę A. W.

przeciwko P. S.

o podwyższenie alimentów

I.  podwyższa od pozwanego P. S. (PESEL (...)) na rzecz małoletnich powódek J. S. ur. (...) i M. S. ur. (...) alimenty zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Grudziądzu z dnia 30.10.2020 r. w sprawie sygnatura akt III RC 342/20:

a)  na rzecz małoletniej J. S. z kwoty 600,00 zł miesięcznie do kwoty 750,00 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie,

b)  na rzecz małoletniej M. S. z kwoty 600,00 zł miesięcznie do kwoty 680,00 zł (sześćset osiemdziesiąt złotych) miesięcznie,

tj. łącznie 1.430 zł, płatne do dnia 15-ego każdego miesiąca z góry, do rąk ustawowego przedstawiciela małoletnich powódek – ich matki A. W., poczynając od dnia 15 lipca 2022 r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminu płatności;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego P. S. na rzecz małoletnich powódek do rąk ich matki A. W. kwotę 630,00 zł (sześćset trzydzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  kosztami sądowymi, od uiszczenia których powódki były zwolnione, obciąża Skarb Państwa;

V.  wyrokowi w punkcie I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 346/22

UZASADNIENIE

Małoletnie powódki J. i M. S., działające przez przedstawicielkę ustawową A. W., reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika, w dniu 15 lipca 2022 r. złożyły do Sądu Rejonowego w Grudziądzu pozew przeciwko P. S. o podwyższenie alimentów z kwot po 600 zł miesięcznie do kwoty 1000 zł miesięcznie na rzecz małoletniej J. S. oraz do kwoty 850 zł miesięcznie na rzecz małoletniej M. S.. Jednocześnie wniosły o udzielenie zabezpieczenia poprzez zobowiązanie pozwanego do płacenia na rzecz małoletniej J. S. alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie oraz na rzecz małoletniej M. S. alimentów w kwocie po 850 zł miesięcznie.

Swój pozew uzasadniły (k. 3-5v akt).

W odpowiedz na pozew pozwany P. S. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Swoje stanowisko w sprawie uzasadnił (k. 25-26 akt).

Postanowieniem z dnia 23 listopada 2022 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu oddalił wniosek powódek o udzielenie zabezpieczenia.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletnia J. S. urodziła się w dniu (...) i ma ukończone 6 lat. Małoletnia M. S. urodziła się w dniu (...) i ma ukończone 4 lata. Rodzicami małoletnich są A. W. i P. S..

Wymiar obowiązku alimentacyjnego pozwanego P. S. wobec jego małoletnich córek - M. i J. S. został ustalony na mocy wyroku zaocznego z dnia 30 października 2020 r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Grudziądzu w sprawie o sygn. akt III RC 342/200 w wysokości po 600 zł miesięcznie na rzecz każdej z powódek, łącznie w kwocie 1200 zł miesięcznie.

W okresie ustalenia alimentów w tej wysokości małoletnia M. S. miała skończone 2 lata, zaś małoletnia J. S. miała skończone 4 lata.

Małoletnia J. S. od urodzenia posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Dziewczynka jest podopieczną fundacji (...), która sfinansowała jej zabieg operacyjny w W. oraz rehabilitację po zabiegu. Dziewczynka wymaga jeszcze jednej operacji, jednak dotychczas nie udało się zebrać całej niezbędnej sumy.

Około 4 miesięce temu u małoletniej J. stwierdzono problemy z wytwarzaniem odporności. Wówczas rodzice przerwali rehabilitację w W.. Obecnie dziewczynka raz w miesiącu jeździ do szpitala w B., gdzie otrzymuje specjalny lek. W tych wyjazdach zazwyczaj towarzyszy jej matka, rzadziej ojciec. Koszt podróży wnosi około 150 zł. Leczenie małoletniej J. jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Dziewczynka przyjmuje na stałe antybiotyk oraz leki wziewne na astmę. Miesięczny koszt zakupu lekarstw wynosi około 200 zł.

Małoletnia J. S. uczęszcza do miejskiego przedszkola. Miesięczny koszt pełnego wyżywienia w przedszkolu wynosi 50 zł.

Na dzień dzisiejszy powódka nie wymaga większych niż w 2020 r. nakładów finansowych na wyżywienie, wydatki edukacyjne, zakup odzieży i obuwia.

Małoletnia M. S. jest dzieckiem zdrowym, prawidłowo rozwijającym się. Dziewczynka uczęszcza do niepublicznego przedszkola, w którym przebywa 8 godzin dziennie i korzysta z pełnego wyżywienia. Pozwany wyraził zgodę na zapisanie córki do tej placówki. W 2020 r. koszt czesnego z wyżywieniem wynosił 350 zł, obecnie zaś wynosi 500 zł. Ponadto dwa razy do roku matka musi opłacić dla małoletniej książki i wyprawkę plastyczną.

Powódki zamieszkują z matką w mieszkaniu należącym do ich dziadka. Czynsz za to mieszkanie wynosi 1200 zł. W 2020 r. matka małoletnich wynajmowała mieszkanie o pow. 100m ². Czynsz za to mieszkanie wynosił około 2200 zł.

Matka powódek nie pracuje. Pobiera świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w wysokości 2119 zł netto miesięcznie i inne świadczenia rodzinne w wysokości około 400 zł. Dodatkowo pobiera świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) w łącznej wysokości 1000 zł miesięcznie oraz otrzymuje alimenty od ojca powódek w łącznej wysokości 1200 zł miesięcznie. Otrzymuje również pomoc finansową i rzeczową od swoich rodziców.

Od stycznia 2023 r. wysokość samego świadczenia pielęgnacyjnego będzie wynosić 2458 zł netto miesięcznie.

Matka małoletnich powódek poza M. i J. S. nie ma nikogo innego na utrzymaniu.

(Fakty bezsporne, dowód:

- odpis zupełnego aktu urodzenia - k. 6-7 akt,

- wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Grudziądzu - k. 8 akt,

- orzeczenie o niepełnosprawności - k. 9 akt,

- zaświadczenie Fundacji (...) - k. 30 akt,

- historia rachunku bankowego - k. 62-91 akt,

- zaświadczenia Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w G. - k. 94 akt,

- zeznania świadka M. N. - k. 95v-96 akt,

- zeznania świadka M. P. (1) - k. 96-96v akt,

- zeznania przedst. ustawowego powódek A. W. - k. 96v-97 akt.)

Pozwany P. S. ma 34 lata. Jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) spółka komandytowa od dnia 7 lipca 2011 r. na czas nieokreślony. Wykonuje pracę w systemie zmianowym. Jego wynagrodzenie uzależnione jest od ilości wykonanej pracy oraz frekwencji. Pozwany miał przejściowe problemy w pracy z powodu częstych nieobecności wykorzystywanych w celu opieki nad małoletnią J.. Pracodawca chciał mu z tego powodu wypowiedzieć stosunek pracy. Ostatecznie do tego nie doszło, jednak pozwany stara się nie korzystać ze zwolnień. Obecnie jego wynagrodzenie za pracę wnosi od 4700 zł do 5600 zł netto miesięcznie. W roku podatkowym 2020 jego dochód brutto wyniósł 61 556,51 zł, zaś w 2021 wyniósł 74 752,38 zł.

Pozwany mieszka w wynajętym mieszkaniu w G.. Czynsz za to mieszkanie wynosi 1000 zł. Pozostałe koszty to opłaty za gaz i prąd, wynoszą około 500 zł miesięcznie.

P. S. pozostaje w nieformalnym związku z M. K.. Od maja 2021 r. prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Spodziewają się narodzin dziecka. Pozwany uczestniczy w wydatkach związanych z ciążą. M. K. okazjonalnie korzysta z prywatnych badań lekarskich.

Pozwany regularnie płaci alimenty na rzecz powódek. Ponadto spędza z córkami co drugi weekend miesiąca i wówczas ponosi koszty ich utrzymania. Partycypuje również w dodatkowych wydatkach na dzieci. Kupował lekarstwa dla małoletniej J. oraz zwracał matce część wydatków na ich zakup. W pracy opłaca ubezpieczenie na dzieci w związku z czym otrzymał i przekazał matce małoletnich kwotę 900 zł za pobyt córki w szpitalu. Kupuje dzieciom odzież, zabawki i prezenty.

(Fakty bezsporne, a nadto dowód:

- zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach - k. 27, 44 akt,

- zaświadczenie lekarskie - k. 28 akt,

- faktura VAT - k. 29-29v akt,

- zaświadczenie z US o dochodzie - k. 45 akt,

- zeznania świadka A. D. - k. 46v-47 akt,

- zeznania świadka M. K. - k. 47 akt,

- przesłuchanie pozwanego P. S. - k. 97v-98 akt.)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w toku postępowania dokumentów, których prawdziwości i rzetelności strony wzajemnie nie kwestionowały, a także na podstawie zeznań świadków A. D., M. K., M. N. i M. P. (1) oraz przesłuchania stron - A. W. i P. S..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków A. D., M. K., M. N. i M. P. (2) ponieważ był one co do zasady logiczne, spójne i konsekwentne, a nadto znalazły odzwierciedlenie w zgromadzonym w toku postępowania materiale dowodowym.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanej za małoletnie powódki A. W. oraz pozwanemu P. S. w zakresie w jakim znalazło to wyraz w ustalonym stanie faktycznym.

Przechodząc do rozważań prawnych należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 138 k.r.o. strony w razie zmiany stosunków mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się zaś istotne zwiększenie, zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w skutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, a niekiedy nawet ustanie obowiązku alimentacyjnego. Zakres świadczeń wyznaczają natomiast, zgodnie z treścią art. 135 k.r.o., z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś rzeczywiste możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Współzależność między tymi dwoma czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Zgodnie z ugruntowanymi poglądami judykatury i doktryny prawniczej zatem dopiero ustalenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, następnie porównanie tych wartości umożliwia ustalenie, czy i w jakim zakresie (w całości bądź w części) potrzeby uprawnionego mogą być zaspokojone przez zobowiązanego.

W myśl art. 133 k.r.o. rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jak wskazuje się w doktrynie i orzecznictwie, zakres potrzeb uprawnionego małoletniego dziecka wyznacza przede wszystkim dyrektywa zaspokajania przez rodziców potrzeb ekonomicznych dziecka zgodnie z zasadą równej stopy życiowej (por. wyrok SN z dn. 7.06.1972 r., III CZP 43/72, OSNCP 1972, nr 11, poz. 198; uchwał SN z dn. 31.01.1986 r., III CZP 76/85, OSNC 1987, nr 1, poz. 4).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż w ocenie sądu powódki wykazały, że nastąpiła zmiana ich usprawiedliwionych potrzeb, która uzasadniała dokonanie zwiększenia wymiaru renty alimentacyjnej. Odnośnie wysokości żądania, sąd uznał że zasługiwało ono na uwzględnienie tylko w części.

Dotychczasowy wymiar obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec powódek został ustalony wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Grudziądzu z dnia 30 października 2020 r. wydanym w sprawie III RC 342/20. Na mocy tego wyroku renta alimentacyjna na rzecz małoletnich J. i M. S. została ustalona w kwotach po 600 zł miesięcznie. Od czasu ostatniego ustalenia wymiaru alimentów do dnia wydania wyroku w przedmiotowej sprawie upłynęły 2 lata.

W przeciągu tego czasu sytuacja małoletnich zmieniła się, choć nie w tak dużym zakresie jak starała się to przedstawić ich przedstawicielka ustawowa. Sąd uznał, że podane przez matkę małoletnich miesięczne koszty utrzymania dzieci jawią się jako wygórowane. Ponadto w pozwie wskazano, że wzrosły koszty utrzymania miejsca zamieszkania małoletnich dzieci, tymczasem z ustaleń sądu wynika, że wydatki na ten cel zmniejszyły się blisko o połowę. W ocenie sądu istotna zmiana zaszła głównie w zakresie kosztów leczenia małoletniej J. oraz wydatków związanych z przedszkolem, do którego uczęszcza małoletnia M.. Małoletnia J. przyjmuje lekarstwa, których miesięczny koszt wynosi około 200 zł, a także raz w miesiącu jeździ do szpitala do B.. Natomiast w przypadku małoletniej M. koszt czesnego w przedszkolu w przeciągu ostatnich 2 lat wzrósł średnio o 150 zł. Ponadto dwa razy do roku matka musi opłacić córce zakup książek i przyborów plastycznych. W niewielkim stopniu zwiększyły się również wydatki na zakup obuwia i odzieży dla małoletnich oraz koszt ich wyżywienia, jednak zdaniem sądu zmiana ta jest niewielka i kompensują ją mniejsze wydatki na utrzymanie mieszkania. Strona powodowa nie wykazała, że pozostałe potrzeby dzieci uległy zmianie. Dziewczynki mają odpowiednio 6 i 4 lata, a do ich koniecznych kosztów utrzymania zaliczają się wydatki na wyżywienie, odzież i obuwie, środki higieny, kosmetyki, rozrywkę, a także te związane z utrzymaniem miejsca zamieszkania, w którym ulokowane jest ich centrum życiowe. Matka nie wykazała, aby małoletnie wyjeżdżały na wczasy w okresie letnim i zimowych. Nie uczęszczają również na dodatkowe zajęcia. Należy zauważyć, że strona powodowa nie przedstawiła żadnych dokumentów, z których wynikałoby potwierdzenie wysokości ponoszonych wydatków.

Biorąc powyższe rozważania pod uwagę sąd uznał, że usprawiedliwione, średnie miesięczne wydatki na utrzymanie małoletniej M. S. wzrosły o około 300 zł, zaś małoletniej J. S. o około 160 zł. Sąd uznał, że pozwany powinien zostać obciążony połową tych wydatków, natomiast drugą połowę powinna pokrywać matka małoletnich. Matka małoletnich nie wykazała bowiem, że ojciec nie angażuje się w opiekę nad dziećmi. Sąd nie ma wątpliwości, że pozwany realizuje swój obowiązek alimentacyjnym również poprzez osobiste starania o wychowanie i utrzymanie dzieci.

Ustalając wysokość usprawiedliwionych potrzeb powódek sąd kierował się zasadą, że dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. W realiach przedmiotowej sprawy należało dokonywać tych ustaleń w odniesieniu do stopy życiowej pozwanego. Każdy z rodziców winien bowiem zapewnić dziecku takie warunki, na jakie go stać przy wykorzystaniu swoich możliwości zarobkowych i majątkowych.

Odnośnie możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, jako zobowiązanego do alimentacji, należy zauważyć, że jego możliwości zarobkowe nie uległy istotnej zmianie. Natomiast zwiększyły się jego obciążenia, ponieważ spodziewa się narodzin kolejnego dziecka i jest zobowiązany do partycypowania w wydatkach związanych z ciążą konkubiny.

Pozwany jest osobą zdrową, w pełni zdolną do pracy. Posiada stabilne zatrudnienie, ponieważ od 7 lipca 2011 r. jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w T. P. G. na czas nieokreślony. Jego wynagrodzenie uzależnione jest od ilości wykonanej pracy oraz frekwencji i w ostatnim czasie waha się do 4700 zł netto miesięcznie do 5600 zł netto miesięcznie. Z powodu licznych zwolnień lekarskich (w celu opieki nad małoletnią M.) pozwanemu groziło zwolnienie z pracy. Z tego powodu pozwany rzadziej sprawuje opiekę nad córką w czasie jej chorób.

Pozwany mieszka w wynajętym mieszkaniu w G.. Prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z konkubiną M. K.. Ich wydatki mieszkaniowe wynoszą około 1500 zł miesięcznie. Zatem po opłaceniu połowy kosztów mieszkaniowych do dyspozycji pozwanego pozostaje kwota 3950-4850 zł, z której musi opłacić koszty swego wyżywienia, zakupu niezbędnej odzieży i obuwia, środków higieny, a także alimenty na małoletnie powódki. Dodatkowo pozwany jest zobowiązany do partycypowania w wydatkach związanych z ciążą M. K., a po narodzinach dziecka będzie zobowiązany do łożenia na jego utrzymanie.

Mając na uwadze możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego P. S., a także usprawiedliwione potrzeby małoletnich powódek, w ocenie sądu, zasadne jest ustalenie podwyższenie obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniej M. S. z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 750 zł, zaś w przypadku małoletneij J. S. zasadne jest podwyższenia alimentów z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 680 zł miesięcznie, poczynając od dnia złożenia pozwu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminu płatności.

Sąd nie znalazł podstaw do zasądzenia alimentów w wyższej kwocie.

Wobec powyższego sąd orzekł jak w punktach I. i II. wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie III. wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. i art. 100 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Wartość przedmiotu sporu w przedmiotowej sprawie wynosiła 7800 zł. Powódki był w niniejszej sprawie reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika, będącego adwokatem. Wysokość stawki adwokata w przedmiotowej sprawie na podstawie § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie wynosiła 1800 zł. Strona powodowa wygrała sprawę jedynie w części - w 35 %, tym samym pozwany przegrał sprawę w stosunku 65 %. Pozwany powinien zatem zwrócić powódkom kwotę 630 zł.

Wobec tego sąd zasądził od pozwanego P. S. na rzecz powódek do rąk ich matki A. W. kwotę 630 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzekł w punkcie III. wyroku.

Opłata sądowa od pozwu w niniejszej sprawie wynosiła 500 zł i nie została uiszczona przez stronę podwodą, z uwagi na zwolnienie ustawowe (art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych). Pozwany przegrał niniejszą sprawę w 35%. Sąd postanowił jednak nie obciążyć go częścią opłaty sądowej ze względu na charakter sprawy, a także fakt, że w pierwszej kolejności powinien przeznaczą środki finansowe na utrzymanie swoich małoletnich dzieci. Sąd zatem na podstawie art. 113 ust. 4 u.k.s.c. orzekł jak w pkt. VI wyroku.

Rygor natychmiastowej wykonalności nadano w trybie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.