Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca sędzia Justyna Szczepkowska

Protokolant st. sek. sąd. Justyna Renkiewicz- Kicza

po rozpoznaniu na rozprawie w dnia 2 grudnia 2022 r. w Grudziądzu

sprawy z powództwa małoletnich W. D. i A. D. (1)

dział. przez matkę A. D. (2)

przeciwko D. D.

o podwyższenie alimentów

1. podwyższa od pozwanego D. D. alimenty na rzecz małoletnich powódek zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie

I C 746/19 w następujący sposób :

a/ na rzecz małoletniej W. D. z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty 700 zł /siedemset zł/ miesięcznie,

b/ na rzecz małoletniej A. D. (1) z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty 600 zł /sześćset zł/ miesięcznie,

poczynając od dnia 9.05.2022 r. płatne do dnia 15-go każdego miesiąca z góry do rąk matki małoletnich powódek – A. D. (2), z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności poszczególnych kwot;

2. oddala powództwa w pozostałym zakresie;

3. zwalnia pozwanego od obowiązku uiszczenia opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódki były zwolnione z mocy ustawy;

4. znosi między stronami koszty procesu;

5 . nadaje wyrokowi w pkt. 1 lit. a-b rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 228/22

UZASADNIENIE

pkt. 1, 2 i 4 wyroku z dnia 9 grudnia 2022 r.

Małoletnie powódki W. D. i A. D. (1), działające przez profesjonalnego pełnomocnika, w dniu 9 maja 2022 r. wniosły o podwyższenie od pozwanego D. D. alimentów z kwoty 500 zł do kwoty po 900 zł miesięcznie na rzecz małoletniej W. D. i z kwoty 500 zł do kwoty po 800 zł miesięcznie na rzecz małoletniej A. D. (1), łącznie w kwocie po 1700 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 15. każdego miesiąca do rąk ich matki, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek zwłoki w płatności każdej z kwot.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że nastąpiła istotna zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb każdej z nich. Mieszkają z matką w wynajętym mieszkaniu, wzrosły koszty utrzymania mieszkania. Matka małoletnich jest nauczycielką i zarabia miesięcznie kwotę ok. 4500 zł netto. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą, zarabia znacznie więcej niż ich matka.

Pozwany D. D. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew zaprzeczył jakoby nie partycypował w we wszystkich koniecznych wydatkach na dzieci; zaprzeczył także twierdzeniom dotyczącym dochodów z działalności gospodarczej, którą prowadzi. Z racji zakresu kontaktów z małoletnimi również ponosi bieżące koszty utrzymania córek. Ich matka otrzymuje na każdą z nich świadczenie 500+. W dniu (...) urodził mu się syn. Mieszka z matką swojego syna i jej dziećmi w wieku 5 i 6 lat. Ponosi koszty utrzymania nieruchomości, partycypuje w kosztach utrzymania syna.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia W. D. ur. (...) i A. D. (1) ur. (...) są dziećmi A. D. (2) i D. D.. Wyrokiem z dnia 5 czerwca 2019 r. Sąd Okręgowy w Toruniu, sygn. akt I C 746/19, zobowiązał oboje rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletnich oraz zasądził od D. D. na rzecz małoletnich W. i A. alimenty w wysokości po 500 zł miesięcznie, łącznie 1000 zł miesięcznie, zaś ich matkę zobowiązał do ponoszenia pozostałych kosztów ich utrzymania i wychowania. Ustalił również kontakty ojca z małoletnimi w czasie roku szkolnego: w każdy czwartek – w co drugi weekend do niedzieli, a w tygodniach kiedy nie będzie spotykał się z małoletnimi w weekendy – do piątku; w okresie świąt Bożego Narodzenia w latach nieparzystych w Wigilię do I. dnia świąt, zaś w latach parzystych I. dzień świąt do II. dnia świąt; w Ś. Wielkanocne w latach nieparzystych II. dzień świąt, w latach parzystych I. dzień świąt, Dzień Ojca oraz w dzień jego urodzin; wakacje letnie i ferie zostały pozostawione do ustalenia między rodzicami.

Małoletnia W. D. miała wówczas ukończone 11 lat. Chodziła do IV klasy szkoły podstawowej. Leczyła się ortodontycznie. Była zdrowym dzieckiem.

Małoletnia A. D. (1) miała wówczas ukończone 6 lat. Chodziła do przedszkola. Była zdrowym dzieckiem.

A. D. (2) zatrudniona była w Zespole (...) w G. na stanowisku nauczyciela za wynagrodzeniem 3470 zł netto miesięcznie. Mieszkała z córkami, za wynajem mieszkania płaciła 800 zł miesięcznie, czynsz 485 zł miesięcznie.

D. D. prowadził działalność gospodarczą produkującą drewno opałowe, kominkowe. We wspólności majątkowej małżeńskiej z A. D. (2) miał działkę rolną (ponad 1 ha), 4 działki o powierzchni 500 m ² każda oraz samochód marki H. r. prod. 2010. Z tytułu działalności gospodarczej za 2018 r. osiągnął przychód w wysokości 178.750,57 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 154.475,30 zł, co dało roczny dochód w wysokości 24.275,27 zł, tj. ok. 2023 zł miesięcznie. Nie miał innych dzieci na utrzymaniu.

dowód: dokumenty oraz wyrok znajdujące się w aktach I C 746/19 SO w Toruniu

Obecnie W. D. ma ukończone 14 lat. Uczęszcza do VIII klasy szkoły podstawowej. Korzysta z korepetycji z chemii i języka angielskiego. Koszt korepetycji wynosi łącznie400 zł, opłacane są przez matkę małoletnich. Małoletnia kończy leczenie ortodontyczne. Nosi okulary, koszt wizyty kontrolnej wynosi 180 zł rocznie. 2 razy do roku ma wizyty kontrolne u dentysty. Małoletnia nie wymaga stosowania diety specjalistycznej.

Obecnie małoletnia A. D. (1) ma ukończone 9 lat. Uczęszcza do III klasy szkoły podstawowej. Nie nosi okularów, raz w roku odbywa prywatne wizyty kontrolne u okulisty. Leczy się stomatologicznie i ortodontycznie, ma ruchomy aparat ortodontyczny, koszt wizyty u ortodonty - 100 zł co 6 miesięcy. Z powodu problemów stomatologicznych musi używać specjalistycznej pasty do zębów; wizyty u higienistki stomatologicznej wynoszą 80-100 zł. Małoletnia nie wymaga stosowania diety specjalistycznej.

Małoletnie mieszkają z matką w wynajmowanym mieszkaniu. Stałe koszty utrzymania wynoszą: opłata za wynajem wynosi 800 zł, czynsz 535 zł miesięcznie, prąd ok. 100 zł miesięcznie, internet 127 zł miesięcznie. A. D. (2) nadal jest nauczycielem, zarabia ok. 4500 zł netto miesięcznie. Nie ma innych dzieci na utrzymaniu.

D. D. pozostaje w nieformalnym związku z A. S. (1), w dniu (...) urodził się ich syn – J. D.. Mieszka wraz z A. S. (1) i jej dziećmi i synem J. w domu jednorodzinnym, którego jest właścicielem. W dniu 9.03.2022 r. zamontował instalację fotowoltaiczną; koszt 54 455 zł. Rachunki za prąd pomniejszane są o wysokość wyprodukowanej przez fotowoltaikę energii. Koszt utrzymania domu ok. 4000 zł miesięcznie. Koszt utrzymania małoletniego J. wynosi ok. 1200 zł miesięcznie. Małoletnie W. i A. spędzają w roku szkolnym u ojca średnio 15 dni w miesiącu. Mają u niego swój pokój. Przez ten okres ponosi koszty ich wyżywienia, kupuje odzież, obuwie, podręczniki, artykuły kosmetyczne i higieniczne. Małoletnie mają zapewnione miejsce do nauki, ojciec zapewnia im również rozrywki.

D. D. nadal prowadzi działalność gospodarczą (...). W ramach tej działalności prowadzi produkcję wyrobów z drewna, z korka, słomy i materiałów używanych do wyplatania, sprzedaż hurtową paliw i produktów pochodnych, drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego oraz sprzedaż detaliczną prowadzoną poza siecią sklepową, straganami i targowiskami. W roku podatkowym 2021 z tytułu prowadzenia tej działalności osiągnął przychód wysokości 134.157,75 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 119,940.33 zł, wykazany dochód wyniósł 14.217,42 zł, tj. 1184,78 zł miesięcznie. W dniu 11 i 20 października 2022 r. zgłosił do Urzędu Skarbowego w G. dwie darowizny pieniężne od swoich rodziców na kwotę 107.500 zł – darowizna otrzymana w dniu 20.12.2021 r. oraz na kwotę 27.228 zł - darowizna otrzymana w dniu 22.03.2022 r. Środki przeznaczył na zakup domu. Jest właścicielem gruntów ornych położnych w W. i R. o łącznej powierzchni 0,93 ha fizycznych, działki leśnej o powierzchni 0,36 ha fizycznego oraz działki na której położony jest jego dom. Z tytułu ich posiadania płaci 1232 zł łącznie zobowiązań podatkowych. Jest również właścicielem działki o pow. 500 m ² w R.. Z tytułu posiadania gruntów rolnych uzyskuje 800 zł dopłat. Jest ubezpieczony w KRUS- składka wynosi 800 zł kwartalnie. Pomaga rodzicom w uprawie pomidorów. Nie ma oszczędności, kredytów ani pożyczek. Jego partnerka A. S. (1) zarabia najniższe wynagrodzenie za pracę, wynoszące w bieżącym roku 3100 zł brutto (2209,56 zł netto); obecnie pobiera zasiłek macierzyński.

okoliczności bezsporne, a nadto dowody: potwierdzenia przelewu – k. 13-14,38-40; zeznania podatkowe – k. 15, 46-56,78-85; kopia aktu urodzenia mał. J. D. – k. 37; informacja (...) k. 65-65v, faktury – k. 41-44, 66-70;; decyzja Wójta Gminy G. – k. 45-45v; informacja Naczelnika US w G. – k. 77; zeznania świadka A. S. – k. 71-71v; przesłuchanie A. D. – k. 72-72v; przesłuchanie D. D. – k. 72v-73

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o bezsporne twierdzenia stron, zeznania świadka A. S. (1), zeznania stron oraz dokumenty przedłożone przez strony oraz podmioty, do których Sąd zwrócił się o udzielenie stosownych informacji. Wiarygodność dokumentów na podstawie których ustalono stan faktyczny nie była przez strony kwestionowana. Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na zeznaniach A. S. (1) -obecnej partnerki życiowej pozwanego w takim zakresie, w jakim zostały one potwierdzone dokumentami oraz nie były kwestionowane przez stronę powodową.

Zgodnie z art. 133 § 1 i 3 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Ustalając rozmiar ciążącego na pozwanym obowiązku alimentacyjnego należy kierować się dyrektywami zawartymi art. 135 § 1 i § 2 k.r.o., w świetle których zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, może polegać w całości albo w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego. Jednocześnie należy podkreślić, że w świetle powyższych przepisów sprawowanie pieczy naprzemiennej nie znosi obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec ich dzieci. Skoro przy tego rodzaju opiece, piecza nad dziećmi sprawowana jest przez oboje rodziców po połowie, powinni oni ponosić jego koszty w takim samym stosunku. Takie rozwiązanie powoduje, że każde większe czy niestandardowe wydatki, związane na przykład z zajęciami dodatkowymi, kosztami leczenia czy wyjazdów wakacyjnych każdego z dzieci, rodzice są zmuszeni każdorazowo ustalać pomiędzy sobą. Jednakże takie ukształtowanie obowiązków alimentacyjnych rodziców jest możliwe tylko wówczas, gdy pozostają oni co do tego rozwiązania w pełnej zgodzie. Jeżeli takiego porozumienia pomiędzy rodzicami nie ma, wówczas sąd musi orzec o alimentach. W takim wypadku określa ich dokładną wysokość oraz osobę rodzica, która będzie obowiązana do ich uiszczania. Bierze przy tym pod uwagę zarówno rzeczywistą ilość czasu spędzaną przez każdego z rodziców z dzieckiem, jak i możliwości finansowe każdego z nich.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W odniesieniu do usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powódek doszło do zmian na tyle dużych, by uznać je za istotne w rozumieniu art. 138 k.r.o. W dniu zasądzenia przez Sąd Okręgowy w Toruniu dotychczasowych alimentów, małoletnia W. była uczennicą IV klasy szkoły podstawowej, zaś małoletnia A. uczęszczała do przedszkola. Obecnie W. ma 14 lat, kończy w tym roku szkolnym szkołę podstawową, od września zmieni poziom obowiązkowej edukacji. Ponadto znajduje się w wieku dojrzewania, pojawiły się zatem potrzeby związane z wiekiem adolescencji, które wcześniej nie występowały. Natomiast małoletnia A. zmieniła poziom obowiązkowej edukacji, obecnie jest uczennicą III klasy szkoły podstawowej. Pojawiły się zatem potrzeby związane z zapewnieniem jej podręczników, ćwiczeń, przyborów szkolnych oraz pozostałych wydatków związanych z jej edukacją.

Bez wątpienia do usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powódek należą potrzeby w zakresie nauki, wyżywienia, leczenia, ubioru, spędzania wolnego czasu, rozwijania zainteresowań. Odnośnie do zaliczenia przez ich matkę do usprawiedliwionych potrzeb małoletnich wszystkich kosztów utrzymania wynajmowanego mieszkania w G., należy zauważyć, że brak jest podstaw do wliczania ich do obowiązku alimentacyjnego pozwanego. W kwocie alimentów należało uwzględnić ryczałtowo koszty zużycia prądu, opłaty za internet (możliwość ewentualnego nauczania zdalnego). Natomiast koszty czynszu obciążają matkę powódek bowiem jednym z usprawiedliwionych ich potrzeb jest obowiązek zapewnienia im „dachu nad głową”. M. in. w ten sposób matka powódek, przy której małoletnie mają ustalone miejsce pobytu, realizuje swój obowiązek alimentacyjny względem dzieci. Niezależnie od tego, czy A. D. (2) mieszkałaby sama czy z córkami, jest zobowiązana do uiszczania bieżących opłat za mieszkanie.

Pozwany od wielu lat prowadzi działalność gospodarczą. Deklaruje, że jest to jedyne źródło dochodów, z których utrzymuje siebie, swoją obecną rodzinę oraz małoletnie powódki. Należy jednak zauważyć, że deklarowane do urzędu podatkowego dochody są na poziomie mniejszym albo nieznacznie większym od najniższego miesięcznego wynagrodzenia ustalanego corocznie przez Radę Ministrów. W 2018 r. pozwany deklarował dochód w wysokości 24.275,27 zł, tj. ok. 2023 zł miesięcznie; w tymże roku wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę została ustalona na kwotę 2100 zł brutto (1530 zł netto) (rozporządzenie RM z 17.09.2017 r., Dz.U.2017.1747). W 2021 r. pozwany zadeklarował dochód w wysokości 14.217,42 zł, tj. 1184,78 zł miesięcznie; w 2021 r. wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę została ustalona na kwotę 2800 zł brutto (2061,67 zł netto) (rozporządzenie RM z 15.09.2020 r., Dz.U.2020.1596). Tymczasem wskazane przez niego i świadka stałe miesięczne koszty utrzymania wynoszą ok. 4000 zł. Do stałych wydatków należy również doliczyć zobowiązania alimentacyjne ciążące na pozwanym wobec trojga dzieci. Biorąc pod uwagę, że pozwany i świadek określili koszt utrzymania małoletniego syna na kwotę ok. 1200 zł miesięcznie, należy przyjąć, że łącznie ponosi on wydatki w tym zakresie na kwotę ponad 2000 zł. Zatem już choćby z tych dwóch pozycji wydatków miesięcznie wydaje ok. 6000 zł. Fakt, że wydatki pozwanego przekraczają kwotę deklarowanych przez niego dochodów prowadzi do wniosku, że ma dodatkowe źródła dochodów, których nie ujawnił w toku postępowania. Biorąc pod uwagę fakt, że pozwany zakupił nieruchomość za gotówkę, wydał ponad 50000 zł na zamontowanie fotowoltaiki stwierdzić należy, że jego stopa życiowa jest w rzeczywistości na wyższym poziomie. O zasadności takiego wnioskowania może również świadczyć fakt, że pozwany zgłosił dwie darowizny pieniężne poczynione na jego rzecz przez rodziców dopiero po zwróceniu się przez Sąd do Urzędu Skarbowego w G. o stosowne informacje. Ponadto w przeciwieństwie do małoletnich powódek, pozwany jest majętną osobą – ma dom, nieruchomości gruntowe, które stanowią jego zabezpieczenie, ma status rolnika, co pozwala mu na płacenie niższej stawki ubezpieczeniowej niż w przypadku osób ubezpieczonych w ZUS i pobieranie dopłat z UE.

Mając na uwadze, że małoletnie korzystają z opieki naprzemiennej ustalone przez Sąd alimenty uwzględniają realizowanie przez pozwanego osobistych starań o utrzymanie i wychowanie małoletnich. Ponadto oprócz córek obecnie pozwany ma obowiązek alimentacyjny wobec syna, co też zostało wzięte pod uwagę.

Reasumując stwierdzić należy, że podwyższone kwoty alimentów, wraz ze środkami gwarantowanymi małoletnim przez ich matkę, powinny zaspokoić ich usprawiedliwione i rzeczywiście ponoszone koszty na rzecz dzieci. Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 133 § 1 k.r.o. w zw. z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. i art. 138 k.r.o. orzekł jak w pkt. 1 oraz w pkt. 2 (a contrario) sentencji.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Małoletnia W. D. wygrała sprawę w 50%, natomiast małoletnia A. D. (1) wygrała sprawę w niecałych 34%. Mając na względzie, że żadna nie ma własnego majątku i obie strony reprezentowane były przez profesjonalnych pełnomocników Sąd orzekł jak pkt. 4 sentencji.

doręczyć pełnom. stron odpis wyroku wraz z uzasadnieniem – przez PI ze skutkami doręczenia z k.p.c.;