Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 sierpnia 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Kryńska – Mozolewska

po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2022 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

w trybie z art. 15 zzs ² ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych

sprawy z odwołania A. L.

od decyzji (...) w W. z dnia (...) roku, znak: (...)

przeciwko (...) w W.

o podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego

- zmienia zaskarżoną decyzję (...) w W. z dnia (...) roku, znak: (...), w ten sposób, że ustala, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 16.11.2017r. do 12.02.2018r. oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od 13.02.2018r. do 11.02.2019r. stanowi kwota 5.543,03 zł brutto (słownie: pięć tysięcy pięćset czterdzieści trzy złote 03/100), czyli 4.600,71 zł netto (słownie: cztery tysiące sześćset złotych 71/100).

Sygn. akt VI U 294/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku, znak: (...), (...) w W. ustalił, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 16 listopada 2017 roku do 12 lutego 2018 roku oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od 13 lutego 2018 roku do 11 lutego 2019 roku przyznanego A. L. stanowi wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości określonej w umowie o pracę od lipca 2016 roku do czerwca 2017 roku. W uzasadnieniu decyzji ZUS podał, że premie uznaniowe otrzymywane przez A. L. nie zostały wykazane w składanych przez jej pracodawcę zaświadczeniach płatnika składek ZUS Z-3, zaś z informacji uzyskach od płatnika składek wynika, że premie te nie były pomniejszane za czas absencji chorobowej i nie zostały przyjęte do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy na podstawie art. 92 Kodeksu pracy. Wobec tego ZUS uznał, że premie uznaniowe nie podlegają również wliczeniu do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego.

(decyzja z dnia 11.01.2019r. – akta ZUS)

Od powyższej decyzji A. L. wniosła odwołanie, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 16 listopada 2017 roku do 12 lutego 2018 roku oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od 13 lutego 2018 roku do 11 lutego 2019 roku stanowi wynagrodzenie odwołującej się z uwzględnieniem premii uznaniowej. W uzasadnieniu odwołująca się podała, że ZUS nie uwzględnił w podstawie wymiaru jej zasiłków otrzymywanej przez nią premii uznaniowej, którą otrzymywała regularnie co miesiąc i która stanowiła 1/3 jej miesięcznego wynagrodzenia.

(odwołanie – k. 3 – 5)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 26 – 27)

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2020 roku Sąd zawiadomił zainteresowanego (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w W. o toczącym się postępowaniu.

(postanowienie z dnia 24.01.2020r. – k. 43)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca się A. L. była zatrudniona w spółce (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w W. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 listopada 2015 roku, za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 5.000,00 zł brutto miesięcznie. Od 1 kwietnia 2017 roku jej wynagrodzenie wzrosło do kwoty 5.631,00 zł brutto miesięcznie.

(dowód: umowa o pracę – k. 7 – 8, aneks do umowy o pracę – k. 9)

Odwołująca poza wynagrodzeniem zasadniczym za pracę otrzymywała również premię uznaniową, zgodnie z §3 ust. 3 – 4 umowy o pracę. W okresie od lipca 2016 roku do listopada 2017 roku odwołująca się otrzymywała następujące kwoty tytułem owej premii uznaniowej:

- za lipiec 2016 roku – 1.000,00 zł,

- za sierpień 2016 roku – 1.000,00 zł,

- za wrzesień 2016 roku – 1.000,00 zł,

- za październik 2016 roku – 1.040,00 zł,

- za listopad 2016 roku – 1.040,00 zł,

- za grudzień 2016 roku – 1.434,00 zł i 780,00 zł,

- za styczeń 2017 roku – 780,00 zł,

- za luty 2017 roku – 780,00 zł,

- za marzec 2017 roku – 1.040,00 zł,

- za kwiecień 2017 roku – 1.126,20 zł,

- za maj 2017 roku – 1.126,20 zł,

- za czerwiec 2017 roku – 1.845,20 zł,

- za lipiec 2017 roku – 394,17 zł,

- za sierpień 2017 roku – 1.013,58 zł,

- za wrzesień 2017 roku – 1.126,20 zł,

- za październik 2017 roku – 563,10 zł.

Za listopad 2017 roku odwołująca się nie otrzymała żadnej premii uznaniowej, otrzymała wówczas jedynie wynagrodzenie chorobowe w kwocie 1.814,76 zł.

(dowód: umowa o pracę – k. 7 – 8, paski wynagrodzenia – k. 10 – 24 i k. 176 – 178)

W zaświadczeniu ZUS Z-3 złożonym przez pracodawcę odwołującej się do organu rentowego nie wskazano premii uznaniowej jako składnika wynagrodzenia za okresy miesięczne.

(dowód: druk ZUS Z-3 – k. 123 – 127)

Przy zaliczeniu do postawy wymiaru zasiłków premii uznaniowych otrzymywanych przez odwołującą się, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 16 listopada 2017 roku do 12 lutego 2018 roku oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od 13 lutego 2018 roku do 11 lutego 2019 roku stanowi kwota 5.543,03 zł brutto (4.600,71 zł netto).

(dowód: opinia biegłej z zakresu rachunkowości – k. 184 – 187)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane wyżej dowody z dokumentów, których wiarygodność nie została skutecznie zakwestionowana przez strony w toku postępowania. Sąd nie oparł się na notatce służbowej z k. 128 akt sprawy, z której wynika, że pracownik ZUS w rozmowie telefonicznej ustalił, że odwołująca się w okresie lipiec 2016 do czerwiec 2017 otrzymywała premie uznaniowe, które nie były pomniejszane za czas absencji chorobowej i nie zostały przyjęte do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy. W ocenie Sądu twierdzenie z tej notatki, że premie uznaniowe nie były pomniejszane za czas absencji chorobowej odwołującej się nie znajduje potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, a jednocześnie ZUS nie zgłosił dowodu z zeznań w charakterze świadka swojego pracownika, który miał przeprowadzać rozmowę telefoniczną z pracodawcą odwołującej się. Sąd miał tu na uwadze, że premia uznaniowa, jak to wynika z przedłożonych pasków wynagrodzenia, była przyznawana odwołującej się w różnych wysokościach, nie była to stała wysokość. Brak jest jakiegokolwiek regulaminu wynagradzania, który regulowałby kwestię jej wysokości i zasad jej wypłacania. Wreszcie z treści samej umowy wynika, że miała to być premia uznaniowa, zależna jedynie od swobodnego uznania pracodawcy. Ponadto z paska wynagrodzeń za miesiąc listopad 2017 roku, kiedy odwołująca się przebywała na zwolnieniu lekarskim wynika, że za ten miesiąc nie otrzymała ona premii uznaniowej, co przeczy twierdzeniu, jakoby premia nie była pomniejszana za czas absencji chorobowej. Wreszcie Sąd oceniając twierdzenie zawarte w notatce z k. 128 pod kątem swojej wiedzy i doświadczenia życiowego uznał, że nie jest wiarygodnym, aby pracodawca wypłacał odwołującej się niepomniejszoną premię za okres jej nieobecności w pracy spowodowanej chorobą. Brak aktywności dowodowej ZUS w zakresie wskazania na świadka pracownika ZUS, który sporządzał tę notatkę i prowadził rozmowę z pracodawcą odwołującej się, czy też pracowników księgowości lub osoby zarządzające spółką zatrudniającą odwołującą się, skutkuje odmową uznania wiarygodności notatki z k. 128 akt sprawy co do faktu niepomniejszania premii za czas absencji chorobowej odwołującej się. Jednocześnie sama odwołująca się zaprzeczyła w swoim stanowisku procesowym, aby tak było, wobec czego ciężar wykazania tego faktu spoczywał na organie rentowym. Reasumując Sąd odmówił wiarygodności notatce z k. 128 we wskazanym wyżej zakresie.

Odnośnie wyliczenia podstawy wymiaru świadczeń przyznanych odwołującej się Sąd oparł się na wnioskach zawartych w opinii uzupełniającej biegłej z zakresu rachunkowości, bowiem dopiero przy wydawaniu opinii uzupełniającej biegła dysponowała paskami wynagrodzeń za cały analizowany okres. Co do samych wyliczeń nie były one kwestionowane pod kątem ich matematycznej zgodności i spójności przez żadną ze stron. Zastrzeżenia organu rentowego sprowadzały się jedynie do polemiki prawnej dotyczącej kwalifikacji premii jako składnika podlegającego zaliczeniu do podstawy wymiaru zasiłków, jednak decyzję w tym przedmiocie podejmuje nie biegła, lecz Sąd. Biegła zaś wydała opinię zgodnie z tezą zakreśloną jej przez Sąd i w zakresie ograniczonym tą tezą brak jest zastrzeżeń co do poprawności wyliczeń ze strony odwołującej się, bądź organu rentowego.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest odwołanie A. L. od decyzji ustalającej podstawę wymiaru przyznanych jej zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. – Dz. U. z 2022, poz. 1732) podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Z kolei zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy zasiłkowej premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku.

Kluczową kwestią w niniejszej sprawie jest rozstrzygnięcie, czy premie uznaniowe, które odwołująca się otrzymywała regularnie co miesiąc w różnej wysokości, powinny zostać zaliczone do podstawy wymiaru przyznanych jej zasiłków chorobowego i macierzyńskiego, czy też nie. ZUS argumentował, że premie te nie wchodzą do podstaw wymiaru zasiłków, powołując się na art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku. ZUS argumentował, że z jego ustaleń wynika, że odwołująca się zachowywała prawo do premii uznaniowej również w okresie niezdolności do pracy, poza tym premia ta nie została wzięta pod uwagę przy podstawie wynagrodzenia chorobowego przyznanego jej przez pracodawcę na podstawie art. 92 KP.

Z ustaleń Sądu wynika, że faktycznie w zaświadczeniu ZUS Z-3 sporządzonym przez pracodawcę odwołującej się nie wskazano premii uznaniowej jako składnika wynagrodzenia za okresy miesięczne. Jednak sam brak wskazania premii w zaświadczeniu ZUS Z-3 nie jest dla Sądu przesądzający, istotne jest bowiem ustalenie, czy odwołująca się pobierała przed ustaleniem jej prawa do zasiłków taki składnik wynagrodzenia, a także, czy zachowywała do niego prawo w okresie niezdolności do pracy. ZUS powołał się również na notatkę znajdującą się w aktach organu, z której wynika, że premie uznaniowe otrzymywane przez odwołującą się nie były pomniejszane za czas absencji chorobowej. Notatka odwoływała się do rozmowy telefonicznej, nie wynika z niej jednak z kim ta rozmowa została przeprowadzona. ZUS nie powołał też na świadka pracownika, który tę rozmowę przeprowadzał, nie wskazał, kto był jego rozmówcą i również tego rozmówcy nie wezwał na świadka. W takiej sytuacji Sąd nie oparł się na tej notatce. Sąd miał bowiem na uwadze, że w aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek regulaminu pracy, czy regulaminu wynagradzania, bądź premiowania, z którego wynikałyby zasady przyznawania premii uznaniowej odwołującej się. Z umowy o pracę wynika z kolei, że niezależnie od wynagrodzenia zasadniczego pracownikowi może być przyznana premia uznaniowa, której przyznanie jest uzależnione wyłącznie od uznania pracodawcy. Premia ta była przyznawana odwołującej się w różnej wysokości w zależności od miesiąca, nie wygląda więc na stały składnik wynagrodzenia, do którego prawo pracownik zachowuje nawet w okresie niezdolności do pracy. Premia uznaniowa jest świadczeniem uznaniowym i nie ma charakteru roszczeniowego, nie sposób więc uznać, aby odwołująca się zachowywała jakiekolwiek prawo do tej premii w okresie niewykonywania pracy ze względu na pobieranie zasiłków. Pracodawca bowiem uzależnił przyznanie tej premii jedynie od swojego uznania, a nie od spełnienia jakichkolwiek obiektywnych kryteriów. Tym samym Sąd uznał, że nie zostało wykazane przez ZUS, aby odwołująca się miała mieć prawo do premii uznaniowej również w okresie pobierania zasiłku. Z doświadczenia życiowego Sądu wynika, że pracodawca w okresie niewykonywania pracy nie przyznaje pracownikowi premii uznaniowej, która zależy wyłącznie od decyzji pracodawcy. Pracodawca taką premię przyznaje bowiem w celu dodatkowego wynagrodzenia pracownika w celu zmotywowania go do pracy. W przypadku braku wykonywania tej pracy ze względu na przebywanie na zasiłku brak jest podstaw do wymagania od pracodawcy, aby konsekwentnie taką premię przyznawał. Ponadto z akt sprawy nie wynika, aby w okresie pobierania zasiłku chorobowego, bądź macierzyńskiego przez odwołującą się pracodawca przyznawał jej premię uznaniową, co również przemawia przeciwko argumentacji ZUS. Z paska płacowego za miesiąc listopad 2017 roku (k. 24 akt sprawy) wprost wynika, że w tym miesiącu odwołująca się otrzymała od pracodawcy jedynie wynagrodzenie chorobowe, nie otrzymała zaś żadnej premii uznaniowej. Podsumowując, Sąd nie uznał, aby została spełniona przesłanka z art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej, na którą powołał się ZUS, a tym samym premie uznaniowe wypłacane odwołującej się przed rozpoczęciem przez nią pobierania zasiłku chorobowego, a następnie macierzyńskiego, powinny zostać, zgodnie z art. 42 ust.1 ustawy zasiłkowej, zaliczone do podstawy wymiaru zasiłków przyznanych odwołującej się.

W zakresie konkretnych wyliczeń podstawy wymiaru zasiłku chorobowego Sąd oparł się na wnioskach zawartych w uzupełniającej opinii biegłego z zakresu księgowości (k. 187 akt sprawy). Co do kwoty Sąd przyjął więc jako podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 16 listopada 2017 roku do 12 lutego 2018 roku oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od 13 lutego 2018 roku do 11 lutego 2019 roku kwotę 5.543,03 zł brutto (4.600,71 zł netto).

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku, zmieniając zaskarżoną decyzję ZUS.

ZARZĄDZENIE

(...)