Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2023r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 marca 2023 r. w K.

sprawy z powództwa (...) Sp. z.o.o

przeciwko (...) S.A z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. kwotę 1.562,10 zł (jeden tysiąc pięćset sześćdziesiąt dwa złotych i dziesięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 09.04.2021 r. do dnia zapłaty;

II.  W pozostałej części powództwo oddala;

III.  Zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. na rzecz pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 1.130,57 zł (jeden tysiąc sto trzydzieści złotych i pięćdziesiąt siedem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  Nakazuje zwrócić powodowi kwotę 580,80 zł (pięćset osiemdziesiąt złotych i osiemdziesiąt groszy) tytułem niewykorzystanej zaliczki.

Sygn. akt 856/21

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 5.356,65 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 20 stycznia 2021 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do M. F. pojazd marki B. (...) o nr rej. (...). Sprawca kolizji był ubezpieczony w Towarzystwie (...) pozwanego. W dniu 15 lutego 2021 r. M. F. zawarł z powodem umowę najmu, która trwała do dnia 2 marca 2021 r. Powód dochodzi od pozwanego należności za czas trwania najmu pojazdu zastępczego od dnia 15 lutego 2021 r. do dnia 2 marca 2021 r. Legitymację czynną powoda stanowi umowa cesji wierzytelności z dnia 8 marca 2021 r. przenosząca uprawnienia do dochodzenia roszczeń przez powoda w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Powód wystawił fakturę VAT w dniu 8 marca 2021 r. za najem pojazdu zastępczego na kwotę 5.996,25 zł. Pozwany uznał roszczenie co od zasady i przelał na rachunek powoda kwotę 639,60 zł. Tym samym do zapłaty pozwanemu pozostaje kwota 5.356,65 zł.

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że przeprowadził postępowanie likwidacyjne w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 20 stycznia 2021 r. W ocenie pozwanego wysokość należnego odszkodowania ustalona została prawidłowo. Pozwany pouczył poszkodowanego o możliwości zorganizowania nieodpłatnego najmu pojazdu zastępczego i pouczył o stawkach czynszu najmu akceptowanych w przypadku najmu zorganizowanego we własnym zakresie – zarówno w rozmowie telefonicznie podczas zgłaszania szkody, jak i pisemnie w decyzjach. Pozwany kwestionuje czas najmu pojazdu zastępczego, rynkowy charakter stawki zastosowanej przez powoda, oraz zasadność uwzględnienia stawki powoda, w sytuacji gdy poszkodowany mógł skorzystać z nieodpłatnego najmu od ubezpieczyciela. Ponadto pozwany zakwestionował również potrzebę zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego. Pozwany wskazał, że najem, co do zasady będzie usprawiedliwiony jedynie wówczas, gdy poszkodowany nie miał możliwości zaspokajania swoich potrzeb komunikacyjnych przy pomocy innego pojazdu będącego w posiadaniu jego lub innego domownika. To na poszkodowanym ciąży obowiązek minimalizacji rozmiaru szkody i przeciwdziałaniu zwiększania jej rozmiarów. W ocenie pozwanego pojazd po zdarzeniu był jezdny, co potwierdzają zdjęcia znajdujące się w aktach szkody. Ponadto pozwany nie zgadza się ze stanowiskiem zawartym w pozwie, iż uznał co do zasady potrzebę najmu pojazdu zastępczego. Postępowanie likwidacyjne ze względu na ograniczenia czasowe oraz ograniczenia dowodowe uniemożliwia pełną weryfikację twierdzeń osób występujących z roszczeniem. Wypłata świadczenia w toku likwidacji szkody nie może być traktowana jako przeszkoda uniemożliwiająca udowadnianie w procesie twierdzeń odmiennych od przyjętych w postępowaniu przedsądowym.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 20 stycznia 2021 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do M. F. pojazd marki B. (...) o nr rej. (...). Sprawca kolizji był ubezpieczony w (...) S.A. z siedzibą w W..

(bezsporne)

M. F. zgłosił powstanie szkody telefonicznie na infolinię pozwanego i konsultant poinformował go o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego na czas naprawy oraz o stawkach akceptowanych przez pozwanego w przypadku samodzielnego wynajmu pojazdu przez poszkodowanego

(dowód: naganie w aktach szkody od min. 5:36)

W dniu 15.02.2021 r. M. F. oddał uszkodzony pojazd do naprawy do serwisu (...) Sp. z o.o. w O., który to serwis znajduje się na liście warsztatów współpracujących z pozwanym. Samochód z naprawy poszkodowany odebrał w dniu 02.03.2021 r.

(dowód: akta szkody, zeznania świadka M. F. k. 60, pismo z dnia 29.11.2021 r. , k. 62)

W dniu 15.02.2021 r. M. F. zawarł z powodem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. umowę najmu samochodu B. (...) o nr rej. (...) na okres od dnia 15.02.2021 r. do dnia 02.03.2021 r. Stawka za 1 dzień najmu trwającego powyżej 14 dni wynosiła 325 zł netto, 399,75 zł brutto.

(dowód: umowa najmu k. 12, cennik usług wraz z podpisem poszkodowanego k. 13)

M. F. w okresie od dnia 15.02.2021 r. do dnia 02.03.2021 r. potrzebował samochodu do codziennego użytku. (...) poszkodowanemu potrzebne było do dojazdów do pracy, odwożenia dziecka do przedszkola, a także do dostarczania zakupów rodzicom. Pojazd zastępczy został wynajęty na czas trwania pojazdu uszkodzonego w kolizji. Poszkodowany w czasie trwania umowy najmu nie dysponował innym samochodem.

(dowód: zeznania świadka M. F. k. 60, oświadczenie k. 17)

W dniu 08.03.2021 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. wystawił fakturę za najem pojazdu zastępczego na kwotę 4.875,00 zł netto, 5.996,25 zł brutto, za okres 15 dni, przy stawce dobowej 325 zł netto. W tym samym dniu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. zawarł M. F. umowę cesji wierzytelności przysługujących mu w stosunku do (...) S.A. oraz w stosunku do sprawcy szkody z tytułu odpowiedzialności na podstawie obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku ze szkodą powstałą w dniu 20.01.2021 r. dotyczącą zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego przez okres niezbędny do przywrócenia pojazdu poszkodowanego do stany sprzed zaistnienia szkody lub do jego likwidacji w ramach szkody całkowitej.

(dowód: faktura – k. 15, cesja wierzytelności – k. 16)

(...) S.A. z siedzibą w W. uznał koszty najmu pojazdu zastępczego do kwoty 639,60 zł i wypłacił tę kwotę na rachunek powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O.. Pozwany uznał stawkę za najem w wysokości 130,00 zł netto oraz uznał za zasady okres najmu 4 dni.

(dowód: decyzja – k. 20)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy był pomiędzy stronami bezsporny w zakresie zaistnienia szkody i jej okoliczności oraz podstaw odpowiedzialności pozwanego. Sąd ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie na podstawie przedłożonych przez powoda i pozwanego dokumentów, w tym akt szkody oraz zeznań świadka M. F.. Prawdziwość dokumentów nie była kwestionowana przez strony, nie budziła też wątpliwości Sądu. Żadna ze stron nie kwestionowała również wiarygodności zeznań świadka.

Z okoliczności sprawy wynika, iż kwestia legitymacji czynnej powoda w zakresie dochodzenia zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, wynikająca z umowy cesji zawartej z poszkodowanymi nie była przedmiotem sporu stron. Pozwany kwestionował natomiast co do zasady konieczność zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego oraz czas jego trwania i zastosowaną przez powoda stawkę za dobę najmu.

Zgodnie z art. 822 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Unormowania zawarte w kodeksie cywilnym (art. 361-363 k.c.) precyzują, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

W uchwale z dnia 17 listopada 2011r. (III CZP 5/11 OSNC 2012, Nr 3, poz. 28) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. W uzasadnieniu uchwały wskazano również, że nie wszystkie wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Sąd Najwyższy zauważył, iż nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu. Stanowisko to Sąd w całości podziela.

Rozstrzygając w pierwszej kolejności samą potrzebę najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, wskazać należy, że w odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, iż kwestionuje
w ogóle potrzebę najmu pojazdu zastępczego w przedmiotowej sprawie, jednakże w toku postępowania nie zdołał wykazać, iż najem pojazdu zastępczego był niezasadny. Jak wynika bowiem z zeznań świadka M. F., który został poszkodowany na skutek kolizji z dnia 20 stycznia 2021 roku, w okresie, za który powód dochodzi zapłaty za najem pojazdu zastępczego, nie posiadał innego pojazdu, który mógłby używać w miejsce uszkodzonego. Świadek wykorzystywał pojazd zastępczy do dojazdów pracy, dowożenia dziecka do przedszkola, dostarczania zakupów rodzicom. Pojazd zastępczy został wynajęty na czas trwania naprawy pojazdu uszkodzonego. Sąd uznał zeznania świadka jako wiarygodne, albowiem były one spójne z pozostałym przedłożonym przez strony materiałem dowodowym, a ponadto świadek w żaden sposób nie był zainteresowany wynikiem postępowania, skoro całą swoją wierzytelność z tytułu szkody przeniósł na powoda.

Wobec powyższego, w ocenie sądu, wynajęcie pojazdu zastępczego przez poszkodowanego było zasadne.

Ponieważ pomiędzy stronami sporny był również sporny uzasadniony okres wynajmu samochodu zastępczego jak i zastosowana stawka za dobę Sąd dopuścił dowód
z opinii biegłego S. T. (k. 66 - 74), z treści której wynika, że zastosowana przez powoda stawka za wynajem pojazdu jest wyższa od średniej stawki najmu, a jednocześnie mieści się w przedziale stosowanych na rynku lokalnym. Dodatkowo biegły wskazał, że technologiczny czas naprawy powypadkowej uszkodzeń samochodu poszkodowanego wynosi 3 - 4 dni robocze, jednakże uwzględniając ten czas oraz czas niezbędny na akceptację kosztów naprawy, czas oczekiwania na dostawę części, czas niezbędny na naprawę mógł wynieść 9 do 14 dni, a nawet do 18 dni, w przypadku gdy części zamienne nie znajdowały się w magazynie w Polsce.

Po wniesieniu zastrzeżeń przez pełnomocników stron, biegły w dwóch kolejnych opiniach uzupełniających (k. 136 – 138 oraz 156 - 157) wskazał, że technologiczny czas naprawy jest czasem niezbędnym do wykonania naprawy, a rzeczywisty czas naprawy może się od niego różnić z uwagi na okoliczność, że zakład wykonujący naprawę ma ograniczoną ilość stanowisk naprawczych i nie zawsze może zająć się tylko wykonywaniem tego jednego pojazdu. Dalej biegły wskazał, że nie zawsze bezpośrednio po wykonaniu prac mechaniczno – blacharskich pojazd może trafić na stanowisko lakiernicze, a następnie na montaż końcowy po lakierowaniu. W procesie naprawy nie można również wykluczyć losowych przypadków absencji pracowników wykonujących naprawę. W związku z tym,
w ocenie biegłego, za zasadny należy uznać czas naprawy pojazdu do dnia 02.03.2021 r. i tym samy za zasadny należy uznać czas najmu pojazdu zastępczego do tej daty.

W ocenie Sądu opinia biegłego jest jasna, pełna, pozbawiona sprzeczności i błędów natury logicznej, w związku z czym sąd w całej rozciągłości podzielił zawarte w niej wnioski biegłego.

W tych okolicznościach Sąd uznał roszczenie powoda za uzasadnione co do okresu najmu pojazdu zastępczego, albowiem zostało wykazane, że długi czas jego naprawy był uzasadniony,
a pozwany nie może obciążać poszkodowanego negatywnymi skutkami wynikającymi z przedłużającej się naprawy, na przebieg której nie miał żadnego wpływu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego
i doktrynie generalnie przyjmuje się, że w przypadkach, gdy naprawa pojazdu jest technologicznie uzasadniona, to czynsz najmu pojazdu zastępczego obejmuje okres jego rzeczywistej naprawy, przy uwzględnieniu normalnego toku tej naprawy, co ma miejsce w niniejszej sprawie, tym bardziej, że w okresie najmu pojazdu zastępczego powód nie mógł korzystać z uszkodzonego pojazdu.
W konsekwencji czas najmu pojazdu przez poszkodowanego pozostawał w związku przyczynowo - skutkowym z okresem naprawy, okres najmu był równoznaczny faktycznemu okresowi naprawy pojazdu.

Odnośnie wysokości zastosowanej przez powoda stawki za najem pojazdu, zauważyć należy, że w świetle aktualnych poglądów doktryny i orzecznictwa, nie ulega wątpliwości, iż odpowiedzialnością ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego są objęte celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Mając na uwadze zasadę pełnego odszkodowania, wynikającą z art. 361§2 k.c. oraz treść art. 363§1 k.c., miernikiem odszkodowania są ceny występujące na lokalnym rynku - od najniższej do najwyższej (por. m.in. uchwałę SN z dnia 13 czerwca 2003r., III CZP 32/03, uchwalę SN z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11). Na poszkodowanym nie ciąży przy tym obowiązek poszukiwania sprzedawców oferujących swoje usługi najtaniej. Tylko w przypadku wykazania przez zakład ubezpieczeń nielojalnego postępowania, naruszającego obowiązujące wierzyciela - na podstawie art. 354 k.c. - wymogi współpracy z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania, można wierzycielowi postawić zarzut powiększenia rozmiarów szkody poprzez wybranie oferty z cenami wyższymi niż obowiązujące na danym rynku lokalnym i zlecić stosowną weryfikację wysokości odszkodowania (vide - wyrok SN z 25.04.2002r., I CKN 1466/99). Tylko wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, które znacznie przekraczają koszty obowiązujące na danym rynku lokalnym lub koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu nie są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (vide - uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017r., III CZP 20/17, OSNC 2018 nr 6, poz. 56).

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, w ocenie sądu stawka zastosowana przez powoda jest zbyt wygórowana i wyższa niż stawki stosowane na rynku lokalnym. Dodatkowo zauważyć należy, że poszkodowany podczas zgłaszania szkody został przez przedstawiciela pozwanego w sposób jasny i wyczerpujący poinformowany o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego, o stawkach akceptowanych przez pozwanego i co najważniejsze, o tym, że ma on obowiązek współdziałać przy minimalizacji szkody. Mimo takiego pouczenia poszkodowany zdecydował się na wynajęcie samochodu u innego podmiotu za kwotę ponad dwukrotnie wyższą niż stawki akceptowane przez pozwanego. Takie postępowanie poszkodowanego nie może zasługiwać na akceptację sądu.

W związku z powyższym sąd uznał, że zasadnymi kwotami za najem będą stawki stosowane przez pozwanego tj. za okres od 1 do 7 dnia – 130,00 zł netto, za okres od 8 do 15 dnia 110,00 zł netto.

Wobec powyższego sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 1.562,10 zł, a w pozostałej części powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc, stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając nimi pozwanego w 29 %, a powoda w 71 %. W pkt III wyroku sąd nakazał zwrócić powodowi część niewykorzystanej zaliczki, którą wpłacił na poczet opinii biegłego.