Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2022 roku

Sąd Rejonowy w Głubczycach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu

sprawy z powództwa A. M.

przeciwko J. M.

o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 78/21

UZASADNIENIE

Pozwem z 15 października 2020 roku powód A. M. wniósł o uznanie, że nabył pojazd M. (...) o numerze VIN (...). W uzasadnieniu wskazał, że właściciel pojazdu nie interesował się nim, porzucił go, powód posiada komplet kluczy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Pojazd M. (...) o numerze VIN (...) stanowi własność J. M., ojca A. M..

Dowód: kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 8-9, przesłuchanie A. M. w charakterze strony k. 79v

A. M. nie ma kontaktu z J. M. od 15 lat. A. M. i J. M. nie korzystają od 15 lat z przedmiotowego pojazdu. A. M. posiada do niego kluczyki. Pojazd nie jest sprawne technicznie, nie posiada przeglądu, nie posiada ubezpieczenia. Samochód zastawia podwórko, przy którym mieszka A. M..

Dowód: przesłuchanie A. M. w charakterze strony k. 79v

W 2004 roku był przeprowadzony podział majątku między J. M. a D. M., na mocy którego samochód M. (...) o numerze VIN (...) przypadł J. M..

Dowód: zeznania świadka D. M. k. 79v-80

Sąd zważył co następuje

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie

Zgodnie z art. 189 kpc powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Z przepisu tego wynika, że tzw. powództwa o ustalenie mogą zmierzać w kierunku pozytywnym bądź negatywnym, a ich przedmiotem może być tylko prawo lub stosunek prawny. Przesłanką uwzględnienia tego rodzaju powództwa jest wykazanie przez stronę czynnie legitymowaną interesu prawnego. Jednocześnie przepis ten nie wskazuje, jak rozumieć to pojęcie.

Definicję legalną interesu prawnego wprowadzono z kolei w art. 730 ¹ § 2 kpc - przy instytucji zabezpieczenia roszczenia. Zgodnie z tą normą interes prawy w udzieleniu zabezpieczenia, istnieje wówczas, jeżeli brak zabezpieczenia uniemożliwi albo poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania. W sposób wyraźny ustawodawca łączy istnienie interesu prawnego z wynikiem postępowania, a ten - z jego celem.

Korzystając jedynie posiłkowo z tej definicji trzeba stwierdzić, że powód ma interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie wtedy, gdy powództwo to może doprowadzić do udzielenia mu ochrony prawej. Interes prawny istnieje wówczas, gdy sam skutek prawomocnego orzeczenia ustalającego zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy istniejący spór lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu, a jednocześnie interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka (vide: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, M. Manowska (red.), Warszawa 2013, s. 366, a także wyrok SA w Białymstoku z dn. 23.05.2014 roku, sygn. I ACa 313/13).

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar przedstawiania materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 k.p.c., art. 3 k.p.c., art. 6 k.c.). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Artykuł 6 k.c. określa reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, przy czym sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Nie ma też obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (vide: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 28 listopada 2019 r. , I AGa 50/19).

Kluczowe dla rozstrzygnięcia fakty nie mogą opierać się wyłącznie na gołosłownych twierdzeniach strony i jej przekonaniu, które nie znajduje oparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności muszą zostać udowodnione (tak: Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 20 listopada 2019 r., III AUa 22/19, LEX nr 2764307).

Powód domagał się ustalenia, że nabył pojazd M. (...) o numerze VIN (...). W ocenie Sądu powód nie ma interesu prawnego w dochodzeniu tak skonstruowanego żądania. Sąd ustalił, że pojazd nie nadaje się do eksploatacji, natomiast celem powoda jest usunięcie go z nieruchomości. Powód nie wykazał przy tym, że jest właścicielem przedmiotowej nieruchomości oraz nie wykazał skutecznego wezwania właściciela pojazdu do jego usunięcia.

W ocenie Sądu nigdy nie nastąpiło przesuniecie z majątku właściciela pojazdu do majątku powoda. Powód jako syn właściciela pojazdu, otrzymał klucze do przedmiotowego samochodu M. (...) o numerze VIN (...). Pojazd nie jest dopuszczony do ruchu i nie posiada ubezpieczenia. Nie jest również eksploatowany przez powoda. Powód nie wykazał również, że pojazd został porzucony, nie wykazał również objęcia pojazdu w samoistne posiadanie. Wręcz przeciwnie, powód nie traktuje samochodu M. (...) o numerze VIN (...) jako swojej własności, nie dba o niego i się nim nie interesuje.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak na wstępie wobec nie wykazania interesu prawnego na podstawie art. 189 k.p.c. a contrario.