Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

S., dnia 24 maja 2023 r.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydziale III Cywilnym,

M. W. (1)

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2023 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.

przeciwko M. W. (2)

o zapłatę

postanawia:

1.  oddalić wniosek strony powodowej o ustanowienie kuratora procesowego dla strony pozwanej,

2.  na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. w związku z art. 139 ¹ § 2 k.p.c. zawiesić postępowanie.

UZASADNIENIE

Na skutek pozwu wniesionego w dniu 12 lipca 2022 r. przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w S. przeciwko M. W. (2) w dniu 17 października 2022 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Korespondencja skierowana do strony pozwanej, zawierająca odpis nakazu zapłaty z odpisem pozwu, załączników i pouczeniami została zwrócona po prawidłowej awizacji z adnotacją „nie podjęto w terminie”. Wobec powyższego, zarządzeniem z dnia 27 stycznia 2023 r. strona powodowa została zobowiązana do doręczenia korespondencji dla strony pozwanej za pośrednictwem komornika sądowego w terminie dwóch miesięcy - pod rygorem zawieszenia postępowania. Zobowiązanie doręczono pełnomocnikowi powódki w dniu 17 lutego 2023 r. (k. 95). W dniu 23 lutego 2023 r. strona powodowa wniosła o rozpoznanie wyartykułowanego w pozwie wniosku o ustanowienie kuratora procesowego dla strony pozwanej nieznanej z miejsca pobytu.

Wniosek o ustanowienie kuratora w trybie art. 143 k.p.c. dla strony pozwanej należało oddalić, a w konsekwencji postępowanie podlegało zawieszeniu na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.

Zgodnie z art. 143 k.p.c. jeżeli stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, ma być doręczony pozew lub inne pismo procesowe wywołujące potrzebę podjęcia obrony jej praw, doręczenie może do chwili zgłoszenia się strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika nastąpić tylko do rąk kuratora ustanowionego na wniosek osoby zainteresowanej przez sąd orzekający. W myśl art. 144 k.p.c. przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego (§ 1).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w treści wyroku z dnia 30 czerwca 1997 r., sygn. akt II CKU 71/97, uprawdopodobnienie, że miejsce pobytu strony jest nieznane, stanowi podstawowy warunek ustanowienia kuratora. Wynika to wyraźnie z art. 144 § 1 k.p.c. Zdanie pierwsze tego przepisu brzmi: "Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane".

Zdaniem referendarza na gruncie obecnie obowiązującego stanu prawnego ustanowienie kuratora dla strony nieznanej z miejsca pobytu musi zostać poprzedzone wyczerpaniem trybu z art. 139 ¹ § 1 i § 2 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli pozwany, pomimo powtórzenia zawiadomienia zgodnie z art. 139 § 1 zdanie drugie, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jego praw, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających i nie ma zastosowania art. 139 § 2-3 ¹ lub inny przepis szczególny przewidujący skutek doręczenia, przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika. Powód w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia mu zobowiązania, o którym mowa w § 1, składa do akt potwierdzenie doręczenia pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika albo zwraca pismo i wskazuje aktualny adres pozwanego lub dowód, że pozwany przebywa pod adresem wskazanym w pozwie. Po bezskutecznym upływie terminu stosuje się przepis art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c..

Mimo, iż ustawodawca nie wskazał w jakiej relacji pozostaje treść art. art. 139 ¹ § 1 i § 2 k.p.c. z treścią art. 143 i 144 k.p.c., to jednak uzasadnione i zgodne z założeniami ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, wydaje się w pierwszej kolejności podjęcie próby doręczenia komorniczego, aby następnie rozważać ustanowienie kuratora dla strony. Jest to o tyle zasadne, że już w toku rozpytania mieszkańców lub sąsiadów komornik może uzyskać informacje o aktualnym adresie miejsca zamieszkania strony, co pozwoli na jej prawidłowe zawiadomienie o prowadzonym postępowaniu. Dla uprawdopodobnienia okoliczności z art. 144 k.p.c. stronie przysługuje nadto instrument wskazany w treści art. 3 ust. 4 pkt 1a ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, zgodnie z którym komornik na zlecenie Sądu albo powoda podejmuje czynności zmierzające do ustalenia aktualnego adresu zamieszkania adresata.

W ocenie referendarza nie jest wystarczające powołanie się przez stronę powodową na ustalenia odnośnie adresu pozwanej poczynione przez komornika sądowego w innym postępowaniu. Nie jest bowiem wykluczone, iż aktualnie komornik będzie w stanie ustalić nowy adres pozwanej bądź potwierdzić prawidłowość adresu wskazanego w pozwie.

W konsekwencji wobec niewyczerpania procedury przewidzianej w art. 139 ¹ § 1 k.p.c. wniosek strony powodowej o ustanowienie kuratora okazał się przedwczesny i podlegał oddaleniu. Strona powodowa nie wykonała nadto nałożonego na nią zobowiązania do doręczenia korespondencji stronie pozwanej w związku z czym postępowanie należało zawiesić na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji postanowienia.