Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 42/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Ewelina Wolny

Protokolant: p.o. sekr. Justyna Maczan

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Szczytnie Krzysztofa Batyckiego

i oskarżycielki posiłkowej E. R.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 25 kwietnia, 27 czerwca i 12 lipca 2023r. sprawy:

D. R.,

syna J. i T. z domu K., ur. (...) w S.,

oskarżonego o to, że:

w dniu 3 października 2022 r. na ul. (...) w S., województwo (...), wypowiadał wobec E. R. groźby uszkodzenia ciała, przy czym groźby te wzbudziły w pokrzywdzonej uzasadnioną okolicznościami obawę ich spełnienia

tj. o czyn z art. 190 § 1 kk

I.  oskarżonego D. R. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu,

II.  na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 42/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.  Oskarżony D. R. zamieszkiwał wraz z rodzicami, T. R. (zmarłą (...)) i J. R., urodzonymi w (...)r., w domu jednorodzinnym przy ul. (...) w S.. W związku z przekazaniem mu przez rodziców powyższej nieruchomości oraz sprawowaniem przez niego opieki nad T. i J. R. dochodziło do sporów pomiędzy oskarżonym a jego siostrami A. P., M. B. i oskarżycielką posiłkową E. R.. Spory nasiliły się zwłaszcza około 2020r., po zawarciu przez oskarżonego znajomości z jego obecną żoną B. R. i jej zamieszkaniu w domu przy ul. (...), sytuacja ta była znana między innymi bratu T. R., Z. K. i jej sąsiadowi A. N.. Siostry oskarżonego zarzucały jemu i jego żonie zaniedbania w zakresie opieki nad rodzicami, powołując się na własną pomoc w zakupach, sprzątaniu i podobnych codziennych czynnościach, a zarazem ograniczanie ich kontaktów z matką i ojcem, poprzez ustalanie pór odwiedzin oraz wyganianie z domu przez agresywnego brata, podejmowały także działania zmierzające do unieważnienia umowy dożywocia.

Pokrzywdzona E. R., po okresie kilkuletniej nieobecności w domu rodzinnym z uwagi na konflikt z matką, zaczęła bywać na ul. (...) zarówno pod nieobecność oskarżonego, jak i w jego obecności, doszło wówczas pomiędzy nimi kilkakrotnie do kłótni. Postępowanie wszczęte na skutek zawiadomienia oskarżycielki posiłkowej o kierowanie wobec niej gróźb karalnych zakończyło się odmową wszczęcia dochodzenia w styczniu 2022r.

2.  W dniu 31 maja 2022r. w trakcie wizyty pokrzywdzonej w domu rodziców doszło do wymiany słów pomiędzy nią a bratem, wezwani przez E. R. funkcjonariusze Policji P. P. i J. C. nie stwierdzili przemocy fizycznej, pouczyli zdenerwowane i pobudzone strony o możliwości kontaktu z dzielnicowym w związku z istniejącym konfliktem.

3.  Kolejna scysja pomiędzy D. R. i oskarżycielką posiłkową miała miejsce w dniu 03 października 2022r. E. R. przyjechała tego dnia na ul. (...), aby złożyć matce życzenia imieninowe, oskarżony zwrócił jej uwagę, by zdjęła buty, na co pokrzywdzona miała odpowiedzieć w sposób obraźliwy i znieważający jego żonę. O zdarzeniu tym D. R. opowiedział sąsiadowi A. N..

Ad. 1

- wyjaśnienia oskarżonego do słów „obawia” i od słów „ja razem” do słów „pomieszczeniach”

- zeznania E. R. do słów „zajmują rodzice”, od słów „w sprawie gróźb” do słów „19 stycznia 2022 roku”, od słów „był okres, że byłam” do słów „do nas przychodził”

- zeznania A. P. do słów (...) i od słów „ja cały czas” do słów „do rodziców”

- zeznania M. B. do słów „do domu”,

od słów „ja nie mam dostępu”

- zeznania B. R. do słów „27 sierpnia 2022 roku” i od słów „chcę dodać” do słów „w codziennych czynnościach”,

od słów „od dłuższego czasu” do słów „zrobić”

- zeznania Z. K.

- zeznania A. N. do słów „na jej temat”, od słów „coraz częściej” do słów „za wykonane prace”

- zeznania J. R.

Ad. 2

- wyjaśnienia oskarżonego od słów „pamiętam sytuację” do słów „interwencja”

- zeznania E. R. od słów „jeśli chodzi o zdarzenie” do słów „mnie wyzywać”

- zeznania B. R. od słów „jeśli chodzi” do słów „całej sytuacji”,

do słów „rozmawiać”

- zeznania P. P.

- raport z interwencji

Ad. 3

- wyjaśnienia oskarżonego od słów „pamiętam również” do słów „nie zamierzam zrobić”

- zeznania B. R. od słów „w dniu 3 października” do słów „października 2022 roku”

- zeznania A. N. od słów „oskarżony opowiadał” do słów „posprząta”

- zeznania J. R.

Ad. 1

k. 50

k.6

k.89v

k.25v

k.14v

k.90-90v

k.19v

k.90v

k.90v

k.91-91v

k.100

Ad. 2

k. 50

k.90

k.19v

k.90v

k.30v, 90v-91

k.21-23

Ad. 3

k. 50

k. 89v

k.19v

k.90v

k.91

k.100

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

D. R.

w dniu 3 października 2022 roku na ul. (...) w S., woj. (...), wypowiadał wobec E. R. groźby uszkodzenia ciała, przy czym groźby te wzbudziły w pokrzywdzonej uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione,

tj. o czyn z art. 190 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Dowód

1.  W dniu 31 maja 2022r. oskarżony zaatakował odwiedzającą rodziców oskarżycielkę posiłkową i dusił ją, uciskając rękoma jej szyję, został powstrzymany przez T. R..

2.  W dniu 03 października 2022r. D. R. wypowiedział pod adresem E. R. groźbę uszkodzenia jej ciała , używając słów jak na k. 6, w obecności ich rodziców, na prośbę pokrzywdzonej jej ojciec odprowadził ją do samochodu.

Ad. 1

- zeznania E. R. od słów „pamiętam jeszcze” do słów „za szyję”

- zeznania T. R. od słów „pamiętam sytuację” do słów „patrol Policji”

- zeznania M. B. k. 14v od słów „słyszałam również” do słów „puścił ją”

Ad. 2

- zeznania E. R. od słów „bywały sytuacje” do słów „mnie nie pobił”

- zeznania T. R. od słów „pamiętam jeszcze” do słów „odprowadził”

- zeznania M. B. od słów „ja słyszałam od E.” do słów „wszystkie kości”

- zeznania A. P. od słów „jeśli chodzi o groźby” do słów „od taty”

Ad. 1

k. 6

k.12 i 102

k.14v

Ad. 2

k.6 i 90

k. 12 i 102

k.14v

k. 25v

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Ad. 1

Ad. 2

Ad. 3

Ad. 1

- wyjaśnienia oskarżonego

- zeznania B. R.

- zeznania Z. K.

- zeznania A. N.

- zeznania M. B. i A. P.

- zeznania E. R.

- zeznania J. R.

Ad. 2

- wyjaśnienia oskarżonego

- zeznania B. R.

- zeznania P. P.

- raport z interwencji

Ad. 3

- wyjaśnienia oskarżonego

- zeznania A. N.

- zeznania J. R.

- zeznania B. R.

Ad. 1

- zostały uznane przez Sąd za wiarygodne w części opisującej jego relacje z rodzicami i rodzeństwem, potwierdzającej istnienie konfliktu z siostrami, w tym z oskarżycielką posiłkową i charakter sporu, związany z faktem przekazania mu domu rodziców i sprawowania nad nimi opieki, są one bowiem w tym zakresie wewnętrznie spójne, szczere, konsekwentne i znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym

- jakkolwiek pochodzą od żony oskarżonego, a zatem od osoby nie mogącej być uznaną za bezstronne źródło dowodowe, stanowią szczegółowy, konsekwentny, wyważony przekaz zarówno naocznych spostrzeżeń wymienionej, jak i informacji przez nią zasłyszanych, jednoznacznie wykluczającej brak wiedzy na temat kierowania przez jej męża gróźb karalnych, podnoszącej zarazem nieobecność w miejscu zamieszkania w okresie objętym zarzutem, starającej się w możliwie dokładny i obiektywny sposób zrelacjonować relacje panujące w rodzinie męża, nie dążącej zarazem do przedstawienia zachowania jego sióstr, w tym oskarżycielki posiłkowej, w przesadnie negatywnym świetle; podkreślenia wymaga nadto podanie przez świadka okoliczności związanych ze stanem zdrowia teściów, w tym mogących wpływać na postrzeganie przez nich i relacjonowanie rzeczywistości (vide k. 90v), w sposób rzetelny, a zarazem wyważony i znamionujący empatię; z opisanych wyżej względów zostały potraktowane w omawianym zakresie jako wiarygodne

- zasługują zdaniem Sądu na wiarę, albowiem zostały złożone przez osobę z kręgu bliskich krewnych stron, nie uwikłaną jednocześnie w dzielący je konflikt, posiadającą bezpośrednią wiedzę na temat relacji pomiędzy rodzeństwem zarówno z własnych obserwacji, jak i relacji członków rodziny, w tym siostry będącej matką oskarżonego i pokrzywdzonej; na uwagę zasługuje demonstrowane przez świadka przekonanie o bezpodstawności zarzutów niewłaściwej opieki nad rodzicami i domem, kierowanych wobec oskarżonego między innymi przez E. R., a także podkreślanie jej uprzedniej wieloletniej nieobecności w domu rodzinnym;

- polegają w ocenie Sądu na prawdzie, jako spójny, logiczny, szczegółowy, szczery i wyważony przekaz spostrzeżeń poczynionych przez świadka będącego osobą obcą, odwołującego się do własnych obserwacji i wiedzy uzyskanej w rozmowach z oskarżonym i członkami jego rodziny, a także lektury okazywanych mu w celu konsultacji pism, w tym dotyczących odwołania umowy dożywocia; na uwagę zasługuje podnoszenie przez świadka cech charakteru oskarżonego mogących przemawiać na jego niekorzyść – ekstrawertyczności, impulsywności, werbalizowania emocji w sposób budzący kontrowersje (vide k. 91);

- zasługują na wiarę w części potwierdzającej istnienie konfliktu pomiędzy nimi a bratem i jego żoną, zbieżnego w czasie z zawarciem przez niego związku małżeńskiego, rodzaju zastrzeżeń wysuwanych wobec oskarżonego i faktycznych oczekiwań, zwerbalizowanych przez M. B.: „(…) Ona powiedziała, że możemy odwiedzać rodziców po godz. 17.00. Ona nam dyktuje warunki. Tak nie może być, ja się nie mogę z tym pogodzić. Największy wkład w gospodarstwo rodziców włożyłam ja, a brat wszystko olewał. Dostrał dom, dostał wszystko podane na tacy i nie szanuje nas jako rodzeństwa. Ja się nie mogę z tym pogodzić (…)” (vide k. 90) , w tym bowiem zakresie są wzajemnie zgodne i znajdują odzwierciedlenie w omówionym powyżej materiale dowodowym

- mogą zostać zaaprobowane zdaniem Sądu w części potwierdzającej kierowanie pod adresem brata i jego żony pretensji związanych z wykonywaniem umowy dożywocia, ograniczeniem jej dostępu do domu przekazanego oskarżonemu przez rodziców oraz przyznającej wznowienie wizyt na ul. (...) po kilkuletniej przerwie spowodowanej konfliktem z matką, w tym bowiem zakresie są zgodne z pozostałym materiałem dowodowym

- zostały przez Sąd podzielone w zakresie potwierdzającym istnienie konfliktu pomiędzy stronami, jako zgodne zarówno z wersją oskarżonego, jak i pokrzywdzonej

Ad. 2

- zostały uznane za polegające na prawdzie w części odnoszącej się do incydentu z maja 2022r. z udziałem pokrzywdzonej, zakończonego interwencją wezwanych przez E. R. funkcjonariuszy Policji, albowiem podane przez niego fakty dotyczące niniejszego zajścia odpowiadają treści zeznań funkcjonariusz P. P. i raportu z interwencji, omówionych poniżej

- zasługują na wiarę, jako szczere i konsekwentne, podkreślające nieobecność świadka w czasie wspomnianego zajścia i czerpanie wiedzy o jego przebiegu z przekazu T. R., a zarazem zgodne z wersją oskarżonego i nie podważone relacją interweniującej funkcjonariusz Policji

- uznano za w pełni wartościowy, obiektywny materiał dowodowy, pochodzą bowiem od osoby nie znającej uprzednio stron, relacjonującej spostrzeżenia poczynione w trakcie wykonywania czynności służbowych, w sposób wewnętrznie spójny i wzajemnie zgodny; na uwagę zasługuje zwłaszcza podkreślenie przez świadka emocjonalnego wzburzenia obu stron sporu i wykluczenie wystąpienia przemocy fizycznej; relacja świadka znajduje nadto potwierdzenie w raporcie z przeprowadzonej interwencji

- odzwierciedla przebieg podjętych przez policjantów czynności służbowych, stanowiąc miarodajny dowód

Ad. 3

- nie sposób zakwestionować zanegowania przez oskarżonego użycia wobec pokrzywdzonej groźby uszkodzenia jej ciała w dniu 03 października 2022r., podany przez D. R. powód kłótni z siostrą tego dnia potwierdził świadek A. N., zaś J. R., mający być naocznym świadkiem zajścia, nie potwierdził, by w jego obecności doszło do gróźb

- jakkolwiek zeznania świadka w omawianym zakresie nie stanowią przekazu naocznych spostrzeżeń, lecz wiedzy zasłyszanej od oskarżonego, jego relacja stanowi spójną, logiczną całość z wersją D. R., znamionując dążenie do możliwie dokładnego odtworzenia otrzymanych informacji; podkreślić nadto warto, iż świadek nie tylko nie unikał podawania okoliczności mogących przedstawić oskarżonego w niekorzystnym świetle, lecz sam charakteryzował temperament D. R. jako wybuchowy i podatny na gwałtowne werbalizowanie emocji (vide k. 91)

- zasługują zdaniem Sądu na podzielenie w części negującej użycie w jego obecności gróźb karalnych przez syna w stosunku do pokrzywdzonej, są bowiem w tym zakresie konsekwentne i kategoryczne, zwłaszcza w kontekście dążenia świadka do jak najbardziej ogólnikowego przedstawienia sporu dzielącego jego dzieci i unikania zaangażowania po którejkolwiek ze stron (vide k. 100 )

- oceniając zeznania żony oskarżonego, zwrócić uwagę należy na podnoszenie przez nią stanowczo brak wiedzy na temat przedmiotowego incydentu, do którego doszło pod jej nieobecność, co wskazuje na dążenie świadka do obiektywnego i rzetelnego przedstawienia zaistniałej sytuacji, a także przemawia w sposób pośredni za prawdziwością wersji oskarżonego i A. N. dotyczącej obraźliwych sformułowań kierowanych wobec niej przez E. R. (vide k. 30 i k. 91), mogących stanowić powód odmowy rozmowy D. R. na temat tegoż zajścia

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Ad. 1

Ad. 2

Ad.1.

- zeznania E. R. i T. R.

- zeznania M. B.

Ad. 2

- zeznania E. R.

- zeznania T. R.

- zeznania M. B. i A. P.

Ad. 1

- w zakresie opisującym przebieg zdarzenia z 31 maja 2022r. zakończonego interwencją funkcjonariuszy Policji, w szczególności w części wskazującej na duszenie przez oskarżonego pokrzywdzonej do czasu powstrzymania przez T. R. uderzającą syna laską, zeznania oskarżycielki posiłkowej i jej matki pozostają w sprzeczności z uznanymi za w pełni wiarygodne zeznaniami funkcjonariuszki Policji P. P. (vide k. 30v i 90v-91), wykluczającej zastosowanie w trakcie zajścia przemocy fizycznej i zbieżnym z nimi raportem z interwencji (vide k. 21-23), nie mogą być tym samym uznane za wiarygodne

- pochodzą od osoby czerpiącej wiedzę z informacji zasłyszanych od skonfliktowanej z oskarżonym siostry, prezentującej jednoznacznie negatywne nastawienie wobec D. R., który „dostał wszystko na tacy”, gdy „największy wkład w gospodarstwo rodziców włożyłam ja” (vide k. 91), nie mogą być tym samym uznane za przekonując dowód

Ad. 2

- w części opisującej przebieg zdarzeń z 03 października 2022r. zeznania pokrzywdzonej nie odznaczają się wzajemną zgodnością i konsekwencją, powołując się bowiem w toku postępowania przygotowawczego na słowa oskarżonego jak na k. 6, stanowiące zapowiedź uszkodzenia jej ciała, które miały wzbudzić w niej uzasadnioną obawę spełnienia, na rozprawie głównej wskazała na użycie wobec niej wyzwisk (vide k. 90); dodać warto, iż pokrzywdzona motywowała strach przez realizacją powyższych gróźb wcześniejszym użyciem przemocy przez oskarżonego w trakcie incydentu w maju 2022r., co nie znalazło potwierdzenia w zebranych dowodach (vide rozważania z pkt 1.1.2); wspomnieć także trzeba o powołaniu się przez E. R. na prośbę o asystę ze strony ojca w obawie przed agresywnym bratem (vide k. 6 i 90), w sytuacji, gdy ona sama, jej matka i siostry wskazywały w odniesieniu do J. R. na jego podeszły wiek, zły stan zdrowia i utrudniony kontakt (notabene nie potwierdzony przez Sąd w czasie przesłuchania świadka w miejscu zamieszkania – vide k. 100); przedmiotowe niespójności logiczne, jak również subiektywizm pokrzywdzonej pozostającą z oskarżonym w konflikcie między innymi na tle przebywania w domu należącego do D. R., zaś przez E. R. nadal traktowanego jako dom rodzinny, interpretującej realizowanie przez oskarżonego uprawnień właścicielskich jako ograniczające i krzywdzące ją, przemawiają przeciwko potraktowaniu jej zeznań w omawianym zakresie jako wiarygodnych

- jakkolwiek potwierdzają one zaprezentowaną powyżej wersję oskarżycielki prywatnej, nie mogą zostać potraktowane jako zasługujące na podzielenie z uwagi na logiczną sprzeczność zeznań świadka, przywołującą prośbę córki o odprowadzenie jej do samochodu, skierowaną do J. R., z jednoczesnym bagatelizowaniem wiarygodności ewentualnego świadectwa męża, jako osoby starej, schorowanej i głuchej (vide k. 12), co nasuwa wątpliwości w zakresie zasadności jego asystowania E. R., obawiającej się agresywnego brata; jakkolwiek śmierć T. R. uniemożliwiła weryfikację jej zeznań przez Sąd, zważyć trzeba także na podnoszone przez jej brata i synową (vide k. 90v) problemy zdrowotne u schyłku życia, uprzednie konflikty z dziećmi, w tym z pokrzywdzoną (vide k. 90), niepotwierdzone oskarżenia o kradzież pieniędzy (vide k. 90v), okoliczności te nasuwają wątpliwości odnośnie wartości dowodowej jej zeznań, zwłaszcza w kontekście stanowczego zaprzeczenia przez J. R. wypowiadanie w jego obecności jakichkolwiek gróźb przez syna

- pochodzą od osób nie będących naocznymi obserwatorami niniejszego zajścia, czerpiące wiedzę na jego temat z opowieści pokrzywdzonej, pozostających z oskarżonym w sporze o charakterze majątkowym i podejmujących działania o pozbawienie go otrzymanej na podstawie umowy dożywocia nieruchomości z powodu odmowy udostępniania jej siostrom zgodnie z ich wolą, cytowane wypowiedzi nie mogą zatem stanowić miarodajnego dowodu

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

1.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

1.4.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

1.5.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

x

1.6.  Uniewinnienie

D. R.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Poczynione dotychczas ustalenia wskazują na brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zarzucanego D. R., zeznania pokrzywdzonej i potwierdzających jej wersję świadków pochodzą od osób skonfliktowanych z oskarżonym na tle zawartej pomiędzy nim a rodzicami umowy dożywocia przenoszącej własność nieruchomości przy ul. (...), charakter konfliktu uniemożliwia uznanie ich zeznań za wiarygodne, wobec braku podstaw do przypisania oskarżonemu sprawstwa objętego zarzutem występku, został on od niego uniewinniony.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

7. 

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt II

Pkt II

W konsekwencji wydania wyroku uniewinniającego, na podstawie art. 632 pkt 2 kpk, kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa

1Podpis