Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 565/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 3 czerwca 2022 roku sygn. II K 482/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Z. T. (1)

Nie można jednoznacznie ustalić okoliczności konsumpcji alkoholu przez oskarżonego, czyli tego co, kiedy i w jakiej ilości zostało spożyte przez Z. T. (1). Tym samym nie można wykazać, ani wykluczyć, iż uzyskane przez oskarżonego wyniki stanu jego nietrzeźwości – pierwszy z godz.13:45, ostatni z godz. 15:33, są następstwem tylko i wyłącznie spożycia przez niego alkoholu już po zakończeniu jazdy pojazdem mechanicznym pod sklepem z alkoholami, a do chwili podjęcia interwencji - co miało miejsce od godziny 11:50:23 do godz. 13:26 :45.

W pewnym momencie do spożywającego alkohol oskarżonego (w samochodzie zaparkowanym pod sklepem) dosiadł się jakiś nieustalony mężczyzna, który także przyniósł jakiś alkohol i spożywał go razem z oskarżonym.

- opinia uzupełniająca dr M. R.,

- opinia (...) w Ł.,

- zapis monitoringu miejskiego

- protokół odtworzenia zapisu ze zdjęciami.

- wyjaśnienia oskarżonego;

k. 221-223,

k. 237-241,

k.33,

k17-23

k.121v;

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

- opinia uzupełniająca dr M. R.,

- opinia Pracowni (...) (...) w Ł.,

- zapis monitoringu, z protokołem jego oględzin, w tym zdjęciami;

- uzupełniające wyjaśnienia oskarżonego;

Opinia uzupełniająca biegłego z zakresu chemii sądowej i toksykologii dr M. R. (2), odnosząca się do konkretnych wyników stanu trzeźwości oskarżonego (ze wskazaniem godziny zatrzymania pojazdu przez oskarżonego, dokonania zakupu i ponownego wejścia do pojazdu, pokrywa się idealnie z treścią opinii Pracowni (...) (...) w Ł. (dalej w skrócie: (...) w Ł.). Wniosek jest następujący: w oparciu o cały udostępniony materiał dowodowy - nie można ani wykazać, ani wykluczyć, że uzyskane przez oskarżonego wyniki stanu jego nietrzeźwości są następstwem tylko i wyłącznie spożycia przez niego alkoholu po zakończeniu jazdy pojazdem mechanicznym. Wniosek taki koresponduje z pozostałym materiałem zgromadzonym w sprawie, w szczególności wyjaśnieniami oskarżonego i zeznaniami świadka K. M., którzy opisywali spożywanie alkoholu już po zatrzymaniu auta, a przy tym spożywanie anormalne (zachłanne, picie „z gwinta”)co dopuszczone w toku postępowania odwoławczego (uzupełniająca dr. M. R., opinia UM w Ł.) są przekonujące, jednoznaczne, oparte na ujawnionym i prawidłowo ocenionym materiale dowodowym, a przy tym na całokształcie tego materiału; zostały sporządzone przez fachowe podmioty. Z tego powodu obie w/w opinie (uzupełniająca dr M. R., UM w Ł.) uznano za wiarygodny materiałem dowodowym, tak jak uzupełniające wyjaśnienia oskarżonego co do nieustalonej osoby dosiadającej się do niego w pojeździe – widać ja bowiem na nagraniu, a doświadczenie życiowe potwierdza, że zapewne w celach wspólnej konsumpcji.

Ustalenie czasu, w jakim oskarżony podjechał pod sklep do chwili podjęcia interwencji wynika z rzeczowego materiału dowodowego (nagranie z monitoringu); poprawność ustawienia godziny w miejskim monitoringu wynika natomiast z porównania wskazywanego na nim czasu z treścią notatki urzędowej funkcjonariusza policji (notatka k. 1) i innych dokumentów, w których wskazano godziny przeprowadzania poszczególnych czynności procesowych.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.1.2.1

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- zarzut obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wydanego wyroku tj. art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk , poprzez ukształtowanie przez sąd rejonowy orzekający w sprawie swojego przekonania w sposób dowolny, w szczególności poprzez błędną opinię biegłych toksykologów oraz rozstrzygnięcie istniejących wątpliwości na niekorzyść oskarżonego;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy, choć mocno skrótowa i zarzucająca zarówno obrazę art. 7 kpk, jak i art. 5 §2 kpk - które wzajemnie się wykluczają (albo ocena dokonana materiału dowodowego jest sprzeczna z dyrektywami art. 7 kpk, albo jest z nimi zgodna, ale mimo to w sprawie nadal istnieją niedające się usunąć wątpliwości w rozumieniu art. 5 §2 kpk), okazała się być zasadna i doprowadziła do oczekiwanej zmiany wyroku.

Na wstępie należy wskazać, iż sąd I instancji jedynie na podstawie fragmentu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego sformułował nietrafne wnioski, co do oceny zachowania się oskarżonego. Podniesiony przez obrońcę zarzut obrazy przepisów prawa procesowego, poprzez ukształtowanie przez Sąd rejonowy swojego przekonania w sposób dowolny, bez poszanowania zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, w szczególności zasady domniemania niewinności - czego przejawem ma być - jak można wywieść z lektury całości wniesionego środka odwoławczego - błędne ustalenie w zakresie sprawstwa Z. T., jest trafiony.

Zarzut obrazy art. 7 kpk dotyczył opinii biegłych i prowadził do błędnych ustaleń sądu meriti w zakresie braku uzasadnionych wątpliwości, co do faktu popełnienia czynu przez Z. T. przypisanego mu sprawstwa. Zdaniem sądu odwoławczego zgromadzone dowody, ocenione zgodnie z wymogami wynikającymi z art. 7 k.p.k., nie dawały podstaw do ustalenia tego sprawstwa. Sąd rejonowy przeprowadził bowiem dodatkowe postępowania dowodowe, ale następnie nie przeprowadził prawidłowej analizy tak zgromadzonych dowodów, nie wykazującej błędów natury faktycznej czy logicznej, a nadto zgodnej ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Sąd odwoławczy zważył, że w przedmiotowej sprawie oskarżony konsekwentnie negował spożywanie alkoholu przed rozpoczęciem jazdy swoim pojazdem, w szczególności negował takie spożycie, które mogło spowodować stan jego nietrzeźwości ujawniony w toku interwencji podjętej przez policjantów w dniu 7 marca 2021r. W tym także miejscu należy podkreślić, że akurat, jak w mało której sprawie, wyjaśnienia oskarżonego o tym, że spożywał alkohol już po zatrzymaniu samochodu, zostały potwierdzone innym, w pełni wiarygodnym materiałem dowodowym. Na nagraniu widać, iż oskarżony wysiada z samochodu, wchodzi do sklepu z alkoholami, następnie wychodzi z niego i ponownie wsiada do samochodu zaparkowanego pod sklepem. Tam natomiast spożywa alkohol, co widzi bardzo wyraźnie świadek K. M.. Co także istotne, na pewno w pewnym momencie do pojazdu oskarżonego wsiada inny mężczyzna. Do interwencji policji dochodzi na skutek obywatelskiej postawy świadka K. M., co niewątpliwie jest ze wszech miar pożądane i zasługuje na aprobatę, tyle tylko, że akurat niezwłoczne podjęcie interwencji przez policję wobec siedzącego w pojeździe, a niebędącego kierowcą pojazdu w ruchu, okazało się ostatecznie mało „brzemienne” dla przedmiotowej sprawy karnej (choć oczywiście uzasadnione wobec treści obowiązków służbowych). Niewątpliwie natomiast oskarżony alkohol spożywał już po zatrzymaniu pojazdu pod sklepem z alkoholami, a przy tym spożywał go w sposób anormalny, bo wyjątkowo zachłanny (zeznając pierwotnie świadek K. M. opisywał obserwację wypicia przez oskarżonego „z gwintu” ¾ butelki o pojemności 0,5 litra). Takie ustalenie wynika przy tym nie tylko z wyjaśnień potencjalnego sprawcy, ale też fakt ten był widoczny i zauważony przez osobę postronną, a więc wynika z innego, wiarygodnego materiału zgromadzonego w sprawie. Z tego powodu zaistniała konieczność dopuszczenia dowodu z opinii retrospektywnej, a kwestia nadpicia alkoholu lub spożycia go w całości już po zakończeniu jazdy pojazdem, nawet bez znajomości treści opinii - była pewna jeszcze przed uzyskaniem stanowiska toksykologa.

Sąd odwoławczy przeanalizował dokładnie czas – z podaniem godziny i minuty, w jakim oskarżony, po opuszczeniu sklepu ponownie wsiadł do swojego pojazdu – a zakładając wiarygodność jego wyjaśnień – dopiero wówczas zaczął spożywać alkohol. Czas ten wynika z zapisów zawartych na monitoringu miejskim (na nagraniu widać moment przyjazdu samochodem pod sklep, dokonywania zakupów i ponownego wejścia do samochodu oskarżonego, potem także innej osoby, a następnie przyjazd radiowozu i rozpoczęcie interwencji). Z nagrania wynika, że oskarżony Z. T. przyjechał pod sklep około godziny 11:50; oskarżony twierdzi, iż wówczas był trzeźwy; następnie dokonuje on zakupów, a potem, także przez pewien okres czasu w towarzystwie jakiegoś znajomego – siedząc w samochodzie spożywa alkohol. Opinie toksykologiczne dopuszczone w sprawie przez sąd rejonowy nie uwzględniały szczegółowych danych, co do godziny i minuty przyjazdu pojazdu pod sklep, dokonania zakupów i podjęcia interwencji – a co było możliwe z racji załączonego do akt nagrania z miejskiego monitoringu i protokołu jego odtworzenia.

Zdaniem sądu odwoławczego w sprawie doszło do błędnego ustalenia w przedmiocie tego, iż uzyskane po badaniu przez funkcjonariuszy policji wyniki stanu nietrzeźwości oskarżonego Z. T. (1) musiały być pochodną alkoholu, który oskarżony spożył jeszcze zanim przyjechał swoim pojazdem pod sklep ( nota bene z alkoholami o nazwie „Namówiłeś mnie Alkohole”). W związku z treścią opinii toksykologa Z. W. i wątpliwościami, co do wiarygodności wniosków końcowych tego biegłego, już sąd I instancji zdecydował się dopuścić dowód z dodatkowej opinii biegłego toksykologa (dr M. R.). Następnie jednak, pomimo tego, że wcześniejsze opinie biegłego toksykologa Z. W. uznawał za nieprzekonujące, albo co najmniej za niewystarczające do ostatecznego procedowania w sprawie (przecież z tego powodu dopuścił kolejną opinię!) – opinii M. R. nie dał wiary, całkowicie pomijając jego wywód. Pomimo także wniosków końcowych opinii M. R., sprzecznych z tezą aktu oskarżenia, za wiarygodną uznał w całości opinię sporządzoną de facto w toku postępowania przygotowawczego przez Z. W.. Niewątpliwie natomiast biegły Z. W. w nieuprawniony, bo wysoce stronniczy sposób, odnosił się do możliwej kwestii spożywania (nadpicia) alkoholu przez nietrzeźwych kierujących i stronniczo, bo „odgórnie” oceniał prezentowane zwyczajowo okoliczności spożywania alkoholu przez sprawców, wywodząc tezy o alibi nietrzeźwych kierujących. Mało przekonująco brzmią także tezy tego biegłego o fizjologicznej niemożliwości upicia się w czasie ok. 2 godzinach do stężenia alkoholu ujawnionego u oskarżonego - wydaje się bowiem, że tego typu uwagi dotyczą „kulturalnego” jego spożywania, a nie picia wódki „z gwinta” niczym oranżady – a tak właśnie konsumował Z. T..

Sąd odwoławczy mając duże wątpliwości, co do bezstronności i poprawności wniosków postawionych przez biegłego Z. W., a jednocześnie pewność, co do okresu czasu (godzina i minuta początkowa i końcowa), w jakim oskarżony zatrzymał samochód i dokonał zakupu alkoholu oraz w jakim podjęto interwencję oraz pewność - a nie jedynie prawdopodobieństwo tego, że Z. T. spożywał alkohol (także lub tylko) po zatrzymaniu auta - zdecydował się uzupełnić materiał dowodowy.

Pierwotnie sąd odwoławczy dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego z zakresu chemii sądowej i toksykologii dr M. R. (2), a następnie dowód z opinii (...) w Ł.. Obie opinie są tożsame w zakresie tego, czy można w sposób całkowicie pewny wykluczyć, że wersja prezentowana w wyjaśnieniach przez oskarżonego jest niewiarygodna. Wniosek obu opinii jest następujący: nie można jednoznacznie ustalić okoliczności konsumpcji alkoholu przez oskarżonego, czyli tego co, kiedy i w jakiej ilości zostało spożyte przez Z. T. (1). Tym samym nie można wykazać, ani wykluczyć, iż uzyskane przez oskarżonego wyniki stanu jego nietrzeźwości – pierwszy z godz.13:45, ostatni z godz. 15:33, są następstwem tylko i wyłącznie spożycia przez niego alkoholu już po zakończeniu jazdy pojazdem mechanicznym, a niewątpliwie takowy alkohol – w bliżej nieustalonych ilościach, jak to wynika z wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadka K. M. – Z. T. spożywał. Ilości spożytego alkoholu pozostają bliżej nieustalone, bo wielkość widniejąca w protokole badania podejrzanego była podawana przez mocno nietrzeźwego Z. T., nawet świadek K. M. widział nietypowe wypicie „z gwinta” bardzo dużej ilości alkoholu, a konkubina oskarżonego znalazła w pojeździe oskarżonego odebranym z rak policjantów dowody wskazujące na spożywanie także innego alkoholu (np. puste puszki po piwie). Nie bez znaczenia jest pojawienie się przez pewny okres czasu nieustalonej osoby w pojeździe Z. T., która miała przynieść jakiś dodatkowy alkohol spożywany wspólnie - bez możliwości ustalenia jakiego rodzaju i w jakiej ilości.

W konsekwencji powyższego, Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy art. 5 § 2 kpk., albowiem w sprawie nadal istnieją niedające się usunąć wątpliwości, które należy poczytać na korzyść oskarżonego. Dopóki bowiem w sposób całkowicie pewny nie potwierdzono zaistnienia przestępstwa (a najczęściej oznacza to brak możliwości obalenia wersji oskarżonego nieprzyznającego się do winy), dopóty nie można przypisać oskarżonemu winy. Znany z racji doświadczenia życiowego i zawodowego fakt powszechności przestępstw polegających na kierowaniu pojazdami mechanicznymi w stanie nietrzeźwości, możliwe uzależnienie od tego środka u oskarżonego i częste prezentowanie przez sprawców kłamliwych wyjaśnień, co do spożywania alkoholu jedynie już po zatrzymaniu pojazdu – to za mało, by obalić domniemanie niewinności należące się osobie oskarżonego Z. T..

Z powyższych względów orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie Z. T. od popełnienia przypisanego mu czynu;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- wniosek jest zasadny z przyczyn podanych powyżej;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- zmiana w zakresie ustaleń co do sprawstwa Z. T.;

Zwięźle o powodach zmiany

- wskazano w punkcie 3..;

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

sentencja wyroku

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o art. 632 pkt 2 kpk.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina i sprawstwo oskarżonego

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana