Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 186/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze. z dnia 8.12.2022 r. sygn. akt II K 1635/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------------------

------------------------------------------------------------

.--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja prokuratora

1.błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, a polegający na niezasadnym przyjęciu, że pokrzywdzona w dniu 10 października 2016 roku dobrowolnie podpisała zobowiązanie do zwrotu pożyczek, a w nocy 24 na 25 października 2016 roku oskarżony nie usiłował dokonać zgwałcenia A. O., podczas gdy całościowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności protokołu odtworzenia zapisu rozmowy pomiędzy pokrzywdzoną a oskarżonym z dnia 10 października 2016 roku, opinii sądowo – lekarskich, zeznań pokrzywdzonej A. O., świadków M. K., G. S. oraz funkcjonariuszy policji którzy interweniowali na miejscu zdarzenia pozwala na stwierdzenie, że D. M. dopuścił się czynów określonych w punktach 2-3 aktu oskarżenia;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Apelacja obrońcy

2.obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść wyroku tj. art.7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, fragmentaryczny i nieuwzgledniający zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego co skutkowało uznaniem oskarżonego za winnego przestępstwa z art. 157 § 2 k.k. podczas gdy prawidłowa ocena opinii biegłego patomorfologa R. P., zeznań świadków w osobach K. G., M. H., Z. R., J. R., A. B. oraz prawidłowo zastosowany przez Sąd pryzmat braku wiarygodności relacji samej pokrzywdzonej A. O. przekonuje, że oskarżony nie dopuścił się czynu z art. 157 § 2 k.k.;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.rażąca niewspółmierność kary polegająca na orzeczeniu wobec oskarżonego kary grzywny w ilości 400 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na 20 złotych podczas gdy kara ta w zakresie ilości orzeczonych stawek jawi się jako zbyt surowa i nieuwzględniająca w sposób dostateczny okoliczności sprawy, w tym faktu pomówienia oskarżonego przez pokrzywdzoną co do większości przestępstw o których zawiadamiała, a także osobowości sprawcy, okoliczności dotyczących sposobu funkcjonowania oskarżonego po popełnieniu przestępstwa, w tym prowadzenia działalności gospodarczej oraz karalności wynikającej wyłącznie z prowadzenie przez D. M. tego samego przestępstwa co przekonuje o tym by zasadnym było wymierzenie wobec oskarżonego kary w łagodniejszym wymiarze;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad 1

Zarzut apelacji prokuratora okazał się niezasadny i to zarówno odnośnie uniewinnienia od popełnienia czynu z art. 282 k.k. jak i wyeliminowania z kwalifikacji prawnej i opisu drugiego z czynów art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 197 § 1 k.k.

Co się tyczy uniewinnienia oskarżonego od popełnienia czynu z art. 282 k.k. trafna jest argumentacja zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zaś argumentacja przywołana przez prokuratora w apelacji nie przekonuje.

Przypomnieć w pierwszej kolejności należy, że dla wypełnienia ustawowych znamion przestępstwa z art. 282 k.k. niezbędne jest doprowadzenie pokrzywdzonego przez sprawcę przestępstwa do rozporządzenia własnym mieniem ( względnie mieniem cudzym , lub do wymuszenia zaprzestania działalności gospodarczej – co nie dotyczy jednak niniejszej sprawy, podobnie jak nowelizacja tego przepisu która weszła w życie 14.03.2023 r. – Dz.U. z 2022 r. poz. 2600 ) przemocą względnie groźbą zamachu na życie lub zdrowie albo gwałtownego zamachu na mienie. Bez stosowania przez sprawcę przemocy względnie groźby nie ma wymuszenia rozbójniczego w rozumieniu art. 282 k.k. W niniejszej sprawie zgodnie z zarzutem aktu oskarżenia D. M. miał groźbą pozbawienia życia zmusić pokrzywdzoną A. O. do podpisania dwóch dokumentów stanowiących zobowiązanie do zwrotu pożyczek, okoliczności powołane przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku poddają jednak powyższe w wątpliwość. Cała sekwencja wydarzeń przytoczona w uzasadnieniu ( k. 1255 odwrót – 1256 odwrót ) której nie ma potrzeby obecnie powtarzać przemawia przeciwko uznaniu że do podpisania dokumentów pokrzywdzona została doprowadzona groźbą. Przypomnieć należy jedynie na dwie okoliczności. Z samych zeznań pokrzywdzonej wynika że „negocjowała” ona z oskarżonym wysokość kwoty którą miała mu oddać w ramach „rozliczenia” związku ( k. 29, obniżenie kwoty z 40 tysięcy do 25 tysięcy złotych ). Trafnie Sąd I instancji wywiódł, że osoba działająca pod wpływem strachu, pod presją, podpisałaby oświadczenie każdej treści byleby groźba ustała, nie zaś „negocjowała” jego treść. Absolutnie nie przekonuje argumentacja prokuratora zawarta w apelacji że D. M. nie był dla A. O. osobą obcą, zrozumiałe jest zatem że w dniu 10 października 2016 roku, pomimo faktu iż obawiała się kierowanych przez niego gróźb, jednocześnie próbowała z nim negocjować. W ocenie Sądu Okręgowego zasady doświadczenia życiowego temu przeczą. Ponadto jeszcze w dniach 21 i 22 października 2016 roku pokrzywdzona z oskarżonym pokazywała się publicznie, zachowywali się jak para, nadto wysłała do niego sma – a deklarując chęć utrzymania związku, co wynika z zeznań świadków wskazanych w uzasadnieniu wyroku. Zdaniem Sądu Okręgowego zasadna jest ocena Sądu Rejonowego, że gdyby kilkanaście dni wcześniej pokrzywdzona wbrew swojej woli pod wpływem groźby rozporządziła na rzecz oskarżonego niemałymi przecież pieniędzmi, nie zachowywałaby się wobec niego w taki sposób. Opinia grafopsychologiczna w której biegła sądowa – grafolog stwierdziła że na dokumentach podpisanych przez pokrzywdzoną nie odnajduje żadnych, nawet pojedynczych cech świadczących że zapisy sporządzone zostały w stanie ograniczenia swobody z uwagi na groźbę , przymus lub strach – jest jedynie dodatkowym dowodem przemawiającym za uniewinnieniem oskarżonego od powyższego czynu ( k. 1125 ). Sąd Okręgowy w wyżej wymienionym składzie dostrzega fakt, że wcześniej Sąd ten w innym składzie z dużą ostrożnością odniósł się do treści tej opinii ( k. 1188 ), i w części podziela tą argumentację, niemniej jest to jedynie dowód uzupełniający i oceniany wraz z innymi okolicznościami ugruntowuje wątpliwości co do sprawstwa i winy oskarżonego w tym zakresie. Wątpliwości tych nie rozwiewa fakt, że oskarżony bywał napastliwy słownie wobec pokrzywdzonej, starał się kontrolować jej życie i wcześniej został prawomocnie skazany za czyn z art. 191 § 2 k.k. na szkodę poprzedniej partnerki – świadka B. W.. Okoliczności te nie są przesądzające w niniejszej sprawie, przypomnieć przy tym należy, że zgodnie z art. 5 § 2 k.p.k. niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego.

Apelacja okazała się niezasadna także odnośnie wyeliminowania z kwalifikacji prawnej i opisu drugiego z czynów art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 197 § 1 k.k. Zeznania pokrzywdzonej co do usiłowania gwałtu na jej osobie m.in. przy użyciu pilota od telewizora podczas zdarzenia z nocy z 24 na 25 października 2016 r. są niekonsekwentne, co przyznaje sam skarżący prokurator. O tak zapadającym w pamięć, niewątpliwie traumatycznym zdarzeniu – gdyby miało ono miejsce – pokrzywdzona powinna powiedzieć już podczas pierwszych zeznań, co jednak nie miało miejsca, pokrzywdzona mówiła jedynie o pobiciu jej przez oskarżonego ( k. 29 odwrót ). Podczas kolejnego przesłuchania w tzw. niebieskim pokoju pokrzywdzona jedynie jakby mimochodem, jako swoisty dodatek do pobicia dokonanego tej nocy, w końcowej części zeznań wspomniała o usiłowaniu gwałtu ( k. 68 odwrót ). Pokrzywdzona obszernie rozwodziła się natomiast o przemocy seksualnej ze strony oskarżonego we wcześniejszym okresie, od czego oskarżony został jednak wcześniej prawomocnie uniewinniony. O usiłowaniu zgwałcenia pokrzywdzonej przez oskarżonego wyżej wymienionej nocy nie sposób jednoznacznie wywodzić także z zeznań innych świadków m.in. G. S., co przekonywująco uzasadnił Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Dodać należy że po zdarzeniu z nocy z 24 na 25 października 2016 r. stwierdzono u A. O. liczne obrażenia ciała m.in. głowy, kończyn górnych i dolnych, ale nie było wśród nich obrażeń narządów rodnych ( opinie biegłych lekarzy R. K. k. 207 k. 823 – 824 i R. P. k. 841 – 842 ). Tym samym zarzut apelacji nie zasługiwał na uwzględnienie także w tej części.

Ad. 2

Skarżący obrońca niezasadnie zarzucił brak sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie przypisanego mu przez Sąd I instancji przestępstwa z art. 157 § 2 k.k. Zeznania pokrzywdzonej co do pobicia przez oskarżonego w nocy z 24 na 25 października 2016 r. i spowodowania u niej obrażeń ciała skutkujących naruszeniem czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni znajdują potwierdzenie w innych, licznych dowodach w tym zeznaniach świadka G. S. z którym pokrzywdzona miała kontakt telefoniczny tej nocy i który w konsekwencji zawiadomił policję o zdarzeniu, zeznaniach policjantów A. K. i A. B. interweniujących na miejscu zdarzenia, zeznaniach świadków K. G. i Z. R. które zeznawały – choć nie do końca konsekwentnie w toku całego postępowania - że słyszały hałasy dochodzące z mieszkania i płacz pokrzywdzonej, przede wszystkim zaś w opiniach wyżej wymienionych biegłych – lekarzy Z. K. i R. P. potwierdzających doznanie przez pokrzywdzoną obrażeń ciała. Faktem jest że biegły lekarz – patomorfolog R. P. orientacyjnie dokonał rozróżnienia obrażeń co do czasu ich powstania w zależności od ich wyglądu i zgodnie z jego opinią tylko część z nich powstało wyżej wymienionej nocy, niemniej w ocenie Sądu Okręgowego te obrażenia ciała których spowodowanie Sąd I instancji przypisał oskarżonemu w zaskarżonym wyroku nastąpiły w okresie tej nocy, czemu opinia biegłego się nie sprzeciwia.

Ad. 3

Zarzut niezasadny, zdaniem Sądu Okręgowego wymierzoną oskarżonemu karę grzywny w żadnym wypadku nie można określić jako rażąco surową. Sąd I instancji precyzyjnie wskazał okoliczności które miały wpływ na wymiar kary i Sąd Okręgowy rozważania te akceptuje. Skarżący obrońca sam wskazuje, że oskarżony prowadzi obecnie działalność gospodarczą, jak należy więc domniemywać jego sytuacja materialna jest dobra, wymierzona więc kara grzywny 400 stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki na kwotę 20 zł. jest karą adekwatną, zważywszy na ogólne dyrektywy wymiaru kary z art. 53 k.k.

Jedynie na marginesie powyższego zarzutu Sąd Okręgowy zauważa, że w końcowej części uzasadnienia apelacji prokuratora wspomniano, że powyższa kara jest rażąco łagodna w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości oraz winy i stwierdzono że zasadną i sprawiedliwą byłaby kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, jednakże w apelacji tej nie sformułowano zarzutu w tym zakresie ani stanowiska tego szerzej nie uzasadniono, co uprawnia Sąd Okręgowy do ograniczenia się do stwierdzenia że wymierzona kara nie jest rażąco łagodna i zwalnia od szerszych rozważań w tym zakresie.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy ( apelacja prokuratora )

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu przypisanego mu w pkt II części wstępnej wyroku, ewentualnie o wymierzenie kary grzywny w łagodniejszym wymiarze ( apelacja obrońcy ).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Mając na uwadze argumentację przedstawioną powyżej żaden z przedstawionych wyżej wniosków apelacji nie był zasadny, zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego D. M..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Mając na uwadze całość argumentacji przedstawionej powyżej zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art. 636 § 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w części tj. w kwocie 810 zł. na co składa się wymierzona opłata za II instancję w kwocie 800 zł i ½ ryczałtu za doręczenia w kwocie 10 zł., zaś w pozostałej części stwierdził, że koszty sądowe za to postępowanie ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie co do całości wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie co do winy i kary odnośnie jednego czynu

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana