Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Weronika Klawonn

Protokolant: st. sek. sąd. Magdalena Florian

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2014 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa(...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko A. Z.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

I. uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda(...)z ograniczoną odpowiedzialnością w W. jako wierzyciela Z. Z. wierzytelności pieniężnej w kwocie 100.000,00 zł. ( sto tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 września 2012 roku do dnia zapłaty oraz w kwocie 10.072 zł ( dziesięć tysięcy siedemdziesiąt dwa złote) z tytułu kosztów procesu, zasądzonej nakazem zapłaty z dnia 15 października 2012 roku wydanym przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie II Nc 234/12

umowę darowizny z dnia 17 kwietnia 2013 roku nieruchomości położonej w K. objętą księgą wieczystą KwNr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy Gdańsk Północ w Gdańsku, zawartą formie aktu notarialnego Rep.A numer (...) pomiędzy Z. Z. jako darczyńcą a pozwanym A. Z. jako obdarowanym,

II. zasądza od pozwanego A. Z. na rzecz powoda(...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 8.600 zł ( osiem tysięcy sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu ,

III. oddala wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności

Sygn. akt XV C 1074/13

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 5 grudnia 2013r. powód(...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. domagał się jako wierzyciel Z. Z., któremu przysługuje względem niego wierzytelność pieniężna w kwocie 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 września 2012r. do dnia zapłaty oraz w kwocie 10.072 zł z tytułu kosztów procesu, zasądzona nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 15 października 2012r. wydanym przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie II Nc 234/12 - uznania za bezskuteczną w stosunku do niego umowy darowizny nieruchomości położonej w K., dla której Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku prowadzi księgę wieczystą Kw. Nr (...), pomiędzy Z. Z. jako darczyńcą a pozwanym A. Z. jako obdarowanym zawartej w dniu 17 kwietnia 2013r. w formie aktu notarialnego (Rep. A numer (...)) oraz zasądzenia od pozwanego A. Z. kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, że Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 15 października 2012r. w sprawie Sygn. akt II Nc 234/12 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym przeciwko Z. Z. i K. Z., na podstawie którego zasądził od nich kwotę 228.386,59 zł solidarnie wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 września 2012r. do dnia zapłaty oraz w kwotę 10.072 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Dłużnik nie zaskarżył nakazu zapłaty. W dniu 17 kwietnia 2013r. Z. Z. zawarł umowę darowizny w formie aktu notarialnego (Rep. A numer (...)), na mocy której przeniósł na rzecz pozwanego A. Z. własność nieruchomości położonej w K., dla której Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku prowadzi księgę wieczystą Kw. Nr (...). Podniósł, że wyzbycie się przez dłużnika jedynego majątku zmierzało do tego, aby wyegzekwowanie zasądzonej w tytule egzekucyjnym wierzytelności było niemożliwe. Podniósł, że w jego ocenie działanie dłużnika zmierzało do jego pokrzywdzenia oraz że dokonaną czynnością prawną spełnił wszystkie przesłanki roszczenia przysługującego mu ze skargi pauliańskiej. Zobowiązania, jakie stały się podstawą do wystawienia tytułu egzekucyjnego istniały już w kwietniu 2012r., co oznacza, że dłużnik przenosząc własność nieruchomości na rzecz pozwanego dniu w dniu 17 kwietnia 2013r. miał świadomość istnienia wierzytelności po stronie powoda.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

W uzasadnieniu potwierdził zawarcie z dłużnikiem umowy darowizny. Zarzucił, że nie zostały spełnione wszystkie przesłanki z art. 527 k.c., ponieważ powód nie wykazał, aby w skutek dokonanej czynności Z. Z. stał się niewypłacalny.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 października 2012r. Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie Sygn. akt II Nc 234/12 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, którym zasądził od pozwanego Z. Z. i K. Z. solidarnie na rzecz powoda (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 228.386,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 września 2012r. do dnia zapłaty oraz w kwotę 10.072 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Postanowieniem z dnia 18 stycznia 2013r. Sąd Okręgowy w W. zaopatrzył nakaz zapłaty w klauzulę wykonalności.

(nakaz zapłaty SO w Warszawie z dnia 15.10.2012r., II Nc 234/12, k.11; postanowienie SO w Warszawie z dnia 18.01.2013r., k. 13)

W dniu 17 kwietnia 2013r. została zawarta przed notariuszem A. W. w Kancelarii Notarialnej w G. umowa darowizny (Rep.(...)), na mocy której Z. Z. przeniósł na rzecz A. Z. własność nieruchomości położonej w K., dla której Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku prowadzi księgę wieczystą Kw. Nr (...).

Dowód:

-umowa darowizny z dnia 17.04.2013r., (Rep.(...)), k. 15-19

Wartość rynkowa nieruchomości położonej w K., dla której Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku prowadzi księgę wieczystą Kw. Nr (...).została ustalona na kwotę 143.267 zł.

Dowód:

-protokół opisu i oszacowania z dnia 13.11.2013r., k. 45

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wnioski wywodząc w szczególności w oparciu o przedłożone do akt sprawy dokumenty urzędowe, które ocenił zgodnie z art. 244 § 1 k.p.c., z którego wynika, że dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania ich prawdziwości, czy autentyczności, przy czym również strony takich zarzutów w toku postępowania nie zgłaszały.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawał fakt dokonania nieodpłatnej czynności prawnej przez dłużnika powoda - Z. Z.. Przedmiotem sporu pozostawała kwestia, czy dokonanie przez dłużnika przedmiotowej czynności nastąpiło z pokrzywdzeniem wierzyciela(...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. oraz czy wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny.

Zgodnie z art. 527 § 1 k.c. gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Zgodnie z § 2 czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Na podstawie § 3 jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Zgodnie z art. 528 k.c. jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

W ocenie Sądu powód w dostateczny sposób wykazał wszystkie przesłanki roszczenia pauliańskiego, wśród których wymienia się dokonanie przez dłużnika z osobą trzecią czynności prawnej, na skutek której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, pokrzywdzenia wierzyciela w wyniku jej dokonania, działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, jak również posiadanie przez osobę trzecią wiedzy o tym bądź możliwości jej zdobycia przy zachowaniu należytej staranności.

Istnienie wierzytelności wobec dłużnika, który zbył nieruchomość zostało stwierdzone tytułem wykonawczym, to znaczy nakazem zapłaty z dnia 15 października 2012r. wydanym przez Sąd Okręgowy w Warszawie zaopatrzonym w klauzulę wykonalności, z którego wynika, że na zbywcy nieruchomości ciąży obowiązek uregulowania wobec powoda kwoty 228.386,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania. Zaskarżona czynność prawna to umowa darowizny, będąca czynnością o charakterze nieodpłatnym, w związku z tym bez znaczenia pozostaje kwestia świadomości nabywcy A. Z. odnośne działania dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela. Oznacza to, że niniejszej przesłanki nie ma potrzeby wykazywać. Pozwany wskutek dokonanej czynności niewątpliwie uzyskał również korzyść majątkową, gdyż nieodpłatnie przeniesiono na jego rzecz własność nieruchomości o wartości 143.267 zł. Pokrzywdzenie powoda również zdaniem Sądu nie budzi wątpliwości, gdyż wskutek dokonania zaskarżonej czynności dłużnik wyzbył się majątku, który umożliwiał mu przeprowadzenie skutecznej egzekucji. Do dnia dzisiejszego dłużnik nie wywiązał się ze swojego zobowiązania względem wierzyciela, co rozumieć należy w ten sposób, że wskutek zawarcia umowy pogorszył swoją sytuację finansową. Jak wynika z akt sprawy postępowanie egzekucyjne jest w toku, a wierzytelność powoda wynosi 25.000 zł. Gdyby dłużnik nie wyzbył się nieruchomości miałby niewątpliwie możliwość uregulowania kwoty 100.000 zł, wskazanej w niniejszej sprawie jako wartość przedmiotu sporu. Wyzbywając się jej miał zatem świadomość, że działa na niekorzyść wierzyciela, jak również że wyzbywa się zasobów pieniężnych, które były mu niezbędne do uregulowania ciążących na nich zobowiązań. Pozwany w toku postępowania zarzucał, że powód nie wykazał, aby dłużnik wskutek przedmiotowej czynności stał się niewypłacalny. Podkreślić należy, że zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym niekoniecznie dłużnik musi stać się niewypłacalny, a wystarczające jest aby stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Wyzbywając się części majątku oczywistym jest, że dłużnik zmniejszył wartość swojego majątku, tym samym dysponuje on mniejszymi aktywami, które pozwolą mu na spłatę zadłużenia. Wobec powyższego Sąd nie ma żadnych wątpliwości, że wskutek dokonania spornej czynności, nastąpiło pokrzywdzenie wierzyciela. Podkreślenia przy tym wymaga, że wierzytelność powstała przed datą dokonania czynności. Oznacza to, że dłużnik wyzbywając się majątku, w dodatku czyniąc to nieodpłatnie miał świadomość, że wyzbywa się środków, które umożliwiłyby mu zaspokojenie wierzytelności powoda. Wobec powyższego zdaniem Sądu powód wykazał roszczenie.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł, jak w pkt I wyroku na podstawie art. 527 § 1 k.c.

O kosztach Sąd orzekł w pkt II wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Z uwagi na fakt, iż stroną przegrywającą niniejszy proces był pozwany, to na nim spoczywa obowiązek pokrycia kosztów postępowania. Na zasądzone koszty składa się kwota 5.000 zł tytułem opłaty sądowej obliczonej zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2010r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2010, nr 90, poz.594) oraz kwota 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 6 pkt 6 rozporządzenia z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013, poz. 490).