Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Kilczewska

Sędziowie SSO Małgorzata Szyszko

SSO Joanna Żelazny (spr.)

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Marka Janczyńskiego

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2014 r.

sprawy D. B. i M. M. (1)

oskarżonych o przestępstwa z art. 158§1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia

z dnia 25 listopada 2013r. sygn. akt II K 1561/11

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając obie apelacje za oczywiście bezzasadne;

II.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia) na rzecz adwokatów K. P. i M. B. kwoty po 619,92 złotych (sześciuset dziewiętnastu i ⁹² / 100 , w tym VAT), tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn.akt IV Ka 156/14

UZASADNIENIE

R. N. , D. B. oraz M. M. (1) zostali oskarżeni o to,że :

I.  w nocy z 8 na 9 lipca 2011 roku we W. , działając wspólnie i w porozumieniu pobili S. Z. , poprzez uderzenie go butelką szklaną po głowie oraz bicie pięściami po twarzy i kopanie po całym ciele , narażając go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia , spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub rozstrój zdrowia i spowodowali obrażenia w postaci stłuczenia i rany na głowie , które naruszyły czynności narządów jego ciała na czas poniżej dni 7 ,

- tj. o czyn z art. 159 kk i art. 157§2 kk w zw. z art. 11§2 kk ,

II.  w nocy z 8 na 9 lipca 2011 roku we W. , działając wspólnie i w porozumieniu , usiłowali dokonać rozboju na osobie M. K. w ten sposób ,że po uprzednim użyciu przemocy w postaci uderzenia go pięścią w twarz, kopaniu po całym ciele i przewróceniu na ziemię , narazili go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu , powodując obrażenia w postaci stłuczenia , obrzęku i otarcia naskórka na głowie , tułowiu i kończynie dolnej prawej , które naruszyły czynności narządów jego ciała na czas poniżej dni 7 , a następnie usiłowali zabrać w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki I. (...) , tj. mienia o wartości 2500 zł. na szkodę w/w , lecz zamierzonego celu nie osiągnęli z uwagi na postawę pokrzywdzonego , przy czym M. M. (1) czynu tego dokonał w warunkach powrotu do przestępstwa , będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 28 listopada 2007 roku , sygn. akt II 1 K 390/07 za czyn z art. 279§1 kk , popełniony w nocy z 20 na 21 lutego 2007 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności , z art. 279§1 kk popełniony w dniu 22 marca 2007 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności , z art. 279§1 kk popełniony w dniu 22 marca 2007 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności i na karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności , którą odbył w okresie od 18 czerwca 2009 roku do 18 grudnia 2010 roku ;

III.  w nocy z 8 na 9 lipca 2011 roku we W. , działając wspólnie i w porozumieniu pobili H. B. , poprzez uderzenie go butelką szklaną po głowie oraz bicie pięściami po twarzy i kopanie po całym ciele , narażając go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub rozstrój zdrowia i spowodowali obrażenia w postaci stłuczenia rany i otarcia naskórka na głowie i kończynach górnych , które naruszyły czynności narządów jego ciała na czas poniżej 7 dni ,

- tj. o czyn z art. 159 kk i art. 157§2 kk w zw. z art. 11§2 kk ,

Wyrokiem z dnia 25 listopada 2013 roku , w sprawie o sygn. akt II K 1561/11 Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia :

I.  uznał oskarżonych M. M. (1) , R. N. i D. B. za winnych tego,że w nocy z 8 na 9 lipca 2011 roku we W. , działając wspólnie i w porozumieniu oraz z innymi osobami pobili S. Z. poprzez uderzenie go butelką szklaną po głowie oraz bicie pięściami po twarzy i kopanie po całym ciele , narażając go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia , spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub rozstroju zdrowia , tj. czynu z art. 158§1 kk i za to na podstawie art. 158§1 kk wymierzył im kary po 1 roku pozbawienia wolności;

II.  uznał oskarżonych M. M. (1) i D. B. za winnych tego,że w nocy z 8 na 9 lipca 2011 roku we W. , działając wspólnie i w porozumieniu z R. N. oraz innymi osobami pobili M. K. uderzając go pięściami w twarz , kopiąc po całym ciele , narażając go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu , tj. czynu z art. 158§1 kk i za to na podstawie art. 158§1 kk wymierzył im kary po 1 roku pozbawienia wolności;

III.  uznał oskarżonego R. N. za winnego tego, że w nocy z 8 na 9 lipca 2011 roku we W. , usiłował dokonać rozboju na osobie M. K. w ten sposób ,że po uprzednim użyciu wspólnie i w porozumieniu z M. M. (1) , D. B. i innymi osobami przemocy w postaci uderzenia go pięścią w twarz , kopaniu po całym ciele i przewróceniu na ziemię , usiłował zabrać w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki I. (...) , tj. mienia o wartości 2500 zł. na szkodę w/w , lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na postawę pokrzywdzonego , tj. czynu z art. 13§1 kk w zw. z art. 280§1 kk i za to na podstawie art. 14§1 kk w zw. z art. 280§1 kk wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności;

IV.  uznał oskarżonych M. M. (1) , D. B. i R. N. za winnych tego, że w nocy z 8 na 9 lipca 2011 roku we W. , działając wspólnie i w porozumieniu oraz z innymi osobami pobili H. B. , poprzez uderzenie go butelką szklaną po głowie oraz bicie pięściami po twarzy i kopanie po całym ciele , narażając go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia , spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub rozstrój zdrowia , tj. czynu z art. 158§1 kk i za to na podstawie art. 158§1 kk wymierzył im kary po 1 roku pozbawienia wolności;

V.  na podstawie art. 85 kk i art. 86§1 kk połączył kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemu M. M. (1) w punktach I,II i IV i orzekł wobec niego karę łączną 2 lat pozbawienia wolności;

VI.  na podstawie art. 85 kk i art. 86§1 kk połączył kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemu D. B. w punktach I, II i IV i orzekł wobec niego karę łączną 2 lat pozbawienia wolności ;

VII.  na podstawie art. 85 kk i art. 86§1 kk połączył kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemu R. N. w punktach I, II i III i orzekł wobec niego karę łączną 2 lat pozbawienia wolności ;

VIII.  na podstawie art. 69§1i2 kk i art. 70 §2 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności wobec D. B. i R. N. zawiesił warunkowo na 5 lat okresu próby ;

IX.  na podstawie art. 73§2 kk oddał oskarżonych D. B. i R. N. w okresie próby pod dozór kuratora sądowego ;

X.  na podstawie art. 63§1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym D. B. i R. N. okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w dniach od 9 maja 2011 roku do 14 lutego 2012 roku oraz oskarżonemu M. M. (1) od dnia 9 maja 2011 roku do 19 listopada 2012 roku , przyjmując ,iż jeden dzień zatrzymania i tymczasowego aresztowania odpowiada jednemu dniowi kary pozbawienia wolności ;

XI.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackich adw. K. P. oraz adw. M. B. kwotę po 2 848, 68 zł. tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonym z urzędu;

XII.  zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych , w tym opłaty , zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa .

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli oskarżeni D. B. oraz M. M. (1) za pośrednictwem swoich obrońców .

Wobec złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem jedynie przez obrońcę oskarżonego M. M. (1) , na podstawie art. 423§1a zakres uzasadnienia ograniczono do zarzutów apelacji tegoż oskarżonego .

Obrońca oskarżonego M. M. (1) natomiast zaskarżył wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze łącznej 2 lat pozbawienia wolności , tj. pkt V i X .

Wyrokowi temu w zaskarżonej części zarzucił :

- rażącą niewspółmierność wymierzonej kary łącznej , która polega na wymierzeniu oskarżonemu kary pozbawienia wolności bez jej warunkowego zawieszenia .

Formułując powyższy zarzut obrońca wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez wymierzenie oskarżonemu M. M. (1) kary łącznej pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby w wymiarze maksymalnym 5 lat , wynikającym z art. 70§1 pkt 1 kk oraz na zasadzie art. 73§1 kk oddanie w okresie próby oskarżonego M. M. (1) pod dozór kuratora sądowego .

Sąd Okręgowy :

Apelacja obrońcy oskarżonego M. M. (1) nie zasługiwała na uwzględnienie , stąd też nie mogła doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku , zgodnie z jej wnioskiem końcowym .

W pierwszej kolejności podkreślić należy ,że Sąd Rejonowy przeprowadził w sposób wszechstronny postępowanie dowodowe , dbając o wyjaśnienie wszystkich okoliczności niezbędnych dla rozstrzygnięcia . Z tak natomiast zgromadzonego materiału dowodowego i ocenionego zgodnie z wymogami art. 7 kpk , wyprowadził trafne wnioski odnośnie sprawstwa i winy wszystkich oskarżonych , w tym M. M. (1) co do przypisanych im czynów i ich kwalifikacji prawnej . Zresztą ustalenia te nie były kwestionowane przez samego oskarżonego i jego obrońcę .

Jednocześnie kontrola instancyjna akt nie pozwoliła na stwierdzenie zasadności zarzutu stawianego w apelacji , by kara łączna orzeczona w stosunku do oskarżonego M. M. (1) w postaci bezwzględnej , nosiła cechy rażącej niewspółmierności . Z taką karą mamy bowiem do czynienia wtedy , gdy kara ta jawi się od razu , jako niesprawiedliwa , odbiegająca od swoich podstawowych celów w zakresie tak prewencji szczególnej , jak też w zakresie kształtowania świadomości prawnej .

Z taką sytuacją nie mieliśmy jednak do czynienia w przypadku kary orzeczonej wobec oskarżonego M. M. (1) . Ponieważ , lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje ,że Sąd przy wymiarze kar jednostkowych za poszczególne przypisane mu przestępstwa, miał na uwadze wszystkie dyrektywy wymiaru kary , o których mowa w art. 53 kk . Sąd wyraźnie też wskazał, jakie przesłanki były podstawą do ukształtowania wysokości orzeczonej wobec niego kary łącznej na zasadzie asperacji . I dlaczego też nie znalazł podstaw , mimo wymierzenia kary łącznej w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności , do warunkowego zawieszenia jej wykonania . Argumenty zaś apelacji , trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego podważyć nie mogły .

Przypomnieć bowiem trzeba ,że oskarżony M. M. (1) został uznany przez Sąd Rejonowy za winnego popełnienia trzech przestępstw z art. 158§1 kk , a które to czyny , jak wynika z poczynionych ustaleń, charakteryzowały się znacznym stopniem społecznej szkodliwości . Przy ocenie stopnia nie można było pominąć nie tylko rozległości obrażeń , jakich doznali wszyscy pokrzywdzeni , ale nade wszystko okoliczności , w jakich doszło do ich pobicia , m.in. przez oskarżonego . Pokrzywdzeni w dniu zdarzenia ,w najmniejszym stopniu swoim zachowaniem nie sprowokowali oskarżonego ani jego znajomych , do czynów, jakich ci wobec nich się dopuścili . Mało tego , to nieprawdziwa informacja , jaką właśnie oskarżony M. M. (2) przekazał swojej grupie odnośnie przebiegu rozmowy z jednym z pokrzywdzonych - H. B. była asumptem do pobicia pokrzywdzonych . Tenże oskarżony też , jak wynika nie tylko z zeznań samych pokrzywdzonych , lecz również z zeznań bezstronnych świadków, wykazał się w czasie zdarzenia największą brutalnością i agresją . I nawet w drugiej fazie zajścia , kiedy to pozostali jego koledzy już odchodzili od pokrzywdzonych , oskarżony podejmował ponownie próbę ich ataku , wykrzykując wulgarne i zaczepne słowa w ich kierunku . Wskazujące przy tym ,że w dalszym ciągu czuje potrzebę wyrządzeniu komukolwiek krzywdy . To także , jego późniejsze głośne i zaczepne zachowanie na ulicy , stało się podstawą jego zatrzymania przez funkcjonariuszy Policji , zanim policjanci dowiedzieli się ,że oskarżony jest jednym ze sprawców pobicia na (...) , którego dotyczyło wcześniejsze zgłoszenie . Niewątpliwie fakt tak agresywnego zachowania oskarżonego potęgował alkohol . Jednakże , wbrew stanowisku skarżącego , okoliczność ta w żadnej mierze nie może być traktowana jako łagodząca , czy choćby w najmniejszym stopniu usprawiedliwiająca zachowanie oskarżonego . Ponieważ , upicie to nie miało cech atypowych , a oskarżony zna wpływ alkoholu na swoje zachowanie .

Stąd też wskazać należy ,że wymierzone oskarżonemu kary jednostkowe , mieszczące się w dolnych granicach ustawowego zagrożenia , nie noszą znamion rażącej surowości. Przeciwnie , w okolicznościach rozważanej sprawy , są karami łagodnymi . Także kara łączna ukształtowana na zasadzie asperacji , uwzględnia zbieżność czasową pomiędzy tymi czynami oraz ich podobieństwo , a więc te wszystkie przesłanki , które przy jej wymiarze winne być brane pod uwagę .

Jednocześnie Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego o braku okoliczności przemawiających za warunkowym zawieszeniem oskarżonemu wykonania kary łącznej pozbawienia wolności . Artykuł 69§1i2 kk wyraźnie stanowi ,że podstawą do skorzystania z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary wobec sprawcy jest przekonanie ,że właśnie taka kara spełniwobec niego swoje cele , a nade wszystko zapobiegnie jego powrotowi do przestępstwa . Takich natomiast pozytywnych prognostyków w przypadku tego oskarżonego brak . Oskarżony był przecież uprzednio już wielokrotnie karany , w tym właśnie na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania . Mimo danych szans , oskarżony z nich nie skorzystał, powracając na drogę przestępstwa . Również i tego czynu oskarżony dopuścił się w okresie próby związanej z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwa przeciwko mieniu . Taka postawa oskarżonego , przy uwzględnieniu też okoliczności , w jakich doszło do popełnienia przypisanych mu w niniejszej sprawie czynów , przekonuje , jak słusznie skonstatował to Sąd Rejonowy ,że oskarżony w dalszym ciągu lekceważy porządek prawny , a stosowanego dotychczas wobec niego środki wychowawczego oddziaływania w warunkach wolnościowych okazały się zupełnie nieskuteczne .

Jednocześnie w żadnej mierze przeciwwagą do tych okoliczności , nie może stanowić fakt , który przy tym zdaniem skarżącego ma przemawiać o pozytywnej prognozie kryminologicznej oskarżonego, iż w opinii psychologicznej wskazano ,że oskarżony wykazuje cechy osobowości dyssocjalnej . Ponieważ oskarżony nie ma zniesionej ani ograniczonej w stopniu znacznym rozumienia znaczenia czynów ani też pokierowania swoim postępowaniem . Poza tym, cechy nieprawidłowej osobowości , o których wspomniano, zdiagnozowano u oskarżonego wiele lat wcześniej ,w okresie dzieciństwa . Podejmowano wobec niego wszak oddziaływania wychowawcze , które oskarżony lekceważył i nie podejmował żadnych starań w kierunku swojego zachowania .

Również nie można przyjąć , by przyznanie się oskarżonego do popełnienia czynów , mogło stanowić jedyną okolicznością przemawiającą za skorzystaniem w stosunku do niego z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary . Bo w płaszczyźnie jego dotychczasowej linii życia , nie jest to wystarczająca podstawa do budowania pozytywnej prognozy kryminologicznej . Tym bardziej , kiedy uwzględni się fakt ,że oskarżony przyznał tylko swój udział w pobiciu i to na etapie postępowania przygotowawczego . Zatem trudno przeceniać ,by jego wyjaśnienia w szczególny sposób przyczyniły się do ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia . Na etapie postępowania jurysdykcyjnego natomiast , wyjaśnień tych nie podtrzymywał , podnosząc ,że zostały one spisane przez policję , a przez niego podpisane . Trudno zatem , z takiego zachowania typowego dla wielu sprawców , wyciągać wnioski o rzeczywistej wyrażonej skrusze za czyny , czy też o faktycznym zrozumieniu swojego zachowania i jego konsekwencjach .

Nie znajdując zatem żadnych podstaw do uwzględnienia apelacji , Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok w stosunku do tego oskarżonego, utrzymał w mocy .

Na podstawie natomiast §14 ust 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 202 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu , Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. B. 619,92 zł. tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej temu oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym .

Uwzględniając natomiast aktualną sytuację życiową oskarżonego , fakt ,że obecnie przebywa w zakładzie karnym , na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624§1 kpk Sąd Okręgowy zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze .