Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Gnieźnie z dnia 6 grudnia 2013 roku oskarżony T. A. został uznany za winnego tego, że w okresie od 29 kwietnia 2011 roku do 13 maja 2012 roku w miejscowości P. będąc zobowiązany z mocy ustawy do łożenia renty alimentacyjnej na utrzymanie swojej córki A. A. , której wysokość została ustalona wyrokiem wydanym przez Sąd Rejonowy w Trzciance Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia 24 listopada 2005 roku w sprawie o sygn. akt RC 13/05 na kwotę 450 zł miesięcznie, uporczywie uchylał się od tego obowiązku przez co naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, to jest przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. i za to na podstawie tego przepisu wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat.

Na podstawie art. 73 § 1 k.k. orzeczono wobec oskarżonego dozór kuratora.

Tym samym wyrokiem rozstrzygnięto o kosztach zwalniając oskarżonego od obowiązku ich zwrotu Skarbowi Państwa.

Apelację od wyroku wniósł oskarżony zaskarżając wyrok w całości na swoją korzyść.

W uzasadnieniu do wniesionego środka powołał się na treść postanowienia Prokuratury Rejonowej w Gnieźnie z dnia 24 grudnia 2013 roku sygn. akt I Ds. 2475/13 o umorzeniu dochodzenia prowadzonego przeciwko niemu o czyn z art. 209 § 1 k.k. popełniony w okresie czerwca 2012 roku do 24 października 2013 roku, w którym stwierdzono, że oskarżony nie miał realnej możliwości wywiązania się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego z racji korzystania z pomocy MOPS w Ś. i niskich dochodów uzyskiwanych przez jego konkubinę, które to środki stanowią podstawę utrzymania dwojga dorosłych osób i niepełnosprawnego dziecka. Oskarżony w apelacji podniósł, że sytuacja opisana we wskazanych postanowieniu dotyczy go od marca 2011 roku i wniósł o ponowne przeanalizowanie sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja oskarżonego okazała się konieczna i uzasadniona, a w wyniku jej rozpoznania doszło do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gnieźnie.

Na wstępie Sąd II instancji stwierdza, że uzasadnienie wyroku Sądu Rejonowego nie spełnia wymogów wskazanych w art. 424 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.

Zgodnie z tym przepisem uzasadnienie powinno zawierać:

1) wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych,

2) wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku.

W przedmiotowym uzasadnieniu Sąd I instancji przytoczył treść wyjaśnień oskarżonego, jak również zeznań świadków i w zasadzie nie dokonał żadnej ich oceny. Omawiając przyjętą kwalifikację prawną Sąd ten stwierdził, iż T. A. wypełnił znamiona przestępstwa z art. 209 § 1 k.k., ponieważ nie łożył na utrzymanie córki mimo, że miał obiektywne możliwości. Jednocześnie Sąd Rejonowy wskazał, że oskarżony w swych twierdzeniach kładzie nacisk na fakt opieki nad synem stwierdzając, iż tylko on może ją świadczyć. Sąd Rejonowy zajął stanowisko, że oskarżony ma dobry zawód, ponieważ jest geodetą i gdyby chciał mógłby pracować w taki sposób, że pozwoliłoby to na stały kontakt z niepełnosprawnym synem.

Sąd odwoławczy stanął na stanowisku, iż Sąd Rejonowy czyniąc powyższe ustalenia dokonał oceny faktów w sposób powierzchowny, nie dokonując analizy całokształtu sytuacji, co również przełożyło się na sposób sporządzenia uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

Na wstępie stwierdzić należy, że fakt ciążenia obowiązku alimentacyjnego nad córką A. A., nie czyni oskarżonego w sposób automatyczny winnym nie realizacji tego obowiązku. Czym innym jest zobowiązanie alimentacyjne wynikające z ustawy, a w tym wypadku potwierdzone również wyrokiem zasądzającym w określonej wysokości alimenty, a czym innym odpowiedzialność za ich niepłacenie, co jest przestępstwem określonym w art. 209 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że oskarżony nie chce płacić na córkę A. alimentów i szuka argumentów, które wytłumaczą jego negatywny stosunek do ciążącego na nim obowiązku, kładąc nacisk na chorobę syna i konieczność opieki nad nim.

W ocenie Sądu II instancji, mimo konkretnych argumentów Sąd I instancji zbagatelizował powody, dla których oskarżony T. A. nie wywiązuje się z alimentacji na rzecz córki.

Sąd I instancji dostrzega fakt, iż oskarżony sprawuje opiekę nad synem, co więcej dysponuje zaświadczeniem lekarskim odnośnie stanu zdrowia R. A., a jednocześnie z faktu tego wyciąga dla oskarżonego negatywne skutki.

Z przedstawionego zaświadczenia lekarskiego zawartego na k. 156 wystawionego w dniu 22 marca 2012 roku wynika, że R. A. liczący podówczas 7 lat, wymaga stałej opieki ojca. Jednocześnie z informacji Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ś. k. 27 wynika, że oskarżony korzysta z następujących świadczeń na syna R. A.: zasiłku rodzinnego i dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego od dnia 1.11.2011r. do dnia 31.10.2012r., zasiłku pielęgnacyjnego na dziecko od dnia 1.06.2009r. do dnia 31.07.2013r. oraz świadczenia pielęgnacyjnego na dziecko od dnia 31.03.2011r. do dnia 31.07 2013r. Do akt sprawy dołączone zostało również orzeczenie o niepełnosprawności z dnia 2 lipca 2010 roku dotyczącego syna oskarżonego, z którego wynika, że został zaliczony do osób niepełnosprawnych od dnia 9.06.2010 roku i min. wymaga stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwości samodzielnej egzystencji oraz konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Sąd Rejonowy dokumenty te potraktował wybiórczo, a dokumentu dotyczącego orzeczenia o niepełnosprawności w ogóle nie dostrzegł. Brak wskazania przez Sąd Rejonowy w oparciu o jakie dowody dokonał ustaleń faktycznych, czyni niemożliwą ocenę, czy Sąd I instancji w ogóle się z tym dowodem zapoznał.

Powyższe okoliczności spowodowały, że zaszła konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego i przekazania sprawy oskarżonego T. A. do ponownego rozpoznania sprawy.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien dokonać oceny czy wskazane przez Sąd II instancji dokumenty, wystarczają do dokonania pełnej oceny czy oskarżony opiekujący się niepełnosprawnym synem ma możliwość podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie geodety. Gdyby w ocenie Sądu Rejonowego przedstawiony materiał okazał się niewystarczający, można by zastanowić się nad wyjaśnieniem co oznacza decyzja o niepełnosprawności R. A. i o jakiego rodzaju opiekę chodzi. Sąd ten winien ustalić biorąc pod uwagę wiek dziecka, czy realizuje ono obowiązek szkolny w trybie normalnym, czy też może podlega jakiejś innej formie nauczania czy terapii, co pozwoliłoby na ustalenie czy oskarżony zajmuje się dzieckiem przez cały czas, czy też tylko w określonym czasie, a tym samym czy może ewentualnie podjąć pracę.

Pomocnicze mogą okazać się wskazane przez oskarżonego akta Prokuratury Rejonowej w Gnieźnie sygn. 1 Ds. 2475/13.

Reasumując z powyższych przyczyn Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Gnieźnie do ponownego rozpoznania.

L. M. D. B. Z.

.