Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Zofia Rutkowska (spr.)

Sędziowie: SO Hanna Niewiadomska

SR del. do SO Marek Maculewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Niedzielska

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2014 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. K.

przeciwko M. K.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Kętrzynie

z dnia 21 marca 2014 roku

sygn. akt III RC 463/13

apelację oddala.

Sygn. akt VI RCa 98/14

UZASADNIENIE

Z. K. złożył pozew o uchylenie jego obowiązku alimentacyjnego w wysokości 100 zł miesięcznie zasądzonego na rzecz jego pełnoletniej córki M. K..

W uzasadnieniu podał, że z uwagi na bardzo trudną sytuację materialną nie jest w stanie płacić alimentów na córkę. Ponadto córka M. K. osiąga bardzo słabe wyniki w nauce, powtarza klasę po raz drugi. W jego opinii istnieją podstawy do zastosowania art. 133 § 3 k.r.o.

Pozwana M. K. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Uzasadniając swoje stanowisko podała, że cały czas się uczy. Słabo idzie jej tylko z matematyki, z której ostatnio nie zdała. Podkreśliła, że nie chodzi na wagary, ma bardzo dobrą ocenę z zachowania.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie wyrokiem z dnia 21 marca 2014 r. oddalił powództwo w całości.

Sąd ten ustalił, że ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kętrzynie z dnia 26 października 2006 r. w sprawie III RC 2423/06 Sąd obniżył wysokość alimentów należnych M. K. od jej ojca Z. K. z kwoty po 130 zł do kwoty po 100 zł miesięcznie. W dacie tej sprawy powód Z. K. utrzymywał się z renty w wysokości 459,57 zł, a jej wysokość po potrąceniu zaległości komorniczej z tytułu alimentów oraz spłaty zaległego czynszu, wynosiła na rękę 229,79 zł. Obecnie po potrąceniach alimentacyjnych wysokość tego świadczenia wynosi 626, 55 zł miesięcznie.

Powód ma (...) lat i nie mieszka już w zajmowanym poprzednio przez niego spółdzielczym mieszkaniu. W lipcu 2013 r. opuścił mieszkanie w zamian za niespłacone długi. Mieszka teraz na stancji. W listopadzie 2013 r. posiadał zadłużenie na karcie kredytowej - 1764 zł. Opłaca abonament za telefon 30 zł. Złożył do akt trzy faktury na zakup leków w miesiącach październik i listopad 2013 r – średnio po 70 zł. Wykupuje gaz butlowy za 50 zł i po ok. 30 zł. Wykupuje energię elektryczną na przedpłatowy licznik prądu oraz kupuje węgiel. Koszt wydatków, w tym najmu stancji, wyliczył na ok. 690 zł, a w pozwie na kwotę 642,71 zł.

M. K. w dacie poprzedniej sprawy miała 11 lat. Od 2003 r. mieszkała z matką E. T. w mieszkaniu należącym do obecnego męża matki w C. koło K.. Mąż matki dziecka posiadał i dalej posiada 2 hektarowe gospodarstwo rolne. Nie jest w stanie z niego utrzymać siebie oraz pozwanej i jej matki, podejmuje się więc prac dorywczych.

Obecnie E. T. na córkę pobiera świadczenia z opieki społecznej w wysokości 165 zł. Sama od 2003 r. również korzysta z zasiłków celowych i okresowych. Ostatni raz pracowała 3 lata temu jako monter w P.. Między Z. K., a matką pozwanej w dalszym ciągu istnieją nierozwiązane sprawy majątkowe. Tę okoliczność podnosi jednak wyłącznie Z. K., który uważa, że długi za mieszkanie, o których istnieniu wspominał już na sprawie alimentacyjnej w 2006 r., winny być spłacane także przez E. T.. Ich wzajemne rozliczenia znalazły się także na wokandzie sądowej. Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 23 maja 2012 r. zasądził od E. T. na rzecz powoda Z. K. w sprawie o zapłatę kwotę 766,50 zł. Kwotę tę powód ściągnął w drodze egzekucji komorniczej.

Obecnie M. K. jest uczennicą II klasy liceum ogólnokształcącego w K.. W roku szkolnym 2012/2013 nie otrzymała promocji do klasy trzeciej. Nie zdała z matematyki. W bieżącym roku szkolnym w dalszym ciągu osiąga mierne wyniki w nauce, a najgorsze wyniki po raz kolejny ma za matematyki.

W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy uznał, że powództwo jest niezasadne.

Pozwana nie posiada własnego majątku, uczy się w systemie dziennym i z całą pewnością nie można jej uznać za osobę samodzielną.

Zdaniem Sądu Rejonowego zastosowanie wobec Z. K. art. 133 § 3 k.p.c., na który powoływał się powód, byłoby niesłuszne. Powód nie udowodnił w żaden sposób, że pozwana nie dokłada starań by ukończyć naukę. Wręcz przeciwnie, jak podała matka pozwanej – z uwagi na zaległości programowe z matematyki M. pobierała płatne korepetycje, starała się nadrobić braki w wiedzy, ma chęć kontynuowania nauki. Należy przyjąć zatem, że słabsze oceny pozwanej nie wynikają z braku starań, ale w istocie wynikają z braków programowych i być może z mniejszych zdolności w zakresie nauk ścisłych. Dodatkowo pozwana ma zamiar naukę kontynuować na studiach, co może świadczyć o jej chęci do nauki, a nie lekceważeniu edukacji. Powód płacąc 100 zł miesięcznie tytułem alimentów w sposób minimalny przyczynia się do utrzymania córki i na pewno nie wspiera jej osobistą pomocą w nauce.

Sąd Rejonowy nie uznał także za udowodnioną okoliczność nadmiernego uszczerbku powoda w jego utrzymaniu jako kolejnego powodu do uchylenia obowiązku alimentacyjnego w rozumieniu art. 133 § 3 k.r.o. Zła sytuacja powoda była już faktem branym pod uwagę przez Sąd w trakcie sprawy alimentacyjnej w 2006 r., kiedy to wysokość alimentów została obniżona. Nie jest to więc okoliczność nowa. Nawet jeśli przyjąć, że matka pozwanej jest winna powodowi jakiekolwiek sumy pieniędzy (hipotetycznie), to w żaden sposób, nie może to być podstawą do uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda względem ich córki. Ponadto Sąd Rejonowy zauważa, że świadczenia powoda, obecnie jako emeryta, wzrosły względem poprzedniej sprawy.

Od powyższego wyroku apelację wniósł powód, zaskarżając go w całości. Orzeczeniu zarzucił: sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że powód jest w stanie płacić pełnoletniej córce alimenty bez nadmiernego uszczerbku w jego utrzymaniu.

W oparciu o powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec pełnoletniej córki.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwanej nie brakuje niczego w codziennym życiu, żyje w pełnym dostatku. Do szkoły dojeżdża samochodem swojego chłopaka, na ten cel przeznacza 170 złotych miesięcznie. Na kosmetyki wydaje 80 złotych miesięcznie. Na korepetycje przeznacza 220 złotych miesięcznie. Podniósł, że Sąd I instancji nie ustalił skąd matka pozwanej czerpie środki na potrzeby córki, jeżeli otrzymuje na nią środki z opieki społecznej w wysokości 165 złotych, a sama utrzymuje się od 2003 r. z zasiłków celowych i okresowych. Dodał, że jego sytuacja jest nieporównywalna do tej, w jakiej przebywa córka. On piętnaście lat przebywał na stałej rencie chorobowej. Od kwietnia 2013 r. jest na emeryturze. Dochody jakimi dysponuje nie wystarczają mu na bieżące wydatki i jego zadłużenie stale rośnie. Nadmienił, że pozwana od 2003 r. nie kontaktowała się z nim i w dalszym ciągu nie utrzymuje z nim kontaktów, przez co nie dopełnia ona wobec powoda swoich obowiązków rodzinnych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jako niezasadna podlega oddaleniu.

Na wstępie należy zauważyć, iż w ocenie Sądu Okręgowego wydane przez Sąd I instancji rozstrzygnięcie zapadło na podstawie prawidłowo poczynionych ustaleń natury faktycznej, jak też i prawnej.

Sąd Rejonowy dokonał szczegółowej i prawidłowej analizy przedłożonego przez strony materiału dowodowego. Także wnioski powzięte przez Sąd na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów, zdaniem Sądu Okręgowego, są logiczne, spójne i konsekwentne, dokonane w oparciu o zasady doświadczenia życiowego. Wnioski te są przekonująco uzasadnione.

Apelacja nie wskazuje na żadne okoliczności, które nie byłyby przedmiotem uwagi Sądu Rejonowego i nie zawiera też żadnej, merytorycznej argumentacji, która rozważania tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć.

Wobec powyższego zarzuty powoda, jakoby Sąd I instancji nie uwzględnił faktu, iż pozwana nie znajduje się już w tak trudnej sytuacji materialnej jak wcześniej i nie pozostaje w niedostatku, jako uzasadnione wyłącznie osobistymi odczuciami powoda, nie mogą być uznane za zasadne. Apelacja sprowadza się w rezultacie do polemiki z ustaleniami Sądu Rejonowego i wyciągniętymi z tych ustaleń wnioskami.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. to rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Odnosząc się do zarzutów powoda wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie Sąd nie badał, czy pozwana pozostaje w niedostatku. Przesłanką zasądzenia alimentów od rodziców na rzecz dziecka jest brak samodzielności uprawnionego oraz brak majątku wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania, a nie niedostatek.

Niewątpliwie pozwana nie jest jeszcze osobą niesamodzielną. Uczy się w systemie dziennym. Nie może podjąć pracy zarobkowej. Fakt, iż M. K. raz powtarzała klasę, na co wielokrotnie powołuje się powód, nie może przesądzać o tym, że powód będzie zwolniony z obowiązku alimentacyjnego wobec córki.

Podkreślić należy, że alimenty ustalone ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kętrzynie z dnia 26 października 2006 r. w sprawie III RC 2423/06 są bardzo niskie, wręcz symboliczne. Na ich wysokość wpływ miała przede wszystkim trudna sytuacja materialna powoda, nie zaś niewielkie potrzeby pozwanej. Sytuacja majątkowa Z. K. nie uległa pogorszeniu od czasu zawarcia tej ugody. Kwota alimentów jest w dalszym ciągu adekwatna do sytuacji materialnej powoda. Alimenty te jako ustalone 7 lat temu samoistnie z czasem ulegają obniżeniu z uwagi na obniżenie wartości nabywczej pieniądza i wzrost uzasadnionych potrzeb dziecka.

Zauważyć należy, że zdecydowaną część kosztów utrzymania pozwanej od wielu lat ponosi jej matka.

W przedmiotowej sprawie Sąd nie brał pod uwagę wzajemnych rozliczeń między rodzicami pozwanej. Rozliczenia te bowiem nie mają wpływu na obowiązek alimentacyjny powoda wobec córki.

Mając na uwadze powyższe, uznając że brak jest przesłanek do uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację powoda jako bezzasadną.