Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Bednarek - Moraś

Sędziowie: SO Zbigniew Ciechanowicz (spr.)

SO Iwona Siuta

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 czerwca 2014 r. w S.

sprawy z wniosku wierzyciela (...) (...) siedzibą w K.

przeciwko dłużnikowi W. L.

o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym na rzecz następcy prawnego

na skutek zażalenia wierzyciela

na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 9 kwietnia 2014 r. wydane w sprawie o sygn. akt IX Co 1779/14

postanawia:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w sprawie o sygn. akt IX Co 1779/14 oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym na rzecz następcy prawnego.

W uzasadnieniu sąd podkreślił, że stosownie do normy art. 788 § 1 k.p.c. wnioskodawca, za pomocą stosownych dokumentów, winien wykazać, że nabył od pierwotnego wierzyciela (...) Bank Spółki Akcyjnejwierzytelność w stosunku do dłużnika. Analiza dokumentów przedłożonych przez wnioskodawcę nie dała podstaw do niewątpliwego ustalenia, przez sąd, że przeszła na niego wierzytelność objęta przedmiotowym nakazem zapłaty. Sąd wskazał, iż załączony przez wnioskodawcę wyciąg z umowy cesji jest niekompletny, bowiem nie zawiera on pełnego tekstu umowy. Pozostałe zaś postanowienia umowy zostały wymazane, a na ich miejsce dopisano własnoręcznie wykropkowane pola. Ponadto niektóre z pozostawionych postanowień umowy zostały zaciemnione w sposób uniemożliwiający ich odczytanie. To samo sąd odniósł do wyciągu z aneksu do umowy cesji z dnia 24 czerwca 2013 roku. Ponadto dodał, że z pisma, które ma w założeniu wnioskodawcy stanowić załącznik do przedmiotowej umowy przelewu wierzytelności nie wynika, iż wierzytelności w niej wskazane zostały objęte ww. umową. W przedmiotowym dokumencie brak jest bowiem jakiejkolwiek adnotacji wskazującej, iż jest to załącznik nr 1 do tej konkretnej umowy. W ocenie sądu dokument ten zatem może stanowić część bliżej nieokreślonego innego dokumentu. Nadto z dokumentu tego nie wynika, iż wnioskodawca nabył wierzytelność wynikającą z nakazu zapłaty objętym niniejszym postępowaniem klauzulowym. Kwoty wyszczególnione w tym dokumencie nie zgadzają się z należnościami podanymi we wskazanym nakazie zapłaty i nie wiadomo, na jakiej podstawie i w jaki sposób zostały wyliczone i czy w ogóle dotyczą wierzytelności, która była podstawa do wydania powyższego nakazu zapłaty. O tożsamości przedmiotu zbycia, w tym przypadku wierzytelności, możemy bowiem mówić w sytuacji, gdy wszystkie elementy przedmiot ten identyfikujące są takie same (postanowienie Sądu Apelacyjnego we (...)z dnia(...)., (...)Podobny pogląd wyraził Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy w postanowieniu z dnia 23.12.2013 r., sygn. akt II Cz 1998/13. Sąd dostrzegł, że w wyciągu z elektronicznych akt sądowych (...), w uzasadnieniu pozwu widnieje ten sam numer umowy kredytowej, co w powyżej wskazanym dokumencie. Niemniej okoliczność ta nie przesądza jeszcze, iż wnioskodawca nabył tą konkretną wierzytelność w wysokości wynikającej z powyższego nakazu zapłaty. Mając na uwadze powyższe sąd stwierdził, że wnioskodawca nie wykazał, aby nabył wierzytelność wynikającą z nakazu zapłaty, w stosunku do dłużnika, przedłożył bowiem niekompletne dokumenty, co nie mogło skutkować uwzględnieniem przedmiotowego wniosku.

Zażalenie na postanowienie sądu złożył wnioskodawca i zaskarżając je w całości wniósł o jego o zmianę i nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 23 lipca 2013 r. wydanemu na rzecz (...) Bank Spółki Akcyjnej we W. przeciwko W. L. w elektronicznym postepowaniu upominawczym w sprawie VI Nc-e (...) z zaznaczeniem przejścia uprawnień na rzecz wnioskodawcy i zasądzenie na rzecz wierzyciela kosztów postępowania sądowego za obie instancje.

W uzasadnieniu podkreślił, że przedkładając wyciąg z Umowy Przelewu z dnia 07.06.2013 roku oraz Aneksu do umowy Przelewu z dnia 24.06.2013 roku wraz z Załącznikiem (Wierzytelności Przeniesione) z podpisami notarialnie poświadczonymi, niewątpliwie wykazał przejście na jego rzecz oznaczonej w tej umowie wierzytelności przysługującej poprzedniemu wierzycielowi tj. (...) Bank S.A.we W.wobec W. L.z tytułu umowy o numerze(...) (...). Dodał, że w załączonym do wniosku odpisie wierzytelnym Załącznika do Umowy Przelewu z dnia 07.06.2013 roku pominięte zostały postanowienia umowy objęte tajemnicą bankową oraz handlową, co zostało potwierdzone przez notariusza stosowną adnotacją. Na karcie 5 załączonego wyciągu widnieje oznaczenie poszczególnych kolumn Tabeli Wierzytelności Przeniesionych oraz nagłówek w języku angielskim oraz polskim wskazujący, iż jest to Załącznik do Umowy Przelewu. Podkreślił również, że w kolumnie 5 Tabeli Wierzytelności Przeniesionych oznaczony został rodzaj i numer umowy, a w kolumnie 6 data zawarcia umowy, które to dane pozostają tożsame z danymi umowy przedłożonej w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt (...), a przywołanymi w uzasadnieniu do pozwu złożonego w tej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 788 § 1 k.p.c., jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

Przepis ten umożliwia realizację tytułu egzekucyjnego, jeżeli wymienione w nim osoby nie są wierzycielami lub dłużnikami i na ich miejsce na skutek następstwa prawnego pod tytułem ogólnym lub pod tytułem szczególnym weszły inne podmioty, przy czym możliwość nadania klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego jest uzależniona od spełnienia określonych warunków. Niezbędnym jest między innymi wykazanie przejścia uprawnień. Wykazanie tego faktu leży w gestii wnioskodawcy i następuje poprzez dołączenie do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności dokumentu wykazującego przejście praw na następcę. Dokument taki powinien umożliwiać stwierdzenie, że przejście rzeczywiście nastąpiło, przy czym decyduje każdorazowo treść konkretnego, poddawanego ocenie dokumentu. Ocena ta powinna być prowadzona przy zachowaniu reguł wykładni, a zatem uwzględniać także okoliczności powstania dokumentu i uwarunkowania, w jakich funkcjonuje podmiot, który go wystawił. Powinien to być dokument urzędowy lub prywatny z podpisem urzędowo poświadczonym.

W oparciu o powyższe stwierdzi należy, że trafnie uznał Sąd Rejonowy, że dokumenty przedłożone przez wnioskodawcę nie dają podstaw do niewątpliwego ustalenia, że przeszła na niego wierzytelność objęta nakazem zapłaty w sprawie o sygn. akt (...)

W realiach tej sprawy istotnym pozostaje, że wierzyciel powoływał się na umowę cesji z dnia 7 czerwca 2013 r. zawartą pomiędzy wnioskodawcą a pierwotnym wierzycielem (...) Bank Spółką Akcyjnąwe W.. Umowa zawarta została w zwykłej formie pisemnej przez równorzędne podmioty prawa cywilnego a zatem nie stanowi ona dokumentu urzędowego, a jedynie dokument prywatny. Takowy zaś dokument powinien zawierać urzędowe poświadczenie podpisu. Poświadczenie przez notariusza własnoręczności podpisu nie nadaje dokumentom prywatnym mocy dokumentu urzędowego. Moc dokumentu urzędowego przybierają dokumenty sporządzone w formie aktu notarialnego. Dokument na którym podpis został poświadczony przez notariusza zachowuje swój charakter prywatny, a jedynie tzw. „klauzula poświadczeniowa” ma charakter urzędowy (D. C., Poświadczenie własnoręczności podpisu, (...)

W myśl art. 96 pkt 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (...).), który stanowi, iż do kompetencji notariusza należy poświadczanie podpisów. Zgodnie z kolei z art. 88 ustawy podpisy na aktach notarialnych i poświadczonych dokumentach są składane w obecności notariusza. Jeżeli podpis na poświadczonym dokumencie był złożony nie w obecności notariusza, osoba, która podpisała, powinna uznać przed notariuszem złożony podpis za własnoręczny. Okoliczność tę notariusz zaznacza w sporządzonym dokumencie. Zgodnie natomiast z przepisem art.129 § 2 k.p.c. poświadczenie zgodności z oryginałem odpisu dokumentu przez notariusza lub występującego w sprawie pełnomocnika strony w osobie np. radcy prawnego, nadaje temu poświadczeniu charakter dokumentu urzędowego. Oznacza to, że poświadczony przez pełnomocnika odpis dokumentu ma charakter dokumentu urzędowego w tym znaczeniu, że potwierdza się w nim z mocą dokumentu urzędowego istnienie dokumentu „źródłowego" o treści takiej samej jak odpis. Złożenie takiego dokumentu jest zatem wystarczające dla zrealizowania funkcji przewidzianej w art. 788 § 1 k.p.c. dla dowodu z dokumentu. Takie stanowisko zajął również Sąd Najwyższy w uchwale z dnia (...), podkreślając jednocześnie, że art. 129 § 2 k.p.c. znajduje odpowiednie zastosowanie również w postępowaniu klauzulowym, a to z mocy art. 13 § 2 k.p.c.

Oznacza to, że poświadczenie własnoręczności podpisu może odbyć się w dwojaki sposób: albo poprzez złożenie go w obecności notariusza albo też poprzez złożenie przed notariuszem oświadczenia, iż podpis złożony pod danym okazanym notariuszowi dokumentem został złożony przez nią – osobę składającą oświadczenie – własnoręcznie. Wnioskodawca powinien złożyć bądź oryginał takiego dokumentu wraz z oryginałem jego poświadczenia ewentualnie występujący w sprawie profesjonalny pełnomocnik bądź notariusz winien poświadczyć za zgodność z oryginałem kserokopie wymienionych powyżej dokumentów.

W tej sprawie wnioskodawca przedłożył kserokopię wyciągu z umowy przelewu niepoświadczoną za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika. Co prawda żalący przedłożył oryginał notarialnego poświadczenia, stwierdzający, iż niniejszy dokumenty stanowi wyciąg z umowy przelewu, zawartej w dniu 7 czerwca 2013 r. w W., sporządzonej w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi przez notariusza jednakże powyższe nie jest należytym wypełnieniem obowiązku wykazania przejścia uprawnienia dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Stwierdzenie przez notariusza, iż „niniejszy dokument stanowi wyciąg z umowy” nie stanowi wynikającego z art. 129 § 2 k.p.c. poświadczenia odpisu za zgodność z oryginałem przez notariusza bowiem nie odpowiada wynikającemu z art. 96 pkt 2 obowiązkowi notariusza poświadczenia zgodności odpisu, wyciągu, kopii z okazanym dokumentem. Innymi słowy, w poświadczeniu z dnia 8 marca 2013 r. (k. 9) notariusz nie poświadczył, iż kserokopia wyciągu z umowy przelewu jest zgodna z okazanym mu jego oryginałem, ale, że „niniejszy dokument stanowi wyciąg”, co jest sformułowaniem co najmniej niezrozumiałym. Biorąc zaś pod uwagę ustawowy obowiązek sporządzania aktów i dokumentów w sposób zrozumiały i przejrzysty (art. 80 § 1 ustawy) powoduje, iż tak wykonaną przez notariusza czynność uznać należy za wadliwą. Nie wiadomo bowiem czy notariuszowi okazany został oryginał umowy czy też oryginał wyciągu z umowy, czy też jedynie jego kserokopia.

Dodatkowo wskazać jeszcze należy, że również sam sposób połączenia arkuszy dokumentu nie jest prawidłowy. Klauzula poświadczeniowa może być umieszczona na odrębnej karcie (wówczas powinna być umieszczona za dokumentem (nigdy przed), trwale z nim połączona, spojona pieczęcią i parafowana), bądź na samym dokumencie, na jego końcu (J. B. P. M. Czynności poświadczeniowe w praktyce notarialnej (...) (...)). W niniejszej sprawie za takowe trwałe połączenie nie może być uznane samo przybicie pieczęci w sposób, który nie pozwala na uznanie, iż ową pieczęcią połączone zostały przedstawione arkusze.

Wierzyciel musi mieć na uwadze, że postępowanie w trybie art. 788 k.p.c. jest uproszczoną formą uzyskania klauzuli wykonalności, co następuje na podstawie przedłożonych dokumentów, mającą na celu przyspieszenie tego postępowania. P. to ma charakter jedynie formalny, sprawa zostaje rozpoznana bez udziału dłużnika na posiedzeniu niejawnym i w związku z tym należy dochować wszelkiej staranności, aby wykazać następstwo prawne. W przeciwnym razie zachodziłoby niebezpieczeństwo dowolnego sposobu wskazywania przez wierzyciela osoby dłużnika i uzyskiwania klauzuli wykonalności bez jakiejkolwiek kontroli. Taka zaś sytuacja jest niedopuszczalna.

W tej sprawie wnioskodawca nie zdołał wykazać, by rzeczywiście doszło do przejścia na jego rzecz wierzytelności objętej wskazanym tytułem egzekucyjnym. W rezultacie nie ziściły się przesłanki umożliwiające nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu z uwzględnieniem przejścia uprawnień z niego wynikających.

Argumentując jak powyżej Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)