Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2014 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2014 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej (...) w J.

przeciwko Przedsiębiorstwu (...)'' Sp. z o.o. w J.

o zapłatę

I.  powództwo oddala w całości.

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę (...).417,00 zł tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę (...).400,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital (...) w J. reprezentowany przez radcę prawnego w pozwie z dnia 6 listopada 2013 r. skierowanym przeciwko Przedsiębiorstwu (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. wniósł o zasądzenie kwoty 44.697,35 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 3 października 1995 r. zawarł z pozwanym umowę nr (...) na dostawę wody i odprowadzenie ścieków do kanalizacji miejskiej przez jednostkę gospodarczą, a następnie w dniu 7 stycznia 2011 r. wobec zakończenia budowy dwóch studni głębinowych zwrócił się do pozwanego o ponowne określenie warunków rozliczania odprowadzanych ścieków do kanalizacji ogólnospławnej. W odpowiedzi pozwany poinformował, że rozliczenie powinno następować na podstawie odczytów z istniejących wodomierzy głównych zamontowanych na każdym przyłączu wodociągowym oraz dwóch wodomierzy zamontowanych na każdej instalacji z ujęć własnych. Powód wskazał, że na wszystkich czterech przyłączach, w tym dwóch z własnych studni głębinowych posiada zainstalowane wodomierze i zgodnie z obowiązującą umową – szczególnie §7 ust. 5 - na ich podstawie powinno nastąpić rozliczenie ilości odprowadzanych ścieków; pozwany zaś stosuje nowe, jednostronne i niekorzystne dla powoda zasady rozliczania ścieków.

Pozwany w odpowiedzi na pozew (k.52) wniósł o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu zaprzeczył twierdzeniom powoda jakoby w okresie objętym żądaniem pozwu na wszystkich czterech przyłączach wody były zainstalowane wodomierze. Wskazał jednocześnie, iż strona powodowa posiadała wprawdzie zainstalowane urządzenia pomiarowe na wewnętrznej instalacji wodociągowej, lecz wodomierze te nie były odebrane i zaplombowane przez pozwanego ze względu na nie spełnienie podstawowych wymagań technicznych montażu tego typu urządzeń. W szczególności wewnętrzna instalacja wodna zaopatrywana z przyłącza pozwanego była połączona z wewnętrzną instalacją zaopatrywaną z ujęć własnych, co powodowało nieprawidłowe wskazania zainstalowanych wodomierzy własnych. Dodatkowo wskazał, iż wodomierze własne były zainstalowane w pionie, podczas gdy wodomierze główne w poziomie, zaś taki sposób instalacji zaburza prawidłowość wskazań. Ponadto pozwany wskazał, iż na wewnętrznej instalacji wodnej powoda brak było zaworów zwrotnych, wymaganych w przypadku korzystania z ujęć własnych. Braki wskazane przez pozwanego stanowiły podstawę odmowy przyjęcia do rozliczeń zainstalowanych tam wodomierzy, które nie zostały zaplombowane. Dalej pozwany wskazał, iż niezabezpieczone (nie zaplombowane) urządzenia pomiarowe nie mogą stanowić podstawy rozliczeń. Pozwany wyjaśnił, że wobec nieposiadania przez powoda zalegalizowanych urządzeń pomiarowych zastosował metodę wyliczenia należności za odprowadzane ścieki na podstawie średniej wyliczonej w oparciu o roczny okres przed włączeniem do eksploatacji ujęć własnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony prowadzą działalność gospodarczą.

(zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych k.39,46-48, statut powoda k.40-46, KRS powoda k.35-38, 23-28, KRS pozwanego k.59-66)

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital (...) w J. zawarł w dniu 3 października 1995 r. z pozwanym - Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. umowę nr (...) na dostawę wody i odprowadzenie ścieków do kanalizacji miejskiej przez jednostkę gospodarczą.

Zgodnie z § 7 ust. 4 umowy „W razie braku wodomierza ilość pobranej wody ustala się w ilości przyjętej wg norm zużycia wody, określonych w zarządzeniu nr 7 Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 21.06.1989 r. w sprawie przeciętnych norm zużycia wody na podstawie załącznika nr (...) lub (...) do umowy”. W załączniku nr (...) wskazano ryczałt (...)

Jak stanowił § 7 ust. 5 umowy „Ilość odprowadzonych ścieków określa się wg urządzeń pomiarowych zainstalowanych przez USŁUGOBIORCĘ – dostawcę ścieków. W przypadku braku urządzeń pomiarowych ilość odprowadzonych ścieków ustala się jako równoważną ilości wody pobranej z urządzeń zaopatrzenia w wodę i z innych ujęć”.

(umowa stron k.14-22)

W związku z planowanym zakończeniem inwestycji polegającej na budowie dwóch studni głębinowych, przyłączy i stacji uzdatniania wody powód w dniu 7 stycznia 2011 r. zwrócił się do pozwanego o określenie warunków rozliczania odprowadzanych ścieków do kanalizacji ogólnospławnej.

W reakcji na w/w wniosek pracownicy pozwanego, w tym R. K. dokonali w obecności pracowników powoda, w tym R. F. oględzin dokonanej inwestycji. Stwierdzili na miejscu, iż nowa instalacja wewnętrzna powoda nie posiada zaworów antyskażenowych (zwrotnych) na skutek czego woda z jego ujęć własnych może mieszać się z wodą dostarczaną przez pozwanego miejską siecią. Ponadto podczas oględzin stwierdzono, że wodomierze zamontowane przez powoda nie posiadają cech legalizacyjnych i nie zostały zamontowane w sposób prawidłowy tj. w poziomie (dwa były w pionie).

Pismem z dnia 8 marca 2011 r. pozwany poinformował powoda o konieczności trwałego odcięcia instalacji doprowadzającej wodę z dwóch studni głębinowych z instalacją doprowadzającą wodę z miejskiej sieci wodociągowej dodając, że bez spełnienia tego warunku niemożliwe jest zalegalizowanie wodomierzy przez pozwanego. W piśmie tym wymieniony wskazał, iż o terminie wykonania trwałych rozpięć należy go powiadomić celem technicznego odbioru.

Powód nie spełnił wymogu jakim było „trwałe rozpięcie wewnętrznej instalacji wodociągowej i przyłączy wodociągowych”, które było warunkiem dokonania legalizacji wodomierzy zamontowanych przez powoda – dostawcę ścieków, a tym samym możliwości wykorzystania ich do rozliczania opłat za wytworzone ścieki.

W związku z brakiem możliwości rozliczenia ilości odprowadzanych ścieków na podstawie wskazań zalegalizowanego ściekomierza, którego powód nie posiadał lub zalegalizowanych wodomierzy, powód pismem z dnia 26 maja 2011 r. (k. 6) został poinformowany przez pozwanego o konieczności zastosowania od dnia 27.04.2011 r. ryczałtowej metody obliczenia należności za odprowadzane ścieki polegającej na obliczeniu średniego zużycia wody w rocznym okresie poprzedzającym rozpoczęcie korzystania z własnych ujęć wody i przyjęcie tej wartości jako równoważnej ilości odprowadzanych ścieków. Pozwany przyjął ryczałt na obiekty powoda 500m3/m-c na obiekt przy ul.(...)m3/m-c na obiekt przy ul. (...). Pozwany wystawiał faktury Vat wg wskazanych zasad i powód opłacał wskazane na nich kwoty.

Powód w piśmie z dnia 23 września 2013 r. (k. 8) skierowanym do pozwanego zakwestionował zasadność naliczania opłat za ścieki w formie zryczałtowanej żądając jednocześnie uznania odczytów własnych wodomierzy i dokonania rozliczeń na ich podstawie.

W odpowiedzi z dnia 27.09.2013 r. pozwany powołując się na zapisy art. 27 ust.4,5,6 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z 07.06.2001 r. i § 25 regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko do czasu, aż powód spełni warunki techniczne o których była mowa była w piśmie z dnia 08.03.2011 r.

Pracownik powoda R. F. sporządził tabelaryczne zestawienie wskazań wodomierzy własnych powoda, zapłaconych faktur i kwot jakie jego zdaniem powód winien uiścić pozwanemu w okresie od stycznia 2011 r. do sierpnia 2013 r.

W październiku 2013 r. przedstawiciele stron ponownie dokonali oględzin instalacji powoda i sporządzili ze spotkania notatkę w której wskazano na konieczność zamontowania :

- na wewnętrznej instalacji wodociągowej (z ujęć własnych) wodomierza z nakładką radiową który będzie podstawą do rozliczania za zrzut ścieków do kanalizacji sanitarnej,

- na przyłączu wodociągowym wodomierz główny z nakładką radiową,

- na przyłączu wodociągowym za wodomierzem głównym zawór antyskażeniowy.

Wykonanie w/w prac zostało zlecone przez powoda pozwanemu i dnia 31.10.2013 r. zostały one zakończone. Od tego czasu strony rozliczają się na podstawie wskazań zamontowanych i zaplombowanych przez pozwanego wodomierzy.

(pisma z dni 27.01.2011 k.4, 08.03.2011 k.5, 26.05.2011 k.6, 23.09.2013 k.8-9, 27.09.2013 k.7, 20.12.2013 k. 139, 22.10.2013 k.141-142,23.10.2013k.143, rozliczenie opłat k.10-11, 78-80, wydruk ze strony internetowej powoda k.67, tabela k.68-70, faktury VAT k.81-138, rozliczenie ścieków za październik 2013 r. k.140, protokoły zamontowania wodomierzy k.144-147, zeznania świadków : R. F. k.157v-159, R. K. k.159-160)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości. Nie zostało bowiem udowodnione co do zasady, jak i co do konkretnej żądanej kwoty.

Sąd miał na uwadze, że zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c., strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Przepis ten nie nakłada zatem na sąd obowiązku dążenia do wykrycia prawdy obiektywnej (materialnej) bez względu na procesową aktywność stron. Wręcz przeciwnie, przy rozpoznawaniu sprawy rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Adresatem normy zawartej w art. 3 k.p.c. są strony a nie sąd, a zatem co do zasady nie można zarzucać, iż sąd go naruszył ( vide : wyrok S. A. w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2003 r. I ACa 1457/2003). Zważyć przy tym należało, że artykuł 6 k.c. dopuszcza możliwość rozstrzygnięcia przez sąd sporu także wtedy, gdy strona obarczona ciężarem dowodu nie udowodni faktów, z których wywodzi skutki prawne. Sąd nie ma obowiązku działania z urzędu w postępowaniu prowadzonym z udziałem podmiotów profesjonalnie zajmujących się działalnością gospodarczą (tym bardziej gdy są reprezentowane przez zawodowych pełnomocników), co jest zgodne z obecnymi tendencjami w ukształtowaniu kontradyktoryjnego postępowania sądowego ( vide : wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r. II CSK 22/2007).

Sąd przeprowadził wszystkie dowody, które zostały zgłoszone terminowo (art.207 k.p.c.), przez strony i przydał im walor wiarygodności. Brak było podstaw do zakwestionowania ich mocy dowodowej, zresztą nie czyniły tego same strony.

Powód nie wskazał podstawy prawnej swojego żądania. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że wymieniony domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 44.697,35 zł podnosząc, że pozwany niesłusznie wystawiał faktury Vat na zawyżone kwoty i powód opłacając je w całości nadpłacił sporną kwotę stwierdzić należało iż opierał swoje roszczenie na podstawie przepisów dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia (art.405 k.c.).

Sąd nie podzielił stanowiska powoda co do samej zasady, albowiem zdaniem Sądu pozwany naliczył opłaty ryczałtowe za okres objęty pozwem zgodnie z umową łączącą strony i obowiązującymi przepisami. Zatem niewątpliwie istniała podstawa do wystawienia na tejże podstawie faktur Vat, które zostały opłacone przez powoda i tym samym z pewnością nie doszło z jego strony do nieuzasadnionej nadpłaty na łączną sumę objętą roszczeniem pozwu.

Zważyć bowiem należało, że strony łączy umowa z dnia 3 listopada 1995 r., której § 7 reguluje sposób rozliczania należności przysługujących stronie pozwanej od powoda. Co do zasady w przypadku braku ściekomierza ilość odprowadzonych ścieków uważa się za równoważną ilości pobranej wody, którą z kolei ustala się na podstawie wskazań wodomierza, a w razie braku tego urządzenia pomiarowego ustala się na podstawie norm zużycia wody. Normy te ustala się obecnie zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określania przeciętnych norm zużycia wody (Dz.U. z 2002 Nr 8 poz. 70 bowiem zarządzenie nr 7 Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 21.06.1989 r. w sprawie przeciętnych norm zużycia wody, które obowiązywało w dacie zawarcia umowy przez strony już nie obowiązuje). Zgodnie z umową łączącą strony ilość odprowadzonych ścieków również i w tym ostatnim wypadku będzie równa ilości zużytej wody ustalonej na podstawie rozporządzenia.

Niewątpliwie powód dysponował dwoma własnymi ujęciami wody, na których zamontował wodomierze. Aby mogły one służyć do rozliczania opłat za odprowadzane ścieki musiałyby posiadać stosowną legalizację, której udzielenie pozwany uzależnił od spełnienia przez powoda określonych warunków technicznych, w tym przede wszystkim zamontowania zaworów antyskażeniowych tj. trwałego odcięcia instalacji doprowadzającej wodę z dwóch studni głębinowych od instalacji doprowadzającej wodę z miejskiej sieci wodociągowej, których to warunków powód nie spełnił czyniąc zamontowane przez siebie wodomierze bezwartościowymi z punktu widzenia rozliczania opłat należnych pozwanemu (brak legalizacji). Ponadto pozwany słusznie zarzucał, iż nie były zamontowane prawidłowo (dwa były w pionie) co mogło mieć wpływ na dokładność ich wskazań jak wskazywał świadek R. K.. Powód zaś nie dowiódł, że jego wodomierze własne posiadały cechy legalizacji w rozumieniu przepisu art.8n ustawy z dnia 11.05.2011 r. Prawo o miarach (Dz.U.2013.1069 j.t.), ani że były wszystkie zamontowane w poziomie.

W związku z oczywistym brakiem możliwości naliczania opłat za odprowadzone ścieki w wysokości równoważnej ilości wody pobranej z urządzeń zaopatrzenia w wodę i innych ujęć (...) umowy) pozwany na podstawie (...) umowy łączącej strony zastosował sposób zryczałtowanego naliczania opłat opartego na średniomiesięcznym zużyciu wody w okresie 12 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie korzystania z własnych ujęć wody. Dodać przy tym trzeba, że sposób takich obliczeń był korzystny dla powoda. Zgodnie bowiem z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 14.01.2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody dla szpitali przewidziany jest ryczałt za jedno łóżko w wysokości 19,5 m ^{( 3)} (zatem przy przyjęciu zgodnie z informacją zamieszczoną przez powoda na jego stronach internetowych liczby łóżek 160 szt. ryczałt wynosić powinien 3120 m ^{( 3)}).

Rozwiązanie przyjęte do rozliczeń przez pozwanego ponadto jest zgodne z art. (...) ustawy z dnia 07.06.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków stanowiącym, że ilość wody dostarczonej do nieruchomości ustala się na podstawie wskazań wodomierza głównego, a w przypadku jego braku w oparciu o przeciętne normy zużycia wody. Nadto zgodnie z § 16 ust. 3 i 6 rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28.06.2006 r. w sprawie określania taryf , wzoru wniosku o zatwierdzanie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków w przypadku braku wodomierzy ilość dostarczonej wody do budynku ustala się zgodnie z przepisami dotyczącymi przeciętnych norm zużycia wody i jeżeli przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne świadczy wyłącznie usługę odprowadzania ścieków oraz brak jest urządzenia pomiarowego, ilość ścieków ustala się zgodnie z przepisami dotyczącymi przeciętnych norm zużycia wody, a w przypadku braku odniesienia w tych normach – jako równą ilości ścieków określonej w umowie.

Mając powyższe na uwadze powództwo należało oddalić. Dodać również można, że nawet gdyby hipotetycznie uznać, że należałoby liczyć opłaty należne stronie pozwanej wg wskazań wodomierzy własnych powoda to i tak Sąd nie podzieliłby stanowiska powoda co do wysokości żądanej kwoty. Powód obliczył bowiem tę kwotę samodzielnie na podstawie wykoncypowanego i sporządzonego na tę okoliczność przez swojego pracownika R. F. dokumentu rozliczenia opłat (k.10-11, 78-80). Przygotowane przezeń tabelaryczne zestawienie jest jedynie dokumentem prywatnym (art.245 k.p.c.) potwierdzającym fakt sporządzenia określonego zestawienia przez R. F.. Nie dowodzi ono w żadnym razie faktu, że istotnie takie były wskazania wodomierzy własnych powoda jak wpisane przez niego w rubryce 5 oraz że powód tym tytułem powinien zapłacić kwoty wskazane przez wymienionego w rubryce 14 . Obowiązkiem powoda w niniejszym procesie było wykazanie zasadności nie tylko samej istoty roszczenia (czego zresztą nie uczynił) ale i wysokości należności. Tymczasem powód nie zaoferował w niniejszym postępowaniu stosownych i czyniących zadość terminowi prekluzji sądowej wniosków dowodowych. W szczególności podnieść trzeba, że wskutek braku skutecznej inicjatywy dowodowej powoda w sprawie nie zostały zbadane przez niezależny podmiot ani jego wodomierze własne, z których powód dokonywał odczytów w spornym okresie, ani nie została zweryfikowana prawidłowość obliczeń pracownika powoda.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie II wyroku w oparciu o treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c. stanowiącego o obowiązku uiszczenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego przez stronę przegrywającą spór, co w niniejszym postępowaniu obligowało powoda do ich uiszczenia. Wysokość zasądzonych w punkcie II wyroku kosztów opiewała na łączną kwotę 2.417,00 zł w tym na podstawie §6 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) koszty te wyniosły 2.400,00 zł, zaś opłata skarbowa od pełnomocnictwa wynosiła 17 zł.

Sąd podczas rozprawy dnia 23.05.2014 r. (k.160v) oddalił wniosek dowodowy powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego albowiem był on niewątpliwie spóźniony. Sąd wzywał bowiem pełnomocnika powoda dnia 06.02.2014 r. (k.72) do ustosunkowania się do odpowiedzi na pozew oraz złożenia wszystkich wniosków dowodowych w związku z treścią odpowiedzi na pozew w terminie 14 dni pod rygorem skutków z art. 207 i 230 k.p.c. i wówczas w odpowiedzi na to wezwanie pełnomocnik powoda winien był rzeczony wniosek złożyć. Tymczasem wywiódł on terminowo pismo procesowe jednakże nie domagał się w jego treści sporządzenia opinii przez biegłego. Zatem postulowanie w tym zakresie już po udzieleniu głosu stronom (art.224 § 1 k.p.c.) było spóźnione, co skutkowało oddaleniem w/w wniosku.

Strona powodowa nie wniosła zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c.