Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Bożena Cincio-Podbiera

Sędzia: SO Agata Pierożyńska

Sędzia: SR del. Marek Synowski

Protokolant: st.sekr.sądowy Paweł Sztwiertnia

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa W. N., A. N.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powodów od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie z dnia 13 sierpnia 2013 r. sygn. akt V GC 463/13/S

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza solidarnie na rzecz powodów W. N. i A. N. od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 1.953,00 zł (jeden tysiąc dziewięćset pięćdziesiąt trzy złote) z ustawowymi odsetkami od dnia 9 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie 732,00 zł (siedemset trzydzieści dwa złote), oddalając dalej idące powództwo;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów solidarnie koszty postępowania apelacyjnego w kwocie 398 zł (trzysta dziewięćdziesiąt osiem złotych).

XII Ga 640/13

UZASADNIENIE

Powodowi wspólnicy spółki cywilnej(...) A. N. i W. N. wystąpili przeciwko (...) SA w W. z żądaniem zapłaty kwoty 1 953 zł z należnościami ubocznymi tytułem zwrotu uiszczonej składki ubezpieczeniowej. W uzasadnieniu pozwu wskazali, iż samochód objęty ubezpieczeniem M. został decyzją prokuratury z dnia 4 maja 2012 roku wydany prawowitemu właścicielowi co doprowadziło do uznania umowy ubezpieczenia za niewiążącą.

Strona pozwana odmówiła spełnienia żądania uwagi na fakt, iż umowę ubezpieczenia zawarła, choć na rzecz powodów, J. B., której ostatecznie zwrócono opłaconą składkę. Z okoliczności podpisania polisy przez w/wym strona pozwana wywodziła zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powodów.

Wyrokiem z dnia 13 sierpnia 2013 roku Sąd Rejonowy oddalił powództwo. W ocenie Sądu o ile, w myśl art. 808 par. 1 kc, umowa ubezpieczenia może być zawarta na cudzy rachunek i wówczas osobie trzeciej / właścicielowi pojazdu/służy prawo do odszkodowania, o tyle zwrotu składki ubezpieczeniowej może skutecznie domagać się tylko ubezpieczający.

W apelacji od tego wyroku powodowie zarzucili Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 808 par. 1 kc poprzez jego błędna wykładnię i nieuprawnione przyjęcie, iż J. B. pozostawała stroną umowy ubezpieczenia mimo, że umowa ubezpieczenia została przez nią zawarta w imieniu powodów i na ich rzecz, co postaje w zgodzie z par. 8 pkt.5 owu ubezpieczenia M.. Dalej zarzucili naruszenie art. 328 par. 2 kpc na skutek nie wyłożenia przez Sąd argumentów w zakresie braku praw powodów do zawarcia umowy ubezpieczenia , a w konsekwencji do braku takiego uprawnienia po stronie J. B.-N. a to wobec pochodzenia pojazdu, art. 233 par. 1 kpc w efekcie błędnej oceny dowodów , prowadzącej do wniosku , iż to w/wym przysługuje zwrot składki oraz art. 355 par. 1 kpc na skutek braku umorzenia postępowania.

W motywach apelacji wskazano, że, z uwagi na okoliczności faktyczne, pełnomocnik powodów nie była umocowana do zawarcia umowy ubezpieczenia, a strona pozwana do zwrotu składki do rąk pełnomocnika. Całość składki bowiem została w dniu 15 września 2011 roku uiszczona przez wspólników. Jeśli więc pozwana zwolniła się z długu, uznając że nie doszło do skutecznego zawarcia umowy to powództwo nie powinno podlegać oddaleniu.

Z uwagi na charakter sprawy Sąd Okręgowy prowadził postępowanie apelacyjne z pominięciem zasad postępowania uproszczonego, zgodnie z zarządzeniem z dnia 8 maja 2014 roku.

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy uznał ja za usprawiedliwioną.

Zgodnie z art. 20 zd. 1 owu odszkodowanie wypłacane jest właścicielowi pojazdu. Niewątpliwie wspólnicy nie byli właścicielami samochodu, który to fakt został ujawniony po podpisaniu polisy. Tym samym uiszczona składka stanowiła świadczenie nienależne w rozumieniu art. 410 kc. Świadczenie w postaci uiszczenia składki nastąpiło wszak w sytuacji braku zobowiązania skoro w dacie spełnienia tego świadczenia nie istniał ważny stosunek zobowiązaniowy/ E. Gniewek, Kodeks Cywilny-Komentarz, W-wa 2010, C.H. Beck, s. 700/. Jeśli więc świadczenie nie miało podstawy to podlega ono zwrotowi jako nienależne. Nie zachodzą wszak przypadki określone w art. 411 kc, w szczególności z żadnych dowodów w nie wynika aby spełniający świadczenie miał świadomość tego, że nie jest do świadczenia zobowiązany. Okoliczność ujawnienia źródła pochodzenia pojazdu miała bowiem charakter następczy.

Oczywiście świadczenie winno być zwrócone temu kto nienależnie świadczył.

Jak wynika z dowodu zalegającego na karcie 15 akt sprawy składka została zapłacona przez wspólników spółki cywilnej , z konta tej działalności , określonej w dowodzie zapłaty jako „ (...) S.C. N.”.

Wprawdzie doszło w toku postępowania do zwrotu składki jednakże nie na rzecz tych osób, które ją świadczyły. Składkę przekazano p. J. B.-N., a brak dowodu na okoliczność aby posiadała ona umocowanie do odbioru składki w imieniu wspólników. Powodowie bowiem nie uznają aby składkę zwrócono. O ile więc p. B. była umocowana do zawarcia umowy w ich imieniu o tyle fakt umocowania do odbioru składki nie został dowiedziony. Tym samym strona pozwana nie zwolniła się z obowiązku świadczenia.

Na podstawie art. 386 par. 1 kpc Sąd Okręgowy zmienił zatem zaskarżony wyrok i w myśl art. 405kc w zw z art. 410 kc zasądził dochodzoną kwotę od pozwanej na rzecz powodów solidarnie, z odsetkami ustawowymi od daty wynikającej z wezwania do zapłaty z uwzględnieniem określonego tam terminu do dnia zapłaty/ art. 481 par. 1 kc/. W pozostałym zakresie/ odsetek żądano od daty decyzji odmownej/ Sąd Okręgowy powództwo oddalił. Ponieważ powodowie ulegli w stopniu nieznacznym Sąd Okręgowy obciążył kosztami procesu i kosztami postępowania apelacyjnego stronę powodową, a to po myśli art. 98 kpc i art. 108 par. 1 kpc. Skoro orzeczenie merytoryczne było konieczne nie zaszły podstawy od umorzenia postępowania zgodnie z art. 355 par. 1 kpc.

S. ref. I inst. Piotr Biega