Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki

Sędziowie: SO Anna Harmata

SO Barbara Frankowska (spraw.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Zawiło

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2014 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku uprawnionego: B. B. – Firma (...)w J.

przy udziale obowiązanych :

1. Gminy (...) P.

2. (...) SA w W. V. (...)

o zabezpieczenie roszczenia przed wytoczeniem powództwa

na skutek zażalenia uprawnionego na postanowienie Sądu Rejonowego
w Przemyślu V Wydziału Gospodarczego z dnia 21 lutego 2014r., sygn. akt
V GCo 11/14

postanawia:

I.  s p r o s t o w a ć oczywistą niedokładność w oznaczeniu stron postępowania w komparycji postanowienia Sądu Rejonowego w Przemyślu z dnia 21 lutego 2014r., sygn. akt V GCo 11/14 w ten sposób, że zamiast słów: „sprawy z powództwa obowiązanego B. B.” wpisać słowa: „sprawy z wniosku uprawnionego B. B.” oraz zamiast słów: „przeciwko uprawnionym 1/ Gmina (...) P., 2/ (...) SA V. (...) W.” wpisać słowa: „przy udziale obowiązanych 1/ Gmina (...) P., 2/ (...) SA V. (...) W.”;

II.  o d d a l i ć zażalenie.

UZASADNIENIE

Wnioskodawca B. B., działając jako uprawniony, pismem
z dnia 27 lutego 2014r. złożył wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia niepieniężnego polegającego na żądaniu ustalenia, iż żądanie obowiązanego
ad. 1 (Gminy (...) P.) zapłaty z Ubezpieczeniowej Gwarancji Usunięcia Wad i Usterek numer (...), udzielonej przez obowiązanego ad. 2 ( (...) SA w W. V. (...)) dla Burmistrza Miasta (...) (beneficjenta gwarancji), zgłoszone przez obowiązanego ad. 1 w piśmie znak: II.T.251.117.2013 z daty 16 sierpnia 2013r. jest bezpodstawne

poprzez:

1. zakazanie obowiązanemu ad. 1, do czasu rozstrzygnięcia sporu
w przedmiocie żądania ustalenia, iż żądanie przez obowiązanego ad. 1 zapłaty
z Ubezpieczeniowej Gwarancji Usunięcia Wad i Usterek numer (...), zgłoszone przez obowiązanego w piśmie znak: II.T.251.117.2013 z daty 16 sierpnia 2013r. jest bezpodstawne, wypłaty wszelkich kwot objętych Gwarancją Ubezpieczeniową Usunięcia Wad i Usterek numer (...), w tym dochodzenia ich na drodze sądowej,

2. zakazanie obowiązanemu ad. 2 wypłaty wszelkich kwot objętych udzieloną przez niego Ubezpieczeniową Gwarancją Usunięcia Wad i Usterek numer (...) do czasu rozstrzygnięcia sporu w przedmiocie żądania ustalenia, iż żądanie przez zobowiązanego ad. 1 zapłaty
z Ubezpieczeniowej Gwarancji Usunięcia Wad i Usterek numer (...) jest bezpodstawne.

Sąd Rejonowy w Przemyślu postanowieniem z dnia 21 lutego 2014r. oddalił powyższy wniosek przyjmując że uprawniony nie uprawdopodobnił interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia w rozumieniu art. 730 ¹ § 2 k.p.c. W ocenie Sądu Rejonowego już samo przyszłe żądanie pozwu budzi istotne wątpliwości z uwagi na wskazanie, że uprawniony zamierza żądać ustalenia, iż szczegółowo opisane żądanie jest bezpodstawne. Użyte określenie nie nawiązuje do treści art. 189 k.p.c. (w zaskarżonym postanowieniu oczywiście omyłkowo wskazano art. 289 k.p.c.) ponieważ przepis ten dotyczy ustalenia stosunku prawnego lub prawa, a nie oceniania pod względem prawnym czy dane oświadczenie strony jest słuszne. Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, że pozytywne orzeczenie o przyszłym żądaniu nie będzie podlegać wykonaniu,
a zatem nie zachodzi podstawa określona w art. 730 ¹ § 2 k.p.c. Nie można też przyjąć, iż brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie, ponieważ wszelkie niekorzystne ekonomicznie następstwa oświadczenia w żądaniu zapłaty mogą być usunięte w drodze odpowiednich roszczeń odszkodowawczych. Mając na uwadze, że suma zabezpieczenia to kwota niewiele ponad 20 000 zł oraz to, że obowiązani to jednostka samorządu terytorialnego i ubezpieczyciel nie zachodzi obawa, iż ewentualne roszczenia pieniężne uprawnionego nie zostaną zaspokojone.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył B. B. wnosząc o jego zmianę i uwzględnienie wniosku o zabezpieczenie powództwa przed wszczęciem postępowania sądowego albo uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Przemyślu do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu zażalenia skarżący wyjaśnił że wniosek o zabezpieczenie powództwa przed wszczęciem postępowania sądowego złożył obowiązany
z udzielonej gwarancji – B. B.. Uprawnionymi są Gmina (...) P. oraz (...) SA V. (...) W.. Takie oznaczenie stron potwierdzone zostało w treści zaskarżonego postanowienia. Tymczasem w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wskazano, że wniosek o zabezpieczenie powództwa złożył uprawniony (bez wskazania, który z uprawnionych) następnie wskazano, że żądanie zapłaty z ubezpieczeniowej i gwarancji usunięcia wad usterek złożył obowiązany ad. 1 i dotyczy ono zapłaty z gwarancji udzielonej przez zobowiązanego ad. 2 na zlecenie uprawnionego dla Burmistrza Miasta (...). W ocenie obowiązanego B. B. uzasadnienie zaskarżonego postanowienia formalnie nie odpowiada oznaczeniu stron wskazanym we wniosku B. B. co skutkuje, że zaskarżone postanowienie podlega uchyleniu. Ponadto obowiązany B. B. podnosi, że treść uzasadnienia jego wniosku o udzielenie zabezpieczenia powództwa przed wszczęciem postępowania sądowego w pełni uzasadnia udzielenie wnioskowanego zabezpieczenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Na wstępie wyjaśnić należy kwestię oznaczenia stron niniejszego postępowania i określenie tych stron w komparycji zaskarżonego postanowienia. Dla Sądu Okręgowego niewątpliwe jest, że wnioskodawcą w tej sprawie jest B. B. działający, jako uprawniony w postępowaniu
o zabezpieczenie roszczenia (czyli wg przepisów art. 730 i nast. k.p.c.), które zainicjował wnioskiem z dnia 27 stycznia 2014r., zgłoszonym przed wytoczeniem powództwa. We wniosku jako obowiązanych (również w rozumieniu przepisów o postepowaniu zabezpieczającym – art. 730 i nast. k.p.c.) wskazał dwa podmioty, a to Gminę (...) P. oraz (...) SA w W. V. (...). Takie oznaczenie stron, dodać należy prawidłowe i odpowiadające instytucji zabezpieczenia roszczeń uregulowanej w art. 730 i nast. k.p.c, ujęte jest we wniosku (k. 2). Natomiast Sąd Rejonowy orzekając w przedmiotowej sprawie oczywiście nieprawidłowo oznaczył strony, a właściwie ich rolę w postepowaniu, w komparycji zaskarżonego postanowienia, zaś w uzasadnieniu prawidłowo już posługiwał się określeniami uprawniony i obowiązani (tylko przy takim przyjęciu uzasadnienie postanowienia jest poprawne logicznie, odpowiadające oznaczeniu stron z wniosku i przepisom art. 730 i nast. k.p.c.), bo nie ulega wątpliwości, że uprawnionym składającym wniosek o zabezpieczenie jest B. B., a obowiązani ad. 1 i 2 to wskazane we wniosku podmioty (...) SA V. (...) W.. W tych okolicznościach uznać należy, że zachodzą podstawy do sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej w komparycji zaskarżonego postanowienia w sposób jak w pkt I, który odpowiada oznaczeniu stron we wniosku, o czym orzeczono na podstawie art. 350 § 3 kpc w zw. z art. 361 kpc. Nie można natomiast zaakceptować odmiennego oznaczenia stron postępowania w zażaleniu uprawnionego (k. 127), bo ono odnosi się do stosunku zobowiązaniowego łączącego strony umowy gwarancji ubezpieczeniowej, a nie do postępowania zabezpieczającego. Dostrzeżona przez skarżącego niekonsekwencja w oznaczeniu stron w zaskarżonym postanowieniu nie dyskwalifikuje go, nie uzasadnia uchylenia zaskarżonego postanowienia, a co najwyżej sprostowania oznaczenia stron, bo oczywistość omyłki jest dostrzegalna na pierwszy rzut oka i nie oznacza nierozstrzygnięcia o istocie sprawy.

Odnosząc się natomiast merytorycznie do zażalenia uprawnionego B. B. na zaskarżone postanowienie uznać należy je za nieuzasadnione. Sąd II instancji jest sądem merytorycznym, co daje podstawę do poczynienia rozważań w szerszym zakresie aniżeli uczynił to Sąd I instancji.

Rozważania należy rozpocząć od tego, że zgodnie z art. 730 § 2 k.p.c. sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszyciem postępowania lub w jego toku. Stosownie zaś do art. 730 ¹ k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia (§ 1). Przy czym interes prawny
w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania
w sprawie (§ 2).

Powyższe daje podstawę do przyjęcia, że żądanie zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania obliguje uprawnionego do jednoznacznego określenia roszczenia, którego będzie dochodzić przed sądem. Celem zabezpieczenia jest tymczasowe unormowanie stosunków stron na czas procesu. Zatem roszczenie powinno być sformułowane jednoznacznie zarówno w sensie przedmiotowym jak i podmiotowym. Jest to istotne, bo wystąpienie przez uprawnionego z innym roszczeniem niż zabezpieczone skutkuje upadkiem zabezpieczenia z mocy prawa (art 744 § 2 kpc).

Przenosząc powyższe na okoliczności w przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że uprawniony B. B. we wniosku
o zabezpieczenie wskazał jako uczestników obowiązanych:

1.  Gminę (...) P. oraz

2.  (...) SA w W. V. (...).

We wnioskowanych sposobach zabezpieczenia podmioty te zostały również zostały wymienione, jako obowiązani do określonego przez wnioskodawcę zachowania.

Jeżeli natomiast chodzi o wskazanie roszczenia, które jest przedmiotem zabezpieczenia i ma być wytoczone w przyszłości wnioskodawca określa je jako „żądanie ustalenia, iż żądanie przez obowiązanego ad. 1 (Gminę (...) P.) zapłaty z Ubezpieczeniowej Gwarancji Usunięcia Wad i Usterek nr (...) przez obowiązanego ad.2 ( (...) SA w W. V. (...)) na zlecenie uprawnionego Burmistrza Miasta (...) (beneficjenta gwarancji), zgłoszone przez obowiązanego ad.1 (j/w) w piśmie znak: II.T.251.117.2013
z daty 16.08.2013r. jest bezpodstawne”.

Z takiego określenia przyszłego roszczenia nie wynika jednoznacznie przeciwko komu (obydwu obowiązanym wskazanym we wniosku, beneficjentowi gwarancji, co do działania, którego są sformułowane zarzuty w uzasadnieniu wniosku, wszystkim w/w łącznie czy tylko niektórym) uprawniony ma zamiar wytoczyć powództwo. Jak wyżej wskazano celem zabezpieczenia roszczenia jest tymczasowe unormowanie stosunków stron na czas procesu. Skoro nie wiadomo jednoznacznie przeciwko komu roszczenie zostanie skierowane, to już samo to uznać należy za wystarczające do oddalenia wniosku.

Ponadto wskazać należy, że podstawą każdego zabezpieczenia jest uprawdopodobnienie istnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu oraz interesu prawnego w jego udzieleniu. Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia oznacza konieczność uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone, a uprawdopodobnienie interesu prawnego w zabezpieczeniu zachodzi gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Obydwie w/w przesłanki zabezpieczenia muszą być uprawdopodobnione kumulatywnie i tylko
w przypadku ich łącznego uprawdopodobnienia sąd może udzielić zabezpieczenia.

Sąd Rejonowy wskazuje w zaskarżonym postanowieniu na brak uprawdopodobnienia interesu prawnego w zabezpieczeniu roszczenia , poddając jednocześnie w wątpliwość przyszłe powództwo sformułowane we wniosku
w kontekście uregulowania zawartego w art. 189 kpc. Tym samym uznaje za nieuprawdopodobnione samo roszczenie. Z taką oceną prawną wniosku należy się zgodzić, co jednak nie przesądza ewentualnego powództwa, które powód zamierza wytoczyć. W tej sprawie Sąd Okręgowy, tak jak Sąd I instancji, doszedł do wniosku, że okoliczności faktyczne przytoczone przez uprawnionego jak i dołączona do wniosku dokumentacja nie pozwala na uwzględnienie wniosku. Poza brakiem uprawdopodobnienia roszczenia i interesu prawnego
w udzieleniu zabezpieczenia, na co zasadnie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, wskazać należy, że również sposób zabezpieczenia polegający na zakazaniu obydwu obowiązanym wypłaty wszelkich kwot ze wskazanej Ubezpieczeniowej Gwarancji Usunięcia Wad i Usterek jest niemożliwy do zaakceptowania, skoro dobrowolnie udzielona przez uprawnionego gwarancja ubezpieczeniowa jest gwarancją nieodwołalną i bezwarunkową, co wprost wynika z jej treści (k. 72), a przyszłe roszczenie jest zawężone do ustalenia bezpodstawności żądania zapłaty kwoty gwarancji w oparciu o pismo beneficjenta z dnia 16.08.2013r. znak II.T.251.117.2013. To samo dotyczy orzeczenia zakazu dochodzenia roszczeń z gwarancji na drodze sądowej, co godzi w przysługujące każdemu podmiotowi konstytucyjne prawo dochodzenia roszczeń przed sądem powszechnym.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, że unormowanie stosunków stron na czas procesu w sposób wskazany we wniosku
o zabezpieczenie, którym Sąd orzekający w sprawie jest związany, nie może być uwzględniony.

W tych okolicznościach zażalenie jako bezzasadne oddalono na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc, o czym orzeczono na wstępie.