Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia: 4 lipca 2013 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Bartłomiej Koelner

Protokolant: Bernadeta Piskorek

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2013 r. we Wrocławiu na rozprawie

spraw z powództwa: P. C.

przeciwko: Z. M.

o zapłatę kwoty 35.000 zł oraz o zapłatę kwoty 15.000 zł

I.  uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia z 29 października 2012 r. , sygn. akt VIII Nc 1920/12 w części, tj. w zakresie należności głównej 10.000 zł i oddala powództwo w tej części, a w pozostałej części nakaz zapłaty utrzymuje w mocy;

II.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia z 26 października 2012 r. , sygn. akt VIII Nc 1952/12.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 września 2012 r. powód P. C. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Z. M. kwoty 35.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 11 kwietnia 2010 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 10 stycznia 2010 r. zawarł z pozwanym w formie pisemnej umowę pożyczki kwoty 35.000 zł. Pozwany zobowiązał się zwrócić pożyczkę do dnia 10 kwietnia 2010 r. Pozwany nie wywiązał się ze zobowiązania, w związku z czym pismem z dnia 1 sierpnia 2012 r. wezwał go do zapłaty kwoty 35 000 zł, jednakże wezwanie okazało się bezskuteczne. Podniósł, iż w dniu 29 maja 2012 r. pozwany oświadczył na piśmie, że pożyczył od powoda wskazaną kwotę i nie dokonał spłaty zadłużenia.

W dniu 29 października 2012 r. w niniejszej sprawie wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, od którego pozwany skutecznie wniósł zarzuty.

Pozwem z dnia 11 września 2012 r. powód P. C. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Z. M. kwoty 15 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 21 kwietnia 2010 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 20 stycznia 2010 r. zawarł z pozwanym w formie pisemnej umowę pożyczki kwoty 35 000 zł. Pozwany zobowiązał się zwrócić przedmiot pożyczki do dnia 20 kwietnia 2010 r. Pozwany wywiązał się ze zobowiązania jedynie w zakresie kwoty 20 000 zł, w związku z czym pismem z dnia 1 sierpnia 2012 r. wezwał go do zapłaty kwoty 15 000 zł, jednakże wezwanie okazało się bezskuteczne. Podniósł, iż w dniu 29 maja 2012 r. pozwany oświadczył na piśmie, że pożyczył od powoda wskazaną kwotę i nie dokonał spłaty zadłużenia.

W dniu 26 października 2012 r. w niniejszej sprawie wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, od którego pozwany skutecznie wniósł zarzuty.

Zarządzeniem Przewodniczącego z dnia 14 stycznia 2013 r. sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

W zarzutach wniesionych od nakazu zapłaty z dnia 29 października 2012 r. oraz od nakazu zapłaty z dnia 26 października 2012 r. pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa, a nadto o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu przyznał, iż zawarł z powodem dwie umowy pożyczki, na podstawie których otrzymał od powoda łącznie 70.000 zł. Podniósł jednakże, iż wpłacił na rzecz powoda kwotę 72.500 zł, w tym 52 500 zł do dnia wytoczenia powództwa, uiszczając należność w ratach przelewem bankowym. Pierwsza wpłata nastąpiła w dniu 30 listopada 2010 r., w tym dniu wpłacił na rzecz powoda kwotę 2.000 zł. Wskazał, iż dokonując wpłat nie określał z tytułu której należności dokonuje wpłaty. Przyznał, iż w dniu 29 maja 2012 r. podpisał oświadczenia przedłożone przez powoda, jednakże wskazał, iż nie można z nich wnioskować, iż do dnia 29 maja 2012 r. nie spłacił należności powoda w całości. Wskazał, iż podpisał je pod wpływem zdenerwowania, bez dokładnego ich przeczytania.

W piśmie procesowym z dnia 3 lutego 2013 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wskazał, że wpłaty dokonane na jego rachunek bankowy przez pozwanego dotyczyły innych stosunków cywilnoprawnych i nie miały nic wspólnego z udzielonymi pożyczkami.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 10 stycznia 2010 r. powód P. C. zawarł z pozwanym Z. M. umowę pożyczki. Na jej podstawie powód pożyczył pozwanemu kwotę 35.000 zł, a pozwany zobowiązał się do jej zwrotu w terminie do dnia 10 kwietnia 2010 r. Kwota 35.000 zł przekazana została przelewem, na rachunek bankowy P. M..

Dowód :

-

Umowa pożyczki z dnia 10 stycznia 2010 r. k. 5;

-

Wyciąg z rachunku bankowego k. 107-111;

W dniu 20 stycznia 2010 r. powód zawarł z pozwanym umowę pożyczki. Na jej podstawie powód pożyczył pozwanemu kwotę 35.000 zł, a pozwany zobowiązał się do jej zwrotu w terminie do dnia 20 kwietnia 2010 r. Kwota 35.000 zł została przekazana przez powoda przelewem na rachunek bankowy P. M..

W dniu 4 kwietnia 2010 r. pozwany dokonał wpłaty na poczet zadłużenia wynikającego z zawartej umowy kwoty 20.000 zł.

Dowód:

-

Umowa pożyczki z dnia 20 stycznia 2010 r. k. 7 w aktach sprawy o sygn. VIII C 58/13;

-

Wyciąg z rachunku bankowego k. 107-111;

W dniu 29 maja 2012 r. Z. M. złożył podpis na pismach zatytułowanych „oświadczenie”, w których wskazano, iż do dnia 29 maja 2012 r. nie wywiązał się w całości ze zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki zawartej w dniu 10 stycznia 2010 r., której termin zwrotu upłynął w dniu 10 kwietnia 2010 r. oraz ze zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki z dnia 20 stycznia 2010 r., w zakresie kwoty 15.000 zł.

Dowód:

-

Oświadczenie z dnia 29 maja 2012 r. k. 7;

-

Oświadczenie z dnia 29 maja 2012 r. k. 9 w aktach sprawy o sygn. VIII C 58/13.

W dniu 1 sierpnia 2012 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty, w terminie 7 dni kwoty 35 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz do zapłaty kwoty 15.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami. Wezwania zostały odebrane przez pozwanego w dniu 1 sierpnia 2012 r.

Dowód:

-

Wezwanie do zapłaty z dnia 1 sierpnia 2012 r. k. 6;

-

Wezwanie do zapłaty z dnia 1 sierpnia 2012 r. k. 8 w aktach sprawy o sygn. VIII C 58/13;

W okresie od 30 listopada 2010 r. do 21 lutego 2012 r. pozwany dokonał następujących płatności, na łączną sumę 72.500 zł na rachunek bankowy powoda, w tytule przelewu wpisując „zwrot Z. M. P. C.”:

-

W dniu 30 listopada 2010 r. dokonał przelewu kwoty 2000 zł;

-

W dniu 25 stycznia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 9 lutego 2011 r. dokonał przelewu kwoty 3500 zł;

-

W dniu 16 lutego 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 7 marca 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 30 marca 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2000 zł;

-

W dniu 31 marca 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2000 zł;

-

W dniu 21 kwietnia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 28 kwietnia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 29 kwietnia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2000 zł;

-

W dniu 9 maja 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2000 zł;

-

W dniu 26 maja 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 13 czerwca 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 20 czerwca 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 22 lipca 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 8 sierpnia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 9 sierpnia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 18 sierpnia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1000 zł;

-

W dniu 30 sierpnia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1000 zł;

-

W dniu 30 sierpnia 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 12 września 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 19 września 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1000 zł;

-

W dniu 28 września 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1000 zł;

-

W dniu 24 października 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 4 listopada 2011 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 3 lutego 2012 r. dokonał przelewu kwoty 5500 zł;

-

W dniu 6 lutego 2012 dokonał przelewu 2500 zł;

-

W dniu 7 lutego 2012 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 10 lutego 2012 r. dokonał przelewu kwoty 2500 zł;

-

W dniu 14 lutego 2012 r. dokonał przelewu kwoty 1500 zł;

-

W dniu 21 lutego 2012 r. dokonał przelewu kwoty 1000 zł;

-

W dniu 18 października 2012 r. dokonał przelewu kwoty 5000 zł;

-

W dniu 6 listopada 2012 r. dokonał przelewu kwoty 5000 zł

Dowód:

-

Wyciągi z rachunku bankowego k. 21-62;

-

Potwierdzenia przelewu k. 63-70;

W dniu 3 listopada 2010 r. pozwany dokonał przelewu na rachunek bankowy powoda kwoty 1294,40 zł tytułem zwrotu zaliczki do FV 011/A01/10/185.

Dowód:

-

Wyciąg z rachunku bankowego nr (...) k. 58-62.

Powód kilkakrotnie zlecał pozwanemu naprawę samochodu.

Dowód:

-

Faktura VAT nr (...) k. 98;

-

Faktura VAT nr (...) k. 99-100;

-

Faktura VAT nr (...) k. 101-102.

W dniu 9 listopada 2012 r. powód złożył oświadczenie, iż do dnia 9 listopada 2012 r. z tytułu umów pożyczek z dnia 22 stycznia 2010 r.,10 stycznia 2010 r. oraz 20 stycznia 2010 r. dokonał wyłącznie zwrotu kwoty 5000 zł w dniu 18 października 2012 r. oraz zwrotu kwoty 5000 zł w dniu 6 listopada 2012 r.

Dowód:

-

Oświadczenie z dnia 9 listopada 2012 r. k. 124;

W okresie od 21 października 2009 r. do 21 lutego 2010 r. powód dokonał następujących wpłat na konto P. M.:

-

W dniu 22 października 2009 r. wpłacił kwotę 15.000 zł,

-

W dniu 23 listopada 2009 r. wpłacił kwotę 10.000 zł,

-

W dniu 15 grudnia 2009 r. wpłacił kwotę 5.000 zł,

-

W dniu 17 grudnia 2009 r. wpłacił kwotę 5.000 zł,

-

W dniu 9 stycznia 2010 r. wpłacił kwotę 35.000 zł,

-

W dniu 21 stycznia 2010 r. wpłacił kwotę 30.000 w tytule wpisując pożyczka,

-

W dniu 22 stycznia 2010 r. wpłacił kwotę 20.000 zł w tytule wpisując pożyczka.

Dowód:

-

Wyciągi z rachunku bankowego P. M. k. 107-115.

Sąd zważył co następuje

Oba powództwa okazały się zasadne i jako takie zasługiwały na uwzględnienie.

W sprawie bezspornym było, iż strony zawarły w dniu 10 stycznia 2010 r. oraz w dniu 20 stycznia 2010 r. dwie umowy pożyczki. Poza sporem pozostawał również fakt, iż pozwany w dniu 4 kwietnia 2010 r. dokonał częściowej spłaty zadłużenia wpłacając na rzecz powoda kwotę 20.000 zł.

Rozstrzygnięcia wymagała natomiast kwestia czy pozwany wywiązał się z zaciągniętego zobowiązania, a w konsekwencji czy jest w dalszym ciągu zobowiązany do zapłaty kwoty pożyczki na rzecz powoda, podniósł on bowiem, iż spełnił świadczenie.

Żądanie powoda znajduje podstawę w art. 720 § 1 k.c. zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci oświadczeń z dnia 29 maja 2012 r. oraz z dnia 9 listopada 2012 r., wezwań do zapłaty z dnia 1 sierpnia 2012 r., jak również wyciągów bankowych wskazuje, iż pozwany nie wywiązał się ze zobowiązania.

Wskazać należy, iż przedłożone przez pozwanego wyciągi bankowe oraz potwierdzenia przelewu, z których wynika, iż pozwany przelał na rzecz powoda pieniądze w łącznej kwocie 62.500 zł nie świadczą o tym, iż pozwany dokonał spłaty świadczenia wynikającego z zawartych w dniu 10 i 20 stycznia 2010 r. umów pożyczek. Dla określenia tytułu przelewu pozwany posłużył się ogólnym sformułowaniem „zwrot Z. M. i P. C.”, co w kontekście podnoszonych przez powoda twierdzeń, iż pomiędzy stronami istniało wiele stosunków cywilnoprawnych powoduje, iż nie można jednoznacznie stwierdzić na poczet jakiego zobowiązania wpłaty zostały dokonane. Wyjątek stanowią dwie wpłaty dokonane w dniu 18 października 2012 r. na kwotę 5.000 zł oraz w dniu 6 listopada 2012 r. na kwotę 5.000 zł co do których powód potwierdził, iż dokonane zostały na poczet zadłużenia wynikającego z zawartych pożyczek, fakt ten wynika ponadto z oświadczenia z dnia 9 listopada 2012 r.

W ocenie Sądu nie zasługują na przyznanie im waloru wiarygodności twierdzenia pozwanego, iż pomiędzy stronami nie istniał żaden inny stosunek prawny. Twierdzenia te bowiem pozostają w sprzeczności zarówno z przedłożonymi przez powoda dokumentami w postaci oświadczenia z dnia 9 listopada 2012 r., z którego wynika, iż pomiędzy stronami zostały zawarte trzy, a nie jak utrzymywał początkowo pozwany dwie umowy pożyczki, jak również z dokumentami przedstawionymi przez samego pozwanego. Z dokumentów przedłożonych przez pozwanego wynika, iż jeszcze przed styczniem 2010 r. kiedy to doszło do zawarcia trzech umów pożyczek powód wielokrotnie przelewał na konto P. M. różne kwoty pieniężne. Dokumenty te w ocenie Sądu jednoznacznie wskazują, iż pomiędzy stronami dochodziło także do zawarcia innych umów w ramach, których były przekazywane środki pieniężne.

Na okoliczność, iż wpłaty dokonywane przez pozwanego nie były dokonywane na poczet zadłużenia wynikającego z umów pożyczek z dnia 10 i 20 stycznia 2010 r. wskazuje ponadto fakt, iż pozwany w dniu 29 maja 2012 r. podpisał oświadczenie, z którego wynika, iż do dnia jego podpisania zobowiązania wynikające z umów pożyczek zostały uregulowane jedynie w zakresie kwoty 15.000 zł.

Sąd uznał, iż zarzuty pozwanego, który wskazywał, iż pod oświadczeniami z dnia 29 maja 2012 r. oraz 9 listopada 2012 r. widnieją jego podpisy, jednakże oświadczenia nie pochodzą od niego, nie zasługują na uwzględnienie. Wskazać należy, iż zgodnie z art. 245 k.p.c. dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Stosownie natomiast do treści art. 253 k.p.c. jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać.

Z powyższego wynika zatem jasno, iż w przypadku zaprzeczenia prawdziwości dokumentu kodeks dokonuje zróżnicowania w zakresie rozłożenia ciężaru dowodu w zależności od tego, czy podpis wskazuje na pochodzenie dokumentu od strony zaprzeczającej, czy od innej osoby. W pierwszym przypadku ciężar dowodu spoczywa na stronie zaprzeczającej (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 13 stycznia 2000 r., II CKN 668/98. LEX nr 51054).Takie unormowanie jest uzasadnione zdaniem doktryny tym, że dowodzenie ewentualnej nieautentyczności dokumentu łatwiejsze jest dla strony, od której dokument rzekomo pochodzi, oraz że zapobiega to przewlekaniu sporu, co groziłoby, gdyby strona, dla której treść dokumentu jest niekorzystna, mogła przez samo zaprzeczenie zmuszać stronę przeciwną do przeprowadzenia dowodu spowalniającego tok postępowania. Natomiast w sytuacji gdy podpis wskazuje na pochodzenie dokumentu od innej osoby niż strona zaprzeczająca, znajdą zastosowanie ogólne reguły dotyczące rozkładu ciężaru dowodu.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy zważyć należało, iż skoro podpis na oświadczeniach przedłożonych przez powoda pochodził od pozwanego, a zaprzeczał on prawdziwości dokumentu, ciężar dowodu nieprawdziwości dokumentu obciążał właśnie jego, w związku z czym obowiązany był okoliczności te udowodnić. W ocenie Sądu pozwany temu obowiązkowi nie sprostał, nie wykazał, iż oświadczenia nie pochodzą od niego.

Z powyższych względów Sąd uznał, iż roszczenia powoda zasługują na uwzględnienie. Dlatego też nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 26 października 2012, sygn. akt VIII Nc 1952/12 utrzymał w mocy. Pomimo zasadności powództwa Sąd uchylił nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 29 października 2012 r., sygn. akt VIII Nc 1920/12 w zakresie kwoty 10.000 zł i oddalił w tej części powództwo mając na uwadze, iż w toku procesu pozwany dokonał wpłaty kwoty 10.000 zł (wpłata 18 października 2012 r. – 5.000 zł i 6 listopada 2012 r. – 5.000 zł). Strony nie wskazały na poczet, której z pożyczek wpłata została dokonana, dlatego też Sąd zaliczył te kwotę na poczet długu najdawniej wymagalnego, czyli pożyczki z dnia 10 stycznia 2010 r. Z uwagi na fakt, iż pozwany dokonał wpłaty części świadczenia dopiero w toku procesu, traktowany powinien być jako osoba przegrywająca proces dlatego też brak było podstaw do uchylenia nakazu zapłaty w zakresie kosztów postępowania.