Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2014 roku Sąd Rejonowy w Kutnie IV Wydział Pracy zabezpieczył roszczenie powoda E. S. przeciwko pozwanemu Spółdzielni (...) w Ł. o wynagrodzenie za czas choroby, odszkodowanie, ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i odsetki w sprawie IV P 34/14 poprzez wpisanie na rzecz powoda w dziale IV ksiąg wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Kutnie IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Ł. dla następujących nieruchomości stanowiących własność pozwanego o numerach: a) (...) prowadzonej dla nieruchomości gruntowej składającej się z działek oznaczonych numerami (...) położonych w Ł. przy ul. (...), b) (...) prowadzonej dla prawa odrębnej własności lokalu niemieszkalnego numer (...) położonego w Ł. przy ul. (...), hipoteki przymusowej w kwocie 25.487,74 zł tytułem należności głównej obejmującej wynagrodzenie za czas choroby, odszkodowanie, ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, odsetki oraz koszty zastępstwa procesowego. W pozostałym zakresie wniosek oddalił.

W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd Rejonowy przywołując treść art. 730 k.p.c., art. 730 ¹§1 i 2 k.p.c., art. 736 § 1 i 3 k.p.c., art. 747 pkt. 2 k.p.c., oraz art. 68 ustawy z dnia 06 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity Dz. U. nr 124 z 2001 poz. 1361 z zm.) stwierdził, że strona powodowa spełniła wszystkie wymogi niezbędne do udzielenia zabezpieczenia (poza możliwością zabezpieczenia roszczenia o zasiłek chorobowy, z uwagi na niewłaściwość sądu do jego rozpoznania). Sąd podniósł, że uprawdopodobnienie roszczenia nie oznacza jego udowodnienia albowiem okoliczność ta jest przesłanką merytorycznego rozpoznania sprawy. Z akt sprawy wynika, iż powód wzywał pozwanego do zapłaty, a pomimo tego był zobowiązany do złożenia niniejszego powództwa. Z akt sprawy wynika ponadto, iż powód był pracownikiem pozwanego, rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę tj. braku wypłaty wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłku chorobowego (przekazanego według właściwości). Ze złożonego świadectwa pracy wynika, iż powód nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego, jak również brak jest wzmianki o wypłacie ekwiwalentu za urlop. Do pracownika nie należy natomiast dowód braku wypłaty należnych świadczeń ze stosunku pracy. Zdaniem Sądu Rejonowego nie można zatem wykluczyć, iż powództwo może zostać uwzględnione łącznie z kosztami zastępstwa procesowego, którego stawka minimalna wynosi w niniejszej sprawie kwotę 1.800 zł. W związku z powyższym Sąd uznał, iż powód w wystarczającym stopniu do udzielenia zabezpieczenia, uprawdopodobnił istnienie roszczeń objętych pozwem, a ponadto nie musi wykazywać interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia co do wynagrodzenia za pracę (art. 753§1 k.p.c. w zw. z art. 753 ¹§1 p. 2 k.p.c.). Wskazany przepis należy odpowiednio stosować zarówno do wynagrodzenia za czas choroby, jak i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Zdaniem Sądu merita, co do roszczeń o odszkodowanie, jak również odsetki i koszty zastępstwa procesowego, powód wykazał natomiast interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia wskazując na trudną sytuację materialną pozwanego, brak regulacji zobowiązań, zamiar zbycia nieruchomości. Podane okoliczności rzeczywiście uzasadniają wniosek, iż brak zabezpieczenia spowodowałby utratę możliwości zaspokojenia się powoda lub znaczne utrudnienie w takim zaspokojeniu (art. 730 ¹§2 k.p.c.). Dochodzona pozwem kwota jest znaczna, co może sugerować problemy z zaspokojeniem roszczenia. Zdaniem Sądu brak zatem podstaw do twierdzenia, iż zastosowano środek uciążliwy dla zobowiązanego, gdyż uwzględnia ono przede wszystkim słuszny interes powoda (art. 730 ¹§3 k.p.c.). Sposób zabezpieczenia przyjęty przez Sąd jest mało dotkliwy dla pozwanego, a jednocześnie gwarantuje ochronę interesów strony powodowej na przyszłość.

Zdaniem Sądu I instancji nie ma jednak podstaw do uwzględnienia wniosku o zabezpieczenie roszczenia co do zasiłku chorobowego, dochodzonego pierwotnie pozwem, albowiem tutejszy sąd nie jest właściwy do rozpoznania sprawy w tym zakresie i postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2014 roku przekazał sprawę według właściwości. Ponieważ Sąd nie jest właściwy do rozpoznania tego roszczenia, to nie ma również podstaw, aby zabezpieczał w tym zakresie roszczenie powoda. W tej części wniosek, podobnie jak co do odsetek nie określonych kwotowo, Sąd Rejonowy uznał za bezzasadny.

Sąd nadmienił, iż nie ma podstaw do zabezpieczenia roszczenia poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości objętej księgą (...) albowiem z jej odpisu nie wynika, aby pozwany był jej właścicielem. W związku z tym nie ma podstaw do zabezpieczenia roszczenia przeciwko pozwanemu na tej nieruchomości, która nie jest jego własnością.

Zażalenie na wskazane postanowienie złożył pełnomocnik pozwanego podnosząc, że powód jako kierownik Spółdzielni (...) znał sytuację finansową spółdzielni i jako osoba zarządzająca i odpowiadająca za finanse spółdzielni wielokrotnie podkreślał podległym mu pracownikom, iż sytuacja spółdzielni jest korzystna, o czym mogły świadczyć inicjowane przez powoda inwestycje, takie jak chociażby otwarcie Zakładu (...). Tym samym niezrozumiałym jest, iż aktualnie powód stwierdza coś zupełnie odwrotnego, a mianowicie, iż sytuacja spółdzielni jest na tyle zła, iż konieczne jest dokonanie zabezpieczenia jego roszczenia. Zdaniem pozwanego samo złożenie wezwania do zapłaty, nie jest wystarczającą przyczyną uprawdopodabniającą, iż roszczenie istnieje i że istnieje w podanej przez powoda wysokości. Zdaniem pozwanego nałożenie hipoteki przymusowej, jako elementu zabezpieczenia jest wysoce krzywdzące i może wpływać negatywnie na sytuację gospodarczą pozwanego oraz na potencjalnych kontrahentów pozwanego. Pozwany stoi na stanowisku, iż powód nie uprawdopodobnił w sposób wystarczający konieczności żądania zabezpieczenia. Ponadto żalący zwrócił uwagę, że pozwany ani nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, ani nie zostało w stosunku do niego zgłoszone postępowanie upadłościowe, ani też nie uchyla się od kontaktu z powodem, a właśnie takie okoliczności wskazywałyby na zasadność udzielenia przez sąd ochrony roszczeniu powoda.

Mając powyższe na uwadze skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

W dniu 21 maja 2014 roku pełnomocnik powoda złożył odpowiedź na zażalenie pozwanego wnosząc o jego oddalenie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Zażalenie jako bezzasadne podlega oddaleniu w całości.

Rozstrzygnięcie Sądu I instancji znajduje bowiem oparcie w obowiązujących przepisach prawa.

Przepis art. 730 § 1 k.p.c. stanowi, że w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Zgodnie zaś z § 2 powołanego artykułu sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku.

Z art. 730 ¹ § 1 k.p.c. wynika, iż udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

W świetle zaś art. 753 § 1 k.p.c. w zw. z art. 753 ¹ § 1 pkt 2 k.p.c. w sprawach dotyczących wynagrodzenia za pracę podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.

Przywołane reguły procesowe prowadzą do wniosku, że w zakresie wynagrodzenia za pracę powoda wymaganym było spełnienie jedynie przesłanki uprawdopodobnienia istnienia roszczenia. Wbrew twierdzeniom skarżącego powód sprostał powyższemu obowiązkowi, a nadto wykazał interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, co do pozostałych roszczeń.

Jak wynika z akt sprawy powód w czasie zatrudnienia u pozwanego przebywał na zwolnieniu lekarskim, a pomimo to pozwany nie wypłacił mu odpowiedniego wynagrodzenia za czas choroby. Ponadto w chwili rozwiązana umowy o pracę powód posiadał niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Z świadectwa pracy z dnia 23 grudnia 2013 roku wynika, że powód nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni (k. 25). Nie ma natomiast dowodu, że kwota należna z tego tytułu została powodowi przelana. Mimo wystosowanego wezwania do zapłaty pozwana spółdzielnia nie zajęła stanowiska. Również w zażaleniu pozwany nawet nie podnosił, ażeby dochodzone należności były powodowi wypłacone bądź nienależne, nie załączył również żadnego potwierdzenia dokonania ich wypłaty. Znamiennym jest również, że powód rozwiązał umowę o pracę z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych przez pracodawcę, polegającego na braku wypłaty wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłku chorobowego, czego strona pozwana nie kwestionowała. Pozwany nie twierdził również, że wypłacił powodowi z tego tytułu odszkodowanie. Powyższe okoliczności niewątpliwie, wbrew twierdzeniu skarżącego, w sposób wystarczający uprawdopodobniły roszczenia powoda.

Ponadto – wbrew wywodom skarżącego - obawy powoda, co do złej sytuacji finansowej pozwanej są w ocenie Sądu Okręgowego, w pełni realne. Świadczy o tym chociażby fakt nieregularnych i nieterminowych wypłat przez pracodawcę zobowiązań na rzecz powoda. Z załączonych przez powoda przelewów wynika, że pracodawca na rzecz powoda przelewał różne kwoty, z uchybieniem terminu do ich uiszczenia np. w dniu 20 stycznia 2014 roku przekazał 150 zł tytułem poborów za czerwiec 2013 roku; w dniu 17 lutego 2014 roku przekazał kwotę 2.634,47 zł tytułem poborów za miesiąc czerwiec 2013 roku; w dniu 20 stycznia 2014 roku przekazał 192,58 zł tytułem poborów za lipiec 2013 roku; w dniu 20 stycznia 2014 roku przekazał 1.000 zł tytułem poborów za sierpień 2013 roku, w dniu 20 stycznia 2014 roku przekazał 200 zł tytułem poborów sierpień 2013 roku; w dniu 11 lutego 2014 roku przekazał 200 zł tytułem poborów za miesiąc wrzesień 2013 roku zaś w dniu 17 lutego 2014 roku przekazał 200 zł tytułem poborów za miesiąc listopad 2013 roku (k. 30, 32, 34, 36, 38, 41 i 43). Trzeba również zauważyć, że pozwany pomimo wezwania go przez powoda do zapłaty dochodzonych roszczeń, a następnie wytoczenia postępowania w tym zakresie, nie przekazując Sądowi żadnych dowodów dokonania wypłaty spornych roszczeń, ani nie kwestionując zasadności żądania, nadal nie dokonał wypłaty. Ponadto jak wynika z twierdzeń powoda - które w zażaleniu nie były kwestionowane - istnieje obawa zbycia przez pozwaną nieruchomości. Skarżący zwrócił jedynie uwagę, że pozwany nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, ani nie zostało w stosunku do niego zgłoszone postępowanie upadłościowe, ani też nie uchyla się od kontaktu z powodem. Nie odniósł się zaś do kwestii zamiaru zbycia nieruchomości przez Spółdzielnię. Zdaniem Sądu Okręgowego posiadane zatem przez powoda informacje dotyczące złej sytuacji finansowej pozwanej spółdzielni, zwłaszcza jeżeli był jej Kierownikiem, czyli znał sytuację finansową, uzasadniają wniosek dotyczący zabezpieczenia powództwa. W sytuacji wyzbycia się przez pozwanego przedmiotowych nieruchomości, powód mógłby nie uzyskać zaspokojenia swoich roszczeń. W tym stanie faktycznym podnoszone w zażaleniu argumenty, że nałożenie hipoteki przymusowej, jako elementu zabezpieczenia jest wysoce krzywdzące i może wpływać negatywnie na sytuację gospodarczą pozwanego oraz na potencjalnych kontrahentów pozwanego, nie mogą się ostać.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy uznać, iż powód w sposób wystarczający wywiązał się z nałożonego obowiązku tj. wykazania istnienie przedmiotowych roszczeń oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie, jako pozbawione uzasadnionych podstaw.

Zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.

W świetle powyższego rozstrzygnięcie o kosztach następuje dopiero w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Za niedopuszczalne uważa się orzekanie o kosztach procesu wcześniej, ponieważ rozstrzygnięcie o kosztach ma charakter akcesoryjny w stosunku do głównego przedmiotu postępowania. (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 2012-05-10, I ACz 708/12, LEX nr 1171393, postanowienie SN z 2012-04-04, I CZ 32/12 LEX nr 1170212).

Pojęcie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, obejmuje tylko orzeczenia kończące postępowanie, jako całość poddaną pod osąd. Postanowieniami takimi nie są orzeczenia mające za przedmiot kwestie wpadkowe, tj. kończące postępowania pomocnicze lub zamykające fragment bądź pewną fazę postępowania (postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 2012-04-19, I ACz 482/12, LEX nr 1171326).

Przez orzeczenie kończące postępowanie w sprawie w danej instancji należy rozumieć więc wyrok (postanowienie co do istoty sprawy w postępowaniu nieprocesowym) albo inne orzeczenia, które trwale zamykają drogę do wydania wyroku. Przyjmuje się także, że chodzi tutaj o orzeczenie całkowicie kończące sprawę w danej instancji, a zatem o wyrok końcowy lub postanowienie o umorzeniu postępowania w całości lub odrzuceniu pozwu w całości, ponieważ dopiero takie orzeczenie pozwala na prawidłowe ustalenie wyniku sprawy, który z kolei w myśl art. 98 § 1 k.p.c. stanowi co do zasady podstawę rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu. (por. postanowienie SN z 2012-04-12, II CZ 207/11, LEX nr 1228679). Brak zatem podstaw do orzekania o kosztach procesu na wcześniejszym etapie w orzeczeniach kończących sprawę w określonej części.

Sąd Okręgowy, orzekając co do prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie zabezpieczenia roszczenie powoda E. S. przeciwko pozwanemu Spółdzielni (...) w Ł. o wynagrodzenie za czas choroby, odszkodowanie, ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i odsetki, nie wydał orzeczenia, które trwale zamykałoby drogę do wydania wyroku, lecz jedynie rozstrzygał o kwestii wpadkowej. Wobec powyższego, na gruncie rozpatrywanego przypadku, pomimo wniosku strony powodowej w tym zakresie, brak było podstaw do orzekania przez Sąd Okręgowy o kosztach związanych z postępowaniem zażaleniowym.

Z tych też względów orzeczono jak na wstępie.