Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2014 r. w Gliwicach

sprawy H. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o składki

na skutek odwołania H. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 22 listopada 2011 r. nr RKS I/ (...)- (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego E. L. kwotę 60 zł
( sześćdziesiąt złotych ) powiększoną o podatek VAT w wysokości 23% tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 94/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22.11.2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oddział w Z. określił zadłużenie ubezpieczonej H. P. z tytułu;

- składek na ubezpieczenie społeczne za okres od lipca 2002r. do czerwca 2011r. wraz z odsetkami na kwotę 78 990,60 zł.,

- składek na ubezpieczenia zdrowotne za okres od sierpnia 2003r. do czerwca 2011r. wraz z odsetkami na kwotę 24 422,02zł.,

- składek na FP za okres od marca 2003r. do czerwca 2011r. wraz z odsetkami 5 486,07zł. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że przeprowadzone postępowania wyjaśniające wykazało zaległości wskazane w decyzji.

Ubezpieczona w odwołaniu od powyższej decyzji, domagała się jej uchylenia, z uwagi na to, że w dniu 6.12.2011r. podpisała umowę dotyczącą rozłożenia jej należności na raty. W tej sytuacji w ocenie ubezpieczonej organ rentowy nie powinien wydawać decyzji pod rygorem wystawienia tytułu wykonawczego. Ubezpieczona nie uchyla się od płatności zaległych składek i chce dobrowolnie uregulować.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w skarżonej decyzji. W uzasadnieniu podniósł, że zaskarżona decyzja została wydane w celu zabezpieczenia [w przypadku zerwania układu ratalnego], co stanowić może podstawę do wystawienia tytułów wykonawczych.

W toku postępowania ubezpieczona zakwestionowała wysokość zadłużenia wskazanego w skarżonej decyzji, z uwagi na to, że wpłaty dokonane w 2008r. 2009r. 2011r. nie zostały prawidłowo zarachowane przez organ rentowy, co ma wpływ na wysokość zaległości składkowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczona w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie opłaciła należnych za siebie składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i FP za okresy i w kwotach podanych w zaskarżonej decyzji. Stan zaległości ustalono na dzień 22.11.2011r.

W dniu 6.12.2011r. strony podpisały umowę o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek na powyższe ubezpieczenia, przy czym należności główne objęte umową są wyższe niż w skarżonej decyzji, bowiem obejmują dodatkowo należności za lipiec 2011r.

W okresie objętym skarżoną decyzją ubezpieczona dokonała m.in. następujących wpłat, zaznaczając jako typ wpłaty M;

1680zł. w dniu 4.11.2008r. na ubezpieczenia zdrowotne, wskazując, że dotyczy deklaracji za sierpień 2008r.,

337zł. w dniu 4.11.2008r. na FP, wskazując, że dotyczy deklaracji za sierpień 2008r.,

4100zl. w dniu 19.11.2008r. na ubezpieczenia społeczne, wskazując, dotyczy deklaracji za sierpień 2008r.

2200zl. w dniu 11.02.2009r. na ubezpieczenia społeczne, wskazując, ze dotyczy deklaracji za grudzień 2008r.,

840zl. w dniu 11.02.2009r. na ubezpieczenia zdrowotne, wskazując, że dotyczy deklaracji za grudzień 2008r.,

180zl. w dniu 11.02.2009r. na FP, wskazując, że dotyczy deklaracji za października 2008r,

1704zł. w dniu 27.08.2009r. na ubezpieczenia społeczne, wskazując, ze dotyczy deklaracji za czerwiec 2009r.,

1130zł. w dniu 20.12.2009r. na ubezpieczenia zdrowotne, wskazując, ze dotyczy deklaracji za listopad 2009r.,

150zł. w dniu 16.09.2011r. na FP, wskazując, ze dotyczy deklaracji za październik 2010r.

W każdym wypadku ubezpieczona jako nr deklaracji wskazała symbol O1.

Organ rentowy zaliczył powyższe wpłaty zgodnie z dyspozycją ubezpieczonej na wskazane należności, a w pozostałym zakresie na proporcjonalnie na poczet zaległości oraz odsetek.

[dowód: akta rentowe i rozliczenia organu rentowego, dowody wpłat dokonanych przez ubezpieczoną].

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Jak stanowi art. 46 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2009, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Po myśli art. 32 ustawy o SUS, zasady te stosuje się do składek na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 ww. ustawy zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności:

1)zgłaszania do ubezpieczeń społecznych;

2)przebiegu ubezpieczeń;

3) ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Z uwagi na to, że ubezpieczona, prowadząc działalność gospodarczą nie opłaciła należnych od siebie składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i FP, organ rentowy w oparciu o przywołane przepisy wydał skarżoną decyzję, określającą jej stan zadłużenia..

W odwołaniu od decyzji, ubezpieczona początkowo nie kwestionowała wysokości zaległości i jej zarzut dotyczył tylko tego, że w tym samym czasie prowadziła postępowanie w sprawie rozłożenia zaległości na raty, a zatem w jej ocenie organ rentowy nie powinien wydawać skarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie Zakład może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Odroczenie terminu płatności może dotyczyć jedynie należności finansowanej przez płatnika składek.

Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie wprowadzają zakazu wydawania decyzji ustalającej wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia, w przypadku gdy zainteresowany wystąpi z wnioskiem o rozłożenie należności na raty, a zatem zarzut ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie. Są to dwa dopuszczalne prawem tryby postępowania organu rentowego wobec ubezpieczonego, który nie realizuje swoich podstawowych obowiązków opłacania składek na ubezpieczenia.

W tym miejscu należy wskazać, że w toku postępowania sądowego wszczętego na skutek odwołania od decyzji organu rentowego, Sąd bada prawidłowość skarżonej decyzji i jest związany podstawą faktyczną tej decyzji – art. 477 ¹⁰ kpc.

Podnoszony przez ubezpieczoną argument, że umowa o rozłożeniu na raty wskazuje zaległość w innej kwocie, nie oznacza wadliwości skarżonej decyzji, bowiem umowa ta dotyczy innego okresu niż ta decyzja. Okoliczność ta wynika z resztą w sposób oczywisty z porównania treści obydwu dokumentów.

Następnie ubezpieczona podniosła zarzut nieprawidłowego zarachowania wpłat dokonanych w latach 2008,2009 i 2011, przez organ rentowy, co w jej ocenie winno skutkować zmianą decyzji. Zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie.

W oparciu o delegację zawartą w art. 49 ust. 1 ustawy o SUS wydane zostało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych [Dz. U. 2008r., Nr 78, poz. 465 z późn.zm].

W § 11 ust. 1 tego rozporządzenia wskazano, że Zakład dokonuje rozliczenia dokonanej przez płatnika składek wpłaty na koncie płatnika i zewidencjonowania danych na koncie ubezpieczonego za dany miesiąc kalendarzowy na podstawie deklaracji oraz raportów lub deklaracji korygującej i raportów korygujących, zgodnie z oznaczeniem dokonanym przez płatnika składek na dokumencie płatniczym, o którym mowa w art. 47 ust. 4a ustawy. W § 12 i następnych ww. rozporządzeniach wskazano szczegółowe zasady rozliczania dokonanych wpłat, zgodnie z którymi są one zaliczane na pokrycie należności zgodnie z dyspozycją wpłacającego, w przypadku braku należności bądź nadwyżki wpłaty zaliczane są na poczet zaległości oraz odsetek.

Po myśli art. 47 ust. 4, 4a, 5 ustawy o SUS składki opłaca się na wskazane przez Zakład rachunki bankowe odrębnymi wpłatami, w podziale na:

1)ubezpieczenia społeczne;

2)ubezpieczenie zdrowotne;

3) Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

przy użyciu m.in. bankowych dokumentów płatniczych składanych za pośrednictwem

banku według wzorów, o których mowa w art. 49 ust. 3,

Informacje zawarte w dokumentach płatniczych przekazywane są w formie, o której mowa w art. 49 ust. 3a, poprzez międzybankowy system elektroniczny jako zlecenie płatnicze dla Zakładu lub poprzez system elektronicznych rozrachunków międzyoddziałowych Narodowego Banku Polskiego. Zlecenie to powinno w szczególności zawierać informacje o danych, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 2, a także o tytule wpłaty i okresie, za jaki jest dokonywana, oraz datę obciążenia rachunku bankowego płatnika, jeżeli wpłata dokonana jest w formie polecenia przelewu, lub datę dokonania wpłaty, jeżeli wpłata dokonana jest w formie gotówkowej.

W oparciu o delegacje zawartą w art. 49 ust. 3 ustawy o SUS wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5.11.2009r. w sprawie wzoru bankowego dokumentu płatniczego należności z tytułu składek, do których poboru zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Podano w nim, że typ wpłaty M należy wskazać, jeżeli wpłata dotyczy składki za okres dłuższy niż jeden miesiąc /w tym również składki z należnymi odsetkami/ a typ wpłaty S gdy jeżeli wpłata dotyczy składki za jedne miesiąc /w tym również składki z należnymi odsetkami/.

Odnośnie numeru deklaracji ustalono, że jeżeli w polu 09 wpisano S lub M to należy wpisać numer deklaracji rozliczeniowej stosując się do oznaczenia 01- dla deklaracji rozliczeniowej, a pozostałe numery dla deklaracji korygujących.

Natomiast co do pola 11 podano, że jeżeli w polu 09 wpisano M – należy wpisać miesiąc i rok bieżąco złożonej deklaracji lub wpłaty lub wybrany miesiąc i rok z okresu na który dokonywana jest wpłata, wskazanie miesiąca i roku jest równoznaczne z dyspozycją płatnika składek co do kolejności pokrywania zobowiązań tj. w pierwszej kolejności zostaną pokryte zobowiązania za miesiąc kalendarzowy wskazany we wpłacie, a nadwyżka zostanie rozliczona poczynając od najwcześniejszej zaległości.

Ubezpieczona we wszystkich spornych wpłatach podała, że dotyczą one wpłat za okres dłuższy niż 1 miesiąc – symbol M, że dotyczą deklaracji rozliczeniowych, a nie korygujących – symbol 01. W każdej wpłacie został wskazany wybrany przez ubezpieczoną miesiąc, a zatem zgodnie z przytoczonymi przepisami i dyspozycją ubezpieczonej organ rentowy dokonał rozliczenia wpłaconych kwot, na poczet wskazanych należności głównych, a nadwyżki proporcjonalnie na poczet zaległości i odsetek. Wskazać należy, że po myśli przytoczonych przepisów organ rentowy jest związany dyspozycją płatnika i obowiązującymi przepisami.

Reasumując, w ocenie Sądu, skarżona decyzja na dzień jej wydania jest prawidłowa, a zatem odwołanie podlega oddaleniu jako nieuzasadnione.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 11 ust 2 irozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) w punkcie drugim orzeczenia.

SSO Grażyna Łazowska

Z/odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. ubezpieczonej,

kalendarz 14 dni lub z wpływem.