Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Karol Radaszkiewicz

Sędziowie SSO Danuta Hryniewicz (spr.)

SSO Dariusz Firkowski

Protokolant st.sekr.sądowy Marzena Wach

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Marka Waśniewskiego

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014r.

sprawy M. G.

oskarżonego o przestępstwo z art. 224§2 kk, art. 13§1 kk w zw. z art. 193 kk w zb. z

art. 157§3kk w zw. z art. 11§2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bartoszycach II Wydziału Karnego

z dnia 5 lutego 2014r. sygn. akt II K 700/13

I.  zaskarżony wyrok zmienia w ten tylko sposób, że poprawia kwalifikację prawną czynu z punktu II na art. 13§1 w zw. z art. 193 kk w zb. z art. 157§3 w zw. z §1 tegoż przepisu i w zw. z art. 11§2kk;

II.  w pozostałej części tenże wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt VII Ka 229/14

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bartoszycach wyrokiem z dnia 5 lutego 2014 r., sygn. akt II K 700/13, w sprawie M. G. oskarżonego o to, że:

I. w dniu 20 września 2013 r., w P.. gm. S., pow. B., w woj. (...), w czasie interwencji stosował przemoc wobec funkcjonariusza policji K. M. i funkcjonariusza Straży Granicznej J. L. w celu zmuszenia ich do zaniechania prawnej czynności służbowej polegającej na przeprowadzeniu interwencji oraz udzieleniu pomocy medycznej J. B. oraz zatrzymaniu go w ten sposób, że uderzał funkcjonariuszy po rękach, odpychał ich, wyrywał się, szarpał za umundurowanie i napierał swoim ciałem wypychając go do drugiego pomieszczenia, tj. o czyn z art. 224 § 2 k.k.;

II. w dniu 20 września 2013 r., w P.. gm. S., pow. B., w woj. (...), usiłując wedrzeć się do mieszkania J. B. i W. B., podczas próby otwarcia drzwi trzymanych przez wymienioną od wewnątrz, nieumyślnie przytrzasnął drzwiami jej palce, czym spowodował urazową amputację paliczków paznokciowych palców III-ego i IV-ego ręki prawej, a obrażenia te naruszyły prawidłowe funkcjonowanie organizmu na okres powyżej siedmiu dni, tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 193 k.k. w zb. z art. 157 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

orzekł:

I.  oskarżonego M. G. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów i za to:

a/ za czyn z punktu I aktu oskarżenia z mocy art. 224 § 2 k.k., opierając wymiar kary o art. 224 §1 k.k., skazał go na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności;

b/ za czyn z punktu II aktu oskarżenia z mocy art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 193 k.k. w zb. z art. 157 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., opierając wymiar kary o art. 157 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k., skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył kary wymierzone w punkcie I podpunkt a, b wyroku i wymierzył karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej w punkcie II kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania w dnia 20 i 21 września 2013 r. przyjmując jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności za równoważny jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego do uiszczenia na rzecz pokrzywdzonej J. B. kwoty 1.500 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

V.  na podstawie 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania.

Od powyższego wyroku apelację wywiódł oskarżony M. G., który zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej orzeczenia o karze zarzucając rażącą jej niewspółmierność w zakresie rozstrzygnięcia za czyn z punktu II aktu oskarżenia. Wymieniony podniósł, iż orzeczona za ten czyn kara 6 miesięcy pozbawienia wolności nie odpowiada stopniowi jego społecznej szkodliwości, jak też stopniowi jego zawinienia. Z tego też względu winna zostać obniżona. Ponadto apelujący zarzucił, iż nie zachodzą podstawy do zasądzenia od niego na rzecz pokrzywdzonej J. B. zadośćuczynienia w kwocie 1.500 zł, skoro czyn na jej szkodę popełnił nieumyślnie oraz przeprosił ją za swe naganne postępowanie. W oparciu o powyższe skarżący - jak można wnosić z treści środka odwoławczego - wniósł również o uchylenie rozstrzygnięcia z punktu IV wyroku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona apelacja okazała się bezzasadna w stopniu oczywistym. Podniesiony w niej zarzut, jak też przytoczona na jego poparcie argumentacja, nie zyskały akceptacji Sądu odwoławczego.

Na wstępie podzielić wypada stanowisko Sądu Rejonowego, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i ustalony na jego podstawie, przy zachowaniu reguł art. 7 k.p.k., stan faktyczny – nie kwestionowane przez apelującego - pozwalają na uznanie sprawstwa i winy M. G.
w zakresie obu zarzucanych mu przestępstw. Do powyższej konkluzji prowadzi analiza pisemnych motywów skarżonego orzeczenia, spełniających wymogi art. 424 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., w których Sąd meriti zaprezentował wszechstronnie i z najwyższą starannością tok swojego rozumowania oraz wskazał, którym dowodom, w jakim zakresie i dlaczego dał wiarę, a którym i na jakiej podstawie waloru tego odmówił. Zaprezentowanemu poglądowi oraz wyprowadzonym wnioskom nie sposób zarzucić niespójności, sprzeczności, czy też braku logiki.

Na tle prawidłowych ustaleń faktycznych za pozbawiony racji uznać wypada zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec M. G. kary 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z punktu II aktu oskarżenia zakwalifikowanego przez prokuratora z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 193 k.k. w zb. z art. 157 § 3 k.k. i w zw. z art. 11 § 2 k.k. i powiązany z nim postulat o jej obniżenie. W tym miejscu przypomnieć należy, że rażąca niewspółmierność wymierzonej kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. ma miejsce jedynie wówczas, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych orzeczonych za dane przestępstwo nie uwzględnia stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej oddziaływania społecznego z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do sprawcy. Nie każda bowiem różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary, ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu niedającym się zaakceptować.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że analiza pisemnych motywów wyroku prowadzi do przekonania, że Sąd Rejonowy wymierzając M. G. karę 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z punktu II aktu oskarżenia - podobnie jak karę 8 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z punktu I wyroku, tj. z art. 224 § 2 k.k. - które następnie połączył węzłem kary łącznej w wysokości 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, uwzględnił w sposób należyty wszystkie dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k. Rozstrzygnięcie we wskazanym zakresie jest zatem w pełni prawidłowe i odpowiada prawu. Zwrócić przede wszystkim należy uwagę, iż Sąd meriti prawidłowo ocenił występujące w sprawie okoliczności łagodzące, tj. przyznanie się oskarżonego do sprawstwa
i przeproszenie J. B.. Wprawdzie ostatnia kwestia nie została właściwie wyeksponowana w pisemnych motywach wyroku, tym niemniej uznać należy, iż Sąd Rejonowy podzielając zeznania pokrzywdzonej jako w pełni wiarygodne miał ją na względzie przy orzekaniu kary za czyn popełniony na jej szkodę. Nie negując zatem wagi i znaczenia wskazanych okoliczności przemawiających na korzyść M. G. uznać wypada, iż znalazły one pełne odzwierciedlenie w wymiarze orzeczonej wobec niego za czyn z punktu II kary 6 miesięcy pozbawienia wolności. Podniesione przez skarżącego w apelacji twierdzenia nie są zatem w stanie podważyć poglądu skarżącego odnośnie rażącej jej niewspółmierności. Tym bardziej, jeśli weźmie się pod uwagę, iż oskarżony przypisanego mu przestępstwa dopuścił się w stanie po użyciu alkoholu, zaś wywołany nim skutek jest poważny. Pokrzywdzona, w wyniku działań oskarżonego doznała wszak urazowej amputacji paliczków paznokciowych palców III-ego i IV-ego prawej ręki.

W przedmiotowej sprawie brak jest zatem przesłanek przemawiających za obniżeniem kary pozbawienia wolności wymierzonej za czyn z punktu II wyroku, a także z tożsamych względów - za czyn z punktu I wyroku. Orzeczone kary jednostkowe są adekwatne do stopnia winy oskarżonego, uwzględniają wszystkie przesłanki rzutujące na jej stopień, jak też pozostałe dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k.

W konsekwencji brak było również podstaw do zmiany kary łącznej. Podkreślić należy, że Sąd Rejonowy wymierzając karę tę w wysokości 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności zastosował zasadę częściowej absorpcji, która jawi się ze wszech miar słuszną i korzystną dla oskarżonego - uwzględnia wszak w niezbędnym zakresie związek podmiotowy i przedmiotowy pomiędzy poszczególnymi czynami, nadto występującą między nimi zbieżność czasową. Nie można także pomijać, iż Sąd meriti był uprawniony do wymierzenia w omawianym przypadku kary łącznej w oparciu o zasadę kumulacji w wysokości 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Co więcej, w przedmiotowej sprawie - przy uwzględnieniu uprzedniej karalności oskarżonego,
w tym także za czyny tożsame rodzajowo - brak było podstaw do wywodzenia o istnieniu wobec M. G. przesłanek z art. 69 § 1 k.k. Zwrócić należy uwagę, iż fakt wcześniejszych skazań nie wywołał w oskarżonym żadnej krytycznej refleksji nad swoim dotychczasowym zachowaniem i skutecznie nie powstrzymał od podejmowania kolejnych bezprawnych działań. Nie zachodzi więc, wymagana do zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia kary względem wymienionego, pozytywna prognoza kryminologiczna.

Podobnie zamierzonego skutku nie mógł odnieść zarzut bezpodstawnego zasądzenie od oskarżonego na rzecz J. B. zadośćuczynienia w kwocie 1.500 zł. W pierwszej kolejności wskazać wypada, iż pokrzywdzona już na etapie postępowania przygotowawczego
- w trakcie pierwszego przesłuchania - wniosła o orzeczenie tego środka od oskarżonego na jej rzecz (k. 22). Następnie poparła go w głosach końcowych stron na rozprawie w dniu 5 lutego 2014r. (k. 98). W takiej natomiast sytuacji wydanie rozstrzygnięcia w oparciu o art. 46 § 1 k.k. było obligatoryjne.

Ponadto zaznaczyć wypada, iż w aktualnym stanie prawnym orzeczenie omawianego środka jest możliwe w przypadku skazania sprawcy za jakiekolwiek przestępstwo - tak umyślne, jak
i nieumyślne - z którego wynikła szkoda lub które spowodowało wyrządzenie pokrzywdzonemu krzywdy. Orzeczenie tego środka nie jest już zatem ograniczone rodzajem popełnionego przestępstwa.

Mając natomiast na uwadze, iż J. B., w wyniku działań M. G. z dnia 20 września 2013 r. doznała realnej dolegliwości, którą niewątpliwie można postrzegać w kategorii krzywdy fizycznej oraz moralnej, nie może budzić zastrzeżeń sam fakt oraz wysokość orzeczonego na jej rzecz zadośćuczynienia w wysokości 1.500 zł.

W tej sytuacji stwierdzić należy, iż Sąd I instancji prawidłowo dostrzegł i ocenił okoliczności wymiaru kar jednostkowych oraz łącznej orzeczonych, a także środka karnego, wobec oskarżonego.

Niezależnie od powyższego zaszła konieczność korekty wyroku poprzez uznanie, iż czyn z punktu II winien zostać zakwalifikowany z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 193 k.k. w zb. z art. 157 § 3 k.k. w zw. z § 1 tego przepisu i w zw. z art. 11 § 2 k.k. Wskazać bowiem wypada, iż uznanie nieumyślnego naruszenia czynności narządu ciała z art. 157 § 3 k.k. nie może nastąpić w oderwaniu od brzmienia § 1 czy też § 2 tego przepisu. Przepis art. 157 § 3 k.k. ma bowiem na uwadze nieumyślne „działanie" sprawcy czynu określonego w § 1 lub 2 art. 157 k.k. W sposób odmienny natomiast określa jedynie konsekwencje prawne jego popełnienia. Z tego też względu Sąd II instancji, kierując się regułą art. 455 k.p.k., zmienił wyrok w sposób opisany w punkcie I, w pozostałym zaś zakresie utrzymał go w mocy (art. 437§ 1 i 2 k.p.k.)

O kosztach sądowych z postępowanie II instancji, mając na uwadze sytuacją osobistą i majątkową oskarżonego, orzeczono w oparciu o przepis art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.