Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z wniosku R. W.

z udziałem P. Ż. (1), P. Ż. (2), M. W. (1) , M. K.

o stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji uczestnika postępowania P. Ż. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Jarocinie VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w P.

z dnia 13 lutego 2014r. sygn. akt VI Ns 26/13

p o s t a n a w i a:

1.  oddalić apelację,

2.  zasądzić od P. Ż. (1) na rzecz R. W. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

II Ca 218/14

UZASADNIENIE

R. W.złożył wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po S. Ż.zmarłym dnia 4 maja 2011 r. w P., ostatnio zamieszkałym w P.na podstawie testamentu z dnia (...)

Uczestnik postępowania P. Ż. (1) wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po S. Ż. na podstawie ustawy.

Sąd Rejonowy w Jarocinie VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedziba w P.postanowieniem z dnia 13 lutego 2014 r. stwierdził, że spadek po S. Ż.zmarłym dnia (...)w P., ostatnio zamieszkałym w P., , na podstawie testamentu zwykłego z dnia (...)otwartego i ogłoszonego w Sądzie Rejonowym w Pleszewie w dniu 17 maja 2011 r. nabyli: M. W. (1)w 180/993 części, R. W.w 813/993 części. Rozstrzygnięcie swoje oparł na następujących ustaleniach:

S. Ż. (...) w P.i tam zamieszkiwał. Był bezdzietnym kawalerem. Miał brata J., który zmarł przed spadkodawcą pozostawiając po sobie troje dzieci: M. K., P. Ż. (2)i P. Ż. (1).

W dniu 11 kwietnia 2011 r. spadkodawca zadzwonił do swojego kolegi – S. S. (1) i poprosił go o przybycie do mieszkania. Poinformował go, że następnego dnia idzie do szpitala i dlatego przygotował testament. Testament przekazał koledze i prosił aby go przechowywał. Wyjaśnił również powody, dla których do spadku powołał wskazane w testamencie osoby. W tym dniu spadkodawca zachowywał się normalnie, rozumiał co się do niego mówi.

Testament opatrzony datą 11 kwietnia 2011 r. w całości został napisany pismem ręcznym i podpisany imieniem i nazwiskiem spadkodawcy. Testament nie nosi znamion podrobienia lub przerobienia. Testament w całości został spisany i podpisany przez S. Ż.. Spadkodawca rozporządził w testamencie określonymi składnikami majątkowymi w postaci działki (...) na rzecz M. W. (2) i resztą majątku na rzecz R. W..

Spadkodawca chorował. Stwierdzono u niego guza pęcherza moczowego oraz tętniaka aorty brzusznej. Chorował także na żołądek i odczuwał bóle w klatce piersiowej. Leczył się również na oddziale urologicznym. Jako osobę upoważnioną do powiadomienia w nagłych przypadkach wskazał M. Ż. (1). Sporządzając testament nie znajdował się w stanie wyłączającym świadome i swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Pierwszy lek przeciwdepresyjny zapisano spadkodawcy w dniu 19 kwietnia 2011 r., kiedy znał już wyniki zabiegu operacyjnego. Tego dnia zostało wydane skierowanie na oddział chirurgiczny ale spadkodawca nie wyraził zgody na leczenie. Był płaczliwy i apatyczny.

Sąd ustalił, że wielkość udziałów spadkowych określona na podstawie treści rozporządzenia testamentowego wynosi 180/993 dla M. W. (1) oraz 813/993 dla R. W..

Apelację do tego rozstrzygnięcia złożył uczestnik postępowania P. Ż. (1) zaskarżając postanowienie w całości. Zarzucił naruszenie prawa procesowego, a mianowicie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. przez wadliwa ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym zwłaszcza dowodu z opinii sądowo-psychiatrycznej z dnia 20 grudnia 2012 r. biegłego lekarza psychiatry M. Ż. (2) oraz dowodu z zeznań świadka S. S. (2), która to ocena spowodowała stwierdzenie nabycia spadku po S. Ż. na podstawie testamentu zwykłego z dnia 11 kwietnia 2011 r., a nie na podstawie ustawy,

2.  art. 328 § 2 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w istocie przez brak wskazania w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia przyczyn, dla których odmówiono wiarygodności i mocy dowodowej zwłaszcza dowodowi z zapewnienia spadkowego złożonego przez uczestnika postępowania P. Ż. (1),

3.  art. 670 k.p.c. prze to, że mimo istotnych zastrzeżeń co do dowodów zgromadzonych w sprawie , w tym zwłaszcza dowodu z opinii biegłego oraz dowodu z zeznań świadka S. S. (1) Sąd spadku nie dokonał z urzędu odpowiedniego badania w celu ustalenia, kto jest spadkobiercą.

W oparciu o te zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i stwierdzenie, że spadek po S. Ż. na podstawie ustawy nabyli bratankowie P. Ż. (1) i P. Ż. (2) oraz bratanica M. K. każde z ich po 1/3 części spadku.

Wnioskodawca wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd odwoławczy przyjmuje ustalenia i poglądy prawne sądu pierwszej instancji jako własne.

Wbrew zarzutom zawartym w apelacji Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny. Dokonał również prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego mieszcząc się w granicach zastrzeżonej dla sądów swobodnej ocenie dowodów. Wskazał dowody, na których oparł swoje ustalenia i przyczyny, dla których dowodom przeciwnym nie dał wiary.

Wnioskodawca P. Ż. (1) składając zapewnienie spadkowe podał, że ma wątpliwości co do tego czy spadkodawca sporządził testament własnoręcznie. Opinia biegłego sądowego A. B. wraz z opinia uzupełniająca wątpliwości te w całości rozwiała. Wnioski tej opinii są kategoryczne i jednoznaczne: „kwestionowany testament datowany na 11 kwietnia 2011 r. został nakreślony w całości własnoręcznie przez S. Ż.”.

Sąd również prawidłowo ustalił, że S. Ż. sporządzając testament z dnia 11 kwietnia 2011 r. nie znajdował się w stanie wyłączającym świadome i swobodne podejmowanie decyzji i wyrażenie woli. Sąd dokonując tych ustaleń oparł się na opinii sądowo-psychiatrycznej biegłego sądowego M. Ż. (2). Biegła na podstawie analizy akt sprawy, zebranej w aktach dokumentacji medycznej oraz zeznaniach świadków ustaliła, że brak jest podstaw do stwierdzenia, że S. Ż. sporządzając testament w dniu 11 kwietnia 2011 r. znajdował się w stanie wyłączającym swobodne podejmowanie decyzji i wyrażenie woli. Oczekiwanie na przeprowadzenie operacji nie miało wpływu na świadome wyrażenie woli. Stało się natomiast powodem sporządzenia testamentu. Motywy decyzji spadkodawcy są jasne i wynikały z jego sytuacji życiowej.

Zarówno opinia grafologiczna jak i sądowo-psychiatryczna były opiniami rzetelnymi, logicznie uzasadnionymi, przekonywującymi. Zarówno Sąd Rejonowy jak i Sąd Okręgowy nie miały żadnych wątpliwości do co prawdziwości wniosków wynikających z tych opinii. Zarzuty co do opinii sądowo-psychiatrycznej zawarte w apelacji nie mogą w żadnym razie powodować jakichkolwiek wątpliwości co do prawdziwości wniosków w niej zawartej. Przekonanie spadkodawcy co do stanu swojego zdrowia – co jest oczywiste – miało wpływ na stan świadomości spadkodawcy. Stan ten jednak według oceny biegłej nie był stanem wyłączającym świadome i swobodne podejmowanie decyzji i wyrażanie woli. Rozważania co do wiarygodności posługiwania się przez spadkodawcę słowem „cedować” stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji.

Sąd Rejonowy przeprowadził wszystkie dowody zaoferowane przez strony i przy ich pomocy ustalił prawidłowo stan faktyczny. W tej sytuacji stawianie Sądowi zarzutu braku działania z urzędu - w oparciu o art. 670 k.p.c. – nie jest usprawiedliwione.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało – zgodnie z art. 385 k.p.c. – orzec jak w sentencji. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 520 k.p.c.