Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2014 r. w Szczecinie

sprawy K. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 18 października 2013 r. sygn. akt IV U 1113/13

oddala apelację.

SSA Zofia Rybicka – Szkibiel SSA Jolanta Hawryszko SSO del. Beata Górska

Sygn. akt III AUa 1135/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 26 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. przyznał K. Ś. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 marca 2013 r. do 31 stycznia 2015 r.

K. Ś. odwołał się od powyższej decyzji, domagając się przyznania mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Podniósł, że wbrew ustaleniom organu rentowego stan jego zdrowia nie uległ poprawie, a wręcz pojawiły się nowe dolegliwości. Wskazał, że cierpi na niedowład prawostronny, arytmie serca, nadciśnienie tętnicze. Odczuwa bóle i zawroty głowy. Ma zaniki pamięci.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, powołując się na treść orzeczenia komisji lekarskiej ZUS.

Wyrokiem z 18 października 2013 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał K. Ś., począwszy od 1 marca 2013 roku, prawo do stałej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy ustalił, że K. Ś. urodził się (...) Posiada wykształcenie średnie techniczne, z zawodu jest technikiem elektromechanikiem. Wykonywał pracę zgodną z kwalifikacjami. Z ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika także, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z 12 maja 2009 r. przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 21 kwietnia 2009 r. do 30 kwietnia 2010 r. Prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy było przedłużane do 29 lutego 2013 r. W dniu 17 grudnia 2012r. ubezpieczony zgłosił wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W związku z powyższym organ rentowy skierował ubezpieczonego na badania lekarskie dla ustalenia aktualnego stanu zdrowia i oceny zdolności do pracy ubezpieczonego. Lekarz Orzecznik ZUS, po przeprowadzonych badaniach, orzeczeniem z 17 stycznia 2013r. uznał ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy do 31 stycznia 2015 r. Tak wydane orzeczenie potwierdziła również Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z 15 lutego 2013 r., przy czym Komisja wskazała, że orzeczenie to zostało wydane po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym dokumentacji z przebiegu leczenia szpitalnego oraz zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących oraz w oparciu o opinię konsultanta ZUS z 14 stycznia 2013 r. Przy dokonywaniu ustaleń orzeczniczych uwzględniono stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. W oparciu o powyższe orzeczenie organ rentowy zaskarżoną decyzją przyznał ubezpieczonemu K. Ś. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 marca 2013 r. do 31 stycznia 2015 r. Z ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika natomiast, że ubezpieczony jest od października 2008r. całkowicie trwale niezdolny do pracy.

Przystępując do analizy stanu faktycznego Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie okazało się całkowicie zasadne. Sąd pierwszej instancji dokonał oceny decyzji organu rentowego w oparciu o art. 107 i 12 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) i uznał, że zasadniczy przedmiot sporu dotyczył ustalenia stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy. Celem rozstrzygnięcia tej kwestii Sąd pierwszej instancji powołał biegłych lekarzy specjalistów z zakresu chorób wewnętrznych, neurologii, onkologii, urologii i ortopedii w celu ustalenia, czy ubezpieczony, w wieku 61 lat, o wykształceniu średnim technicznym, z zawodu technik elektromechanik, zatrudniany zgodnie z kwalifikacjami, jest od 1 marca 2013 r. nadal całkowicie niezdolny do pracy, a jeżeli nie to czy jego stan zdrowia uległ poprawie i na czym ta poprawa polega. Pozwoliło to Sądowi na uzyskanie opinii osób nie zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy, mogących udzielić fachowych wiadomości dla ustalenia i oceny okoliczności sprawy, ułatwiając tym samym właściwą ocenę faktów i rozstrzygnięcie sporu.

W opinii wydanej w dniu 29 maja 2013 r. biegli lekarze specjaliści: chorób wewnętrznych S. S., neurolog A. S., onkolog J. K. i urolog A. P. rozpoznali u ubezpieczonego:

1. Znacznego stopnia niedowład spastyczny prawostronny po udarze niedokrwiennym mózgu.

2. Nadciśnienie tętnicze.

3. Zamiany zwyrodnieniowe prawego stawu kolanowego.

4. Stan po usunięciu zmian skórnych okolicy nosa.

5. Przerost gruczołu krokowego I stopnia.

We wnioskach opinii biegli uznali ubezpieczonego za całkowicie trwale niezdolnego do pracy od października 2008 r. (od czasu wystąpienia udaru). W przekonaniu Sądu Okręgowego omówione opinie były na tyle kategoryczne i przekonujące, że wystarczająco wyjaśniały zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych. Przy czym Sąd ich treść poddał szczegółowej analizie pod kątem właściwych dla ich przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w nich wniosków. Sąd pierwszej instancji wziął pod uwagę wykształcenie ubezpieczonego i wykonywane przez niego wcześniej zatrudnienie, rozważając wpływ stwierdzonych schorzeń na możliwość podjęcia pracy zawodowej, jaką istotnie ubezpieczony w przeszłości wykonywał. Sąd Okręgowy dokonując analizy pojęcia "całkowita niezdolność do pracy" zwrócił uwagę na to, że obejmuje ono zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 w/w ustawy jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria. Mając na uwadze te wymogi Sąd Okręgowy zważył, że stwierdzone schorzenia, w tym w szczególności stan narządu ruchu spowodowany znacznego stopnia niedowładem spastycznym prawostronnym po udarze niedokrwiennym mózgu, brak zdolności chwytnej ręki prawej, trudności w poruszaniu się powodują, że ubezpieczony nie może wykonywać pracy zarobkowej. Utracił on bowiem zdolność do wykonywania pracy fizycznej, jak również będąc osobą praworęczną nie ma możliwości wykonywania pracy umysłowej - biurowej. Tym samym brak jest rokowań co do odzyskania chociażby częściowej zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, szczególnie że ubezpieczony w chwili obecnej ma ukończony 62 rok życia.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł organ rentowy, zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Skarżący zarzucił rozstrzygnięciu naruszenie art. 13 ust. 2 i art. 107 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U.z 2009r., Nr 153, jpoz.1227 ze zm./ poprzez uznanie, że ubezpieczony jest trwale całkowicie niezdolny do prący i przyznanie mu z tego powodu prawa do stałej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, podczas gdy stan zdrowia ubezpieczonego nie uzasadnia orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. Organ rentowy zarzucił, że Sąd Okręgowy nie wyjaśnił wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a dotyczących stanu zdrowia ubezpieczonego.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że w jego ocenie wyrok Sądu Okręgowego jest nietrafny. Organ rentowy podkreślił, że na dzień badania przez komisję lekarską ubezpieczony był czynny zawodowo i nadal prowadził działalność gospodarczą zgodnie ze swoimi kwalifikacjami.

Ubezpieczony w piśmie z dnia 18 listopada 2013r. wniósł o oddalenie apelacji organu rentowego w całości. W uzasadnieniu pisma podał, że działalność gospodarczą prowadził od 1992 roku do 31 grudnia 2011 roku, kiedy to działalność została wykreślona z Ewidencji Działalności Gospodarczej.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego nie jest zasadna.

Na etapie postępowania apelacyjnego w niniejszej sprawie sporna była kwestia, czy ubezpieczony jest osobą całkowicie czy też częściowo niezdolną do pracy. Kwestie tę reguluje art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.), który stanowi, że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest osobą niezdolną do pracy. Definicję niezdolności do pracy zawiera art. 12 ustawy, zgodnie z którym niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Sąd Okręgowy opierając się na opiniach biegłych powołanych w sprawie z zakresu chorób wewnętrznych, neurologii, onkologii, urologii i ortopedii ustalił, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy na stałe. Stanowisko Sądu znajdujące oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym sprawy należało uznać za słuszne i przekonywujące. Biegli w sposób nie pozostawiający wątpliwości wyjaśnili, że wnioskodawca jest całkowicie i trwale niezdolny do pracy. Potwierdzili też stanowisko odwołującego się, który twierdził, że od chwili udaru stan jego zdrowia pogorszył się. Biegły neurolog podał, że niedowład spastyczny prawostronny znacznego stopnia jest choroba przewlekłą, postępującą i trudno oczekiwać poprawy stanu zdrowia badanego. Wyżej opisane opinie Sąd Apelacyjny ocenił jako rzetelny i miarodajny dowód na okoliczność wyjaśnienia spornej w niniejszej sprawie kwestii określenia charakteru niezdolności wnioskodawcy do pracy oraz rokowań co dalszego stanu zdrowia ubezpieczonego. Opinie zostały wydane przez lekarzy o specjalnościach adekwatnych dla dokonania oceny schorzeń, na które cierpi wnioskodawca, ich wpływu na stan zdrowia i zdolność do pracy. Opinie uzasadniono w sposób wnikliwy, rzetelny według specjalistycznej wiedzy medycznej i doświadczenia orzeczniczego, a wydane zostały po zapoznaniu się ze zgromadzoną w sprawie dokumentacją medyczną, jak też po przeprowadzeniu badania wnioskodawcy oraz z uwzględnieniem jego kwalifikacji zawodowych, a przede wszystkim zdolności ubezpieczonego do prowadzenia działalności gospodarczej. Biegli wskazali bowiem, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy od czasu wystąpienia udaru w 2008 roku, co koresponduje z wyjaśnieniami jakie K. Ś. złożył w piśmie z 18 listopada 2013 roku. Ubezpieczony podał, że od 2008 roku prace w jego przedsiębiorstwie wykonywał zatrudniony na cały etat pracownik, a księgowość prowadziło biuro rachunkowe. W związku z brakiem poprawy stanu zdrowia K. Ś. zlikwidował działalność z dniem 31 grudnia 2011 roku. Od tego czasu nie wykonuje żadnej pracy. Faktycznie z załączonego do pisma ubezpieczonego wypisu z Ewidencji Działalności Gospodarczej wynika, że zaprzestał on prowadzenia działalności gospodarczej z dniem 31 grudnia 2011 roku. W świetle powyższych ustaleń zawarte w uzasadnieniu apelacji twierdzenia organu rentowego co do wykonywania przez K. Ś. pracy jeszcze na dzień badania przez komisję lekarską, nie znajdują potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym.

Z tych względów Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zakwestionowania zaskarżonego wyroku i dlatego - na zasadzie art. 385 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

SSA Zofia Rybicka – Szkibiel SSA Jolanta Hawryszko SSO del. Beata Górska